Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 28-03-2024, ECLI:NL:GHARL:2024:2191

De vader en de moeder zijn de ouders van:

• [de minderjarige1] , die is geboren [in] 2014;

• [de minderjarige2] , die is geboren [in] 2021.

De ouders hebben samen het gezag over [de minderjarige1] en [de minderjarige2] .

[de minderjarige1] staat onder toezicht van de GI sinds 26 mei 2020. [de minderjarige2] staat onder toezicht van de GI sinds 30 juni 2021. De ondertoezichtstelling van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] is steeds verlengd en is geldig tot 26 mei 2024.

[de minderjarige1] en [de minderjarige2] zijn in juni 2022 (met spoed) uithuisgeplaatst. Zij verblijven sinds 31 oktober 2022 in het huidige gezinshuis ( [naam1] ).

In de beschikking van 5 juli 2023 heeft de rechtbank de machtiging tot uithuisplaatsing verlengd tot oktober 2023. In de beschikking van 17 oktober 2023 heeft de rechtbank de machtiging tot uithuisplaatsing van de beide kinderen verlengd tot 26 mei 2024 en beslist dat het opgroeiperspectief van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] niet meer bij de ouders ligt.

• het beroepschrift van de moeder;

• het verweerschrift van de GI;

200.337.200

• het beroepschrift van de vader;

• het verweerschrift van de GI;

en in beide zaken de omgangsverslagen die de vader heeft overgelegd.

De zitting bij het hof was op 20 februari 2024. Aanwezig waren:

• de vader met zijn advocaat;

• de moeder met haar advocaat;

• een vertegenwoordiger van de GI.

De rechtbank heeft in de rechtsoverwegingen van de bestreden beschikking een oordeel gegeven over het opgroeiperspectief van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] , zoals dat is vastgesteld door de GI (het zogenoemde perspectiefbesluit). Dit oordeel van de rechtbank is niet vermeld als afzonderlijke beslissing in het dictum van de bestreden beschikking. De moeder verzoekt het hof om dit (oordeel over het) perspectiefbesluit te vernietigen of anders te bepalen dat het perspectiefbesluit opnieuw onderzocht moet worden. De vader verzoekt het hof om te bepalen dat het opgroeiperspectief van de kinderen nader onderzocht moet worden.

Het hof merkt op dat het perspectiefbesluit niet is geregeld in de wet. De wet voorziet niet in de mogelijkheid om het perspectiefbesluit als zodanig te laten toetsen door een rechter. De rechter kan een door de GI genomen perspectiefbesluit wel betrekken bij de beoordeling van andere aan hem voorgelegde verzoeken, die wel in de wet zijn geregeld, zoals een machtiging tot uithuisplaatsing. Als de rechter dit doet, heeft het oordeel over het perspectiefbesluit in dat kader een voorlopig karakter. ¹

Dit betekent dat het hof (het oordeel van de rechtbank over) het perspectiefbesluit van de GI niet kan vernietigen - zoals de moeder verzoekt – of kan bekrachtigen. Dit nog daargelaten het feit dat dit oordeel niet in een beslissing is vervat in de bestreden beschikking. Het hof verklaart de ouders dan ook niet-ontvankelijk in hun verzoeken voor zover de verzoeken zien op het perspectiefbesluit als zodanig. Het hof kan en zal het perspectiefbesluit alleen betrekken bij zijn oordeel, voor zover dat relevant is voor het oordeel over de verlenging van de machtiging tot uithuisplaatsing van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] . De overwegingen van het hof over het perspectief van de kinderen hebben een voorlopig karakter. Als de GI vindt dat het perspectief van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] definitief niet meer bij de ouders ligt, ligt het op de weg van de GI om stappen te zetten richting een gezagsbeëindiging. In dat geval is de maatregel van ondertoezichtstelling (en uithuisplaatsing) niet meer passend. Immers, in de ogen van de GI is dan niet meer gerechtvaardigd de verwachting dat de gezaghebbende ouder(s) binnen een voor de kinderen aanvaardbare termijn weer in staat zullen zijn om de verantwoordelijkheid voor de verzorging en opvoeding te dragen.

De GI of de raad kunnen de kinderrechter verzoeken aan de GI een machtiging te geven om de kinderen uit huis te plaatsen. De kinderrechter kan die machtiging geven als dat noodzakelijk is voor de verzorging en opvoeding van de kinderen of voor onderzoek van de kinderen ². De kinderrechter kan die machtiging ook verlengen als de GI of de raad dat verzoeken ³.

Het hof is van oordeel dat de kinderrechter de machtiging tot uithuisplaatsing terecht heeft verlengd.

Het hof stelt vast dat de ouders allebei positieve ontwikkelingen hebben doorgemaakt. De moeder heeft verteld dat zij een baan heeft bij een tankstation en dat dat goed bevalt. Daarnaast verblijft de moeder nu tijdelijk bij haar oudste zoon en is zij op zoek naar eigen woonruimte. De verwachting is dat de moeder een urgentieverklaring kan krijgen voor een huurwoning onder voorwaarden. De vader heeft verteld dat hij sinds een paar maanden woonruimte heeft. Vanaf januari 2025 krijgt hij een ‘omslagwoning’. Als alles goed gaat, wordt de huurovereenkomst na twee jaar op zijn naam gezet. Daarnaast volgt de vader therapie voor de regulatie van zijn agressie en om afgekickt te blijven van de harddrugs. De ouders hebben allebei verteld dat zij hun relatie al ruim twee jaar geleden hebben verbroken, maar wel goed contact met elkaar hebben. De ouders hebben gezamenlijk omgang met [de minderjarige1] en [de minderjarige2] . Het hof leest in de omgangsverslagen dat de omgang positief verloopt.

