Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 17-04-2025, ECLI:NL:GHARL:2025:2365

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het beroepschrift met producties, ingekomen op 26 september 2024;

- een journaalbericht van mr. Elfrink van 14 november 2024 met producties 2 - 5;

- het verweerschrift met producties (zie ook onder 2.4.).

Op 10 maart 2025 heeft de hierna te noemen [de minderjarige] gesproken met een raadsheer van het hof in aanwezigheid van de griffier.

De mondelinge behandeling heeft op 13 maart 2025 plaatsgevonden. Daarbij waren aanwezig:

- de moeder met haar advocaat;

- de vader met zijn advocaat, en

- een vertegenwoordiger van de raad voor de kinderbescherming (verder: de raad) met een schrijftolk en een stagiaire.

Mr. Teke-Bozkurt heeft tijdens de mondelinge behandeling spreekaantekeningen overgelegd.

Mr. Elfrink heeft tijdens de mondelinge behandeling bezwaar gemaakt tegen de acceptatie door het hof van het verweerschrift van de vader, omdat dit processtuk te laat is ingediend. Het hof heeft daarop beslist dat het verweerschrift van de vader als in strijd met de goede procesorde, buiten beschouwing wordt gelaten, omdat het buiten de door het hof gegeven termijn is ingediend.

Bij beschikking van 12 maart 2024 heeft de rechtbank Overijssel, locatie Almelo, de vader met ingang van 12 maart 2024 samen met de moeder met het ouderlijk gezag over [de minderjarige] belast. In diezelfde beschikking heeft de rechtbank een zorg- en contactregeling vastgesteld waarbij [de minderjarige] bij de vader verblijft:

- in de oneven weken van vrijdag 15.00 uur tot en met zondag 19.30 uur, alsmede elke woensdag van 14.00 uur tot en met 18.00 uur;

- gedurende de helft van de vakanties en de feestdagen, zoals Kerst, Pasen en Hemelvaart.

Uit de beschikking van 12 maart 2024 blijkt dat de ouders zich tijdens de zitting van 27 februari 2024 bereid hebben verklaard om binnen een ouderschapsbemiddelingstraject te werken aan de onderlinge communicatie, hun verstandhouding en het vertrouwen in elkaar. Afgesproken is dat zij zich zullen aanmelden voor het traject Ouderschap bij scheiding van [naam1] .

Bij de bestreden beschikking heeft de rechtbank de verzoeken van de moeder om aan haar vervangende toestemming te verlenen om met [de minderjarige] te verhuizen naar [plaats1] en om [de minderjarige] in te schrijven op een middelbare school in [plaats1] , en om de zorg- en contactregeling te wijzigen, afgewezen. Bij diezelfde beschikking heeft de rechtbank ook het zelfstandig verzoek van de vader om, voor het geval de moeder reeds is verhuisd naar [plaats1] , uitvoerbaar bij voorraad, te bepalen dat de hoofdverblijfplaats van [de minderjarige] bij de vader is en aan hem vervangende toestemming te verlenen om [de minderjarige] in te schrijven op zijn adres voor het geval de moeder dit weigert, afgewezen. Verder heeft de rechtbank bepaald dat de ouders allebei hun eigen proceskosten moeten betalen.

De moeder in hoger beroep gekomen van de beschikking. De bedoeling van de moeder is dat het hof haar verzoeken volledig opnieuw beoordeelt.

De moeder verzoekt de bestreden beschikking te vernietigen en alsnog, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad en zo nodig onder aanvulling van de gronden, te bepalen dat:

- aan de moeder vervangende toestemming wordt verleend om met [de minderjarige] te verhuizen naar [plaats1] en om [de minderjarige] in te schrijven op een middelbare school in [plaats1] ;

- de zorg- en contactregeling tussen de vader en [de minderjarige] , die is vastgelegd in de

- het hof een beslissing neemt die het hof juist acht.

De vader voert verweer en hij vraagt de verzoeken van de moeder af te wijzen en de bestreden beschikking te bekrachtigen.

Ingevolge artikel 1:253a lid 1 Burgerlijk Wetboek (BW) kunnen geschillen omtrent de gezamenlijke uitoefening van het gezag op verzoek van de ouders of van één van hen aan de rechter worden voorgelegd.

