Gerechtshof Amsterdam 12-08-2025, ECLI:NL:GHAMS:2025:2159

De zaak gaat over het gezag over [minderjarige] , de hoofdverblijfplaats van [minderjarige] en de verdeling van de zorgtaken voor [minderjarige] tussen partijen. Verder speelt de vraag of [verzoeker ] verplicht is terug te verhuizen naar [plaats B] .

De rechtbank Amsterdam (hierna: de rechtbank) heeft in een beschikking van 12 november 2024 (hierna: de bestreden beschikking) beslist dat [verweerder] (naast [verzoeker ] ) mede belast wordt met het ouderlijk gezag over [minderjarige] . Verder heeft de rechtbank beslist dat [verzoeker ] zo snel mogelijk doch uiterlijk voor 24 februari 2025 samen met [minderjarige] dient terug te verhuizen naar [plaats B] . Ook is daarbij een zorgregeling vastgesteld vanaf het moment dat [minderjarige] weer in [plaats B] woont en een voorlopige zorgregeling voor de periode dat [minderjarige] nog niet in [plaats B] woont. Zowel [verzoeker ] als [verweerder] zijn het, op verschillende onderdelen, niet eens met de bestreden beschikking.

Het hof vernietigt de bestreden beschikking en verklaart [verweerder] alsnog niet-ontvankelijk in zijn verzoek om mede met het gezag over [minderjarige] te worden belast. De verplichting voor [verzoeker ] om met [minderjarige] terug te verhuizen naar [plaats B] blijft niet in stand. Ook stelt het hof een omgangsregeling vast tussen [minderjarige] en [verweerder] . De overige verzoeken worden afgewezen. Het hof legt hierna uit waarom het zo beslist.

[verzoeker ] is op 11 februari 2025 in hoger beroep gekomen tegen de bestreden beschikking van 12 november 2024 (zaaknummer 200.350.992/01). Daarbij is ook om schorsing van de werking van de bestreden beschikking verzocht (zaaknummer 200.350.992/02), op welk verzoek het hof bij beschikking van 28 maart 2025 afwijzend heeft beslist.

[verweerder] heeft op 3 april 2025 een verweerschrift met daarin ook een incidenteel hoger beroep ingediend.

[verzoeker ] heeft op 20 mei 2025 een verweerschrift in het incidenteel hoger beroep ingediend.

Het hof heeft daarnaast de volgende stukken ontvangen:

- een bericht van de zijde van [verzoeker ] van 22 mei 2025, met bijlagen,

- een bericht van de zijde van [verweerder] van 22 mei 2025,

- een bericht van de zijde van [verzoeker ] van 23 mei 2025 met bijlage,

- een bericht van de zijde van [verweerder] van 25 mei 2025 met bijlagen, en

- een bericht van de zijde van [verweerder] van 26 mei 2025 met bijlagen.

De zitting heeft op 5 juni 2025 plaatsgevonden. Daarbij waren aanwezig:

- [verzoeker ] , bijgestaan door zijn advocaat,

- [verweerder] , bijgestaan door zijn advocaat,

- de raad, vertegenwoordigd door I. Stuifbergen.

De advocaat van [verzoeker ] en [verweerder] hebben op de zitting ieder een pleitnotitie overgelegd.

Partijen hebben een affectieve relatie met elkaar gehad die in september 2021 is geëindigd.

In maart 2018 zijn partijen een adoptietraject gestart en [in] 2021 is [minderjarige] , geboren te [plaats C] [in] 2020, bij hen geplaatst.

De relatie van partijen is geëindigd nadat [minderjarige] bij hen was geplaatst maar voordat het adoptieverzoek kon worden ingediend (dat kan pas een jaar na plaatsing bij de adoptieouders). Stichting Jeugdbescherming West-Haaglanden heeft te kennen gegeven dat alleen nog eenouderadoptie kon worden aangevraagd. In onderling overleg zijn partijen overeengekomen dat [verzoeker ] het verzoek tot eenouderadoptie zou indienen, hetgeen hij ook heeft gedaan.

