Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 17-06-2025, ECLI:NL:GHARL:2025:3639

De mondelinge behandeling heeft op 13 mei 2025 plaatsgevonden.

Aanwezig waren:

[de minderjarige1] staat ingeschreven op het adres van de moeder. Tussen de ouders

geldt een zogenoemde ‘co-ouderschapsregeling’.

De moeder is met zes grieven in hoger beroep gekomen van de bestreden beschikking. De grieven zien op het gezag over [de minderjarige1] en op het benoemen van een bijzondere curator.

In de beschikking van 4 maart 2025, met zaaknummer 200.348.627, heeft dit hof het verzoek in hoger beroep van de moeder om een bijzondere curator te benoemen, afgewezen.

In deze zaak gaat het over het ouderlijk gezag.

Primair verzoekt de moeder het hof om, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, de bestreden beschikking voor wat betreft de gezagsbeslissing te vernietigen en - naar het hof begrijpt - het inleidende verzoek van de vader af te wijzen.

Subsidiair verzoekt de moeder het hof om de beslissing over het gezag aan te houden en een raadsonderzoek naar het gezag te gelasten.

Meer subsidiair verzoekt de moeder het hof om een beslissing te nemen die het hof juist acht.

Standpunten van de moeder en de vader

De moeder is het niet eens met de procedure bij de rechtbank. Zij voert de volgende processuele bezwaren aan.

Bij de zitting van de rechtbank was geen vertegenwoordiger van de raad aanwezig om advies te geven. Een gezagsbeëindiging is een ingrijpende beslissing en mag niet lichtvaardig genomen worden. De raad had een standpunt moeten innemen.

De rechter heeft niet met [de minderjarige1] gesproken, omdat dit niet in het belang van [de minderjarige1] zou zijn. Om een volledig beeld te kunnen krijgen van de noodzaak voor het (al dan niet) beëindigen van het gezamenlijk gezag, had [de minderjarige1] gehoord moeten worden. Nu heeft de rechtbank de beslissing op basis van eenzijdige en onvolledige feiten genomen en heeft daarmee de belangen van zowel de moeder als het kind geschaad. De GI is door de rechtbank ten onrechte als informant is aangemerkt. De GI heeft nauwelijks contact met de moeder gehad en de informatie waarop de GI zich baseert, ziet met name op e-mails die door de vader zijn opgesteld, zonder naar de reactie van de moeder te vragen. Dit betekent dat een eenzijdig beeld naar voren is gekomen.

De moeder heeft ook bezwaren geuit tegen de inhoud en de motivering van de bestreden beschikking.

Zij voert aan dat gezamenlijk gezag van de ouders het uitgangspunt moet zijn. Het ontbreken van een goede communicatie tussen de ouders betekent niet zonder meer dat gezamenlijk gezag niet in het belang van [de minderjarige1] is. Bovendien staat [de minderjarige1] onder toezicht van de GI. Het had op de weg van de GI gelegen om te proberen de communicatie tussen de ouders te verbeteren. Dit is niet voldoende gebeurd. Volgens de moeder is onvoldoende gebleken dat [de minderjarige1] door het gezamenlijk gezag klem zit tussen de ouders of dat wijziging in het gezag in haar belang noodzakelijk is. [de minderjarige1] wordt door beide ouders verzorgd en opgevoed en op school gaat het goed.

De vader heeft aangevoerd dat procedures nodig waren om van de rechter toestemming te krijgen voor gezagsbeslissingen waaraan de moeder geen medewerking wilde verlenen. Volgens de moeder had de GI hierin een rol moeten spelen, zodat de ouders niet tegen elkaar hoefden te procederen. Anders dan de rechtbank en de GI stellen, heeft de moeder in 2019 het traject Parallel Ouderschap bij [naam2] gevolgd. De ouderschapsbemiddelaar van de moeder heeft bevestigd dat de moeder dit traject heeft doorlopen. Wanneer wordt gekeken naar de inzet van de achtereenvolgende jeugdbeschermers, is er voor de moeder weinig speelruimte geweest om een positieve draai te geven aan de ondertoezichtstelling. Een ondertoezichtstelling heeft als doel om ouders te helpen hun kinderen veilig te laten opgroeien. Deze hulp heeft de moeder gemist.

