Gerechtshof Amsterdam 02-12-2025, ECLI:NL:GHAMS:2025:3166

[appellant] heeft op 8 april 2025 een beroepschrift en op 12 mei 2025 een aanvullend beroepschrift – met bijlagen – bij het hof ingediend tegen de beslissing van de kamer voor het notariaat in het ressort ’s-Hertogenbosch (hierna: de kamer) van 17 maart 2025 tussen partijen gegeven onder bovengenoemd nummer (ECLI:NL:TNORSHE:2025:3).

Het BFT heeft op 30 juni 2025 een verweerschrift bij het hof ingediend.

[appellant] heeft op 22 september 2025 aanvullende producties bij het hof ingediend.

Het hof heeft van de kamer de stukken van de eerste aanleg ontvangen.

De zaak is behandeld ter openbare terechtzitting van het hof van 2 oktober 2025. [appellant] , vergezeld van zijn gemachtigde, en het BFT, vertegenwoordigd door haar gemachtigden, zijn verschenen en hebben het woord gevoerd; de gemachtigde van [appellant] aan de hand van aan het hof overgelegde spreekaantekeningen.

Op 26 mei [jaar] is [naam] (hierna: erflater) op [leeftijd] overleden. De echtgenote van erflater was al eerder overleden. Zij hadden geen kinderen. Na het overlijden van zijn echtgenote heeft erflater zijn testament op 15 december 2009 ten overstaan van [appellant] gewijzigd. Daarbij heeft erflater de Stichting “Care for People” en de Willibrordusparochie tot zijn enige erfgenamen benoemd, ieder voor een gelijk deel. Beide erfgenamen zijn gevestigd in [plaats] .

Erflater heeft bij dit testament tot executeur benoemd de in anciënniteit oudste (kandidaat-)notaris verbonden aan [bedrijf 1] in [plaats] . [appellant] was destijds aan dat kantoor verbonden. De taken en bevoegdheden van de executeur zijn in het testament als volgt omschreven:

• binnen drie maanden na het overlijden van erflater een boedelbeschrijving met een voorlopige staat van schulden van de nalatenschap moet opmaken;

• de hem bekende schuldeisers moet oproepen om hun vorderingen in te dienen;

• een afschrift van de boedelbeschrijving aan de erfgenamen ter beschikking moet stellen;

• aan de erfgenamen alle gewenste inlichtingen moet geven over de uitoefening van zijn taak;

• jaarlijks en bij het einde van het beheer verplicht is rekening en verantwoording af te leggen aan de erfgenamen;

• jaarlijks aan de erfgenamen een overzicht moet geven van de voor de belastingheffing van belang zijnde inkomsten en kosten.

Nadat de multidisciplinaire samenwerking binnen [bedrijf 1] was beëindigd, heeft [appellant] in 2014 in [plaats] een eigen kantoor – [bedrijf 2] – opgericht.

Erflater was eigenaar van een woning in [plaats] (hierna: de woning). [appellant] heeft destijds een bezoek gebracht aan de woning. Erflater had een auto, die bij/in de buurt van de woning geparkeerd stond.

De woning is op enig moment gekraakt.

De afdeling onbeheerde nalatenschappen van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (hierna: het ministerie) heeft [appellant] bij e-mail van 27 februari 2018 gevraagd of hij bij de nalatenschap van erflater betrokken was. Het ministerie heeft deze vraag bij e-mail van 7 maart 2018 herhaald. [appellant] heeft niet op deze berichten gereageerd.

In de loop van de tijd heeft de gemeente [plaats] (hierna: de gemeente) diverse brieven en aanmaningen aan [appellant] gestuurd in verband met de nalatenschap. De gemeente heeft ook boetes opgelegd. Uit de correspondentie van de gemeente (zoals beschreven in het definitieve onderzoeksrapport van het BFT) blijkt dat [appellant] er sinds 2018 mee bekend is dat de woning was gekraakt. Bij brief van 13 februari 2019 heeft de gemeente in verband met het uitblijven van beheer van de woning een last onder dwangsom opgelegd.

