Rechtbank Den Haag 06-12-2022, ECLI:NL:RBDHA:2022:13593

De rechtbank heeft op grond van artikel 3 onder a Rv rechtsmacht om van het verzoek kennis te nemen, omdat verzoekers hun woonplaats in Nederland hebben.

Op het verzoek tot afgifte van een verklaring voor recht over de inschrijfbaarheid van de Oekraïense geboorteakte in Nederland op grond van artikel 1:26 van het Burgerlijk Wetboek (BW) is Nederlands recht van toepassing.

Op grond van artikel 1:26, eerste lid, BW kan een ieder die daarbij een gerechtvaardigd belang heeft de rechtbank verzoeken een verklaring voor recht af te geven dat een op hem betrekking hebbende, buiten Nederland opgemaakte akte of gedane uitspraak overeenkomstig de plaatselijke voorschriften door een bevoegde instantie is opgemaakt of gedaan en naar zijn aard vatbaar is voor opneming in een Nederlands register van de burgerlijke stand.

Op grond van artikel 10:101 lid 1 juncto artikel 10:100 leden 1, onder b en c, 2 en 3 BW wordt een buitenslands tot stand gekomen rechtsfeit of rechtshandeling, waarbij familierechtelijke betrekkingen zijn vastgesteld of gewijzigd, welke zijn neergelegd in een door een bevoegde instantie overeenkomstig de plaatselijke voorschriften opgemaakte akte erkend, tenzij:

- aan de rechtshandeling geen behoorlijk onderzoek of behoorlijke rechtspleging is voorafgegaan, of

- de erkenning van de rechtshandeling onverenigbaar is met de openbare orde.

Verzoekers hebben een geboorteakte overgelegd die in overeenstemming met de Oekraïense wetgeving is opgesteld. Zij stellen dat deze geboorteakte voor erkenning en inschrijving in Nederland vatbaar is.

De ambtenaar heeft zich in zijn brief van 22 juni 2021 gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank ten aanzien van de vraag of het door verzoekers in het buitenland bewandelde draagmoederschapstraject hier erkend kan worden. In diezelfde brief heeft de ambtenaar zich verzet tegen inschrijving van de geboorteakte van [minderjarige ] in de Nederlandse registers. Volgens hem kan de akte niet worden ingeschreven, omdat de draagmoeder er niet op staat vermeld als moeder. Indien de overgelegde geboorteakte zou worden ingeschreven, dan is daarmee een deel van de ontstaansgeschiedenis van [minderjarige ] niet te herleiden, wat in strijd is met de Nederlandse openbare orde. Bij brief van 2 november 2022 heeft de ambtenaar zich, gezien de ontwikkelingen in onder andere de rechtspraak, gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank ten aanzien van de inschrijfbaarheid van de geboorteakte.

Het belang van verzoekers is erin gelegen dat zij in Nederland als de wettige ouders van [minderjarige ] zullen worden erkend en geregistreerd. Dit is een gerechtvaardigd belang zodat aan verzoekers een beroep op artikel 1:26 BW toekomt.

Of tussen een vrouw en het buiten huwelijk of geregistreerd partnerschap geboren kind door geboorte familierechtelijke betrekkingen ontstaan wordt ingevolge artikel 10:94 BW bepaald door het recht van de nationaliteit van de vrouw. De draagmoeder heeft de Oekraïense nationaliteit. Naar Oekraïens recht worden de wensouders van het kind geboren via draagmoederschap direct aangemerkt als de wettelijke ouders van het kind. Dit is een bepaling die met name de wensouders beschermt. De draagmoeder verwerft naar Oekraïens recht geen ouderlijke rechten en plichten. Het kind wordt onvoorwaardelijk geacht vanaf de geboorte een afstammingsband met de wensouders te hebben. In de overgelegde buitenlandse geboorteakte staan verzoekers vermeld als de ouders van het kind. Dit is dus terug te voeren op de wettelijke regeling van het draagmoederschap in Oekraïne. De opgemaakte buitenlandse geboorteakte is dan ook in overeenstemming met het recht van Oekraïne. Dit is tussen verzoekers en de ambtenaar ook niet in geschil.

Uitgangspunt van de wet is dat de buitenlandse geboorteakte, waarbij familierechtelijke betrekkingen zijn vastgesteld tussen verzoekers en [minderjarige ] , wordt erkend. Dit is slechts anders indien aan die rechtshandeling geen behoorlijk onderzoek of behoorlijke rechtspleging is voorafgegaan of de erkenning van die rechtshandeling onverenigbaar is met de openbare orde.

Niet in geschil is dat sprake is geweest van een behoorlijk onderzoek op basis waarvan de geboorteakte overeenkomstig Oekraïens recht is opgemaakt door de daartoe bevoegde instantie. In deze zaak gaat het om de vraag of de openbare orde zich verzet tegen erkenning van de in het buitenland tot stand gekomen familierechtelijke betrekkingen zoals neergelegd in de in de Oekraïne opgemaakte geboorteakte van het kind.