Hieraan voorafgaand hebben partijen op 6 januari 2022 een document opgesteld, genaamd ‘omgangsregeling’ dat door Jeugdbescherming is beoordeeld en goedgekeurd. Daarin hebben partijen onder andere afgesproken dat de hoofdverblijfplaats van [minderjarige] altijd bij [verzoeker ] zou zijn, dat beiden in de toekomst de woonverblijven in [plaats B] of omstreken zouden hebben, zodat de reisafstand niet te groot werd, en dat ieder [minderjarige] om de week in huis zou nemen.

De rechtbank heeft bij beschikking van 17 augustus 2022 de adoptie van [minderjarige] door [verzoeker ] uitgesproken en de volledige naam van [minderjarige] gewijzigd in de naam die hij thans draagt. Door de adoptie is [verzoeker ] de juridische ouder met gezag over [minderjarige] .

Eind maart 2024 is [verzoeker ] samen met [minderjarige] naar [plaats A] verhuisd.

Op 12 november 2024 is de bestreden beschikking gegeven.

De rechtbank heeft in de bestreden beschikking, voor zover hier van belang, op verzoek van [verweerder] :

• bepaald dat [verweerder] mede met het ouderlijk gezag over [minderjarige] wordt belast;

• bepaald dat [verzoeker ] zo snel mogelijk doch uiterlijk voor 24 februari 2025 samen met [minderjarige] dient terug te verhuizen naar [plaats B] of omstreken;

• een zorgregeling vastgesteld vanaf het moment dat [minderjarige] weer in [plaats B] woont, waarbij [minderjarige] om de week van maandag uit school tot en met de daaropvolgende maandag naar school bij [verweerder] verblijft, en een voorlopige zorgregeling bepaald waarbij [minderjarige] ieder weekend bij [verweerder] verblijft zolang [minderjarige] niet in [plaats B] woont, waarbij [verweerder] [minderjarige] op vrijdag ophaalt in België en [verzoeker ] hem op zondag ophaalt uit [plaats B] . Het verzoek van [verweerder] om de hoofdverblijfplaats van [minderjarige] bij hem te bepalen heeft de rechtbank afgewezen.

[verzoeker ] verzoekt, met vernietiging van de bestreden beschikking, [verweerder] niet-ontvankelijk te verklaren in zijn verzoeken, dan wel zijn verzoeken af te wijzen, en te bepalen dat er tussen [verweerder] en [minderjarige] een omgangsregeling zal hebben te gelden waarbij [minderjarige] om de week op vrijdag wordt opgehaald door [verweerder] van school en [verzoeker ] [minderjarige] op de zondag om 16.00 uur ophaalt in [plaats B] . Daarbij heeft te gelden dat de omgang bij [verweerder] niet doorgaat in de weekenden dat hij zelf niet aanwezig is.

[verweerder] voert verweer en verzoekt [verzoeker ] niet-ontvankelijk te verklaren, althans zijn grieven af te wijzen, althans zijn verzoek af te wijzen met bekrachtiging van de bestreden beschikking, al dan niet met aanvulling van gronden.

 de hoofdverblijfplaats van [minderjarige] bij [verweerder] vast te stellen, althans te bepalen dat [minderjarige] wordt ingeschreven op het woonadres van [verweerder] , althans [minderjarige] aan [verweerder] toe te vertrouwen;

 [verweerder] vervangende toestemming te verlenen om [minderjarige] op zijn woonadres in te laten schrijven.

