Gerechtshof Amsterdam 21-12-2021, ECLI:NL:GHAMS:2021:4226

[verzoekster] is op 23 juni 2021 in hoger beroep gekomen van de beschikking van 24 maart 2021.

[verweerster] heeft op 13 augustus 2021 een verweerschrift tevens houdende incidenteel hoger beroep ingediend.

Bij het hof zijn voorts de volgende stukken ingekomen:

- een journaalbericht van de zijde van [verzoekster] van 22 juli 2021 met bijlagen, ingekomen op 26 juli 2021;

- een journaalbericht van de zijde van [verzoekster] van 22 oktober 2021 met bijlagen, ingekomen op 25 oktober 2021;

- een journaalbericht van de zijde van [verweerster] van 26 oktober 2021 met bijlagen, ingekomen op diezelfde datum;

- een journaalbericht van de zijde van [verweerster] van 28 oktober 2021 met bijlagen, ingekomen op diezelfde datum.

De mondelinge behandeling heeft op 5 november 2021 plaatsgevonden. Verschenen zijn:

- [verzoekster] , bijgestaan door mr. N. Veenendaal;

- [verweerster] , bijgestaan door mr. P.W.M. Splinter;

- de raad, vertegenwoordigd door I.L.C. Stuifbergen.

De advocaat van [verzoekster] en de advocaat van [verweerster] hebben ter zitting pleitnotities overgelegd.

Uit het (inmiddels ontbonden) geregistreerde partnerschap van [verzoekster] en [verweerster] (hierna gezamenlijk ook te noemen: de ouders) zijn geboren:

- [kind A] , [in] 2012 te [geboorteplaats] ;

- [kind B] , [in] 2013 te [geboorteplaats] ;

- [kind C] , [in] 2015 te [geboorteplaats] ( [kind A] , [kind B] en [kind C] zullen hierna gezamenlijk ook ‘de kinderen’ worden genoemd).

De ouders oefenen gezamenlijk het gezag uit over de kinderen. [kind B] heeft zijn hoofdverblijfplaats bij [verweerster] en [kind A] en [kind C] hebben hun hoofdverblijfplaats bij [verzoekster] .

De ouders hebben in het ouderschapsplan van 19 april 2017, dat deel uitmaakt van de beschikking van de rechtbank Overijssel, locatie Almelo, van 11 mei 2017 (hierna te noemen: de rechtbank Overijssel) afspraken gemaakt over de verdeling van de zorg- en opvoedingstaken (hierna ook: de zorgregeling). Daarbij zijn zij overeengekomen dat [kind B] één weekend per maand (in de even weken), samen met [kind A] en [kind C] , bij [verzoekster] verblijft vanaf zaterdagochtend tot zondagavond na het eten. [kind A] en [kind C] verblijven één weekend per maand, samen met [kind B] , bij [verweerster] vanaf zaterdagochtend tot zondagavond na het eten. Ten aanzien van de schoolvakanties zijn de ouders overeengekomen dat de kinderen telkens één à twee dagen extra met elkaar zijn; de ene vakantie bij [verzoekster] en de volgende vakantie bij [verweerster] . Vakantiereizen worden in beginsel gescheiden ondernomen. De moeder waar het kind het hoofdverblijf heeft, is geheel vrij om de reisdatum, plaats en duur te bepalen. De feestdagen worden in principe niet verdeeld. Verjaardagen van de kinderen worden in beginsel gevierd bij de moeder waar het kind het hoofverblijf heeft. Dit gaat vóór op de reguliere zorgregeling. Voor verjaardagen van de ouders zullen de ouders de reguliere zorgregeling zodanig aanpassen dat het weekend waarop de kinderen bij de jarige moeder zullen verblijven, zo dicht mogelijk bij de feitelijke verjaardag is. Voor alle overige feestdagen en verjaardagen van familie en vrienden geldt dat de zorgregeling in beginsel niet wordt aangepast.

De ouders hebben op 1 september 2019 in onderling overleg de zorgregeling gewijzigd in die zin dat [kind B] één weekend per maand van vrijdagmiddag uit school tot zondagmiddag bij [verzoekster] verblijft en [kind A] en [kind C] één weekend per maand van vrijdagmiddag uit school tot zondagmiddag bij [verweerster] verblijven.

