Rechtbank Zeeland-West-Brabant 03-06-2025, ECLI:NL:RBZWB:2025:3581

In het dossier zitten de volgende stukken:

- het op 21 januari 2025 ontvangen verzoek met bijlagen;

- de op 29 januari 2025 ontvangen brief van verzoeker met aanvullende stukken;

- het op 1 april 2025 ontvangen verweerschrift tevens houdende zelfstandig verzoek, met bijlagen;

- het op 2 april 2025 ontvangen aanvullend verzoekschrift inhoudende een wijziging van het verzoek, met bijlagen;

- het op 4 april 2025 ontvangen rapport van de Raad.

De verzoeken zijn door de meervoudige kamer van deze rechtbank mondeling behandeld op 8 april 2025. Bij die behandeling zijn gekomen partijen, met hun advocaten. Ook waren twee vertegenwoordigers aanwezig namens de Raad.

Partijen hebben een affectieve relatie gehad. Uit hun relatie is geboren [de minderjarige] , geboren op [geboortedag] 2020 te [geboorteplaats] .

[de minderjarige] verblijft bij de vrouw.

De man heeft [de minderjarige] erkend.

Partijen hebben samen het gezag over [de minderjarige] .

Bij vonnis in kort geding van 14 februari 2025 van de rechtbank Zeeland-West-Brabant heeft de voorzieningenrechter de Raad verzocht om een onderzoek te (doen) verrichten ten behoeve van de bodemprocedure. ¹

De man verzoekt, na wijziging en aanvulling, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:

De vrouw is het niet eens met het de verzoeken van de man over de wijziging van het hoofdverblijf van [de minderjarige] , de wijziging van de zorg- en contactregeling, en vervangende toestemming voor verhuizing, inschrijving school en zwemles. Zij verzoekt deze verzoeken niet-ontvankelijk te verklaren, dan wel af te wijzen.

Het standpunt van de man

Het standpunt van de vrouw

Het advies van de Raad

In artikel 1:253a lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW) staat dat als ouders, die samen het gezag hebben over een kind, het niet eens kunnen worden over een beslissing over het kind, zij de rechtbank kunnen vragen die beslissing te nemen. De rechter moet dan een beslissing nemen die zij het meest in het belang van het kind vindt. Dat betekent niet dat de rechter alleen maar rekening houdt met het belang van het kind. De rechter moet alle omstandigheden mee laten wegen en dat kan betekenen dat andere belangen zwaarder wegen dan het belang van het kind (Hoge Raad, 25 april 2008, LJN: BC5901).

Met de Raad is de rechtbank van oordeel dat het hoofdverblijf van [de minderjarige] bij de vrouw moet worden bepaald. Ter zitting kwam naar voren dat partijen dit zelf ook hadden bepaald in een concept ouderschapsplan dat uiteindelijk niet is ondertekend omdat zij op andere punten niet tot overeenstemming konden komen. Daarnaast geldt dat ook in de periode dat de vrouw veel problemen had met huisvesting en de man feitelijk een grote rol speelde in de zorg en opvoeding van [de minderjarige] , de vrouw steeds de hoofdverzorger van [de minderjarige] bleef. Dat is nog meer het geval nu de vrouw met [de minderjarige] in [woonplaats 2] woont en de man is aangewezen op de weekenden en de vakanties. De vrouw heeft ook meer tijd beschikbaar voor de opvoeding en verzorging van [de minderjarige] . Zij verzet zich niet tegen de omgang van [de minderjarige] met de man, en stelt zich hierin flexibel op. Volgens de Raad zijn er ondanks de onrustige periode die de vrouw achter de rug heeft, met veel verhuizingen, geen zorgen over de kwaliteiten van de vrouw als opvoeder. Het is daarom niet in het belang van [de minderjarige] om het hoofdverblijf van [de minderjarige] bij de man te bepalen.

