Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 25-03-2025, ECLI:NL:GHARL:2025:1851

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het beroepschrift van de moeder met bijlage(n), ingekomen op 31 december 2024;

- een journaalbericht namens de moeder van 28 januari 2025 met bijlage(n);

- het verweerschrift van de GI met bijlage(n);

- het verweerschrift van de vader met bijlage(n).

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het beroepschrift van de vader met bijlage(n), ingekomen op 1 januari 2025;

- het verweerschrift van de moeder met bijlage(n);

- het verweerschrift van de GI met bijlage(n);

- een journaalbericht namens de moeder van 28 januari 2025 met bijlage(n);

- een journaalbericht namens de vader van 7 februari 2025 met bijlage(n).

- de moeder met haar advocaat;

- de vader met zijn advocaat;

- twee vertegenwoordigers van de GI;

- de pleegmoeder.

Aan de persoonlijke begeleiders van de ouders (begeleiders van [naam1] ) en de pleegzorgbegeleider van [naam2] is als toehoorders bijzondere toegang verleend.

Na de mondelinge behandeling zijn met toestemming van het hof binnengekomen:

- het journaalbericht namens de vader van 24 februari 2025 met productie(s);

- het journaalbericht namens de moeder van 24 februari 2025 met productie(s);

- een brief van de GI van 6 maart 2025.

De ouders oefenen gezamenlijk het ouderlijk gezag uit over [de minderjarige1] , verder te noemen [de minderjarige1] , geboren [in] 2021. [de minderjarige1] heeft diverse medische problemen. Zo mist zij haar rechterbovenbeen waardoor ze afhankelijk is van een prothese en heeft ze een chromosoomafwijking die kan leiden tot een aantal ernstige ziektes. [de minderjarige1] heeft een oogafwijking, kan slechts een enkel woord spreken, kan zich eigenlijk niet uiten en heeft ook verder een forse mentale en lichamelijke ontwikkelingsachterstand.

De vader heeft nog een kind uit een eerdere relatie, een zoon [de minderjarige2] (6 jaar).

[de minderjarige1] staat onder toezicht van de GI sinds 3 mei 2022.

Sinds medio november 2021, [de minderjarige1] was toen ruim één maand oud, verbleef [de minderjarige1] met instemming van de ouders in een crisispleeggezin. Bij beschikking van 3 mei 2022 is een machtiging tot uithuisplaatsing van [de minderjarige1] verleend. De termijnen van de ondertoezichtstelling en de machtiging uithuisplaatsing zijn hierna steeds verlengd, de laatste keer bij beschikking van 30 juli 2024 tot 3 oktober 2024.

Op 17 september 2024 heeft de GI de kinderrechter verzocht met spoed de door de kinderrechter op 26 augustus 2024 vastgestelde verdeling van de zorg- en opvoedingstaken te wijzigen in die zin dat er één keer in de week twee uur begeleide omgang tussen de vader en [de minderjarige1] plaatsvindt. De kinderrechter heeft op 17 september 2024 besloten dat het eerstvolgende omgangsmoment tussen de vader en [de minderjarige1] op 19 september 2024 volledig begeleid zal zijn en de beslissing voor het overige aangehouden tot de behandeling van het verzoek tijdens de zitting van 19 september 2024.

Op 19 september 2024 heeft de meervoudige kamer van de rechtbank de mondelinge behandeling van de zaak voortgezet en heeft tijdens de zitting bij mondelinge uitspraak op 19 september 2024 bepaald dat de vader en [de minderjarige1] tot 1 november 2024 een keer in de week twee uur begeleide omgang zullen hebben en de beslissing voor het overige aangehouden.

De moeder had in 2023 één uur per week deels begeleide omgang met [de minderjarige1] , welke omgang in zomer 2024 naar twee uur per week werd uitgebreid. Daarna is de omgang tussen de moeder en [de minderjarige1] (bij gebrek aan financiering vanuit de gemeente [de gemeente] ) teruggebracht naar één uur per maand.

De vader is het met de moeder eens dat er ook onderzoek dient te worden gedaan naar haar mogelijkheden om [de minderjarige1] op te voeden en verzoekt het hof het beroep van de moeder eveneens gegrond te verklaren.

