KENNISBANK FAMILIERECHT
| Datum publicatie | 13-11-2025
 |
| Zaaknummer | 774375 |
| Procedure | Eerste aanleg - enkelvoudig |
| Zittingsplaats | Amsterdam |
| Rechtsgebieden | Civiel recht; Verbintenissenrecht |
| Trefwoorden | Meerderjarigenbescherming; Bewind |
| Wetsverwijzingen |
Inhoudsindicatie Rechtspraak.nl
kort geding. Ogv de Samenwerkingsovk met de bewindvoerder moet ABN een gesloten leefgeldrekening en een beheerrekening openen voor de duur van het bewind over de goederen van de onderbewindgestelde.Volledige uitspraak
Voorzieningenrechter civiel
Zaaknummer: C/13/774375 / KG ZA 25-673 VVV/MAH
Vonnis in kort geding van 30 september 2025
in de zaak van
DICHTBIJ B.V., h.o.d.n. Dichtbij Bewindvoering,
gevestigd te Breda,
hierna te noemen: Dichtbij,
in hoedanigheid van bewindvoerder over de goederen van [betrokkene],
wonende te [woonplaats] ,
eiseres bij dagvaarding van 25 augustus 2025,
advocaat: mr. F. Kaloudis te Zevenbergen,
tegen
ABN AMRO BANK N.V.,
gevestigd te Amsterdam,
gedaagde,
hierna te noemen: ABN AMRO,
advocaat: mr. J.R.D. den Hertog te Amsterdam.
Dichtbij en [betrokkene] worden tezamen aangeduid als eiseres.
1De procedure
Nadat de zitting was verplaatst van 2 naar 16 september 2025 en ABN AMRO vrijwillig was verschenen, heeft eiseres tijdens de zitting de dagvaarding toegelicht. ABN AMRO heeft verweer gevoerd. Beide partijen hebben producties en een pleitnota in het geding gebracht. Na verder debat is vonnis bepaald op vandaag.
Bij de zitting waren aanwezig:
- aan de kant van eiseres: [bewindvoerder] , bewindvoerder, met mr. Kaloudis,
- aan de kant van ABN AMRO: mr H. Huisman (legal counsel bij ABN AMRO), met mr. Den Hertog.
2De feiten
Dichtbij is professioneel bewindvoerder en heeft een zakelijke
rekening bij ABN AMRO. Daarnaast hebben ABN AMRO en Dichtbij op 28 maart 2019 een samenwerkingsovereenkomst voor onbepaalde tijd gesloten (de Samenwerkingsovereenkomst).
Daarin staat onder meer:
“(…)
OVERWEGENDE DAT:
- De Aanvrager [Dichtbij – vzr.] in de hoedanigheid van curator en of bewindvoerder, diensten verleent aan haar cliënten waaronder, maar niet beperkt tot, het openen van bankrekeningen bij ABN AMRO op naam en voor rekening van cliënt waarop de door Aanvrager bij ABN AMRO afgegeven beschikking inzake het bewind of curatele van cliënt van toepassing is.
- ABN AMRO zal optreden als financiële dienstverlener bij het beschikbaar stellen van de hiervoor in alle redelijkheid benodigde diensten voor de afhandeling van het betalingsverkeer van de Aanvrager.
(…)
KOMEN OVEREEN:
Artikel 1 - Definities:
(…)
d. Financiële Beheer Service: een combinatie van diensten die door ABN AMRO wordt aangeboden aan zakelijke relaties die hun cliënten, in die gevallen waarbij er sprake is van bewind- of curatele, willen onderbrengen bij ABN AMRO. De service bestaat uit twee rekeningen die bij elkaar horen. Via deze rekeningen kan de Aanvrager de financiën beheren voor iemand die dat zelf niet kan.
(…)
Artikel 2 - Financiële Beheer Service
De Aanvrager kan uitsluitend door gebruik te maken van de door ABN AMRO ter beschikking gestelde middelen rekeningen openen op afstand voor cliënten.
De Aanvrager kan in beginsel uitsluitend gebruik maken van de door ABN AMRO ter beschikking gestelde diensten in het kader van de Financiële Beheer Service.
(…)”
In de Samenwerkingsovereenkomst zijn verder onder meer afspraken vastgelegd omtrent de wijze van identificatie en verificatie van nieuwe klanten van Dichtbij. Dichtbij heeft momenteel voor ca. 333 onderbewindgestelden actieve rekeningen lopen bij ABN AMRO.
[betrokkene] had een bankrekening bij ASN Bank (ASN) totdat deze in 2021 is opgeheven omdat - aldus Dichtbij - [betrokkene] fraude zou hebben gepleegd. Naar aanleiding daarvan heeft ASN [betrokkene] in 2021 opgenomen in het Intern Verwijzingsregister en Extern Verwijzingsregister (EVR).