II. het verzoek van [verweerder] om een afgebakend woongebied waarbinnen [verzoeker ] dient terug te verhuizen vast te stellen heeft afgewezen en opnieuw rechtdoende:

 te bepalen dat [verzoeker ] op een nader door het hof vast te stellen uiterste datum is terugverhuisd naar [plaats B] , dan wel binnen een straal van 10 km vanaf het (voormalig) woonadres van [verzoeker ] aan de ( [postcode 1] ) [A-straat] te [plaats B] ;

III. de zorgregeling heeft vastgesteld en geformuleerd zoals vermeld in 5.4 en 5.5 van de beschikking en opnieuw rechtdoende:

 indien [verzoeker ] nog niet is terugverhuisd naar [plaats B] een zorgregeling vast te stellen waarbij [minderjarige] doordeweeks bij [verweerder] verblijft en telkens twee weekenden achtereenvolgend bij [verzoeker ] vanaf vrijdagmiddag na school tot en met zondag om 16.00 uur, waarbij [verzoeker ] [minderjarige] op vrijdag zal ophalen en op zondagmiddag weer terugbrengt naar [verweerder] . Het derde weekend verblijft [minderjarige] bij [verweerder] ;

 indien [verzoeker ] terug is verhuisd naar [plaats B] , dan wel binnen een straal van 10 km van [plaats B] , een zorgregeling vast te stellen waarbij [minderjarige] verblijft om de week van maandag uit school tot en met de daaropvolgende maandag naar school bij [verzoeker ] en in de andere week bij [verweerder] ;

IV. heeft bepaald dat ter uitvoering van de zorgregeling [verweerder] [minderjarige] op zondag zal ophalen bij [verzoeker ] in België en opnieuw rechtdoende als volgt:

 te bepalen dat [verzoeker ] ter uitvoering van de zorgverdeling zolang hij niet is terugverhuisd naar [plaats B] , dan wel binnen een straal van 10 km vanaf het woonadres van [verzoeker ] aan de ( [postcode 2] ) [A-straat] te [plaats B] , [minderjarige] zal ophalen en weer zal terugbrengen naar [verweerder] .

[verzoeker ] voert in incidenteel hoger beroep verweer en verzoekt [verweerder] niet-ontvankelijk te verklaren in zijn verzoeken dan wel zijn verzoeken af te wijzen.

De raad heeft ter zitting in hoger beroep als volgt verklaard. [minderjarige] is een vierjarig kind dat zich goed ontwikkelt, spraakzaam is voor zijn leeftijd en goed kan spelen. Uit het onderzoek van de raad blijkt dat [minderjarige] aan beide vaders gehecht is, zich thuis voelt in beide huizen en ook familie aan beide kanten ervaart. Tegelijkertijd vindt hij het moeilijk dat zijn ouders niet goed met elkaar kunnen omgaan. De raad maakt zich zorgen over de situatie als [verzoeker ] in [plaats A] blijft wonen en vraagt zich af of er dan nog sprake kan zijn van een gelijkwaardig ouderschap. Er zijn vragen over hoe [verzoeker ] de communicatie en het contact tussen [verweerder] en [minderjarige] zal waarborgen. Het is belangrijk dat er duidelijke afspraken komen over vakantiedagen, feestdagen en contactmomenten om onduidelijkheid en conflicten te voorkomen. De raad wil een ondertoezichtstelling van [minderjarige] aanvragen vanwege zorgen over de opvoedsituatie en de complexiteit van de situatie, en zorgen over de mogelijkheid tot worteling voor [minderjarige] . Voor een adoptiekind zoals [minderjarige] is het van groot belang dat hij gezien en ondersteund wordt. Er speelt loyaliteitsproblematiek bij [minderjarige] , wat de raad als zorgelijk ervaart. Over de uitlatingen van [minderjarige] die zouden kunnen duiden op seksueel misbruik waar [verzoeker ] zich zorgen over maakt, merkt de raad op de uitspraken van [minderjarige] zorgelijk te vinden, maar zich af te vragen hoe die dan te duiden. Het is een ingewikkelde kwestie omdat het voor kinderen in deze leeftijd moeilijk is om dat in woorden te uiten. De raad sluit niet uit dat bij opnames van uitspraken van een kind het kind zegt wat hij denkt dat de betreffende ouder wil horen. De raad heeft vanuit de hulpverlening die in België vanuit school aan [minderjarige] is geboden geen informatie ontvangen, maar wel van de scholen van [minderjarige] en die informatie en het uitgebreide spelcontact met [minderjarige] leiden bij de raad niet tot zorgen over de fysieke veiligheid van [minderjarige] .

