Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 12-03-2024, ECLI:NL:GHARL:2024:1865

Aan belanghebbende zijn voor de jaren 2019 en 2020 aanslagen en voor het jaar 2022 een voorlopige aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (IB/PVV) opgelegd.

Belanghebbende heeft voor de aanslagen een verzoek om ambtshalve vermindering gedaan en heeft verzocht om de voorlopige aanslag te wijzigen.

De Inspecteur heeft de verzoeken afgewezen.

Bij separate uitspraken op bezwaar heeft de Inspecteur de tegen de afwijzingen gerichte bezwaren voor de jaren 2019 en 2020 ongegrond verklaard.

Belanghebbende is tegen die uitspraken op bezwaar in beroep gekomen bij de rechtbank Gelderland (hierna: de Rechtbank). Belanghebbende heeft de Rechtbank daarnaast verzocht om voor het jaar 2022 een voorlopige voorziening te treffen. De Rechtbank heeft de beroepen ongegrond verklaard en het verzoek om een voorlopige voorziening te treffen afgewezen.

Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld en heeft daarbij de voorzieningenrechter van het Hof gevraagd om een voorlopige voorziening te treffen. Belanghebbende heeft nadere stukken ingediend. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend. Belanghebbende heeft nog een nader stuk ingediend.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 28 februari 2024. Partijen zijn met berichtgeving aan het Hof niet verschenen.

Belanghebbende is [in] 1996 gehuwd met [naam1] (hierna: ex-partner). Op 26 juli 2000 is de scheiding van tafel en bed ingeschreven in het huwelijksgoederenregister.

Belanghebbende heeft op 2 maart 2020 aangifte IB/PVV 2019 gedaan, waarin hij een aftrek van € 10.225 voor uitgaven voor onderhoudsverplichtingen heeft opgenomen.

Met dagtekening 4 september 2020 heeft de Inspecteur de aanslag IB/PVV 2019 van belanghebbende vastgesteld naar een verzamelinkomen van € 11.316. De Inspecteur heeft daarbij rekening gehouden met een bedrag van € 6.025 voor onderhoudsverplichtingen.

Belanghebbende heeft bankafschriften overgelegd waaruit volgt dat hij in het jaar 2019 € 10.155 heeft betaald aan zijn ex-partner.

In zijn aangifte IB/PVV 2020 van 26 april 2021 heeft belanghebbende vermeld dat hij € 4.450 aan uitgaven voor onderhoudsverplichtingen aan de ex-partner heeft gedaan.

Met dagtekening 22 oktober 2021 heeft de Inspecteur de aanslag IB/PVV 2020 van belanghebbende vastgesteld naar een verzamelinkomen van € 17.725. De Inspecteur heeft daarbij rekening gehouden met een bedrag van € 4.450 voor onderhoudsverplichtingen.

Belanghebbende is bij brief van 30 april 2022 geïnformeerd dat hij in de Fraude Signalering Voorziening van de Belastingdienst (hierna: FSV) geregistreerd is geweest. De gegevens van belanghebbende zijn opgeslagen in de FSV voor de jaren 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015. De FSV-registratie is beëindigd op 27 februari 2020.

De Rechtbank heeft voor de jaren 2019 en 2020 geoordeeld dat de betalingen van belanghebbende aan zijn ex-partner tot een bedrag van € 350 per maand kunnen worden aangemerkt als aftrekbare kosten als bedoeld in artikel 6.3 van de Wet inkomstenbelasting 2001. Omdat de Inspecteur in die jaren hogere bedragen als aftrekbare kosten heeft aangemerkt (zie 2.3 en 2.9) heeft de Rechtbank de beroepen ongegrond verklaard.

Belanghebbende heeft hoger beroep ingesteld tegen de uitspraken van de Rechtbank en heeft tevens de voorzieningenrechter van het Hof verzocht voorlopige voorzieningen te treffen.

Met dagtekening 29 januari 2024 heeft de Inspecteur het verzoek van belanghebbende afgewezen om een voorlopige aanslag IB/PVV 2024 op te leggen waarbij rekening wordt gehouden met een persoonsgebonden aftrek.

Volgens artikel 8:81, lid 1, van de Awb kan de voorzieningenrechter van de bestuursrechter die bevoegd is of kan worden in de hoofdzaak, indien tegen een besluit beroep is ingesteld dan wel, voorafgaand aan een mogelijk beroep bij de bestuursrechter, bezwaar is gemaakt, (vereiste connexiteit) op verzoek een voorlopige voorziening treffen indien onverwijlde spoed, gelet op de betrokken belangen, dat vereist.

De voorzieningenrechter begrijpt dat belanghebbende de voorzieningenrechter verzoekt om te beslissen dat de betalingen door belanghebbende aan zijn ex-partner bij wijze van voorlopige voorziening volledig aftrekbaar zijn.