De gemeente heeft [appellant] ook opgedragen om de auto van erflater te verwijderen. Begin 2020 heeft een bedrijf de auto in opdracht van [appellant] weggehaald en meegenomen. Dit bedrijf heeft geen vergoeding voor de auto betaald.

In september 2020 heeft het BFT een regulier financieel onderzoek gedaan bij [appellant] naar langlopende zaken in de financiële administratie. Omdat [appellant] de saldi van de bankrekeningen van erflater niet in zijn administratie had verwerkt, heeft het BFT deze niet bij dat onderzoek kunnen betrekken.

De gemeente heeft op 2 maart 2022 een brief aan [appellant] gestuurd met als onderwerp “verbeuring dwangsom”.

Eind 2022 en begin 2023 heeft (een medewerker van) [appellant] aan twee advocatenkantoren gevraagd om een prijsopgave in verband met de kosten van een procedure tot ontruiming van de woning. Na ontvangst van de prijsopgaves is hieraan verder geen vervolg gegeven.

Bij e-mail van 30 januari 2023 heeft het BFT een signaal ontvangen over deze nalatenschap. Op basis van zijn toezichthoudende taak als bedoeld in artikel 110 lid 1 Wet op het notarisambt (Wna) heeft het BFT [appellant] op 8 februari 2023 meegedeeld dat het een onderzoek zou starten. Op 10 maart 2023 heeft het BFT op het kantoor van [appellant] onderzoek gedaan naar deze nalatenschap en enkele andere langlopende dossiers.

Bij het onderzoek is gebleken dat [appellant] niet beschikte over alle bankafschriften van de rekeningen van erflater vanaf de datum van diens overlijden. Het BFT heeft deze bij de bank opgevraagd. De bank heeft de vanaf 1 mei [jaar] opgestelde afschriften op 22 maart 2023 aan het BFT gestuurd.

Bij e-mail van 20 april 2023 heeft het BFT de volgende vragen aan [appellant] gesteld. [appellant] heeft deze vragen beantwoord bij e-mail van 15 mei 2023. Omwille van de leesbaarheid van deze beslissing geeft het hof (net als de kamer) hierna telkens eerst de vraag van het BFT weer, gevolgd door het antwoord van [appellant] op die vraag.

• Afschriften van rekening [nummer 1] vanaf 08-01-2018 tot 10-01-2022.

• Afschriften van rekening [nummer 2] vanaf 11-10-2017 tot 01-01-2023.

Het BFT heeft zijn onderzoek op 25 april 2024 afgesloten en het conceptrapport met zijn bevindingen op 13 mei 2024 aan [appellant] gestuurd met het verzoek daar uiterlijk 27 mei 2024 op te reageren. Omdat geen reactie van [appellant] werd ontvangen, heeft het BFT het conceptrapport op 30 mei 2024 nogmaals (per e-mail) aan [appellant] gestuurd. [appellant] heeft bij brief, gedateerd 27 mei 2024, op dit concept gereageerd. Deze brief is op 31 mei 2024 door het BFT ontvangen. Voor zover het de bevindingen van het BFT over de afwikkeling van de nalatenschap van erflater betreft, heeft [appellant] meegedeeld:

Het BFT heeft op 5 juli 2024 het definitieve rapport uitgebracht dat ten grondslag ligt aan deze klacht. Als afsluiting van de door het BFT vastgestelde feiten over deze nalatenschap is in dit rapport vermeld:

Naar aanleiding van telefonisch contact met het BFT en een brief van het BFT van 7 augustus 2024 heeft [appellant] het BFT bij brief van 20 september 2024 als volgt bericht:

De kamer heeft in de bestreden beslissing de klacht gegrond verklaard en aan [appellant] de maatregel van ontzetting uit het ambt opgelegd.