Het hof zal de verzoeken in principaal en incidenteel hoger beroep per onderwerp gezamenlijk bespreken.

Op grond van artikel 1:253t eerste lid van het Burgerlijk Wetboek (BW) kan de rechtbank indien het gezag over een kind bij één ouder berust, op gezamenlijk verzoek van de met het gezag belaste ouder en een ander dan de ouder die in een nauwe persoonlijke betrekking tot het kind staat, hen gezamenlijk met het gezag over het kind belasten.

Het voorgaande leidt ertoe dat de bestreden beschikking op het punt van het gezag zal worden vernietigd en dat het hof [verweerder] alsnog niet-ontvankelijk zal verklaren in zijn verzoek om gezamenlijk met [verzoeker ] met het gezag over [minderjarige] te worden belast. Deze beslissing wordt ingevolge artikel 1:244 BW in verbinding met artikel 2 onder a van het Besluit gezagsregisters ambtshalve aangetekend in het gezagsregister, waartoe het hof de griffier zal verzoeken een afschrift van deze beschikking te sturen aan het gezagsregister om daarin aantekening te doen van de gewijzigde gezagssituatie.

In artikel 1:12 BW eerste lid is bepaald dat een minderjarige de woonplaats volgt van degene die het gezag over hem uitoefent. Omdat [verzoeker ] de met gezag belaste ouder over [minderjarige] is, is de verblijfplaats van [minderjarige] bij [verzoeker ] .
Het verzoek van [verweerder] om de hoofdverblijfplaats van [minderjarige] bij hem te bepalen zal dus worden afgewezen, evenals zijn verzoek om [minderjarige] op zijn woonadres in de Bevolkingsregistratie Personen in te schrijven.

[verzoeker ] heeft verzocht om de beslissing van de rechtbank dat hij met [minderjarige] naar [plaats B] of omstreken dient terug te verhuizen, te vernietigen. Hij stelt daartoe dat hij noodgedwongen is verhuisd vanwege onveiligheid, om financiële redenen en vanwege betere zorgmogelijkheden voor [minderjarige] . In de verklaring van 19 december 2024 van psycholoog Drs. G.P.C. Smits van Reset Partner is vermeld dat [verzoeker ] psychologisch zal lijden indien hij terug moet verhuizen naar [plaats B] . Verder heeft [verzoeker ] aangevoerd dat [minderjarige] in [plaats A] snel gewend is aan zijn nieuwe omgeving, school, sociale contacten en dagelijkse routine.

Het hof overweegt dat de ouder die alleen het gezag over een kind uitoefent de beslissingen over het kind neemt, waaronder de beslissing over de woonplaats. [verzoeker ] is eind maart 2024 met [minderjarige] van [plaats B] naar [plaats A] verhuisd. Dat stond hem in beginsel vrij. De vraag die voorligt is of, en in hoeverre, deze vrijheid wordt beperkt door de omstandigheid dat het kind met een ander dan de ouder family life heeft.

Ten aanzien van de met de woonplaats samenhangende schoolkeuze hebben partijen geen verzoeken gedaan, maar daarover in de stukken wel debat gevoerd, met name voor het geval [minderjarige] in [plaats B] naar school zou (blijven) gaan. Omdat daarvan geen sprake is, behoeft dat punt geen bespreking. Het is aan [verzoeker ] als gezaghebbende ouder om de schoolkeuze voor [minderjarige] te maken.