Op grond van het bepaalde in artikel 1:253a BW dient het hof in een geschil als het onderhavige, waarbij de ouders met het gezamenlijk gezag over het kind belast zijn en er een verschil van mening bestaat over een verhuizing van de verzorgende ouder en het kind / de schoolkeuze van het kind, een zodanige beslissing te nemen als het hof in het belang van het kind wenselijk voorkomt. Uit vaste jurisprudentie volgt dat, hoezeer het belang van het kind een overweging van de eerste orde dient te zijn bij de te verrichten afweging van belangen, andere belangen zwaarder kunnen wegen. Het hof zal bij zijn beslissing alle omstandigheden van het geval in acht dienen te nemen.

Overeenkomstig vaste rechtspraak dient het hof bij de beslissing in een geschil als het onderhavige alle omstandigheden van het geval in aanmerking te nemen en alle betrokken belangen af te wegen, waaronder:

- de noodzaak om te verhuizen;

- de mate waarin de verhuizing is doordacht en voorbereid;

- de door de verhuizende ouder geboden alternatieven en maatregelen om de gevolgen van de verhuizing voor de minderjarige en de andere ouder te verzachten en/of te compenseren;

- de mate waarin de ouders in staat zijn tot onderlinge communicatie en overleg;

- de rechten van de andere ouder en de minderjarige op onverminderd contact met elkaar in een vertrouwde omgeving;

- de verdeling van de zorgtaken en de continuïteit van de zorg;

- de frequentie van het contact tussen de minderjarige en de andere ouder voor en na de verhuizing;

- de leeftijd van de minderjarige, zijn mening en de mate waarin de minderjarige geworteld is in zijn omgeving of juist extra gewend is aan verhuizingen;

- de (extra) kosten van de omgang na de verhuizing.

Een ouder dient in beginsel de gelegenheid te krijgen om met de minderjarige op een andere plaats een gezinsleven en een toekomst op te bouwen, indien de omstandigheden van het geval na een belangenafweging zoals hiervoor genoemd een dergelijke beslissing ook rechtvaardigen. Hierna zal worden beoordeeld of de keuze van de moeder om te verhuizen in het kader van de verdere belangenafweging te rechtvaardigen valt.

[de minderjarige] heeft in het gesprek dat zij met de raadsheer heeft gevoerd onder meer verteld dat zij sinds de zomervakantie van 2024 geen contact meer met haar vader heeft en daar ook geen behoefte aan heeft. Haar moeder vertelde haar over de mogelijkheid om via de kinderrechtswinkel een brief naar de rechtbank te sturen. [de minderjarige] wil graag verhuizen naar [plaats1] en daar samenwonen met haar moeder, de baby, de nieuwe partner van de moeder en zijn zoontje. Ze heeft daar ook al op school gekeken en het lijkt haar een leuke klas. Hoe het moet met het contact tussen haar en haar vader als ze is verhuisd weet ze niet.

De raad stelt dat contactherstel tussen de vader en [de minderjarige] prioriteit moet hebben en dat het van belang is dat ouders weer met elkaar gaan communiceren. Voor [de minderjarige] is het van belang om te horen en te merken dat de ouders met elkaar overleggen. Dit is in het verleden niet gebeurd en dat gebeurt nog steeds niet. Het is belangrijk dat [de minderjarige] van haar vader hoort waarom hij niet wil dat ze naar [plaats1] gaat. De raad kan geen advies geven over de vraag of aan de moeder vervangende toestemming verleend moet worden om met [de minderjarige] te verhuizen.