Belanghebbende heeft hoger beroep ingesteld bij het Hof tegen de uitspraak van de Rechtbank. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter is voor de betalingen in de jaren 2019 en 2020 sprake van een rechtstreekse relatie met de aanhangige bodemprocedure die ziet op de aanslagen IB/PVV 2019 en 2020. Daarom is voor die jaren voldaan aan het in artikel 8:81, lid 1, van de Awb opgenomen vereiste van ‘connexiteit’. Aangezien de voorzieningenrechter onmiddellijk uitspraak zal doen in de bodemprocedure (zie 5), heeft belanghebbende echter geen belang bij het treffen van een voorlopige voorziening voor de jaren 2019 en 2020. De voorzieningenrechter zal het verzoek daarom in zoverre afwijzen.

Op grond van artikel 8:104, lid 2, onder d, van de Awb kan geen hoger beroep worden ingesteld tegen een uitspraak van de voorzieningenrechter. Voor zover belanghebbende heeft bedoeld hoger beroep in te stellen tegen de beslissing van de voorzieningenrechter om het verzoek om voor het jaar 2022 een voorlopige voorziening te treffen af te wijzen, is het hoger beroep daarom niet ontvankelijk.

Voor zover belanghebbende de voorzieningenrechter heeft verzocht om een voorlopige voorziening te treffen voor het jaar 2024 geldt het volgende. De Inspecteur heeft met dagtekening 29 januari 2024 het verzoek van belanghebbende (zie 2.16) afgewezen. Niet gebleken is dat voor het jaar 2024 een bezwaarprocedure loopt. Dit betekent dat niet is voldaan aan het connexiteitsvereiste van artikel 8:81, lid 1, van de Awb. De voorzieningenrechter zal het verzoek om een voorlopige voorziening ten aanzien van het jaar 2024 daarom niet-ontvankelijk verklaren.

Uit het voorgaande volgt dat de voorzieningenrechter geen voorlopige voorziening zal treffen.

Volgens artikel 8:86 Awb kan de voorzieningenrechter onmiddellijk uitspraak doen in de hoofdzaak, indien hij van oordeel is dat na de zitting nader onderzoek redelijkerwijs niet kan bijdragen aan de beoordeling van de zaak.

In dit geval kan, gelet op de in de stukken door partijen ingenomen standpunten, nader onderzoek redelijkerwijs niet bijdragen aan de beoordeling van de zaak en bestaat ook overigens geen beletsel om met toepassing van artikel 8:86, lid 1, van de Awb onmiddellijk uitspraak te doen in de hoofdzaak. Belanghebbende heeft het Hof ook expliciet verzocht om zonder (nadere) zitting uitspraak te doen in de hoofdzaak.

In de hoofdzaak is in geschil tot welke bedragen belanghebbende voor de jaren 2019 en 2020 recht heeft op aftrek van uitgaven voor onderhoudsverplichtingen, meer specifiek voor partneralimentatie.

Daarnaast is in geschil of belanghebbende recht heeft op een schadevergoeding in verband met onrechtmatig handelen door de Inspecteur en de Rechtbank.

Volgens artikel 6.1, lid 2, en artikel 6.3, lid 1, aanhef, onder a en b, van de Wet inkomstenbelasting 2001 zijn aftrekbare onderhoudsverplichtingen onder meer periodieke uitkeringen en verstrekkingen op grond van een rechtstreeks uit het familierecht voortvloeiende verplichting en afkoopsommen van dergelijke uitkeringen of verstrekkingen die worden gedaan aan de gewezen echtgenoot.

Aangezien belanghebbende stelt dat hij voor de jaren 2019 en 2020 recht heeft op een hogere aftrek (van partneralimentatie) dan de Inspecteur heeft geaccepteerd, rust op belanghebbende de last te bewijzen dat hij daar recht op heeft.

Belanghebbende heeft gesteld dat hij, nu de wettelijke termijn voor het betalen van alimentatie is verstreken, in dit verband alleen hoeft te bewijzen tot welk bedrag hij in de jaren 2019 en 2020 betalingen heeft verricht aan zijn ex-partner.

Uit dit beleidsbesluit volgt dat, als ook na het verstrijken van de wettelijke termijn voor de onderhoudsverplichting betalingen aan de ex-partner blijven plaatsvinden, moet worden aangenomen dat partijen een mondelinge overeenkomst hebben gesloten en dat de betalingen aan de ex-partner aftrekbaar blijven. Anders dan belanghebbende stelt, volgt uit het beleidsbesluit niet dat elke betaling aan de ex-partner na afloop van de wettelijke termijn aftrekbaar is. De voorzieningenrechter is daarom van oordeel dat belanghebbende niet alleen de bewijslast heeft dat betalingen aan de ex-partner zijn verricht, maar ook in hoeverre hij verplicht was die betalingen te doen, ofwel in hoeverre de ex-partner in 2019 en 2020 die betalingen uit hoofde van een onderhoudsverplichting van belanghebbende jegens haar, juridisch had kunnen afdwingen.