Uit de bepaling van het hoofdverblijf bij de vrouw volgt automatisch het oordeel dat een verhuizing van [de minderjarige] naar de man in [woonplaats 1] niet in het belang is van [de minderjarige] . De rechtbank wijst dit verzoek af. De rechtbank overweegt hierbij nog dat de noodzaak van de vrouw om te verhuizen in de eerste plaats is gelegen in de keuzes die de man heeft gemaakt door met een andere partner verder te gaan in de woning waar partijen tot die tijd samen woonden, waardoor de vrouw met [de minderjarige] op zoek moest naar een andere woning. Daarnaast heeft de man aan meerdere verhuizingen van de vrouw niet in de weg gestaan en daarbij zelfs geholpen. Pas nu de vrouw naar [woonplaats 2] is verhuisd verzoekt de man om vervangende toestemming te verlenen voor verhuizing naar [woonplaats 1] . De zorgen die de man heeft geuit over de opvoedkwaliteiten van de vrouw en de onrust die de vele verhuizingen veroorzaken voor [de minderjarige] lijken daarmee gelegenheidsargumenten. De rechtbank heeft begrip voor de zorgen van de man over zijn rol als co-ouder voor [de minderjarige] en voor zijn verdriet over de beperkte rol die hij nu kan spelen in haar leven, als gevolg van de fysieke afstand tussen de ouders, maar een verhuizing van [de minderjarige] naar [woonplaats 1] lost dit probleem niet op. Zoals [de minderjarige] contact met de man dreigt te verliezen als ze in [woonplaats 2] woont, dreigt ze het contact met haar moeder te verliezen bij een verhuizing naar [woonplaats 1] .

Uit de afwijzing van het verzoek om het hoofdverblijf van [de minderjarige] bij de man te bepalen volgt ook de afwijzing van het verzoek om vervangende toestemming voor de inschrijving op een school in [woonplaats 1] en de zwemles in die plaats. Deze verzoeken om vervangende toestemming hangen nauw samen met de bepaling van het hoofdverblijf.

Nu de rechtbank het primaire verzoek van de man heeft afgewezen komt zij toe aan de beoordeling van het subsidiair verzoek van de man, waarbij hij vraagt om de vrouw te bevelen om binnen een week te verhuizen naar [woonplaats 1] , althans naar een woning binnen een straal van 15 kilometer rond de woning van de man.

De rechtbank overweegt dat zij twee gemotiveerde, liefhebbende ouders ziet, die [de minderjarige] veel te bieden hebben. Met de Raad is de rechtbank van oordeel dat beide ouders een belangrijke rol zouden moeten spelen in het leven van [de minderjarige] . Dit is alleen mogelijk als de ouders enigszins bij elkaar in de buurt wonen. De fysieke afstand tussen partijen zet de relatie sterk onder druk en dreigt de communicatie te verharden. De spanning die dit oplevert is slecht voor [de minderjarige] en dreigt haar op langere termijn in een loyaliteitsconflict te brengen die tot vervreemding van een van haar ouders kan leiden. [de minderjarige] is inmiddels goed gewend op school, maar is niet zo geworteld dat een verhuizing naar een andere plaats of wennen op een nieuwe school te belastend zou zijn, zeker niet als dit betekent dat ze bij haar moeder kan blijven wonen en meer contact met haar vader kan hebben.

Gezien het voorgaande, en omdat een eventuele verhuizing van de man naar Zeeland gezien de professionele en sociale situatie van de man geen optie is en de rechtbank het hoofdverblijf van [de minderjarige] bij de vrouw bepaalt, is de enige mogelijkheid dat de vrouw terug verhuist naar de regio [woonplaats 1] . De rechtbank stelt hieraan andere voorwaarden dan door de man zijn verzocht.

De rechtbank benadrukt dat zij het als de verantwoordelijkheid van beide partijen beschouwt om voor de vrouw en [de minderjarige] een gepaste woning te vinden. De straal waarbinnen een woning zal worden gezocht wordt door de rechtbank bepaald op 20 kilometer rond de woning van de man, omdat zo op (vrijwel) het hele potentiële aanbod van de woningbouwverenging Haaglanden kan worden gereageerd. De vrouw staat, zo heeft de rechtbank begrepen, nog steeds ingeschreven bij Haaglanden, zodat zij mogelijk kan profiteren van de inmiddels opgebouwde wachttijd. De rechtbank is zich ervan bewust dat het desondanks niet makkelijk is om in de genoemde regio een woning te vinden. Zij geeft partijen daarom een ruime tijd om een gepaste woning te vinden. Zo kan ook [de minderjarige] goed worden voorbereid op de verhuizing. De vrouw dient zo snel mogelijk nadat een geschikte woning is gevonden, maar uiterlijk in de paasvakantie 2026, met [de minderjarige] terug te verhuizen naar voornoemde regio.