De vader voert verweer. De rechtbank heeft een beslissing genomen op basis van de informatie die door beide ouders naar voren is gebracht en vond die informatie kennelijk voldoende. Een raadsonderzoek voegt weinig toe en is niet noodzakelijk. De stukken die zijn ingediend, spreken voor zich. De vader steunt [de minderjarige1] in haar wens om te worden gehoord door het hof. De rechtbank heeft de GI terecht als informant aangewezen, omdat de GI relevante informatie heeft over de verzoeken van de ouders. De GI is al zeven jaar betrokken bij de ouders en heeft een goed beeld van de communicatie en samenwerking tussen de ouders en hulpverlening. Dat wisselingen van jeugdbeschermers hebben plaatsgevonden maakt dat niet anders, omdat steeds een overdracht heeft plaatsgevonden tussen de verschillende jeugdbeschermers.

Met betrekking tot de bezwaren van de moeder tegen de inhoud van de beschikking van de rechtbank voert de vader aan dat de moeder geen inzicht heeft in de weerslag van haar handelen op [de minderjarige1] en de vader. Zij ziet niet in dat haar handelen het uitoefenen van gezamenlijk gezag onmogelijk maakt. De vader betwist dat de beschikking over de verlenging van de ondertoezichtstelling is gebaseerd op eenzijdige informatie. De advocaat van de moeder was bij de zitting van de rechtbank aanwezig. De rechtbank heeft conclusies getrokken mede op basis van de mailwisseling tussen de ouders. De rechtbank heeft zelf kunnen vaststellen hoe de communicatie tussen de ouders is verlopen. Uit de producties bij het verzoekschrift in eerste aanleg blijkt dat de moeder vijf vakantieverzoeken van de vader naast zich heeft neergelegd. De vader heeft hierdoor vakanties moeten annuleren. De GI heeft meermalen geprobeerd te bemiddelen, maar de moeder staat hier niet voor open. De vader komt de moeder keer op keer tegemoet en probeert met haar samen te werken. De moeder doet dat niet en is grensoverschrijdend. Daardoor worden belangrijke dingen voor [de minderjarige1] niet geregeld en daar is zij de dupe van. Doordat het ouderlijk gezag is gewijzigd, is er meer rust ontstaan en kan de vader zelf beslissingen nemen in het belang van [de minderjarige1] . De moeder is niet bereid of in staat om haar manier van communiceren aan te passen, ondanks de ingezette hulpverlening. De moeder stelt dat de GI meer had moeten doen, maar zij doet zelf daarin geen voorstellen. Zij gaat voorbij aan haar eigen verantwoordelijkheid en legt de oorzaak van het gebrek aan samenwerking grotendeels buiten zichzelf. Het is onduidelijk wat de moeder nu nog verwacht van de hulpverlening en de GI. Als de ouders samen het gezag hebben, vreest de vader dat zaken niet tijdig geregeld worden en de ouders opnieuw belanden in discussies.

Het advies van de raad

Het oordeel van het hof

Het hof is met de rechtbank van oordeel dat het in het belang van [de minderjarige1] noodzakelijk is dat het gezamenlijke gezag van de ouders wordt beëindigd en de vader alleen het gezag over haar heeft. Het hof komt tot dat oordeel op dezelfde gronden als de rechtbank, die het hof na eigen onderzoek overneemt en hierna aanvult. Het hof zal de beslissing van de rechtbank over het gezag daarom in stand laten.

Het hof bespreekt hierna eerst de bezwaren van de moeder over het verloop van de procedure bij de rechtbank. Daarna bespreekt het hof de bezwaren van de moeder tegen de inhoud van de bestreden beschikking.

Voor [de minderjarige1] heeft het hof een brief geschreven, met daarin de uitleg van de beslissing. De inhoud van deze brief is aan het einde van de beschikking te lezen.