- het verzoek van de Gl tot verlenging van de machtiging tot uithuisplaatsing toe te wijzen voor de duur van drie maanden en het overige tot een nader te bepalen zitting aan te houden; en

- primair de Gl opdracht te geven tot het aanmelden van de vader bij een (ander) ouder- en kindhuis teneinde het ouderschap van de vader te beoordelen; dan wel subsidiair het NIFP een opdracht te geven tot het verrichten van een deskundigenonderzoek naar eventuele voltijd/dan wel deeltijdplaatsing van [de minderjarige1] bij de vader en/of naar een omgangsregeling van de vader met [de minderjarige1] wanneer [de minderjarige1] in het pleeggezin zou blijven.

De moeder is van mening dat de vader ook een eerlijke kans verdient om te onderzoeken of hij in staat is om [de minderjarige1] te verzorgen en op te voeden, door middel van een onafhankelijk onderzoek naar zijn mogelijkheden daartoe nu volgens moeder een dergelijk onderzoek nog niet van de grond is gekomen en dit alsnog moet gebeuren. Moeder verzoekt het hof het verzoek van de vader in hoger beroep toe te wijzen.

De GI is het eens met de beslissing van de kinderrechter en verzoekt het hof om de moeder en de vader niet-ontvankelijk te verklaren in hun verzoeken dan wel hun hoger beroep af te wijzen, en de bestreden beschikking te bekrachtigen.

Het hof is van oordeel dat de machtiging tot uithuisplaatsing terecht is verlengd. Het hof zal dit hieronder toelichten.

In artikel 1:265b, lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW) staat dat de kinderrechter de gecertificeerde instelling, die belast is met de uitvoering van de ondertoezichtstelling, op haar verzoek kan machtigen (toestemming kan geven) een minderjarige gedurende dag en nacht uit huis te plaatsen als dit noodzakelijk is in het belang van de verzorging en opvoeding van die minderjarige of tot onderzoek van de geestelijke of lichamelijke gesteldheid van de minderjarige. Die machtiging kan telkens maximaal voor de duur van één jaar worden verleend; dat staat in artikel 1:265c lid 2 BW.

Zowel de moeder als de vader is van mening dat er onvoldoende is gekeken naar hun mogelijkheden om de zorg voor [de minderjarige1] op zich te nemen. De moeder vraagt het hof om haar samen met [de minderjarige1] te laten plaatsen in een moeder en kind-huis dat is gericht op moeders met een laag IQ, zoals bijvoorbeeld het moeder en kind-huis van [naam3] , dan wel in een soortgelijk traject waar de opvoedvaardigheden van de moeder kunnen worden onderzocht. En ook de vader vraagt om met [de minderjarige1] geplaatst te mogen worden in een (ander) ouder- en kind huis dan ‘ [naam4] ’ van [naam5] , om zijn ouderschap te beoordelen, dan wel om een (onafhankelijk) onderzoek te laten doen door een NIFP-deskundige naar zijn mogelijkheden of onmogelijkheden om in de toekomst [de minderjarige1] (in deeltijd) te verzorgen.

Het is voor het hof duidelijk dat de ouders nog steeds vinden dat zij geen eerlijke kans hebben gekregen om te laten zien dat zij goed in staat zijn (afzonderlijk van elkaar) voor [de minderjarige1] te zorgen. Toch zal het hof de verzoeken van de ouders afwijzen, omdat het belang van [de minderjarige1] zich daartegen verzet. Ook is het hof op grond van de stukken en de mondelinge behandeling voldoende voorgelicht om tot de beslissing tot verlenging van de uithuisplaatsing te komen, zodat geen noodzaak bestaat om een nader onderzoek zoals door de ouders verzocht te gelasten.

Ten aanzien van de vader geldt dat hij in een periode van een jaar (juni 2023 tot juni 2024) een traject heeft doorlopen binnen het Expertisecentrum voor behandeling en beoordeling van ouderschap ‘ [naam4] ’ bij [naam5] . [naam5] heeft daarbij onderzocht of er gewerkt kan worden naar een thuisplaatsing van [de minderjarige1] bij de vader. De vader is eerst alleen (zonder [de minderjarige1] ) een week bij [naam5] geweest voor een samenwerkingsopname. Dit hebben zowel de vader als [naam5] als erg positief ervaren. Na de samenwerkingsopname van de vader in juli 2023 bij [naam5] stelde [naam5] voorwaarden waaraan de vader moest voldoen, voordat een aanvang kon worden gemaakt met de gezinsopname. Dit betrof onder andere het beschikken over huisvesting waar ook een kind zou kunnen wonen. Verder moest het netwerk van de vader worden uitgebreid en moest er een SOS-gesprek plaatsvinden. Er zou daarna onder andere een module 'Bouwen in Contact' worden ingezet. Dit is een module waarbij het gaat om contactopbouw met je kind, zodat het kind zich voldoende veilig voelt bij de ouder waarmee het in de kliniek voor 24 uur per dag herenigd gaat worden. Het traject richtte zich eerst alleen op [de minderjarige1] . Later (rond november 2023) besloot de vader dat hij ook voor zijn zoon [de minderjarige2] het traject voor gezinshereniging en ouderschapsbeoordeling in wilde gaan, waardoor het traject werd uitgebreid en er een nieuw intakemoment heeft plaatsgevonden.