Bij beschikking van de kantonrechter van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant van 26 juni 2025 zijn de goederen van [betrokkene] op grond van haar lichamelijke of geestelijke toestand onder bewind gesteld en is Dichtbij B.V. (Dichtbij) benoemd tot bewindvoerder. [bewindvoerder] treedt namens Dichtbij feitelijk op als bewindvoerder.
Dichtbij heeft op 1 juli 2025 bij ABN AMRO een beheer- en leefgeldrekening voor [betrokkene] aangevraagd. De aanvraag is bij brief van 17 juli 2025 afgewezen, omdat [betrokkene] is opgenomen in het Extern Verwijzingsregister (EVR) en/of omdat ABN AMRO het risico om zaken te doen met [betrokkene] te groot acht. Per e-mail van 8 augustus 2025 heeft ABN AMRO Dichtbij gewezen op de mogelijkheid om onder het Convenant Basisbankrekening (het Convenant) een basisbankrekening aan te vragen bij de bank waar [betrokkene] het laatst gebankierd heeft.
3Het geschil
Eiseres vordert, samengevat: ABN AMRO te veroordelen een beheer- en leefgeldrekening te openen ten behoeve van [betrokkene] , al dan niet onder de
voorwaarde dat deze rekeningen zullen worden opgeheven wanneer het
beschermingsbewind over de goederen wordt opgeheven, op straffe van dwangsommen, althans een voorziening in goede justitie te treffen, en ABN AMRO te veroordelen in de proceskosten.
ABN AMRO voert verweer.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, ingegaan.
4De beoordeling
Spoedeisend belang
Op dit moment is er geen beheer- en leefgeldrekening ten behoeve van [betrokkene] . Zonder dat kan Dichtbij haar wettelijke taak als bewindvoerder niet naar behoren uitoefenen. Artikel 1:436 lid 4 Burgerlijk Wetboek (BW) verplicht de bewindvoerder om zo snel mogelijk een bankrekening voor haar onderbewindgestelden te openen. Een bewindvoerder is volgens artikel 1:444 BW aansprakelijk als zij haar taak niet goed vervult.
Dichtbij heeft ter zitting verklaard dat zij pas onlangs van [betrokkene] heeft gehoord dat zij een bankrekening bij Bunq heeft, maar dat dit niet afdoet aan het spoedeisend belang. Weliswaar komt het inkomen binnen op deze rekening, maar Dichtbij heeft geen toegang tot of inzicht in deze rekening en daarnaast staat in art. 21.2 van de algemene voorwaarden van Bunq dat Bunq de relatie zal beëindigen indien er sprake is van bewind, zo stelt Dichtbij onweersproken.
Het bewind is al van kracht sinds 26 juni 2025 en Dichtbij heeft nog altijd geen beheer over de gelden van [betrokkene] , wat betekent dat Dichtbij niet aan haar verplichtingen kan voldoen. Dat is niet in het belang van [betrokkene] , die niet geacht kan worden geacht zelf het betalingsverkeer te regelen via haar Bunq-rekening. Het bewind is immers niet voor niets ingesteld. De constructie van een beheer- en leefgeldrekening is er ter bescherming van haar (en de maatschappij). Ook is Bunq niet aangesloten bij het Convenant Basisbankrekening. Met dit alles is voldoende aannemelijk dat eiseres voldoende spoedeisend belang heeft bij haar vordering.
Inhoudelijke beoordeling
Eiseres stelt, onder verwijzing naar de uitspraak van de rechtbank Amsterdam van 15 december 2021 (ECLI:NL:RBAMS:2021:7131), dat ABN AMRO op grond van de Samenwerkingsovereenkomst verplicht is om een beheer- en leefgeldrekening te openen – ook bij fraude. Dat klemt volgens Dichtbij temeer omdat haar administratiesysteem Smart FMS is ingericht op bankieren bij ABN AMRO.
Eiseres wijst erop dat ABN AMRO naar aanleiding van dat vonnis haar beleid heeft verruimd, zoals te lezen is in een bericht van 23 februari 2022 
1 van de NVVK, branchevereniging voor schuldhulp en financiële dienstverlening. Daarin staat, voor zover relevant:
“ (…) De bank wijzigt het beleid voor bewindvoerders waarmee de bank een zakelijke samenwerkingsrelatie heeft. Beheer- & (gesloten)leefgeldrekeningen worden beschikbaar gesteld voor de duur van het bewind. Klanten met een EVR/IVR-registratie krijgen alleen een gesloten leefgeldrekening. Die kan alleen gevoed worden vanuit de beheergeld-rekening, anderen kunnen er geen geld naar overmaken. Met de beleidswijziging volgt de bank de lijn van de rechterlijke uitspraak. De juridische afdeling van de bank weegt nu mee dat de betrokkenheid van een bewindvoerder het risico verkleint dat er met de bankrekeningen illegale activiteiten ondernomen worden.