Het hof gaat voorbij aan de bezwaren van de moeder over het verloop van de procedure bij de rechtbank. Wat daar verder ook van zij, hoger beroep is ook bedoeld om eventuele fouten of tekortkomingen uit de procedure bij de rechtbank te herstellen.

In hoger beroep heeft [de minderjarige1] een gesprek gehad met een van de rechters van het hof. Daarnaast heeft het hof twee brieven van [naam1] gekregen, waarin [de minderjarige1] haar mening heeft gegeven. Een eventuele schending van het belang van [de minderjarige1] is hiermee hersteld.

Hetzelfde geldt voor de afwezigheid van de raad bij de rechtbank. Tijdens de mondelinge behandeling bij het hof was een zittingsvertegenwoordiger van de raad aanwezig die het hof advies heeft gegeven. Het hof neemt het advies van de raad over. Met de informatie uit het dossier en de mondelinge behandeling in hoger beroep is het hof voldoende voorgelicht om een beslissing te kunnen nemen. Een nieuw raadsonderzoek is daarvoor niet nodig.

Verder overweegt het hof dat de rechtbank en het hof kunnen bepalen wie zij als informant aanmerken. De GI is al jaren betrokken bij [de minderjarige1] en de ouders en heeft daardoor relevante informatie, die het hof kan betrekken bij zijn beslissing. Het hof heeft daarom, net als de rechtbank, de GI als informant aangemerkt.

Tussen de ouders is geen enkele constructieve samenwerking of verbinding, zodat gezamenlijke beslissingen over [de minderjarige1] niet adequaat kunnen worden genomen.

Zo geeft de moeder geen toestemming aan de vader voor vaccinatie van [de minderjarige1] en vakanties met [de minderjarige1] en negeert ze vragen van de vader, waardoor beslissingen worden vertraagd of verhinderd. Zelf neemt de moeder gezagsbeslissingen zonder met de vader te overleggen, zoals een reis met [de minderjarige1] naar Hongkong, een traject voor haar bij de fysiotherapeut en haar aanmelding voor een ‘peergroup’ voor hoogbegaafde kinderen. Aanhoudende pogingen van de vader om met de moeder te communiceren en te overleggen hebben gefaald. De moeder overlegt niet met de vader, en blijft, ondanks het gezamenlijke gezag, eigenmachtig beslissingen nemen. Binnen afzienbare tijd is geen verandering te verwachten in deze situatie.

[de minderjarige1] leeft in twee werelden zonder verbinding. De ene week in de Chinees getinte wereld van haar moeder die haar [de minderjarige1-A] noemt en de andere week in de Nederlands getinte wereld van haar vader waarin zij [de minderjarige1-B] heet. [de minderjarige1] heeft er last van dat gezagsbeslissingen door haar ouders niet (in overleg) kunnen worden genomen. Ze weet vaak niet waar ze aan toe is als het gaat over vakanties en de inzet van hulpverlening. Het hof deelt de zorgen over het mogelijke loyaliteitsconflict van [de minderjarige1] . Het is daarom in haar belang dat het gezamenlijk gezag van de ouders wordt beëindigd en één van de ouders alleen het gezag over haar uitoefent. Belangrijke beslissingen over [de minderjarige1] kunnen dan worden genomen zonder dat daar een discussie of een gang naar de rechter aan vooraf gaat. Dat geeft meer rust en duidelijkheid voor [de minderjarige1] . Het hof is van oordeel dat het voor [de minderjarige1] het beste is dat de vader voortaan alleen het gezag over haar uitoefent. De vader laat de moeder meer toe in het leven van [de minderjarige1] dan andersom. Gelet op alles wat hiervoor is overwogen, is het hof van oordeel dat het in het belang van [de minderjarige1] noodzakelijk is dat de vader alleen het gezag over haar heeft.

Het subsidiaire verzoek van de moeder

Het voorwaardelijk incidenteel hoger beroep van de vader