In afwijking van wat de vrouw stelt, oordeelt de rechtbank dat op basis van de overgelegde stukken en hetgeen op zitting is besproken niet kan worden vastgesteld dat de man expliciet of impliciet heeft ingestemd met de verhuizing van de vrouw met [de minderjarige] naar Zeeland. Daarom komt de rechtbank toe aan een beoordeling van het zelfstandige verzoek van de vrouw om haar vervangende toestemming te verlenen om met [de minderjarige] naar [woonplaats 2] te verhuizen, althans daar te blijven wonen. Dit is nog van belang, ondanks het eerder benoemde bevel tot terugverhuizing, omdat [de minderjarige] inmiddels al met haar moeder in [woonplaats 2] woont en daar naar school gaat, en een woning in de omgeving [woonplaats 1] mogelijk niet op heel korte termijn gevonden kan worden.

Bij de beoordeling van het verzoek van de vrouw houdt de rechtbank rekening met de ‘verhuiscriteria’ die de Hoge Raad heeft vastgelegd (eerder genoemd in 4.1.6). Het gaat dan bijvoorbeeld om de noodzaak om te verhuizen, de mate waarin de verhuizing is doordacht en voorbereid, de door de verhuizende ouder geboden alternatieven en maatregelen om de gevolgen van de verhuizing voor de minderjarigen en de andere ouder te verzachten en/of te compenseren, en de mate waarin de ouders in staat zijn tot onderlinge communicatie en overleg. Op basis van de genoemde jurisprudentie heeft de vrouw het recht om te kiezen waar zij woont en om een nieuw leven op te bouwen. De vrijheid van de vrouw om keuzes te maken wordt beperkt door het feit dat zij met de man samen een kind heeft, over wie zij gezamenlijk gezag hebben.

De rechtbank oordeelt dat er voor de vrouw een dringende en dwingende noodzaak bestond om na het verbreken van de relatie met de man een andere woning te betrekken. Het is de rechtbank niet helemaal duidelijk geworden in hoeverre elk van de verhuizingen van de vrouw (er is sprake van acht verhuizingen in twee jaar tijd) strikt noodzakelijk was. De rechtbank neemt wel aan dat de vrouw genoodzaakt was om de hulp van de gemeente [plaats 2] te accepteren op het moment dat haar een ‘verhuisbox’ werd aanboden omdat zij anders met [de minderjarige] op straat zou komen te staan. Ook stelt de rechtbank vast dat de man heeft ingestemd met dit hulptraject, door de ondertekening van een document dat door de gemeente als een ‘ouderschapsplan’ wordt betiteld. ³ Uit de overlegde stukken blijkt echter niet dat de man heeft ingestemd met een maximale reisafstand van anderhalf uur, zoals de vrouw stelt. De man heeft eerder wel ingestemd met de verhuizing van de vrouw met [de minderjarige] naar Brabant, al heeft hij die toestemming later ingetrokken. Gezien de acute noodzaak van de vrouw om te verhuizen is de verhuizing niet uitgebreid doordacht en voorbereid. De vrouw heeft de man beperkt betrokken bij de (noodzaak tot) verhuizing. Toen de verhuizing eenmaal een feit was, heeft zij zich wel ingespannen om een goede omgang tussen de man en [de minderjarige] mogelijk te maken. Hoewel er sprake is van veel conflict tussen partijen, lukt het hen toch om voldoende goed te communiceren over de invulling van de zorgregeling en de randvoorwaarden om die te laten slagen. De conclusie van de Raad dat [de minderjarige] ondanks de scheiding van haar ouders en de grote reisafstand tussen hen toch een fijne en positieve band heeft met haar beide ouders, ziet de rechtbank als een bewijs hiervan.