In artikel 1:377a BW eerste en tweede lid is bepaald dat het kind het recht heeft op omgang met zijn ouders en met degene die in een nauwe persoonlijke betrekking tot hem staat. De rechter stelt op verzoek van de ouders of van een van hen of degene die in een nauwe persoonlijke betrekking staat tot het kind, al dan niet voor bepaalde tijd, een regeling inzake de uitoefening van het omgangsrecht vast dan wel ontzegt, al dan niet voor bepaalde tijd, het recht op omgang. Ingevolge artikel 1:377e BW kan de rechter een beslissing inzake de omgang of een onderling getroffen omgangsregeling wijzigen op de grond dat nadien de omstandigheden zijn gewijzigd.

Zowel [verzoeker ] als [verweerder] hebben om bepaling van een verdeling van de zorg- en opvoedingstaken gevraagd. Het oordeel van het hof over het gezag leidt ertoe dat alleen het verzoek van [verzoeker ] om vaststelling van een omgangsregeling tussen [verweerder] en [minderjarige] ter beoordeling voorligt.

[verzoeker ] verzoekt om een omgangsregeling tussen [verweerder] en [minderjarige] te bepalen waarbij [minderjarige] om de week op vrijdag wordt opgehaald van school door [verweerder] en [verzoeker ] [minderjarige] op de zondag ophaalt om 16:00 uur in [plaats B] , waarbij hij het hof verzoekt te bepalen dat de omgang niet doorgaat in de weekenden dat [verweerder] zelf niet aanwezig is.

Het hof overweegt dat [verweerder] in zijn voorstellen tot verdeling van de zorg is uitgegaan van de situatie dat [minderjarige] in [plaats B] zou verblijven. Tegen het verzoek van [verzoeker ] tot vaststelling van een omgangsregeling van een weekend in de twee weken is door [verweerder] strikt genomen geen verweer gevoerd, zij het dat hij wel heeft opgemerkt dat, anders dan [verzoeker ] veronderstelt, hij wel degelijk zijn werkzaamheden afstemt op de zorg voor [minderjarige] en dat, in het geval [minderjarige] in [plaats A] zou gaan wonen, dat pijnlijk voor hem zal zijn en hij het belangrijk vindt dat hij in het leven van [minderjarige] aanwezig blijft. Verder heeft hij bezwaren geuit tegen het ophalen van [minderjarige] door hem in [plaats A] , [verweerder] vindt dat [verzoeker ] [minderjarige] naar [plaats B] moet brengen en hem daar weer moet ophalen. Deze punten zal het hof in de beoordeling van de omgangsregeling betrekken.

Er is in deze procedure niet verzocht om bepaling van een vakantieregeling. Het hof geeft partijen in overweging om daarover met elkaar in overleg te gaan, mede vanuit de gedachte dat ter effectuering van het family life tussen [minderjarige] en [verweerder] , naast de weekendregeling, ook verdere compensatie kan worden gevonden in de verdeling van de vakanties. Zoals de raad ter zitting in hoger beroep heeft meegegeven, is het bovendien belangrijk dat er duidelijke afspraken komen over vakantiedagen, feestdagen en contactmomenten om onduidelijkheid en conflicten tussen partijen te voorkomen. Partijen zouden zich daartoe tot hulpverlening kunnen wenden, ook om te bevorderen dat zij niet als ex-partners maar als medeverzorgers van [minderjarige] de afspraken over de zorg voor hem kunnen maken op een manier die voor [minderjarige] niet belastend is. Uit de stukken is gebleken dat de communicatie tussen partijen te wensen overlaat, waarover ook de raad zorgen heeft, en dat er over en weer op verschillende vlakken verwijten worden gemaakt. Voor [minderjarige] zou het goed zijn als partijen die situatie verbeteren en niet langer juridisch of anderszins met elkaar in de clinch blijven. Daarbij geldt (geheel terzijde) dat het voor [minderjarige] ook goed zou zijn wanneer een en ander niet via sociale media naar buiten zou worden gebracht.

Hetgeen partijen overigens over en weer naar voren hebben gebracht, heeft geen betrekking op de door het hof te beoordelen verzoeken en behoeft daarom geen bespreking meer. De overige verzoeken van partijen zullen worden afgewezen.

Dit leidt tot de volgende beslissing.