De ouders erkennen echter ook allebei dat zij [de minderjarige1] en [de minderjarige2] op dit moment niet zelf kunnen opvoeden. De ouders hebben anderhalf uur per maand omgang met de kinderen en hun beide woonsituaties zijn niet stabiel genoeg voor een thuisplaatsing. De positieve ontwikkelingen in het leven van de ouders leiden er dus niet toe dat de machtiging tot uithuisplaatsing niet meer noodzakelijk is.

Daarbij komt dat de zorgen over [de minderjarige1] en [de minderjarige2] zouden toenemen, als zij nu weer bij één van de ouders zouden gaan wonen. De GI voert aan dat [de minderjarige1] en [de minderjarige2] meer van hun opvoeders vragen dan andere kinderen. [de minderjarige1] en [de minderjarige2] hebben een ontwikkelingsachterstand en hechtingsproblematiek. De omgangsmomenten met de ouders kosten de kinderen veel energie.

Het hof betwijfelt, net als de GI, of de ouders kunnen voldoen aan de verzwaarde opvoedbehoeften van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] . De GI heeft het NIFP gevraagd om onderzoek te doen naar de opvoedcapaciteiten van de ouders. De onderzoekers van het NIFP hebben na uitgebreid onderzoek op 20 april 2023 een rapportage uitgebracht. De onderzoekers concluderen dat de moeder beperkte pedagogische en affectieve vaardigheden heeft en dat zij niet in staat is om de kinderen de veiligheid en stabiliteit te bieden die zij nodig hebben. De onderzoekers vinden een terugplaatsing bij de moeder daarom niet in het belang van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] . De moeder voert aan dat zij geen vertrouwen heeft in het onderzoek van het NIFP. De moeder vindt dat het NIFP-onderzoek niet onafhankelijk is geweest en dat de conclusies van de onderzoekers gebaseerd zijn op slechts één omgangsmoment van 45 minuten. Het hof heeft, anders dan de moeder, geen twijfels bij de onafhankelijkheid en de volledigheid van dit NIFP-onderzoek. De onderzoekers hebben tijdens het onderzoek een omgangsmoment gefilmd om een beeld te krijgen van de interactie tussen de kinderen en de moeder. Het hof merkt echter op dat dit niet het enige onderdeel is van het onderzoek. De onderzoekers hebben ook gesprekken gevoerd met de moeder, de gezinshuisouders en met iemand uit het netwerk van de moeder. Daarnaast zijn psychologische onderzoeken afgenomen bij de moeder, [de minderjarige1] en [de minderjarige2] . Verder hebben de onderzoekers een dossieranalyse gedaan en extra informatie ingewonnen bij ’s-Heerenloo en bij de school van [de minderjarige1] .

De onderzoekers van het NIFP hebben geen onderzoek gedaan naar de opvoedcapaciteiten van de vader. De GI heeft uitgelegd dat zij de vader wel bij dit onderzoek wilden betrekken, maar dat de vader niet aan het onderzoek wilde meewerken. De vader is meerdere keren uitgenodigd voor een gesprek over het onderzoek, maar hij is niet op de afspraken verschenen. De vader heeft tijdens de zitting erkend dat hij niet wilde meewerken aan het perspectiefonderzoek. De vader vond het ‘zinloos’ dat een thuisplaatsing bij hem onderzocht zou worden, omdat hij destijds dakloos was. De vader heeft ook verteld dat hij niet in gesprek wilde met de desbetreffende medewerker van de GI, omdat hij ‘niet door één deur kon’ met die medewerker. Het hof stelt vast dat hierdoor niet duidelijk is geworden of de vader voldoende opvoedcapaciteiten heeft om voor [de minderjarige1] en [de minderjarige2] te zorgen. Het hof is van oordeel dat het onder deze omstandigheden voor rekening en risico van de vader komt dat de GI bij het bepalen van het perspectief voor de kinderen zijn rol niet heeft kunnen betrekken.

Het hof is van oordeel dat de machtiging tot uithuisplaatsing nog steeds noodzakelijk is. Het hof zal de beschikking van de rechtbank daarom bekrachtigen.

De rechter kan op verzoek van een ouder bepalen dat een deskundige onderzoek moet doen naar de zaak, als dat tot de beslissing in de zaak kan leiden en als het belang van het kind zich daar niet tegen verzet. ⁴

Het hof is van oordeel dat een deskundigenonderzoek niet kan leiden tot de beslissing in deze zaak. Hetzelfde geldt voor het horen van de omgangsbegeleider als getuige. In deze zaak oordeelt het hof namelijk alleen over de verlenging van de machtiging tot uithuisplaatsing tot 26 mei 2024. De ouders erkennen allebei dat [de minderjarige1] en [de minderjarige2] op dit moment niet bij één van de ouders kunnen wonen. Het hof is van oordeel dat redelijkerwijs niet te verwachten is dat dit binnen een paar maanden verandert. De ouders zien de kinderen op dit moment ook maar anderhalf uur per maand.

Het hof wijst de verzoeken van de ouders over een deskundigenonderzoek en een getuigenverhoor daarom af.