Uit de stukken en de verklaringen op de zitting is gebleken dat verzoekers bij het realiseren van hun ouderschapswens gebruik hebben gemaakt van een draagmoederschapstraject in Oekraïne waar draagmoederschap is toegestaan. Via de organisatie [organisatie] zijn verzoekers in contact gekomen met de draagmoeder. Voorafgaand aan de zwangerschap hebben verzoekers en de draagmoeder een draagmoederschapsovereenkomst bij de notaris opgesteld en ondertekend, die als productie 19 door verzoekers is overgelegd. Uit deze overeenkomst blijkt dat de notaris hen heeft voorgelicht over de wettelijke bepalingen. Verder heeft de draagmoeder de mogelijkheid tot psychologische bijstand gehad en was er voor haar medische zorg geregeld. Daarnaast stelt de rechtbank vast dat bij de behandeling gebruik is gemaakt van een eicel van verzoekster en een zaadcel van verzoeker. Uit het overgelegd DNA-onderzoek van Verilabs van [datum 6] 2021 blijkt dat het vaderschap van verzoeker respectievelijk het moederschap van verzoekster praktisch bewezen is. In dit geval is er dus sprake van een genetische band van het kind met beide verzoekers. De ontstaansgeschiedenis van het kind is voor hem ook volledig te achterhalen. Verzoekers hebben hierover volledig openheid van zaken gegeven. Daarnaast heeft de inhoud van deze beschikking het kind de nodige informatie over het gevolgde traject en de identiteit van de draagmoeder. De afstammingsrelatie is voor het kind dan ook herleidbaar. Hiermee wordt voldoende voorzien in het recht van het kind om zijn afstamming te kennen zoals opgenomen in artikel 7 van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK).

Op grond van de overgelegde stukken en dat wat op de zitting is besproken, komt de rechtbank tot het oordeel dat het doorlopen traject van draagmoederschap in Oekraïne zowel voor het kind, de draagmoeder als de wensouders is omkleed met waarborgen die overeenkomen met de aanbevelingen van de Staatscommissie en het voornemen voor de te treffen draagmoederschapsregeling zoals verwoord in voornoemde brief van het kabinet van 12 juli 2019. In zoverre is er dan ook geen sprake van onverenigbaarheid met de openbare orde.

De rechtbank volgt het betoog van de ambtenaar niet. Uitgangspunt is dat de buitenlandse akte dient te worden erkend. Het feit dat naar het recht van Oekraïne de wensmoeder als juridische ouder op de geboorteakte wordt geregistreerd is onvoldoende om aan te nemen dat sprake is van onverenigbaarheid met de openbare orde. Artikel 1:198 BW is een Nederlandse wettelijke bepaling die ziet op in Nederland geboren kinderen. In dit geval gaat het om een geboorte van een kind in Oekraïne waarop Oekraïens recht van toepassing is, terwijl de draagmoeder haar gewone verblijfplaats in Oekraïne heeft. Uit hetgeen hiervoor is overwogen is het draagmoedertraject naar het oordeel van de rechtbank met de nodige waarborgen omkleed, is de afstammingsrelatie voor het kind herleidbaar en is hiermee voldoende voorzien in het recht van het kind om haar afstamming te kennen zoals opgenomen in artikel 7 IVRK. Bovendien stamt het kind genetisch af van de wensouders, die in de geboorteakte zijn opgenomen. De geboorteakte is daarmee in lijn met de afstamming van het kind. De omstandigheid dat de draagmoeder niet in de geboorteakte is opgenomen levert bij die stand van zaken geen strijd met de openbare orde op.

De rechtbank heeft op grond van artikel 3 onder a Rv rechtsmacht om van het verzoek kennis te nemen, omdat verzoekers hun woonplaats in Nederland hebben.

Op het verzoek tot afgifte van een last tot inschrijving van de geboorteakte is Nederlands recht van toepassing.

Op grond van artikel 1:25, eerste lid, BW worden buiten Nederland overeenkomstig de plaatselijke voorschriften door een bevoegde instantie opgemaakte akten van geboorte op verzoek van een belanghebbende ingeschreven in de registers van geboorten van de gemeente [plaats1] , indien de akte een persoon betreft die op het ogenblik van het verzoek Nederlander is.

De rechtbank heeft in het voorgaande vastgesteld dat de Oekraïense geboorteakte van [minderjarige ] is opgemaakt door een bevoegde instantie en in Nederland kan worden erkend. Daarmee worden ook de in Oekraïne gevestigde familierechtelijke betrekkingen tussen verzoekers en [minderjarige ] erkend. Als gevolg van deze erkenning staat vast dat [minderjarige ] is geboren tijdens het huwelijk van zijn ouders. Omdat beide verzoekers Nederlands zijn, kan Dan de Nederlandse nationaliteit ontlenen aan zijn ouders. Dit maakt dat [minderjarige ] ook de Nederlandse nationaliteit heeft gekregen, waarmee aan de voorwaarden is voldaan voor inschrijving van de Oekraïense geboorteakte in de Nederlandse registers. De rechtbank zal daarom de verzochte last tot inschrijving als op de wet gegrond afgeven.

Omdat [minderjarige ] zijn gewone verblijfplaats in Nederland heeft, is de Nederlandse rechter op grond van Nederlands recht bevoegd om te beoordelen of er van rechtswege ouderlijke verantwoordelijkheid over [minderjarige ] is ontstaan.

Verzoekers zijn op grond van het Oekraïense recht van rechtswege vanaf de geboorte van [minderjarige ] zijn juridische ouders. Die rechtsrelatie tussen verzoekers en [minderjarige ] kan op basis van deze beschikking in Nederland worden erkend. Op de voet van artikel 1:251 BW oefenen de ouders gedurende hun huwelijk gezamenlijk het gezag uit over hun gezamenlijke kinderen. Dat maakt dat [minderjarige ] vanaf zijn geboorte onder het gezag van zijn ouders, te weten verzoekers, staat. Het verzoek om aldus te verstaan kan als op de wet gegrond worden toegewezen.