Bij de bestreden beschikking is, voor zover in hoger beroep van belang, met wijziging van de beschikking van de rechtbank Overijssel, alsmede het aangehechte en daarvan deel uitmakende ouderschapsplan, bepaald dat [verzoekster] met ingang van 24 maart 2021 [kind B] om de week bij zich zal hebben van zaterdagochtend tot en met zondagmiddag 17:00 uur, waarbij het gaat om de weekenden dat [kind A] en [kind C] ook bij [verzoekster] zijn, met de bepaling dat de ouder die de zorg heeft, althans waar de kinderen verblijven, de verantwoordelijkheid draagt om de kinderen naar sportactiviteiten, kinderfeestjes, schoolreisjes en andere geplande activiteiten te halen en brengen, zodat de kinderen kunnen blijven deelnemen aan de desbetreffende activiteiten ongeacht waar zij verblijven en met bepaling dat deze regeling doorloopt gedurende schoolvakanties, tenzij de ouders onderling anders overeenkomen.

[verzoekster] verzoekt in principaal hoger beroep, met vernietiging van de bestreden beschikking in zoverre, dat de door de rechtbank Overijssel gewezen beschikking alsook het daarbij opgenomen convenant en ouderschapsplan, worden gewijzigd c.q. aangevuld dan wel dat een regeling wordt vastgesteld, in die zin dat de reguliere zorgregeling wordt gewijzigd en dat wordt vastgesteld dat [kind B] om de week vanaf vrijdag uit school (of als er geen school is op vrijdagochtend om 10:00 uur) tot en met zondagmiddag na het eten, bij [verzoekster] verblijft, waarbij [verzoekster] [kind B] op vrijdag ophaalt en [verweerster] [kind B] op zondag ophaalt en waarbij het gaat om de weekenden dat [kind A] en [kind C] ook bij [verzoekster] zijn, met bepaling dat de ouder die de zorg heeft, althans waar de kinderen verblijven, de verantwoordelijkheid draagt om de kinderen naar sportactiviteiten, kinderfeestjes, schoolreisjes en andere geplande activiteiten te halen/brengen, zodat de kinderen kunnen blijven deelnemen aan de desbetreffende activiteiten ongeacht waar zij verblijven, en met bepaling dat deze regeling doorloopt gedurende de schoolvakanties, tenzij er een vakantie buiten het huis wordt doorgebracht. Voorts verzoekt [verzoekster] ten aanzien van de vakantie- en feestdagen een regeling zoals opgenomen in het beroepschrift vast te stellen.

Gelet op de inhoud van de grieven in principaal en in incidenteel hoger beroep en hun onderlinge samenhang zal het hof deze gezamenlijk behandelen.

Ingevolge artikel 1:253a lid 4 van het Burgerlijk Wetboek (BW) in samenhang met artikel 1:377e BW kan de rechter op verzoek van de ouders of van een van hen een beslissing inzake de uitoefening van het ouderlijk gezag alsmede een door de ouders onderling getroffen regeling daarover wijzigen op de grond dat nadien de omstandigheden zijn gewijzigd of dat bij het nemen van de beslissing van onjuiste of onvolledige gegevens is uitgegaan. Deze gewijzigde regeling kan onder meer een toedeling aan ieder der ouders van de zorg- en opvoedingstaken omvatten.

[verzoekster] betoogt dat de door de rechtbank opgelegde regeling onvoldoende recht doet aan het volwaardig en gelijkwaardig ouderschap van [verzoekster] met betrekking tot [kind B] . [verzoekster] biedt een veilige opvoedsituatie en er is geen reden dat de zorgregeling voor [verzoekster] met [kind B] zo beperkt zou moeten zijn. [kind B] heeft daarbij ook recht op een gezinsleven met [kind A] en [kind C] . [verzoekster] heeft meerdere keren geprobeerd om met [verweerster] tot overeenstemming te komen, maar dit is niet gelukt en [verweerster] weigert om met [verzoekster] naar een professional te gaan om de ouderrelatie te verbeteren. Het handelen van [verweerster] leidt tot het risico op ouderverstoting door [kind B] van [verzoekster] , wat schadelijk is voor zijn ontwikkeling en zelfbeeld. Ten aanzien van de vakantieregeling betoogt [verzoekster] dat samen met vakantie gaan bij de verzorging en opvoeding hoort. Het is belangrijk dat extra tijd met elkaar kan worden doorgebracht buiten de drukke schoolweken om. Pogingen om [verweerster] te bewegen om over een mogelijke vakantieregeling in gesprek te gaan, zijn ook mislukt. Er was voor de rechtbank geen grond aanwezig om de gevraagde feestdagen en vakantieregeling niet vast te leggen, aldus [verzoekster] .