Het hof zal de verzoeken van de moeder over de vervangende toestemming voor verhuizing van [de minderjarige] naar [plaats1] en inschrijving van [de minderjarige] op een middelbare school aldaar afwijzen. Het hof is het met de rechtbank eens dat de moeder geen noodzaak heeft om naar [plaats1] te verhuizen met [de minderjarige] . Dat zij inmiddels zwanger is van haar nieuwe partner en in mei 2025 een baby verwacht, maakt van de wens van de moeder nog geen noodzaak. De moeder heeft in het afgelopen jaar meerdere malen beslissingen genomen, zonder zich daarbij rekenschap te geven van de gevolgen die deze hebben voor [de minderjarige] en/of de vader en hun onderlinge verstandhouding. Zo heeft ze [de minderjarige] een dag laten meelopen op een middelbare school in [plaats1] en is ze zwanger geworden terwijl ze nog niet wist of ze met [de minderjarige] zou kunnen verhuizen. Het staat de moeder uiteraard vrij om deze keuzes te maken, maar volgens het hof betekent het niet dat de moeder ook de consequenties van deze keuzes bepaalt of daarop kan voorsorteren.

Vaststaat dat [de minderjarige] sinds de zomervakantie in 2024 geen contact meer met haar vader heeft en dat de ouders sindsdien geen contact meer hebben. Niet gebleken is of en op welke wijze de moeder [de minderjarige] stimuleert om contact met haar vader te zoeken. Wel is duidelijk dat de vader sinds het verbreken van het contact geen informatie over [de minderjarige] ontvangt en dat de moeder [de minderjarige] gewezen heeft op de mogelijkheid om via de kinderrechtswinkel een brief naar de rechtbank te sturen over haar wens ten aanzien van de verhuizing en het contact met de vader. Uit het gesprek met [de minderjarige] en uit de totale afwijzing door [de minderjarige] van haar vader zonder dat zij daarvoor een verklaring heeft gegeven, blijkt dat [de minderjarige] in een loyaliteitsconflict zit. Het hof maakt zich daar zorgen over en onderschrijft het dringende advies van de raad aan de ouders om de communicatie met elkaar en met [de minderjarige] aan te gaan over het spoedige contactherstel tussen [de minderjarige] en haar vader. Het is positief dat de ouders momenteel een ouderschapstraject volgen, zodat zij daarbij hulp krijgen. Het hof geeft de vader in overweging om het gesprek met [de minderjarige] open aan te gaan en ook haar wensen (over een verhuizing naar [plaats1] ) serieus te nemen. Overigens staat het de moeder vrij om te verhuizen, alleen niet met [de minderjarige] zonder toestemming van de vader.

Het is het hof niet gebleken dat het voor de nieuwe partner van de moeder niet mogelijk zou zijn om van [plaats1] naar (de omgeving van) [woonplaats1] te verhuizen. Hij heeft een zorgregeling met zijn zoontje maar de moeder heeft niet gesteld noch onderbouwd dat deze niet gewijzigd kan worden. Het is daarnaast een feit van algemene bekendheid dat er een landelijk lerarentekort is. De nieuwe partner van de moeder zou zijn beroep ook elders kunnen uitvoeren. Vaststaat dat de moeder niet heeft aangetoond dat ze in de buurt van [woonplaats1] geen geschikte baan en woning zou kunnen vinden. Het hof is van oordeel dat de moeder het scenario waarbij haar nieuwe partner naar (de omgeving van) [woonplaats1] zou verhuizen onvoldoende heeft onderzocht.

Uit het voorgaande volgt dat de noodzaak voor de verhuizing van de moeder met [de minderjarige] naar [plaats1] ontbreekt, dat de gevolgen van de verhuizing en de alternatieve scenario’s door de moeder onvoldoende zijn doordacht en dat de belangen van de vader en [de minderjarige] op contactherstel en uitvoering van de vastgestelde zorgregeling prevaleren boven het recht van de moeder om op dit moment met [de minderjarige] te verhuizen naar [plaats1] . Het hof beseft zich dat dit teleurstellend zal zijn voor [de minderjarige] en de moeder, maar geeft hen in overweging het contact met de vader te herstellen en gesprekken hierover aan te gaan.

Omdat het verzoek tot wijziging van de zorgregeling een voorwaardelijk verzoek betreft en deze voorwaarde (zijnde de verhuizing naar [plaats1] ) niet wordt vervuld, zal het hof het verzoek tot wijziging van de zorgregeling afwijzen.

Het hof zal, nu partijen een relatie met elkaar hebben gehad, de kosten van de procedure in hoger beroep compenseren, in die zin dat iedere partij de eigen kosten betaalt.