In zijn beroepschrift komt [appellant] niet op tegen de gegrondverklaring van de klacht. Het hoger beroep richt zich uitsluitend tegen de door de kamer opgelegde maatregel van ontzetting uit het ambt. Gelet hierop zal het hof enkel de door de kamer opgelegde maatregel bespreken. Het hof ziet overigens ook geen reden ten aanzien van de gegrondheid van de klacht anders te oordelen dan de kamer heeft gedaan.

In de bestreden beslissing heeft de kamer bij de bepaling van de op te leggen maatregel meegewogen dat is komen vast te staan dat [appellant] :

• de erfgenamen tot het moment van de mondelinge behandeling bij de kamer in 2025 nog niet had geïnformeerd over het openvallen nalatenschap waar hij sinds 28 mei 2015 mee bekend is (waardoor dus ook geen verklaring van erfrecht kon worden opgesteld);

• geen verklaring van executele heeft opgesteld;

• zich niet in het boedelregister heeft geregistreerd, ook niet nadat het ministerie hem in 2018 tweemaal had aangeschreven met de vraag of hij bij de nalatenschap van erflater betrokken was;

• niet heeft voldaan aan zijn wettelijke verplichtingen als executeur als bedoeld in artikel 4:144 BW e.v., noch aan de verplichtingen die erflater in zijn testament heeft omschreven (zie r.o. 3.2.);

• niet de moeite heeft genomen om snel na het overlijden van erflater inzage te krijgen in diens bankafschriften vanaf de overlijdensdatum; bij de mondelinge behandeling bij de kamer heeft [appellant] desgevraagd verklaard dat de post van de bank “uiteindelijk” – naar zijn “schatting” vanaf 2017/2018 – bij hem terecht is gekomen;

• de saldi van de nalatenschap niet in zijn administratie heeft opgenomen en dat [appellant] , ook nadat het BFT hem bij het onderzoek op deze schending van de Administratieverordening had gewezen, niet heeft aangetoond dat hij de saldi daarna alsnog in zijn administratie heeft verwerkt;

• niet binnen drie maanden na het openvallen van de nalatenschap een boedelbeschrijving met een voorlopige staat van schulden van de nalatenschap heeft opgemaakt en dat hij dat tot op heden nog steeds niet heeft gedaan;

• de auto – die kennelijk buiten geparkeerd stond – niet heeft beheerd en dat hij deze uiteindelijk ruim 4,5 jaar na het openvallen van de nalatenschap (nota bene na een daartoe gegeven opdracht van de gemeente) om niet heeft laten afvoeren;

• de inboedelgoederen in de woning heeft laten staan en niet heeft beheerd, ook niet nadat aan hem bekend werd dat de woning was gekraakt;

• de woning niet heeft beheerd;

• nadat hij ervan op de hoogte was dat de woning was gekraakt, geen noemenswaardige actie heeft ondernomen om er daadwerkelijk voor te zorgen dat deze ongewenste situatie werd beëindigd;

• kennelijk niet adequaat heeft gereageerd op de herhaalde verzoeken en aanmaningen van de gemeente, waardoor boetes en een last onder dwangsom zijn opgelegd.

Volgens de kamer ontbreekt ieder vertrouwen dat [appellant] in de toekomst niet op vergelijkbare wijze zal “weglopen” voor zijn verantwoordelijkheid. De kamer heeft vervolgens geoordeeld dat het vertrouwen in de wijze waarop [appellant] het ambt uitoefent inmiddels onherstelbaar is beschadigd. Daarom is de kamer tot de slotsom gekomen dat het ter bescherming van het maatschappelijke vertrouwen in de zorgvuldige vervulling van het notarisambt noodzakelijk is om aan [appellant] de tuchtmaatregel van ontzetting uit het ambt op te leggen.

