Gerechtshof Amsterdam 30-01-2024, ECLI:NL:GHAMS:2024:132

De notaris heeft op 7 april 2023 bij het hof een beroepschrift – met bijlagen –ingediend tegen de beslissing van de kamer voor het notariaat in het ressort Arnhem-Leeuwarden (hierna: de kamer) van 9 maart 2023 (ECLI:NL:TNORARL:2023:16).

Klagers hebben op 26 mei 2023 een verweerschrift – met bijlagen – ingediend.

Het hof heeft van de kamer de stukken van de eerste aanleg ontvangen.

De zaak is behandeld ter openbare terechtzitting van het hof van 16 november 2023. De notaris en klager 1, vergezeld van zijn gemachtigde, zijn verschenen en hebben het woord gevoerd; de notaris aan de hand van een aan het hof overgelegde pleitnota.

Bij levenstestament van 21 november 2018 heeft klager 2 zijn kinderen, klager 1 en diens zus, een algemene volmacht verstrekt om zijn vermogensrechtelijke en andere zakelijke belangen te behartigen. Daarbij is expliciet bepaald dat beide gevolmachtigden hun taken en bevoegdheden uitsluitend gezamenlijk kunnen uitoefenen.

In 2020 is de echtgenote van klager 2 en de moeder van de kinderen (hierna: de moeder) overleden en mede naar aanleiding daarvan is de ouderlijke woning verkocht.

Op 18 februari 2021 heeft klager 1 als gevolmachtigde van klager 2 van een medewerkster van de notaris onder andere een pro forma-nota van afrekening ontvangen. Op deze nota van afrekening staat vermeld: “Wilt u bij het tekenen van de akte uw rekeningnummer voor het eindbedrag opgeven?”

Op 23 februari 2021 heeft de notaris de akte van levering van de woning gepasseerd. Klager 1 en zijn zus (handelend als gevolmachtigden van klager 2) werden bij het passeren vertegenwoordigd door een door hen gevolmachtigd medewerker van de notaris.

Bij e-mail van 10 maart 2021 heeft klager 1 aan een medewerkster van de notaris gevraagd of klager 2 nog een gewijzigde eindafrekening, bescheiden en ontvangstbewijzen zou ontvangen.

Op 15 maart 2021 heeft klager 1 – namens klager 2 – de notaris per e-mail gevraagd wie opdracht had gegeven voor het in depot houden van de verkoopopbrengst op de derdenrekening van de notaris. Ook heeft klager 1 de notaris gevraagd de definitieve nota van afrekening aan hem toe te sturen.

Bij e-mail van 22 juni 2022 heeft de gemachtigde van klagers de notaris gevraagd de verkoopopbrengst over te maken op de bankrekening van klager 2, omdat klager 2 of zijn beide gevolmachtigden geen opdracht heeft/hebben gegeven om de verkoop-opbrengst vast te houden op de derdenrekening van de notaris.

Bij brief van 11 juli 2022 heeft de notaris aan klager 1 gevraagd op welk bankrekeningnummer de verkoopopbrengst diende te worden overgemaakt.

Nadat de zus van klager 1 de notaris op 27 oktober 2022 per e-mail had laten weten “U maakt het bedrag maar over op het rekeningnr. van mijn vader, [klager 2]”, heeft de notaris op 31 oktober 2022 de verkoopopbrengst naar het bankrekeningnummer van klager 2 overgemaakt.

Klager 2 is na de uitspraak van de kamer overleden.

De kamer heeft in de bestreden beslissing de klacht van klagers gegrond verklaard en aan de notaris de maatregel van waarschuwing opgelegd. Daarnaast heeft de kamer de notaris veroordeeld tot betaling aan klagers van € 50,- aan griffierecht, € 50,- aan kosten klagers en € 1.050,- voor door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand alsmede tot betaling van € 2.000,- aan de kamer voor de kosten van behandeling van de klacht.