Hoewel de rechtbank begrijpt dat de vrouw blij is dat zij een vaste plaats heeft gevonden om te wonen en graag een stabiel leven met [de minderjarige] wil opbouwen, is de rechtbank niet overtuigd dat dit persé of zelfs bij voorkeur in [woonplaats 2] zou moeten zijn. De vader van haar kind, met wie zij het ouderlijk gezag deelt, woont in [woonplaats 1] . De vrouw heeft in Zeeland (nog) geen familie, geen sociaal netwerk en geen werk. Haar huidige partner woont in de omgeving van [plaats 2] en zij staat daar ook nog ingeschreven voor een sociale huurwoning. [de minderjarige] is gewend op haar nieuwe school, maar is voor haar welzijn – op dit punt in haar ontwikkeling - meer afhankelijk van de personen met wie ze woont dan van de plaats waar ze woont.

Tegenover de wens van de vrouw om een stabiel leven op te bouwen in [woonplaats 2] staat het standpunt van de man, die door de afstand tussen hem en de vrouw tot een weekendregeling met zijn dochter gedwongen is. Door de verhuizing van de vrouw met [de minderjarige] naar [woonplaats 2] kan feitelijk immers geen invulling meer worden gegeven aan de eerder tussen ouders bepaalde co-ouderschapsregeling. Het contact tussen de man en [de minderjarige] kan nu minder vaak plaatsvinden. Zoals de rechtbank eerder heeft overwogen is het in het belang van [de minderjarige] dat beide ouders een belangrijke rol spelen in het leven van [de minderjarige] en dat de huidige afstand tussen de ouders mogelijk kan leiden tot een ontwikkelingsbedreiging bij de minderjarige.

Op basis van de voorgaande overwegingen oordeelt de rechtbank dat de vrouw vervangende toestemming moet worden verleend voor de verhuizing naar [woonplaats 2] en de inschrijving op [basisschool 2] tot het moment waarop de terugverhuizing naar de regio [woonplaats 1] kan worden gerealiseerd, tot uiterlijk de paasvakantie van 2026. De noodzaak om [de minderjarige] een vaste en stabiele woonplaats te bieden met behulp van de ‘verhuisbox’ is daarbij van doorslaggevend belang. De rechtbank oordeelt echter dat het niet in het belang is van de minderjarige om aan de vrouw vervangende toestemming te verlenen om in [woonplaats 2] te blijven wonen nadat er een geschikte woonruimte in de regio [woonplaats 1] beschikbaar is gekomen.

Wat partijen hebben opgemerkt over de invulling van de zorgregeling is voor een groot deel bepaald door het verzoek van ieder om het hoofdverblijf van [de minderjarige] bij hem / haar te bepalen. Naar de rechtbank heeft begrepen verblijft [de minderjarige] op grond van de nu geldende zorgregeling van vrijdag uit school tot zondag 18:00 uur bij de man. Eens per twee weken verblijft [de minderjarige] al vanaf donderdag uit school bij de man. De vakanties worden na gezamenlijk overleg bij helfte tussen de ouders verdeeld. Ouders halen en brengen in Ouddorp.

Op basis van de door de Raad gesignaleerde krachten gaat de rechtbank ervan uit dat partijen er toe in staat zijn om samen een ouderschapsplan op te stellen op basis van de hoofdverblijfplaats van [de minderjarige] zoals die nu door de rechtbank is bepaald. De rechtbank draagt partijen op om de tijd tot de terugverhuizing van de vrouw en [de minderjarige] naar de omgeving rond [woonplaats 1] te gebruiken om afspraken te maken over de invulling van de zorgregeling voor de periode na de verhuizing. Waar nodig kunnen zij zich tot de gemeente wenden voor ondersteuning in dit proces. De rechtbank gaat er vanuit dat partijen na de terugverhuizing van de vrouw en [de minderjarige] naar de regio [woonplaats 1] in ieder geval uitvoering zullen geven aan de eerder tussen partijen uitgevoerde co-ouderschapsregeling. De rechtbank verwacht ook dat partijen in het ouderschapsplan afspraken maken voor de situatie waarin het onverhoopt niet zou lukken voor de vrouw en [de minderjarige] om uiterlijk in de paasvakantie 2026 terug te verhuizen naar de regio [woonplaats 1] . De rechtbank merkt in dit verband nogmaals op dat zij er vanuit gaat dat beide partijen gezamenlijk op zoek gaan naar een geschikte woning voor de vrouw en [de minderjarige] .

