Rechtbank Midden-Nederland 24-10-2022, ECLI:NL:RBMNE:2022:4448

Het Rijksvastgoedbedrijf heeft op 10 februari 2022 een verzoekschrift ingediend.

De mondelinge behandeling heeft plaatsgevonden op 8 september 2022. Ter zitting zijn verschenen:

• mw. mr. van Baasbank, voornoemd;

• mw. [A] en dhr. [B] , beiden namens het Rijksvastgoedbedrijf.

Ten slotte is de beschikking bepaald op heden.

Het Rijksvastgoedbedrijf verzoekt de rechtbank om in de nalatenschap van erflaatster op grond van art. 4:204 lid 1 sub a van het Burgerlijk Wetboek (BW) een vereffenaar aan te wijzen.

Het Rijksvastgoedbedrijf stelt ter onderbouwing van haar verzoek dat de nalatenschap van erflaatster niet onder voorrecht van boedelbeschrijving is aanvaard en niet wordt beheerd door een executeur. De door erflaatster bij testament, verleden op 14 september 2009, benoemde enige erfgenaam heeft de nalatenschap verworpen. Het Centraal Bureau voor Genealogie heeft erfgenamenonderzoek gedaan. De erfgenamen zijn vervolgens aangeschreven. Een aantal van deze erfgenamen heeft de nalatenschap eveneens verworpen.

Het Rijksvastgoedbedrijf heeft het onderhavige verzoek gedaan op grond van art. 4:204 lid 1 sub a BW. Op grond van dit artikel kan de rechtbank - indien een nalatenschap niet onder voorrecht van boedelbeschrijving is aanvaard - een vereffenaar benoemen op verzoek van een belanghebbende of van het openbaar ministerie, wanneer er geen erfgenamen zijn, wanneer het niet bekend is of er erfgenamen zijn, of wanneer de nalatenschap niet door een executeur wordt beheerd en de erfgenamen die bekend zijn haar geheel of ten dele onbeheerd laten.

Het Rijksvastgoedbedrijf stelt zich op het standpunt zij belanghebbende is op grond van artikel 4:226 lid 1 BW. Dit artikel bepaalt dat wanneer de vereffening is voltooid en met een overschot is geëindigd, de vereffenaar de overgebleven goederen afgeeft aan de erfgenamen dan wel aan de Staat in het geval er geen erfgenamen zijn, niet bekend is of er erfgenamen zijn of wanneer de erfgenamen niet bereid zijn de goederen in ontvangst te nemen. Krachtens artikel 4:226 lid 4 BW vervallen de goederen of hetgeen daarvoor in de plaats is gekomen binnen twintig jaren nadat de nalatenschap is opengevallen en door niemand is opgeëist aan de Staat.

De rechtbank kan Het Rijksvastgoedbedrijf niet volgen in haar stelling dat zij op grond van art. 4:226 BW als belanghebbende kan worden aangemerkt in een procedure tot benoeming van een vereffenaar. Het enkele feit dat het overgebleven saldo van de nalatenschap over 20 jaar aan de Staat vervalt kan het verzoek niet dragen. Dit maakt haar voorafgaand aan het verlopen van die termijn geen belanghebbende. Dit geldt temeer nu vaststaat dat erflaatster erfgenamen heeft achtergelaten. Het valt niet uit te sluiten dat deze erfgenamen de nalatenschap alsnog (beneficiair) zullen aanvaarden. Dat de erfgenamen de nalatenschap thans onbeheerd laten en deze niet wordt vereffend kan er niet toe leiden dat het Rijksvastgoedbedrijf toch als belanghebbende bij het verzoek wordt aangemerkt. Voor dat geval is in de wet de mogelijkheid opgenomen dat het Openbaar Ministerie een verzoek tot benoeming van een vereffenaar kan indienen.

Ter zitting heeft het Rijksvastgoedbedrijf nog aangevoerd dat zij schuldeiser is, nu zij kosten heeft moeten maken ten aanzien van de nalatenschap, zodat zij uit dien hoofde als belanghebbende moet worden aangemerkt. De rechtbank overweegt dat het Rijksvastgoedbedrijf pas schuldeiser is geworden na het overlijden van erflaatster. Naar het oordeel van de rechtbank past het niet in het stelsel van de wet dat een schuldeiser die zonder een opdracht van een daartoe bevoegde (rechts)persoon (hier een verhuurder) werkzaamheden is gaan verrichten daarmee belanghebbende is geworden in de zin van art. 4:204 lid 1 sub a BW.

De rechtbank zal het Rijksvastgoedbedrijf derhalve niet-ontvankelijk verklaren in haar verzoek.