De raad heeft ter zitting verklaard geen voorkeur uit te kunnen spreken voor een bepaalde zorgregeling; het is vooral belangrijk dat de ouders hetzelfde uitdragen naar de kinderen. Het is zorgelijk dat de ouders verschillen in hun visie op de ouderrol ten opzichte van de kinderen die bij de andere ouder wonen, omdat dit verwarrend is voor de kinderen. Er ligt voor de ouders een taak om hierin duidelijkheid te creëren. Voor de kinderen is het, vooral voor later in hun volwassen leven, van belang dat zij van hun ouders een eenduidige visie meekrijgen op de familiebanden en hun afkomst. De inzet van een bijzondere curator zou wellicht een idee kunnen zijn om de stem van de kinderen te laten horen, aldus de raad.

Op basis van de overgelegde stukken en alles wat op de zitting is besproken, is het hof van oordeel dat de zorgregeling moet worden uitgebreid. Het hof begrijpt de afspraken die de ouders destijds hebben gemaakt aldus dat zij op dat moment aansluiting hebben gezocht bij het biologisch ouderschap. Dit neemt echter niet weg dat de kinderen recht hebben om door beide ouders te worden verzorgd en opgevoed. [verzoekster] is weliswaar niet de biologische moeder van [kind B] , maar zij is ook zijn moeder en verzorgende ouder geweest toen [verzoekster] , [verweerster] en de kinderen nog samen in gezinsverband leefden. Door de huidige, zeer beperkte, zorgregeling tussen [verzoekster] en [kind B] kan hun onderlinge band, maar ook de band tussen [kind B] met [kind A] en [kind C] , moeilijk worden onderhouden en versterkt. De kinderen dragen allen dezelfde achternaam (de achternaam van [verzoekster] ), [kind A] en [kind B] hebben dezelfde donor en daardoor ook een biologische band met elkaar en de kinderen hebben enkele jaren in gezinsverband met elkaar gewoond. Voor hun identiteitsontwikkeling is het dan ook belangrijk dat zij frequenter contact met elkaar hebben. Het hof maakt uit hetgeen verder naar voren is gebracht op dat de weekenden die [kind B] bij [verzoekster] doorbrengt over het algemeen goed verlopen. Ook het door [verweerster] overgelegde rapport van Meta Herman de Groot van 27 oktober 2021 leidt niet tot een ander oordeel. In het rapport staat dat [kind B] het prima vindt om een nachtje naar [verzoekster] te gaan, maar dat hij geen uitbreiding van dagen of vakanties wenst. Hij voelt zich fijn bij [verweerster] en als hij bij [verzoekster] is geweest heeft hij bij terugkomst een vol hoofd met veel gedachten. Volgens Herman de Groot is merkbaar dat [kind B] het soms lastig vindt om over moeder [verzoekster] te praten. Het hof acht dit onvoldoende om een uitbreiding van de zorgregeling op dit moment niet in het belang van [kind B] te achten. Het belang van de kinderen om contact te hebben met beide ouders en met elkaar heeft voorrang. Daarbij neemt het hof mede in aanmerking dat uit het verslag van Herman de Groot ook blijkt dat de spanningen tussen zijn ouders invloed hebben op [kind B] . Gelet op de uiteenlopende stellingen die de ouders innemen ten aanzien van de reacties en uitspraken van [kind B] , acht het hof zeer wel mogelijk dat hij daadwerkelijk verschillende signalen aan de ouders afgeeft en lijkt de conclusie gerechtvaardigd dat [kind B] kampt met een loyaliteitsconflict. Het hof is met de raad van oordeel dat ondanks dat de ouders anders in de situatie staan, het belangrijk is dat zij hetzelfde uitdragen naar de kinderen en geeft de ouders in overweging zich opnieuw tot de mediator te wenden en aldaar te werken aan versterking van een gezamenlijke en eenduidige ouderrelatie. Dit zal [kind B] ondersteunen in zijn contact met beide en hem meer ruimte geven om ook deel uit te maken van het gezin van [verzoekster] en de band met het gezin te verstevigen.

Het hof zal dan ook het primaire verzoek van [verzoekster] toewijzen en bepalen dat [kind B] om de week vanaf vrijdag uit school (of als er geen school is op vrijdagochtend om 10:00 uur) tot en met zondagmiddag na het avondeten bij haar verblijft, waarbij [verzoekster] [kind B] op vrijdag ophaalt en [verweerster] [kind B] op zondag ophaalt en waarbij het gaat om de weekenden dat [kind A] en [kind C] ook bij [verzoekster] zijn. Het hof zal tevens bepalen dat deze regeling doorloopt gedurende de schoolvakanties, tenzij er een vakantie buiten het huis wordt doorgebracht.

Het voorgaande leidt tot de volgende beslissing.