Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 10-04-2025, ECLI:NL:GHARL:2025:2202

Het verloop van de procedure blijkt uit:

• het beroepschrift, ingekomen op 4 september 2024, met producties

• het verweerschrift tevens incidenteel hoger beroep

• het verweerschrift in het incidenteel hoger beroep

• een journaalbericht van mr. Cortet van 5 maart 2025 met producties

De mondelinge behandeling heeft op 20 maart 2025 plaatsgevonden. Partijen zijn in persoon verschenen, bijgestaan door hun advocaten.

Partijen zijn [in] 2004 met elkaar gehuwd in [plaats1] . Zij hebben beiden de Nederlandse en Marokkaanse nationaliteit.

Partijen zijn de ouders van:

• [de minderjarige1] , geboren [in] 2006

• [de minderjarige2] , geboren [in] 2009

• [de minderjarige3] , geboren [in] 2014

• [de minderjarige4] , geboren [in] 2018

De vrouw heeft op 19 juni 2023 een verzoekschrift tot echtscheiding ingediend bij de rechtbank in Meknes, Marokko. Deze rechtbank heeft bij uitspraak van 28 februari 2024 de echtscheiding tussen partijen uitgesproken. De uitspraak is, zo blijkt uit inzage in de Basisregistratie Personen, op 28 februari 2024 ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand in Den Haag.

De man heeft op 26 juli 2023 een verzoek tot echtscheiding (met nevenvoorzieningen) ingediend.

De rechtbank heeft in de bestreden beschikking de beslissing tot echtscheiding van de Marokkaanse rechter van 28 februari 2024 erkend en zich onbevoegd verklaard om van het echtscheidingsverzoek en de verzoeken tot het treffen van nevenvoorzieningen kennis te nemen.

De vrouw is in hoger beroep gekomen van de bestreden beschikking. Zij verzoekt het hof de bestreden beschikking te vernietigen voor zover de rechtbank zich onbevoegd heeft verklaard ten aanzien van het verzoek tot verdeling van de ontbonden huwelijksgemeenschap en de zaak ter verdere afdoening terug te verwijzen naar de rechtbank, familiezaken, of op de voet van artikel 69 Rv te verwijzen naar de rechtbank, handelszaken, en te bevelen dat de procedure over de verdeling van de ontbonden huwelijksgemeenschap in de stand waarin zij zich bevond bij de rechtbank wordt voortgezet volgens de regels die gelden voor de dagvaardingsprocedure, kosten rechtens.

De man is op zijn beurt met een grief in incidenteel hoger beroep gekomen. Hij kan zich niet verenigen met de onbevoegdheidsverklaring van de rechtbank ten aanzien van zijn verzoeken over de hoofdverblijfplaats van de kinderen en de zorgregeling. Hij verzoekt het hof (samengevat) de vrouw – in het principaal hoger beroep – niet-ontvankelijk te verklaren in haar verzoeken dan wel haar verzoeken af te wijzen, met veroordeling van haar in de proceskosten, en – in het incidenteel hoger beroep – de bestreden beschikking te vernietigen, te bepalen dat de kinderen hun hoofdverblijfplaats hebben bij de vrouw en een zorgregeling met betrekking tot [de minderjarige3] en [de minderjarige4] vast te stellen.

De vrouw voert verweer en zij verzoekt het hof de man niet-ontvankelijk te verklaren in zijn verzoeken in het incidenteel hoger beroep dan wel deze af te wijzen.

Dat de vrouw zich in eerste aanleg op het standpunt heeft gesteld dat de Nederlandse rechter onbevoegd is om van het echtscheidingsverzoek van de man kennis te nemen en daarin door de rechtbank in het gelijk is gesteld, staat er niet aan in de weg dat de vrouw in hoger beroep haar verzoeken mag wijzigen of aanvullen. Van misbruik van procesrecht, zoals de man heeft aangevoerd, is geen sprake.

Na erkenning van de echtscheidingsbeslissing van de Marokkaanse rechter heeft de rechtbank zich (op grond van artikel 12, tweede volzin, Rv) niet bevoegd geacht kennis te nemen van het verzoek tot echtscheiding. Dat neemt niet weg dat de rechtbank haar bevoegdheid ten aanzien van de verzochte nevenvoorzieningen afzonderlijk had moeten beoordelen. ¹

Partijen zijn het erover eens (en het hof is gebleken) dat in de Marokkaanse echtscheidingsbeslissing niet is beslist over het huwelijksvermogen van partijen. Op grond van artikel 5 lid 1 van de Huwelijksvermogensverordening ² is de Nederlandse rechter bevoegd om te beslissen in zaken betreffende het huwelijksvermogensstelsel die met het echtscheidingsverzoek verband houden. Dit brengt mee dat de rechtbank bevoegd is om van het verzoek met betrekking tot de vermogensrechtelijke afwikkeling van het huwelijk kennis te nemen.

Het hof zal de proceskosten in hoger beroep compenseren in die zin dat elke partij de eigen kosten draagt, omdat partijen (gewezen) echtgenoten zijn. Het verzoek van de man om de vrouw te veroordelen in de proceskosten wordt daarom afgewezen.