(…)
ABN Amro blijft intussen verplicht om onderzoek doen naar nieuwe klanten, ook als die door een bewindvoerder aangemeld worden.
(…)
Tot slot benadrukt ABN Amro dat het mogelijk blijft dat dit onderzoek in uitzonderingsgevallen tóch tot een weigering leidt. Maar onder het gewijzigde beleid zal het onderzoek - vaker dan nu het geval is - resulteren in het toekennen van een beheer- en leefgeldrekening als de bewindvoerder deze aanvraagt, stelt de bank.”
ABN AMRO brengt hier tegenin dat de Samenwerkingsovereenkomst haar niet verplicht tot het openen van de gevraagde rekeningen, maar dat ASN als laatste bank in de zin van het Convenant daartoe wel verplicht is. ABN AMRO wijst daartoe op de uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland van 17 maart 2022 (ECLI:NL:RBMNE:2022:1028), r.o. 3.10:
“Op grond van de mantelovereenkomst heeft Rabobank echter het recht om klanten te weigeren, met name klanten die hebben gefraudeerd. Er kan onder bepaalde omstandigheden reden zijn om te oordelen dat Rabobank geen beroep kan doen op die weigeringsgrond, maar die omstandigheden doen zich hier (nog) niet voor. De bewindvoerder heeft onvoldoende aangetoond dat het niet mogelijk is om voor [onderbewindgestelde] bij SNS een beheer- en leefgeldrekening te openen. Wat wel of niet mogelijk is bij SNS, is de voorzieningenrechter niet duidelijk. [bewindvoerder] had hierover (meer) duidelijkheid moeten scheppen. SNS is de laatste bank als bedoeld in het convenant en daarom verplicht om in elk geval een basisbetaalrekening voor [onderbewindgestelde] openen. Naar het oordeel van de voorzieningsrechter houdt die verplichting mede in dat voor een onderbewindgestelde een beheer- en leefgeldrekening worden geopend.”
ABN AMRO voert verder aan dat eiseres zich beroept op verouderd beleid, nu ABN AMRO naar aanleiding van laatstgenoemd vonnis haar beleid in 2023 weer heeft verscherpt en ook voor onderbewindgestelden aansluiting zoekt bij het Convenant.
De voorzieningenrechter overweegt als volgt.
Ter zitting is duidelijk geworden dat de kern van het bezwaar van ABN AMRO zit in de vrees dat zij na het openen van de gevraagde rekeningen zal gelden als ‘laatste bank’ onder het Convenant waardoor zij na het einde van het bewind verplicht is een basisbankrekening aan een risicovolle klant ( [betrokkene] ) aan te bieden. ABN AMRO heeft toegelicht dat de leefgeldrekening na het einde van het bewind vaak automatisch wordt omgezet in een ‘gewone’ betaalrekening, maar dat de bank vervolgens de klantrelatie op grond van een risicobeoordeling toch kan beëindigen, waarna ABN AMRO toch geldt als laatste bank in de zin van het Convenant.
De voorzieningenrechter tilt hieraan niet zwaar. Het is goed mogelijk dat het bewind pas eindigt (en de nieuwe rekening wordt aangevraagd) nadat de EVR-registratie al is geëindigd. Er is dan dus geen of weinig risico meer voor ABN AMRO. Maar ook indien die registratie of andere financiële risico’s er nog wel zouden zijn op het moment dat na het bewind een Convenantrekening wordt aangevraagd en het Convenant zo wordt geïnterpreteerd dat ook een bewindrekening moet worden gezien als laatste rekening, kan de bank de risico’s aanmerkelijk verkleinen. Zij kan namelijk als voorwaarde stellen – zoals Dichtbij terecht opmerkte – dat de aanvraag via een hulpverleningsorganisatie wordt gedaan, zodat het risico op misbruik van de basisbankrekening wordt verkleind. De basisbankrekening komt op naam van de aanvrager; de hulpverleningsorganisatie beheert en controleert de financiële stromen. Hoe dit wordt ingericht, kan met de bank worden afgestemd. 2
Ook, maar in mindere mate, ziet ABN AMRO problemen in de periode tot het einde van het bewind: EVR-geregistreerde klanten vormen in haar visie een (integriteits-)risico voor de bank en een verliespost vanwege de strengere monitoringvereisten onder de Wwft.
Naar het oordeel van de voorzieningenrechter worden deze risico’s ondervangen door het bewind, zeker als de leefgeldrekening ‘gesloten’ is. Een gesloten leefgeldrekening kan alleen gevoed worden vanuit de beheergeld-rekening, anderen kunnen er geen geld naar overmaken. Slechts de bewindvoerder (die onder toezicht staat van de kantonrechter) kan beschikken over de beheerrekening.