[appellant] heeft ter ondersteuning van zijn verzoek om een mildere maatregel dan de kamer heeft opgelegd, in hoger beroep de volgende omstandigheden naar voren gebracht:

• direct na de zitting bij de kamer heeft [appellant] een gesprek gevoerd met de diaken van de Willibrordusparochie (een van de twee erfgenamen);

• op 27 januari 2025 (drie dagen na de mondelinge behandeling bij de kamer) is de akte tot indeplaatsstelling van het bureau als executeur gepasseerd;

• de nieuwe executeur verricht zijn werkzaamheden op kosten van [appellant] ;

• de woning van erflater is inmiddels ontruimd en vervolgens verkocht en geleverd aan een derde;

• [appellant] heeft op instructie van het BFT – na afloop van het onderzoek op 10 maart 2023 – geen actie in de nalatenschap van erflater ondernomen en eerst gewacht op het definitieve rapport van het BFT;

• [appellant] heeft de afgelopen jaren een goedlopend kantoor opgebouwd, dat plaatselijk en regionaal veel klanten bedient;

• de rapportages van de KNB-auditoren van de afgelopen jaren zijn positief;

• [appellant] ambieert op geen enkele wijze een boedelpraktijk en garandeert dat hij zich nimmer meer tot executeur zal laten benoemen, dat hij eventuele oude testamentaire executeursbenoemingen niet zal aanvaarden of weigeren en dat hij geen opdrachten tot boedelafwikkeling zal aannemen;

• het stilzitten van [appellant] in de nalatenschap van erflater – hoe laakbaar ook – betreft één dossier. [appellant] beseft terdege dat hij in dit dossier het executeurschap veel eerder had moeten overdragen en neemt verantwoordelijkheid voor zijn nalaten;

• de door de kamer aangehaalde tuchtprocedure uit 2019 (waarin aan [appellant] een berisping is opgelegd) betreft een volstrekt andere kwestie, namelijk een hypotheekakte uit 2007 en de communicatie daarover in 2018 nadat in dat dossier buiten de schuld van [appellant] een (Baarns beslag-) probleem was gerezen, en is dus een niet met deze zaak te vergelijken kwestie. In afstemming met zijn beroepsaansprakelijkheidsverzekeraar heeft [appellant] destijds berust in deze uitspraak, al heeft hij kritiek op diverse overwegingen daarin;

• door de grote hoeveelheid op zijn persoon gerichte negatieve publiciteit is [appellant] reeds zwaar ‘gestraft’;

• de maatregel van ontzetting is niet in overeenstemming met de eerder door het hof en de kamers voor het notariaat in vergelijkbare zaken opgelegde maatregelen.

Het BFT heeft in zijn verweerschrift in hoger beroep gesteld dat de door de kamer opgelegde maatregel passend en geboden is. Het BFT ziet in het beroepschrift geen verzachtende omstandigheden voor [appellant] . Dat [appellant] de situatie afzwakt tot een incident en miscommunicatie, geeft volgens het BFT aan dat [appellant] de ernst van de situatie onvoldoende inziet. [appellant] heeft zichzelf in deze situatie gebracht; hij is voor zijn verantwoordelijkheid als executeur weggelopen. Bezien in de lijn van de tuchtrechtjurisprudentie acht het BFT de door de kamer opgelegde maatregel passend en geboden vanwege de zeer ernstige tekortkomingen van [appellant] in de uitoefening van zijn werkzaamheden als notaris, de houding van [appellant] , de geconstateerde recidive en de door het nalaten van [appellant] veroorzaakte onherstelbare schade.