Uit het eindrapport /eindadvies van [naam5] van 20 juni 2024 blijkt dat, ondanks de positieve samenwerkingsopname in juli 2023 en dat vader zijn best heeft gedaan ten aanzien van zijn netwerk en woonruimte, het traject daarna stroef is gaan verlopen. Het is [naam5] niet gelukt om met de vader tot een duurzame goede samenwerking te komen. En bovenal lukt het de vader niet om verder te leren in het ouderschap. De voorwaarden om over te gaan naar de klinische opname zijn onvoldoende tot stand gekomen en na een negatief eindadvies in juni 2024 is het traject voor beide kinderen definitief stopgezet.

Het hof leest in de stukken dat [naam5] al in februari 2024 serieuze twijfels heeft geuit over de verdere deelname van de vader aan het traject en zijn mogelijkheden om over het ouderschap voor [de minderjarige1] te kunnen praten en deze te kunnen onderzoeken. Uit het verslag van het evaluatiegesprek dat op 27 februari 2024 heeft plaatsgevonden met de vader blijkt dat er destijds uitgebreid is gesproken over de moeizame samenwerking met de vader en dat het niet lukte om tot afspraken te komen. De samenwerking werd op dat moment als niet goed genoeg bestempeld waardoor de module ‘Bouwen in Contact’ niet goed van de grond komt. Er is besproken dat zowel de vader als [naam5] zouden gaan nadenken over het stoppen van het traject voor [de minderjarige1] . Duidelijk komt naar voren dat er, als het traject met [de minderjarige2] doorgaat, in ieder geval in de samenwerking iets moet veranderen.

Het hof kan zich voorstellen dat de vader, gezien zijn in de stukken beschreven eigen persoonlijke problematiek en beperking, niet of onvoldoende heeft meegekregen tijdens het gesprek op 27 februari 2024 – waarbij de vader zonder begeleider aanwezig was – dat [naam5] de hierboven omschreven serieuze twijfels had. Het hof kan zich om dezelfde reden voorstellen dat het door de GI veel later aan de vader toegestuurde verslag van dit gesprek voor vader niet begrijpelijk was. Dat doet er echter niet aan af dat de samenwerking toen al werd bestempeld als niet goed genoeg. Verder blijkt uit voormeld verslag dat reeds in februari 2024 is besproken dat zowel de vader als [naam5] zouden gaan nadenken over het stoppen van het traject voor [de minderjarige1] .

Anders dan de vader stelt heeft de stopzetting van het traject bij [naam5] naar het oordeel van het hof geen directe oorzaak in de in mei 2024 aan het adres van vader geuite beschuldigingen over seksueel misbruik van [de minderjarige2] . Uit r.o. 5.9 tot en met 5.12 blijkt dat de reden voor stopzetting lag in de stagnerende samenwerking en het ontbreken van groei in het ouderschap.

Uit het dossier blijkt dat de moeder een laag IQ heeft en daardoor verstandelijk beperkt is, terwijl de moeder moet omgaan met de kwetsbaarheid en de zeer verzwaarde opvoedbehoefte van [de minderjarige1] . Uit het beeld dat is ontstaan vanaf de geboorte van [de minderjarige1] over de invulling van haar rol als moeder, allereerst tijdens de korte opname in de [naam6] en daarna tijdens alle omgangsmomenten tussen de moeder en [de minderjarige1] , wordt niet gezien dat de moeder in staat is [de minderjarige1] voldoende te bieden. Het ligt volgens het hof daarom niet in de rede om te laten onderzoeken of de moeder zelfstandig in voldoende mate beschikt over de opvoedvaardigheden die nodig zijn om in het leven van [de minderjarige1] de rol te spelen die zij graag wil. Opgemerkt wordt dat het hof bij beschikking van 20 oktober 2022 heeft overwogen, dat de GI de mogelijkheden tot opname in een gezinshuis moest onderzoeken, omdat een goed beeld van de mogelijkheden die de ouders samen hebben of de vader alleen ontbreekt. Een onderzoek naar de mogelijkheden van de moeder alleen, zonder bijstand van de vader, was blijkens de beschikking niet aan de orde.