De kamer heeft – kort samengevat – geoordeeld dat het op de weg van de notaris lag om bij klager 1 te verifiëren of hij ermee instemde om de verkoopopbrengst van de woning in depot te houden. De notaris heeft dit echter nagelaten. Eveneens nalatig was het dat de notaris, nadat hij door de gemachtigde van klagers op uitbetaling van de verkoopopbrengst was aangesproken en uitbetaling had toegezegd, de verkoopopbrengst nog eens vier maanden in depot heeft gehouden. Op basis van het voorgaande heeft de kamer de klacht gegrond verklaard.

De notaris heeft ter zitting in hoger beroep verklaard dat het accountants- en advieskantoor [bedrijf 1] eerder als adviseur intensief betrokken was bij de totstandkoming van de testamenten van klager 2 en zijn echtgenote. Ook heeft de notaris ter zitting (nogmaals) verklaard dat daags na de overdracht van de woning de notaris door de adviseur van de zus van klager 1 (accountants- en advieskantoor [bedrijf 2] ) was verzocht om de verkoopopbrengst nog niet uit te keren. De reden hiervoor was dat dit kantoor in gesprek was met de adviseur van klager 2 om een bestemming voor de verkoopopbrengst te bepalen, omdat de erfdelen van de kinderen van de moeder opeisbaar waren geworden door de opname van klager 2 in een verzorgingshuis. Dit verzoek kwam de notaris niet ongebruikelijk voor. De notaris heeft dit vervolgens bij de adviseur van klager 2 geverifieerd en op grond daarvan heeft de notaris aangenomen dat alle betrokken partijen bekend waren met het in depot houden van de verkoopopbrengst. Daarna heeft hij bij de betrokken adviseurs diverse malen geïnformeerd naar de voortgang van hun overleg over de bestemming van de verkoopopbrengst, aldus de notaris.

Het hof ziet, net als de kamer, aanleiding om de klachtonderdelen gezamenlijk te bespreken. Met inachtneming van de door de notaris ter zitting in hoger beroep geschetste omstandigheden is het hof, anders dan de kamer, van oordeel dat de notaris in redelijkheid tot de beslissing heeft kunnen komen dat hij de verkoopopbrengst van de woning in depot mocht houden. Dat klager 1 niet op de hoogte was van de gesprekken tussen de beide adviseurs, zoals hij ter zitting in hoger beroep heeft verklaard, doet hieraan niet af. De verkoopopbrengst was bestemd voor klager 2 en de notaris heeft bij de adviseur van klager 2 – met wie hij in het verleden eerder contact had gehad – geverifieerd of de instructie over het in depot houden van de verkoopopbrengst juist was. Het hof constateert dat de notaris vervolgens wel een wat te afwachtende houding heeft aangenomen door alleen een paar keer naar de voortgang te informeren bij de adviseurs. Dat hij voortvarender had kunnen handelen, ziet de notaris inmiddels ook zelf in. Deze afwachtende houding van de notaris is echter niet zodanig ernstig dat die tuchtrechtelijk verwijtbaar is.

Ten slotte is het hof, anders dan de kamer, van oordeel dat de notaris – na zijn toezegging tot uitbetaling – niet onnodig lang heeft gewacht met de uitbetaling. De notaris heeft zorgvuldig gehandeld door te wachten totdat hij van beide gevolmachtig-den het bankrekeningnummer bevestigd had gekregen, vooral ook omdat de notaris op de hoogte was van onenigheid tussen klager 1 en diens zus. De bevestiging van de zus van klager 1 ontving de notaris uiteindelijk pas op 27 oktober 2022, waarna de verkoopopbrengst enkele dagen later is overgemaakt door de notaris.

Uit hetgeen hiervoor is overwogen volgt dat het hof, anders dan de kamer, van oordeel is dat de klacht tegen de notaris ongegrond is. Het hof zal de beslissing van de kamer daarom vernietigen.