Het hof oordeelt als volgt. In het algemeen geldt dat van een notaris die bij de afwikkeling van een nalatenschap betrokken is, mag worden verwacht dat de belangen van de erfgenamen met de grootst mogelijke zorgvuldigheid worden behartigd en dat daarbij voldoende voortvarend wordt gehandeld. Zorgvuldigheid is één van de kernwaarden van het notariaat en [appellant] heeft deze gedurende lange tijd zeer ernstig geschonden. [appellant] heeft hierdoor het maatschappelijk vertrouwen in de beroepsgroep beschadigd. Een zware maatregel is dan ook op zijn plaats, maar het hof acht in dit geval, anders dan de kamer, een (zware) schorsing passend en geboden en meer in lijn met de tuchtrechtjurisprudentie. In gevallen waarin aan een notaris de maatregel van ontzetting uit het ambt werd opgelegd, was er vaak meer aan de hand en/of was sprake van recidive. Naar het oordeel van het hof is er in het geval van [appellant] geen sprake van recidive; de berisping uit 2019 zag op een andersoortige zaak. Bij het hof bestaat ook niet de vrees dat de geconstateerde verwijten zich nog eens zullen voordoen bij andere nalatenschappen. Anders dan de kamer is het hof van oordeel dat het publiek voor wat betreft het vertrouwen in de zorgvuldige vervulling van het notarisambt niet blijvend hoeft te worden beschermd tegen deze notaris door deze te ontzetten. Het gebrek aan daadkracht van [appellant] heeft zich na de mondelinge behandeling bij de kamer ook niet voortgezet; [appellant] is daarna in actie gekomen om de afwikkeling van de nalatenschap alsnog in goede banen te leiden en heeft daarvoor volledige (ook financiële) verantwoordelijkheid genomen. Op basis van hetgeen [appellant] tijdens de mondelinge behandeling in hoger beroep heeft verklaard, is het hof van oordeel dat [appellant] zelfinzicht heeft getoond en zijn les heeft geleerd; een dergelijke kwestie zal [appellant] niet nogmaals overkomen. Voorts is het hof niet gebleken dat [appellant] op enigerlei wijze zijn eigen belang heeft nagestreefd bij de behandeling van de nalatenschap van erflater. [appellant] heeft een goedlopend kantoor, hetgeen de afgelopen jaren ook is geconstateerd door de auditoren van de KNB. In deze omstandigheden ziet het hof aanleiding niet de zwaarste maatregel van een ontzegging uit het ambt op te leggen maar, anders dan de kamer, te volstaan met de maatregel van schorsing in de uitoefening van het ambt voor de duur van vier maanden.

Ingevolge artikel 105 Wna is het aan de kamer om te bepalen op welke datum de aan [appellant] opgelegde maatregel van schorsing in de uitoefening van het ambt voor de duur van vier maanden van kracht wordt en dit bij aangetekende brief aan [appellant] mee te delen. Voor een overzicht van de werkzaamheden die [appellant] wel en niet mag verrichten gedurende zijn schorsing verwijst het hof naar overweging 6.15 van zijn beslissing van 14 januari 2020 (ECLI:NL:GHAMS:2020:137).

Per 1 januari 2021 is de Richtlijn kostenveroordeling notaris- en gerechtsdeurwaarderskamer Gerechtshof Amsterdam 2021 (Staatscourant 2020, nr. 67513) in werking getreden. Het hof hanteert bij de toepassing van de richtlijn de ‘Uitgangspunten proceskostenveroordeling in hoger beroep’ (te raadplegen op de website van dit hof). Nu het hoger beroep van [appellant] leidt tot oplegging van een lichtere maatregel, ziet het hof – overeenkomstig de uitgangspunten – af van een kostenveroordeling in hoger beroep; de door de kamer uitgesproken proceskostenveroordeling blijft in stand.

Uit hetgeen hiervoor is overwogen volgt dat het hof, evenals de kamer, van oordeel is dat de klacht gegrond is. Het hof legt echter een andere maatregel op dan de kamer, namelijk een schorsing voor de duur van vier maanden. Het hof zal daarom de beslissing van de kamer vernietigen voor zover het betreft de opgelegde maatregel en de beslissing van de kamer voor het overige bevestigen.