Tot het moment waarop het partijen zal zijn gelukt gezamenlijk afspraken te maken gaat de rechtbank ervan uit dat zij de huidige zorgregeling handhaven met dien verstande dat [de minderjarige] op [geboortedag] 2025 leerplichtig wordt en dus niet langer de vrijdagen op school kan missen. Waar mogelijk houden partijen rekening met de aanwijzingen die door de Raad zijn geformuleerd: de man haalt [de minderjarige] vrijdag op bij school en/of brengt haar na het weekend op maandag naar school om zo het contact van de man met de school te versterken. Voor de verdeling van de vakanties geldt dat de wensen van de man leidend zijn omdat hij de invulling van de vakanties moet afstemmen met die van zijn twee andere kinderen, die mogelijk op andere momenten vrij zijn omdat ze in een andere regio wonen. Het staat partijen vrij om andere afspraken overeen te komen, zolang het belang van [de minderjarige] daarbij leidend is.

Gezien de door de Raad benoemde krachten van partijen ziet de rechtbank geen aanleiding om een dwangsom op te leggen. Partijen kunnen vertrouwd worden om met het beste belang van [de minderjarige] voor ogen samen tot goede afspraken te komen en die na te leven.

Omdat partijen een relatie met elkaar hebben gehad en de zaak over (een van) hun kind(eren) gaat, zullen de proceskosten worden gecompenseerd. Dat betekent dat iedere partij zijn eigen kosten moet dragen.

bepaalt dat [de minderjarige] haar hoofdverblijf heeft bij de vrouw;

bepaalt dat de vrouw zo snel mogelijk, maar ten laatste in de paasvakantie 2026 dient te verhuizen naar een woning binnen een straal van 20 kilometer van de woning van de man gelegen aan [adres 1] te [woonplaats 1] ;

verleent aan de vrouw vervangende toestemming voor de verhuizing van de minderjarige naar het adres van de vrouw aan [adres 3] te [woonplaats 2] , althans deze verhuizing in stand te houden tot het moment waarop de vrouw verhuist naar de regio [woonplaats 1] en uiterlijk tot de paasvakantie 2026;

verleent aan de vrouw vervangende toestemming voor de inschrijving dan wel de instandhouding van de schoolgang en inschrijving van de minderjarige op [basisschool 2] aan [adres 4] te [woonplaats 2] tot het moment waarop de vrouw verhuist naar de regio [woonplaats 1] en uiterlijk tot de paasvakantie 2026;

bepaalt voor de periode totdat partijen onderling afspraken hebben gemaakt die zijn vastgelegd in een ouderschapsplan als zorgregeling dat de man en [de minderjarige] recht hebben op omgang met elkaar van vrijdag na school tot zondag 18:00 en, tot [de minderjarige] leerplichtig wordt, eens in de twee weken vanaf donderdag uit school tot zondag 18:00, alsmede gedurende een deel van de schoolvakanties, in onderling overleg door partijen te regelen, met inachtneming van hetgeen is overwogen in 5.15 tot en met 5.17;

verklaart deze beschikking uitvoerbaar bij voorraad;

compenseert de kosten van het geding aldus dat iedere partij de eigen kosten draagt;

wijst het meer of anders verzochte af.

• door de verzoekers en degenen aan wie een afschrift van de beschikking is verstrekt of verzonden, binnen drie maanden na de dag van de uitspraak,

• door andere belanghebbenden binnen drie maanden na de betekening daarvan of nadat de beschikking aan hen op een andere wijze bekend is geworden.