In hoger beroep heeft belanghebbende ter onderbouwing van zijn stelling dat hij een hoger bedrag aan partneralimentatie dan het door de Inspecteur toegestane bedrag in aftrek mocht brengen een ongedateerde verklaring van hem en zijn ex-partner ingebracht (zie 2.15) In die verklaring staat dat belanghebbende vanaf 1 januari 2019 per maand € 900 aan zijn ex-partner zal betalen.

De voorzieningenrechter acht niet aannemelijk dat deze verklaring overeenkomt met de afspraken die in 2019 en 2020 tussen belanghebbende en zijn ex-partner golden en dat de ex-partner op basis van die verklaring in 2019 en 2020 een betaling van € 900 per maand door belanghebbende kon afdwingen. De voorzieningenrechter wijst daarvoor in de eerste plaats op de in de procedure voor de Rechtbank overgelegde verklaringen (zie 2.6) waarin, in afwijking hiervan, staat dat belanghebbende € 350 per maand aan de ex-partner zal betalen. In de tweede plaats volgt uit de overgelegde betaalbewijzen ook niet dat belanghebbende per maand € 900 aan de ex-partner betaalde. In de derde plaats past dit ook niet bij de verklaring van belanghebbende aan de Inspecteur van 22 juli 2020 (zie 2.5) dat hij in 2019 veel meer partneralimentatie heeft overgemaakt, omdat de ex-partner in 2019 in Nederland op vakantie was. De voorzieningenrechter kent aan deze verklaring daarom geen bewijskracht toe.

Dan blijven over de verklaringen waarin staat dat belanghebbende en de ex-partner hebben afgesproken dat belanghebbende per maand € 350 zal betalen aan partneralimentatie (zie 2.6). Voor het overige heeft belanghebbende geen stukken of ander bewijs ingebracht waaruit volgt dat belanghebbende in 2019 en 2020 tot een hoger bedrag een onderhoudsverplichting jegens de ex-partner had. Daarom oordeelt de voorzieningenrechter dat belanghebbende niet heeft voldaan aan de op hem rustende bewijslast dat hij verplicht was om in de jaren 2019 en 2020 voor meer dan € 4.200 (= 12 x € 350) te voorzien in het levensonderhoud van zijn ex-partner.

Dit betekent dat de aanslagen IB/PVV 2019 en 2020, waarin rekening is gehouden met een hoger bedrag aan aftrekbare onderhoudsverplichtingen (partneralimentatie) dan € 4.200, niet te hoog zijn vastgesteld.

Belanghebbende stelt dat zijn registratie in de FSV in onderhavige zaken door de Inspecteur is geraadpleegd en dat dat de oorzaak is geweest van de weigering door de Inspecteur om een hoger bedrag aan partneralimentatie in aftrek toe te staan. Volgens belanghebbende moet die hogere aftrek daarom alsnog worden toegepast.

Met de Rechtbank is de voorzieningenrechter van oordeel dat de Inspecteur gemotiveerd heeft aangegeven wat de redenen zijn geweest dat de aangiften zijn uitgeworpen uit het automatische proces. De voorzieningenrechter acht op basis van die motivering aannemelijk dat dat niet is gebeurd vanwege de registratie van belanghebbende in de FSV. Hiertegenover kan de enkele stelling van belanghebbende dat de Inspecteur de FSV heeft geraadpleegd niet leiden tot het oordeel dat de correctie op de aangiftes IB/PVV 2019 en 2020 door de Inspecteur hun grond vinden in een verboden discriminatoire behandeling. Daarbij merkt de voorzieningenrechter nog op dat de Inspecteur voor het jaar 2020 de door belanghebbende in zijn aangifte IB/PVV geclaimde aftrek voor partneralimentatie heeft gevolgd (zie 2.8 en 2.9).

De voorzieningenrechter oordeelt dat de registratie van belanghebbende in de FSV geen aanleiding geeft om voor de jaren 2019 en 2020 een hoger bedrag aan partneralimentatie in aftrek toe te staan.

Belanghebbende heeft de voorzieningenrechter verzocht om de Belastingdienst en de Rechtbank te veroordelen tot vergoeding van schade vanwege het onrechtmatig toepassen van de belastingwet omtrent de partneralimentatie.

Uit het voorgaande volgt dat de voorzieningenrechter van oordeel is dat voor de jaren 2019 en 2020 geen groter bedrag aan partneralimentatie in aftrek moet worden toegestaan dan het bedrag waarvan de Inspecteur en de Rechtbank zijn uitgegaan. Anders dan belanghebbende veronderstelt, is van onrechtmatig toepassen van een belastingwet dus geen sprake. Reeds daarom is er geen aanleiding voor een schadevergoeding.

In al hetgeen belanghebbende overigens heeft aangevoerd, ziet de voorzieningenrechter geen aanknopingspunten voor een ander oordeel.

Het hoger beroep wordt geacht mede betrekking te hebben op het verzamelinkomen en de belastingrente. Belanghebbende heeft hiertegen geen zelfstandige grieven aangevoerd. Het hoger beroep is ook in zoverre ongegrond.