Gelet op het vorenstaande is het hof van oordeel dat bij het uitblijven van de verzochte verlenging van de uithuisplaatsing de continuïteit van en veiligheid in de dagelijkse verzorging en opvoeding van [de minderjarige1] niet is gewaarborgd en dat verlenging van de uithuisplaatsing dan ook noodzakelijk is. Voor een verkorting van de termijn van de machtiging en of het verzochte onderzoek bestaat geen aanleiding.

Het hof heeft alleen te oordelen over de beperking van de zorgregeling in de periode van 4 oktober 2024 tot 1 maart 2025. Partijen hebben het hof kenbaar gemaakt dat de zorgregeling tussen de vader en [de minderjarige1] door de kinderrechter inmiddels opnieuw op de zitting van 13 maart 2025 met alle betrokkenen is besproken en dat er op korte termijn een uitspraak zal volgen.

Het hof vindt dat de rechtbank ook op dit punt een goede beslissing heeft genomen. Dat betekent dat het hof van oordeel is dat, mede gelet op het lopende zedenonderzoek naar de omgang tussen de vader en [de minderjarige2] en het zorgelijke gedrag dat [de minderjarige1] tijdens en na de omgang met de vader heeft laten zien, de omgang in oktober 2024 door de rechtbank terecht is beperkt tot een begeleide omgang van één keer in de week twee uur.

Het hof kan zich voorstellen dat het voor de vader frustrerend is dat de - naar zijn mening tot die tijd heel goed lopende - omgangsmomenten zijn ingeperkt, mede naar aanleiding van de zorgen over seksueel grensoverschrijdend gedrag van [de minderjarige2] en de aan het adres van de vader geuite beschuldigingen, terwijl de vader nog altijd niet weet waarvan hij wordt beschuldigd en zonder dat er enig zicht is op het verloop en de duur van het (heropende) zedenonderzoek. Het belang van de kinderen en in dit geval [de minderjarige1] staat echter voorop. In de te beoordelen periode, tot 1 maart 2025, was het zedenonderzoek nog gaande, waardoor er ook onvoldoende zicht was op de veiligheid van [de minderjarige1] . Er was in die periode daarom voldoende grond om de omgang slechts onder begeleiding te laten plaatsvinden.

Het hof vindt het heel schrijnend dat het strafrechtelijk onderzoek nu stil lijkt te liggen. Dit zorgt voor de onduidelijkheid en onzekerheid bij alle betrokkenen. Zolang het zedenonderzoek niet is afgerond, is er ook vrijwel geen mogelijkheid om te onderzoeken of er ruimte is voor uitbouw van het contact tussen de vader en [de minderjarige1] . Dit heeft grote impact op de betrokkenen. Het hof doet dan ook een oproep aan het openbaar ministerie om het onderzoek zo voortvarend mogelijk af te wikkelen.

Verder vindt het hof het schrijnend dat, wegens het beperkte budget dat de GI hiervoor van de gemeente krijgt, de financiën doorslaggevend zijn bij het bepalen van de frequentie van de begeleide contacten. Ter zitting is aangegeven dat er slechts geld is voor twee uur begeleide omgang per week te verdelen over beide ouders. Alle betrokkenen onderkennen dat de frequentie en/of de tijdsduur van het begeleide contact dat de vader en de moeder met [de minderjarige1] hebben zeer beperkt is. Dat vindt het hof ook. De duur van de begeleide contacten zou eventueel uitgebreid kunnen worden, ook zolang het zedenonderzoek nog niet is afgerond. Het hof doet daarom een oproep aan de gemeente om de mogelijkheden te bekijken. Nader zou moeten worden onderzocht wat in dezen het meest in het belang van [de minderjarige1] is, zonder dat de beschikbare financiële middelen daarbij een beslissende rol spelen.

Beide ouders hebben aangevoerd dat de voorzitter van de meervoudige kamer van de rechtbank heeft gebeld met de officier van justitie over de stand van zaken in het zedenonderzoek en dat de beroepen beschikking mede is gegrond op dat telefonisch contact. Daartegen hebben zij bezwaar gemaakt. Het hof heeft echter gezien dat dit contact niet in de beschikking als grond is meegenomen. Genoemd contact is, wat hier verder ook van zij, ook geen grond voor de beslissing van het hof.

Het hoger beroep faalt. Het hof zal de bestreden beschikking bekrachtigen, voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen.