Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 05-06-2025, ECLI:NL:GHARL:2025:3503

- het beroepschrift, tevens verzoek tot het schorsen van de werking van de bestreden beschikking, met bijlage(n), ingekomen op 30 september 2024;

- een journaalbericht namens de man van 16 oktober 2024 met bijlage(n);

- het verweerschrift tevens incidenteel hoger beroep met bijlage(n), ingekomen op 12 december 2024;

- het verweerschrift in het incidenteel hoger beroep met bijlage(n);

- een journaalbericht namens de man van 21 januari 2025 met bijlage(n);

- een email van de man van 17 februari 2025 met een foto van een door [de minderjarige1] op 16 februari 2025 opnieuw ingevuld kindformulier;

- een journaalbericht namens de man van 24 februari 2025 met bijlage(n);

- een journaalbericht namens de vrouw van 28 februari 2025 met bijlage(n);

- een journaalbericht namens de vrouw van 3 maart 2025 met bijlage(n);

- een journaalbericht namens de man van 5 maart 2025 met bijlage(n);

- een journaalbericht namens de man van 10 maart 2025 met bijlage(n);

- een journaalbericht namens de vrouw van 27 maart 2025 met bijlage(n).

- het verzoek van de man tot het treffen van een voorlopige voorziening, ingekomen op 7 oktober 2024;

- een journaalbericht namens de man van 16 oktober 2024 met bijlage(n);

- het verweerschrift in het verzoek tot het treffen van een voorlopige voorziening;

- een journaalbericht namens de man van 24 februari 2025 met bijlage(n);

- een journaalbericht namens de vrouw van 28 februari 2025 met bijlage(n);

- een journaalbericht namens de vrouw van 3 maart 2025 met bijlage(n);

- een journaalbericht namens de man van 5 maart 2025 met bijlage(n);

- een journaalbericht namens de man van 10 maart 2025 met bijlage(n);

- een journaalbericht namens de vrouw van 27 maart 2025 met bijlage(n).

Partijen zijn (bijna 8 jaar) met elkaar gehuwd geweest en in mei 2021 feitelijk gescheiden gaan leven. Het huwelijk is [in] 2022 ontbonden.

Partijen zijn de ouders van:

- [de minderjarige1] ( [de minderjarige1] ), geboren [in] 2016, en

- [de minderjarige2] ( [de minderjarige2] ), geboren [in] 2018,

over wie zij gezamenlijk het ouderlijk gezag uitoefenen.

Bij de echtscheidingsbeschikking van 18 oktober 2021 heeft de rechtbank, voor zover in deze procedure van belang:

- de echtscheiding tussen partijen uitgesproken;

- voorlopig de hoofdverblijfplaats van de kinderen bij de vrouw vastgesteld;

- voorlopig als verdeling van de zorg- en opvoedingstaken (hierna: zorgregeling) vastgesteld dat de kinderen eens per veertien dagen van donderdagmiddag na school tot maandagochtend naar school bij de man zullen zijn, naast de helft van de in onderling overleg te verdelen schoolvakanties en feestdagen;

- bepaald dat de vrouw voorlopig met ingang van 18 oktober 2021 een bedrag van € 2.420,00 bruto per maand zal betalen als bijdrage in de kosten van levensonderhoud van de man;

- iedere verdere beslissing aangehouden in afwachting van de eindrapportage van [naam1] over het verloop van het door de ouders gevolgde traject "Complexe Scheidingen".

In 2022 zijn partijen gestart met het hulpverleningstraject Zorgpad Complexe Scheiding van [naam1] , welk traject zonder positief resultaat is afgesloten.

Het hof heeft bij beschikking van 12 januari 2023 (200.305.482/01) de beschikking van 18 oktober 2021 bekrachtigd, voor zover daarbij een beslissing is genomen over de voorlopige hoofdverblijfplaats van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] en een voorlopige zorgregeling is vastgesteld. Verder heeft het hof in deze beschikking in aanvulling op de beschikking van 18 oktober 2021 bepaald dat vakanties starten op de eerste maandag van de betreffende vakantie om 10:00 uur en dat als de laatste vakantie-/feestdag op een maandag valt, de wisseldag dinsdag is en een voorlopige regeling vastgesteld voor het verblijf van de kinderen tijdens de vakanties en de feestdagen.

Bij de bestreden beschikking van 5 juli 2024 heeft de rechtbank:

- de hoofdverblijfplaats van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] definitief bij de vrouw vastgesteld;

- als zorgregeling vastgesteld dat [de minderjarige1] en [de minderjarige2] eens per veertien dagen van donderdagmiddag na school tot maandagochtend naar school bij de man verblijven;

- de door dit hof bij beschikking van 12 januari 2023 vastgestelde voorlopige vakantie- en feestdagenregeling vastgesteld als definitieve vakantie- en feestdagenregeling;

- de door de man aan de vrouw te betalen bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] met ingang van 16 september 2022 bepaald op € 139,00 per kind per maand;

- het verzoek van de man tot vaststelling van een bijdrage in de kosten van zijn levensonderhoud ten laste van de vrouw per 16 september 2022 afgewezen en de man verplicht om hetgeen hij te veel ontvangen heeft uit hoofde van partneralimentatie terug te betalen aan de vrouw binnen 14 dagen na dagtekening van de beschikking.

Bij vonnis in kort geding van 18 oktober 2024 heeft de voorzieningenrechter op verzoek van de man de tenuitvoerlegging van de bestreden beschikking van 5 juli 2024 geschorst voor zover het betreft de beslissing de teveel ontvangen partneralimentatie terug te betalen en de beslissing betreffende de bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van de kinderen totdat in hoger beroep door dit hof is beslist.

Tussen partijen zijn in deze procedure in geschil:

- de hoofdverblijfplaats van de kinderen;

- de reguliere zorgregeling en de vakantie- en feestdagenregeling betreffende de kinderen;

- de kinderalimentatie;

- de partneralimentatie;

- de eventuele terugbetaling van de te veel ontvangen partneralimentatie.

- te bepalen dat de tenuitvoerlegging van de bestreden beschikking van 5 juli 2024 wordt geschorst in afwachting van de uitkomst van het beroep.

- de verzoeken van de vrouw niet ontvankelijk te verklaren, dan wel deze af te wijzen voor wat betreft de beslissingen ten aanzien van de (afgewezen) partneralimentatie, de kinderalimentatie en de verdeling van de zorg- en opvoedingstaken en de verzoeken van de man in eerste aanleg alsnog toe te wijzen, waaronder verzoeken:

- de voorlopige voorzieningen van 18 oktober 2021 als volgt te wijzigen c.q. deze beschikking in te trekken en opnieuw te bepalen dan wel bij wege van voorlopige voorziening en voor de duur van het geding en voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad als volgt te bepalen:

De vrouw voert verweer en is op haar beurt met zes grieven in incidenteel hoger beroep gekomen. De vrouw verzoekt het hof:

- in principaal appel:

- in incidenteel appel:

Voor zover de man klaagt over de wijze van totstandkoming van de bestreden beschikking, in het bijzonder over het niet in acht nemen van het beginsel van hoor en wederhoor, heeft hij thans geen belang meer bij behandeling van zijn klacht. Het hoger beroep dient mede ertoe eventuele omissies of misslagen, die zich hebben voorgedaan in de eerste aanleg, te kunnen herstellen. Hij heeft in hoger beroep de zaak geheel ter beoordeling aan het hof voorgelegd en is in de gelegenheid gesteld zijn inhoudelijke bezwaren tegen de bestreden beschikking kenbaar te maken. Het hof heeft partijen gehoord en - anders dan de rechtbank - in de gelegenheid gesteld om op een mondelinge behandeling op de rapportage van de raad te reageren. Nu het hof ook kennis heeft genomen van alle door de partijen in hoger beroep ten behoeve van de alimentatieverzoeken ingebrachte recente financiële stukken, zal de klacht van de man zonder verdere gevolgen blijven.

De man heeft gesteld dat de rechtbank ten onrechte geen beslissing heeft genomen over het verzoek van de man in het verweerschrift van 1 september 2021 onder II, namelijk het verzoek om te bepalen dat de inhoud van het door partijen op respectievelijk 4 mei 2021 en 31 mei 2021 ondertekende deelconvenant moet worden beschouwd als in de beschikking te zijn opgenomen. De rechtbank heeft geen motivering aan haar afwijzing gewijd. De man acht het niet juist en ook niet begrijpelijk dat de rechtbank zonder nadere motivering dit verzoek, welk verzoek overigens ook niet is betwist door de vrouw, heeft afgewezen.

De vrouw voert geen verweer tegen deze grief van de man.

Het hof zal het verzoek om het deelconvenant aan te hechten toewijzen, als niet in geschil. Een fotokopie van het door partijen op respectievelijk 4 mei 2021 en 31 mei 2021 ondertekende deelconvenant zal aan deze beschikking worden gehecht.

De ouders hebben samen het gezag. Op grond van artikel 1:253a van het Burgerlijk Wetboek (BW) kan de rechter op verzoek van de ouders of een van hen een regeling vaststellen inzake de uitoefening van het ouderlijk gezag. Deze regeling kan omvatten:

a. een toedeling aan ieder der ouders van de zorg- en opvoedingstaken, alsmede met overeenkomstige toepassing van artikel 377a, derde lid, een tijdelijk verbod aan een ouder om met het kind contact te hebben;

b. de beslissing bij welke ouder het kind zijn hoofdverblijfplaats heeft.

De rechter neemt een zodanige beslissing als hem in het belang van het kind wenselijk voorkomt. De rechter dient bij zijn beslissing alle omstandigheden van het geval in acht te nemen, wat er in een voorkomend geval toe kan leiden dat andere belangen zwaarder wegen dan het belang van het kind, hoezeer ook dat belang een overweging van de eerste orde dient te zijn bij de afweging van belangen.

Het hof ziet in hetgeen de man heeft aangevoerd geen toereikende grond voor uitbreiding van de zorgregeling noch in hetgeen de vrouw heeft aangevoerd een reden voor beperking daarvan.

Vooropgesteld zij dat de huidige zorgregeling, waarbij de kinderen een keer per veertien dagen van dondermiddag na school tot maandagochtend naar school bij de man verblijven, inmiddels al jaren wordt nageleefd. Deze lijkt goed te verlopen en de kinderen rust te geven.

Het hof acht het door de vrouw genoemde belang van [de minderjarige1] om elke week naar de sport BSO te kunnen gaan (in plaats van eens per veertien dagen), zoals ook zijn vriendjes, hetgeen tegemoet zou komen aan zijn behoefte aan structuur en regelmaat, minder zwaarwegend dan zijn belang om in de omgangsweekenden ook op de donderdag al bij de man te zijn. Het verzoek van de vrouw om het wisselmoment te verplaatsen van de donderdag naar de vrijdag stuit hierop af.

Verder verzoekt de vrouw aanpassing van de vastgestelde regeling rond Moederdag en Vaderdag in die zin dat het wisselmoment op de betreffende zondag om 10:00 uur bij de vrouw respectievelijk de man zal zijn. Zij geeft daarbij aan dat de eerder door het hof op 12 januari 2023 voorlopig vastgestelde regeling, zoals bij de bestreden beschikking van de rechtbank van 5 juli 2024 definitief vastgesteld, op dit punt inhoudt dat de kinderen in het weekend waarin Moederdag of Vaderdag valt bij de betreffende ouder moeten zijn en dat deze regeling veel gedoe geeft. De man is namelijk, anders dan de vrouw, van mening dat de vrijdag niet bij het weekend hoort, zodat onder de bestaande regeling de overdracht van de kinderen alsnog fysiek en op zaterdag plaatsvindt. De vrouw is daarom van mening dat de overdracht beter op Moederdag of Vaderdag zelf kan plaatsvinden. Het hof zal de vrouw ook in dit verzoek volgen. Het verzoek is voldoende gemotiveerd en een wisseling bij deze speciale dagen op de dag zelf geeft het de meeste duidelijkheid aan alle betrokkenen.

De vrouw wenst ook aanpassing van de vastgestelde regeling voor de meivakanties. Daarbij klaagt zij erover dat de kinderen door deze regeling op Koningsdagen meer bij de man zijn dan bij haar. Voor zover dit het geval is, is dat naar het oordeel van het hof geen reden om af te wijken van de bestaande regeling. Indien namelijk zou worden bepaald dat de kinderen de Koningsdagen afwisselend bij de man of de vrouw moeten doorbrengen, zou dit leiden tot meer wisselmomenten en dit is gezien de slechte verstandhouding tussen de man en de vrouw, niet in het belang van de kinderen. De bestaande regeling zal dan ook wat betreft de meivakanties, met inachtneming van de start op donderdag na school, zoals hierboven is overwogen, en Koningsdagen ongewijzigd worden gelaten.

Het hof zal de grieven gericht tegen de beslissing van de rechtbank over de partner- en kinderalimentatie in principaal en incidenteel hoger beroep per onderwerp bespreken.

Het hof neemt voor de berekening van de kinder- en partneralimentatie de richtlijnen van het rapport van de Expertgroep Alimentatie als uitgangspunt. Het hof zal de berekeningen aan deze beschikking hechten. Het hof bespreekt hierna alleen de punten waarover partijen van mening verschillen en - al dan niet - een afwijking van die richtlijnen bepleiten.

Opgemerkt zij dat voor zover partijen met hetgeen zij hebben aangedragen hebben beoogd wijziging te verzoeken van de beschikking van 18 oktober 2021, zij hun betoog, ieder voor zich, niet, althans onvoldoende hebben voorzien van een op artikel 824 Rv gestoelde onderbouwing. Met name heeft het hof uit hetgeen is aangevoerd en overgelegd niet kunnen opmaken op welke gronden zou moeten worden geconcludeerd dat na de dagtekening van de beschikking de omstandigheden in zodanige mate zijn gewijzigd of dat bij het geven van de beschikking in zodanige mate van onjuiste of onvolledige gegevens is uitgegaan, dat, alle betrokken belangen in aanmerking genomen, de voorziening niet in stand kan blijven.

Het verzoek van de man om vaststelling van (een hogere) partneralimentatie met terugwerkende kracht per 18 oktober 2021 zal dan ook worden afgewezen. Evenzo zal worden afgewezen het verzoek van de vrouw ertoe strekkende dat het alimentatieverzoek van de man per 15 november 2021 wordt afgewezen.

De behoefte van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] is niet in geschil en staat daarmee vast. Deze behoefte bedraagt € 1.390,00 per maand in 2021. Geïndexeerd naar 2022 is dit afgerond € 1.416,00 per maand.

Voor de vaststelling van de behoefte van de onderhoudsgerechtigde aan een onderhoudsbijdrage dient rekening te worden gehouden met alle relevante omstandigheden, waaronder de hoogte en de aard van zowel de inkomsten als de uitgaven van partijen tijdens het huwelijk, waarin een aanwijzing kan worden gevonden voor de mate van welstand waarin zij hebben geleefd. Verder dient zoveel mogelijk rekening te worden gehouden met concrete gegevens betreffende de reële of met een redelijke mate van waarschijnlijkheid te verwachten kosten van levensonderhoud van de onderhoudsgerechtigde. Voor het bepalen van de netto behoefte is echter ook een vuistregel (de zogenoemde hofnorm) beschikbaar. De hofnorm sluit aan bij de netto te besteden inkomens van partijen voor het uiteengaan. Dit bedrag wordt geacht beschikbaar te zijn geweest voor partijen ongeacht of het al dan niet is gebruikt (of deels gespaard), en de hofnorm vermijdt aldus discussies over dit laatste. Het hof acht het in beginsel niet op zijn weg liggen om in te gaan op en te oordelen over bestedingskeuzes van partijen. Uitgangspunt voor het hof is dan ook dat de hofnorm wordt toegepast, tenzij het bedrag dat aan de hand van deze vuistregel is berekend voldoende gemotiveerd is betwist. Omdat het huishouden van een alleenstaande meer kosten met zich brengt dan dat van een samenwoner, wordt de behoefte van de onderhoudsgerechtigde daarbij gelijkgesteld aan 60% van het netto gezinsinkomen aan het einde van het huwelijk.

De welstand van partijen, hun uitgavenpatroon en de daarop te baseren behoefte van de man is ter zitting van het hof uitgebreid besproken.

Het hof constateert dat het opbouwen van vermogen, waarmee partijen de kosten van eventuele arbeidsongeschiktheid en pensioen wilden afdekken, behoorde tot het vaste uitgavenpatroon van partijen tijdens hun huwelijk en maakte daarvan een groot deel uit. Dat er gespaard is, ofwel vermogen is opgebouwd, en dat dit geld niet is uitgegeven, leidt niet zomaar tot een lagere behoefte. Partijen hebben juist samen geprofiteerd van het gespaarde. Ze hebben daarmee de aflossingen gedaan op hun gezamenlijke hypotheekschuld, waardoor de lasten daalden, en genoemde investeringen in de echtelijke woning betaald, waardoor het woongenot toenam. Het gespaarde was aldus beschikbaar voor het gezin, is ten behoeve daarvan besteed en heeft dan ook mede de welstand voor de man bepaald.

Het tot het uitgavenpatroon behorende spaarelement valt dan ook te beschouwen als een onderdeel van de door de man vast te stellen behoefte. Bij diverse door de man in zijn behoeftelijst opgenomen spaarcomponenten kunnen echter wel de nodige vraagtekens worden gezet. Bijvoorbeeld een behoefte van € 2.400,00 wegens sparen voor witgoed en € 5.280,00 wegens sparen voor inrichting komen het hof erg hoog voor. Dit geldt ook voor diverse andere op de behoeftelijst voorkomende posten. Met name is hierbij de vraag wat tussen partijen heeft te gelden als redelijk, gelet op de welstand die zij ten tijde van het huwelijk hebben genoten. In hetgeen partijen hebben aangedragen vindt het hof hiervoor echter geen duidelijke maatstaf. Om elke discussie te voorkomen over wat redelijk is en wat niet, vindt het hof toepassing van de hofnorm het meest aangewezen.

Het hof zal dan ook uitgaan van de hofnorm.

Niet in geschil is dat de man in 2020 noch in eerdere jaren eigen inkomsten had. De vrouw is zelfstandig ondernemer. De vrouw heeft voor haar berekening overeenkomstig de hofnorm het netto besteedbaar gezinsinkomen berekend door het gemiddelde van de winst uit haar onderneming over de jaren 2018, 2019 en 2020 te nemen, te weten € 148.641,00. Omdat dit aansluit bij de uitgangspunten in het Rapport alimentatienormen voor de behoeftebepaling bij ondernemers, zal het hof deze berekening volgen. Deze berekening is op zich niet door de man bestreden. Hierop komen in mindering de kosten voor kinderen. De berekening hiervan heeft de man evenmin bestreden. Dit betekent dat het hof uitgaat van een huwelijksgerelateerde behoefte van de man van € 3.818,00 netto per maand.

Van behoeftigheid is sprake als de man niet voldoende inkomsten heeft, noch zich deze in redelijkheid kan verwerven, om volledig in zijn eigen behoefte te kunnen voorzien.

De vrouw is van mening dat de man gezien zijn HTS-werktuigbouwkunde opleiding en zijn werkervaring als documentatie engineer en proces engineer (zelfs zonder recente ervaring of met verouderde kennis) voldoende verdiencapaciteit heeft en dat hij die dan ook maximaal dient te benutten om in zijn eigen levensonderhoud te voorzien. In loondienst kan de man, zo heeft de vrouw aangevoerd, gelet op de huidige grote vraag naar werktuigbouwkundigen, een jaarinkomen van minimaal € 159.800,00 bruto verdienen. De vrouw voert gemotiveerd verweer tegen de stelling van de man dat hij om medische redenen niet in staat zou zijn om te werken.

Vast staat dat partijen al in mei 2021 feitelijk uit elkaar zijn gegaan. Vanaf dat moment wist de man, dan wel behoorde hij te weten, dat hij op enig moment in de kosten van zijn eigen levensonderhoud zou moeten gaan voorzien en dat op hem daarvoor een inspanningsverplichting rust. De rechtbank heeft de man in haar (tussen)beschikkingen meerdere malen gewezen op deze inspanningsverplichting, alsook in de beschikking van 16 maart 2023 de man opdracht gegeven om – kort gezegd – de door hem gestelde behoeftigheid gespecificeerd en met bewijsstukken te onderbouwen. Hieraan heeft de man naar het oordeel van de rechtbank, zoals overwogen in de bestreden beschikking, niet voldaan.

Met dit rapport heeft de man naar het oordeel van het hof in hoger beroep voldoende onderbouwd dat hij voor 50% arbeidsongeschikt is. Gelet op de inhoud van het rapport is voldoende onderbouwd dat deze gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid al bestond op de datum van de echtscheiding (de ingangsdatum). Nu genoemd rapport afkomstig is van een arbeidsdeskundige die de man heeft onderzocht en vanuit zijn deskundigheid een inschatting heeft gemaakt, ziet het hof in de uitvoerige betwisting van de vrouw onvoldoende aanleiding om daarvan af te wijken. Dit betekent dat de man voor 50% verdiencapaciteit heeft.

Het hof acht hierbij voldoende aannemelijk de stelling van de man dat hij niet in staat is om als engineer/werktuigbouwkundige het, (eveneens) door de vrouw genoemde jaarinkomen van € 159.800,00 bruto, althans 50% daarvan, te genereren. Niet alleen heeft hij daartoe aangevoerd dat indertijd dit werk voor hem te zwaar was, waardoor hij zijn ontslag heeft moeten nemen, maar bovendien mag worden aangenomen dat zijn kennis inmiddels is verouderd, nu hij na 2014 niet meer als zodanig heeft gewerkt.

Op basis van bovengenoemde verdiencapaciteit heeft de man in 2022 een netto besteedbaar inkomen van € 2.758,00 per maand. Gelet hierop resteert in 2022 een aanvullende behoefte van € 1.060,00 netto per maand. Dit komt neer op een bruto behoefte van € 2.046,00 per maand.

Uit de door de vrouw in hoger beroep overgelegde jaarstukken blijkt dat zij in de drie jaren voorafgaand aan de scheiding (en dus voorafgaand aan de ingangsdatum) een winst heeft gerealiseerd van gemiddeld € 155.273,00 (2019: € 174.745,00, 2020: € 173.737,00, 2021: € 117.338,00). Het hof zal hiervan uitgaan.

Verder stelt het hof vast dat de vrouw met ingang van 1 februari 2024 arbeidsongeschikt is geraakt. Sinds mei 2024 ontvangt de vrouw een arbeidsongeschiktheidsuitkering (brief 3 mei 2024 [naam4] N.V.), waarbij geldt dat de vrouw sindsdien weer gedeeltelijk met haar werkzaamheden is begonnen en dat haar arbeidsongeschiktheidsuitkering geleidelijk is afgebouwd van een 100% uitkering in mei 2024 naar een 40% uitkering in februari 2025. Uit de door de vrouw in het geding gebrachte jaaropgave 2024 van [naam4] N.V. blijkt dat de vrouw in 2024 een arbeidsongeschiktheidsuitkering heeft ontvangen van in totaal € 57.604,00.

Bij het berekenen van alimentatie wordt aangesloten bij de huidige situatie van de vrouw en worden onzekere toekomstige omstandigheden buiten beschouwing gelaten. Wanneer de vrouw voldoende hersteld zal zijn en zij opnieuw 100% kan werken is op dit moment niet duidelijk, zodat het hof daar in het kader van deze beschikking geen rekening mee kan houden. Het hof zal met ingang van 1 februari 2024 dan ook uitgaan van het in 2024 daadwerkelijk genoten inkomen, zoals dit blijkt uit het fiscaal rapport aangifte inkomstenbelasting 2024, te weten € 40.324,00 aan winst uit onderneming en € 57.604,00 aan ontvangen arbeidsongeschiktheidsuitkering. Dit levert in totaal een inkomen op van € 97.928,00.

Gelet op het voorgaande, gaat het hof voor de bepaling van de draagkracht van de vrouw voor de periode tot 1 februari 2024 uit van haar gemiddelde winst uit onderneming van € 155.273,00 en met ingang van 1 februari 2024 van een inkomen van € 97.928,00.

De volgende redelijk te achten premies inkomensvoorzieningen, en het ter zake te realiseren fiscaal voordeel, worden in aanmerking genomen:

- € 653,00 premie arbeidsongeschiktheidsverzekering per maand;

- € 1.625,00 premie lijfrente/pensioenvoorziening per maand.

De vrouw heeft gemotiveerd gesteld dat zij sinds partijen zijn gescheiden geen ruimte meer heeft om een financiële buffer op te bouwen, zoals zij gewoon was te doen tijdens het huwelijk. Die buffer (in de vorm van zakelijke reserves en de woning aan de [adres1] ) deed dienst als reservepotje in het geval van ziekte van de vrouw en/of als pensioenvoorziening. Tegen deze achtergrond vindt het hof het redelijk dat de vrouw hier nu andere maatregelen voor heeft getroffen.

Daarbij volgt het hof de man niet in zijn stelling dat de vrouw zich voor een onnodig hoog bedrag tegen arbeidsongeschiktheid heeft verzekerd om de partneralimentatie te drukken. De vrouw dient zich als ondernemer te wapenen tegen het risico dat zij arbeidsongeschikt wordt. De premie ter zake komt het hof niet onredelijk hoog voor.

Ter onderbouwing van het feit dat zij een oudedagsvoorziening in de vorm van een lijfrentepolis met een geblokkeerde rekening heeft getroffen, welke oudedagsvoorziening door de man wordt betwist, heeft de vrouw een in december 2021 ondertekende Tripartiete Cliëntenovereenkomst Lijfrenterekening met de [naam5] N.V. overgelegd. Uit de stukken blijkt verder dat de vrouw per januari 2022 daadwerkelijk maandelijks € 1.625,00 inlegt op een pensioenrekening. De hoogte van de inleg voor het pensioen komt het hof gezien haar inkomstenpositie niet bovenmatig voor.

De vrouw heeft voorts recht op de zelfstandigenaftrek en de MKB-winstvrijstelling.

Met ingang van 1 januari 2023 beveelt de Expertgroep Alimentatienormen een nieuwe rekenwijze aan voor de partneralimentatie: een forfaitaire berekeningswijze. Omdat de ingangsdatum van de partneralimentatie gelegen is voor 1 januari 2023 en de man bezwaar heeft gemaakt tegen toepassing van het woonbudget/de forfaitaire benadering van de woonlasten van de vrouw, zal het hof bij de vaststelling van de partneralimentatie de werkelijke woonlasten in aanmerking nemen.

Hoewel de vrouw haar huidige hypotheek eind maart 2022 heeft afgesloten zal het hof om pragmatische redenen deze hypotheeklast overnemen als geldend vanaf de ingangsdatum. De woonlasten van de vrouw bedragen daarmee vanaf 2022:

- € 1.596,00 aan hypotheeklast per maand, waarvan € 3.697,00 per jaar aftrekbare rente;

- € 95,00 per maand aan overige eigenaarslasten.

De hiervoor besproken punten staan ook ter discussie bij de kinderalimentatie en met inachtneming van hetgeen daarover is geoordeeld zal het hof berekenen wat voor gevolg dat heeft voor de kinderalimentatie. Daarbij geldt dat kinderen en stiefkinderen die de leeftijd van eenentwintig jaren nog niet hebben bereikt, op grond van artikel 1:400 lid 1 BW voorrang hebben boven alle andere onderhoudsgerechtigden, indien de draagkracht van de onderhoudsplichtige onvoldoende is om dit levensonderhoud volledig aan allen te verschaffen.

Na berekening van de kinderalimentatie zal met inachtneming daarvan en van hetgeen verder is besproken worden berekend welke gevolgen dit moet hebben voor de partneralimentatie.

Gelet op de wijzigingen in de financiële omstandigheden van partijen en hetgeen daarover hiervoor is beslist ziet het hof aanleiding berekeningen te maken over de navolgende periodes.

De behoefte van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] bedraagt in 2022 € 1.416,00 per maand. De draagkracht van de vrouw en de man samen (€ 2.704,00 + € 638,00) van in totaal € 3.342,00 per maand is voldoende om volledig in de kosten van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] te voorzien. Het hof moet vervolgens bepalen wie welk deel van de kosten voor zijn/haar rekening moet nemen. Dit wordt berekend door ieders draagkracht te delen door de totale draagkracht en te vermenigvuldigen met de behoefte:

- het aandeel van de vrouw bedraagt: (€ 2.704/ € 3.342) x € 1.416 = € 1.146,00;

- het aandeel van de man bedraagt: (€ 638/ € 3.342) x € 1.416 = € 270,00.

Met toepassing van het wettelijk indexeringspercentage bedraagt genoemde bijdrage met ingang van 1 januari 2023 € 86,86 per maand en met ingang van 1 januari 2024 € 98,25 per maand.

Aan de orde is vervolgens de vraag of de draagkracht van de vrouw de door de man verzochte bijdrage in zijn levensonderhoud toelaat, waarbij geldt dat eerst ten laste van de draagkracht van de vrouw moet worden gebracht het aandeel dat zij levert, inclusief de zorg, in de kosten van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] , zoals onder 5.57 berekend op € 1.146,00 per maand.

Nu het de vaststelling van de draagkracht van de vrouw voor partneralimentatie betreft, houdt het hof rekening met de norm voor een alleenstaande en het door de Expertgroep Alimentatienormen aanbevolen draagkrachtpercentage van 60%.

De geïndexeerde behoefte van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] bedraagt in 2024 afgerond € 1.556,00 per maand. De draagkracht van de vrouw en de man samen (€ 1.504,00 + € 545,00) van in totaal € 2.049,00 per maand is voldoende om volledig in de kosten van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] te voorzien. Het hof moet vervolgens bepalen wie welk deel van de kosten voor zijn/haar rekening moet nemen. Dit wordt berekend door ieders draagkracht te delen door de totale draagkracht en te vermenigvuldigen met de behoefte:

- het aandeel van de vrouw bedraagt: (€ 1.504/ € 2.049) x € 1.556 = € 1.142,00;

- het aandeel van de man bedraagt: (€ 545/ € 2.049) x € 1.556 = € 414,00.

De zorgkosten voor het feitelijk verblijf van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] bij de man bedragen 25% van € 1.556,00 is € 389,00 per maand. Deze kosten (zorgkorting) voor het feitelijk verblijf van de kinderen bij de man moeten in dit geval – als de totale draagkracht van partijen dat toelaat – in mindering worden gebracht op het deel dat hij moet dragen in de totale kosten van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] .

Uit de draagkrachtberekening (tarieven 2024-1) blijkt dat de vrouw met ingang van 1 februari 2024 onvoldoende draagkracht heeft om, naast het aandeel dat zij levert, inclusief de zorg, in de kosten van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] , zoals onder 5.65 berekend op € 1.142,00 per maand, een alimentatiebijdrage ten behoeve van de man te kunnen betalen.

In het vorenstaande ligt besloten dat het hof moet beoordelen of en in hoeverre van de man in redelijkheid kan worden gevergd dat hij het eventueel teveel ontvangene aan de vrouw terugbetaalt. Voor zo’n beoordeling is onder meer relevant de omvang van de eventuele terugbetalingsverplichting, hetgeen is gebleken omtrent de financiële situatie van partijen, in hoeverre de eerder betaalde bijdragen reeds zijn verbruikt, of deze bijdragen in overeenstemming waren met de behoefte, en het belang van de onderhoudsplichtige bij terugbetaling van de door hem te veel betaalde bijdragen.

De financiële situatie van partijen is ter zitting van het hof uitgebreid besproken. Het hof overweegt dat de man rekening heeft kunnen houden met een mogelijke wijziging van de voorlopig vastgestelde partneralimentatie. Daar komt bij dat de man het hof er niet van heeft overtuigd dat hij niet in staat zou zijn om terug te betalen. De man heeft na de echtscheiding een aanzienlijk bedrag ontvangen en hij heeft zijn stelling dat dit uitgegeven is niet voldoende onderbouwd. Het hof ziet dan ook geen aanleiding te bepalen dat de man niet is gehouden tot terugbetaling.