Tegenover deze belangen van ABN AMRO staat het evident grote belang van zowel de bewindvoerder als de onderbewindgestelde dat er nu – drie maanden na aanvang het bewind – zo spoedig mogelijk een beheer- en leefgeldrekening komt op een voor de bewindvoerder enigszins werkbare manier, zodat uitvoering aan het beschermingsbewind kan worden gegeven. Dat is ook een maatschappelijk belang.
De huisbankier van Dichtbij is sinds 2019 ABN AMRO. In de Samenwerkingsovereenkomst staat weliswaar niet letterlijk dat ABN AMRO verplicht is om beheer- en leefgeldrekeningen voor Dichtbij en haar cliënten te openen, maar het is gelet op de bewoordingen van de overeenkomst (zie 2.1) duidelijk de bedoeling dat Dichtbij haar klanten bij ABN AMRO onder kan brengen. Op grond van het door ABN AMRO in 2022 gepubliceerde verruimde beleid mocht Dichtbij er vanuit gaan dat dit in beginsel ook gold voor klanten met een EVR-registratie. Het volgens ABN AMRO in 2023 weer aangescherpte beleid is niet gepubliceerd en kon en kan Dichtbij dus niet kennen.
Daar komt bij dat Dichtbij onweersproken heeft gesteld dat zij geen vergelijkbare overeenkomsten heeft met andere banken (ook niet met ASN) en dat dat zeker voor een relatief kleine bewindvoeringsonderneming niet ongebruikelijk is. Goed voorstelbaar is dat het anders, zoals Dichtbij aanvoert, ook te duur zou worden. Daarnaast heeft zij onweersproken gesteld dat zij bij de overstap van ING naar ABN AMRO als huisbankier in 2019 is overgegaan op een ander administratiesysteem om met ABN AMRO te kunnen communiceren. Voor andere banken zou zij dan weer een anders systeem moeten inkopen. Ook om die reden kan van Dichtbij in redelijkheid niet worden gevergd dat zij zich tot een andere bank wendt. Dat geldt ook voor ASN, of het nu waar is (zoals Dichtbij stelt en ABN AMRO betwist) dat ASN geen rekeningen, althans geen beheerrekening, ten behoeve van [betrokkene] wenst te openen.
Op grond van deze omstandigheden en een redelijke uitleg van de Samenwerkingsovereenkomst is de voorzieningenrechter van oordeel dat ABN AMRO een gesloten leefgeld- en beheerrekening moet openen voor de duur van het bewind over de goederen van [betrokkene] , dat wil zeggen dat de rekeningen kunnen worden opgeheven wanneer het bewind wordt opgeheven. Omdat deze rekeningen uitsluitend op grond van de Samenwerkingsovereenkomst ten behoeve en voor de duur van het bewind worden geopend, brengt een redelijke interpretatie van het Convenant mee dat ABN AMRO niet wegens deze rekeningen later – als [betrokkene] na afloop van het bewind een gewone eigen betaalrekening zou willen openen - als laatste bank in de zin van het Convenant zou moeten worden aangemerkt.
Dwangsom en proceskosten
ABN AMRO heeft toegezegd vrijwillig aan een eventuele veroordeling te zullen voldoen. Er is geen reden om eraan te twijfelen dat zij deze toezegging gestand zal doen. Daarom zal geen dwangsom worden opgelegd.
ABN AMRO is in het ongelijk gesteld en moet daarom de proceskosten (inclusief nakosten) betalen. De proceskosten van eiseres worden begroot op:
|
- griffierecht |
€ |
90,00 |
|
|
- salaris advocaat |
€ |
1.107,00 |
|
|
- nakosten |
€ |
178,00 |
(plus de verhoging zoals vermeld in de beslissing) |
|
Totaal |
€ |
1.375,00 |
5De beslissing
De voorzieningenrechter
veroordeelt ABN AMRO om binnen een week na vonnisdatum een beheer- en gesloten leefgeldrekening te (laten) openen ten behoeve van [betrokkene] voor de duur van het bewind,
veroordeelt ABN AMRO in de proceskosten van € 1.375,00, te betalen binnen veertien dagen na aanschrijving daartoe, te vermeerderen – indien het vonnis wordt betekend – met € 92,00 en de kosten van betekening,
verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. T.H. van Voorst Vader, voorzieningenrechter, bijgestaan door mr. M.A.H. Verburgh, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 30 september 2025. 3
[internetsite]
https://www.basisbankrekening.nl/hulpverleners/
Type: MAH
Coll: EvK
© Copyright 2009 - 2025 XS2Knowledge b.v. - KVK: 24486465 - Telefoon: 085 744 0 733