Gerechtshof Amsterdam 10-08-2021, ECLI:NL:GHAMS:2021:2227

Vervaltermijn

Ingevolge artikel 99 lid 21 Wna kan een klacht slechts worden ingediend binnen drie jaar na de dag waarop de tot klachtgerechtigde van het handelen of nalaten van een notaris, toegevoegd notaris of kandidaat-notaris dat tot tuchtrechtelijke maatregelen aanleiding kan geven kennis heeft genomen. Indien de klacht wordt ingediend na verloop van drie jaar na de dag waarop de klager heeft kennisgenomen of redelijkerwijs kennis heeft kunnen nemen van het handelen of nalaten van de notaris waarop de klacht betrekking heeft, wordt de klacht niet-ontvankelijk verklaard.

De wettelijke driejaarstermijn begint te lopen op de dag waarop de klager heeft kennisgenomen of redelijkerwijs kennis heeft kunnen nemen van het handelen of nalaten van de (kandidaat) notaris waarop de klacht betrekking heeft. Niet is vereist dat klager ook bekend is met de juridische (of tuchtrechtelijke) beoordeling van dat handelen of nalaten.

De beslissing tot niet-ontvankelijkverklaring blijft achterwege indien de gevolgen van het handelen of nalaten redelijkerwijs pas later bekend zijn geworden. In dat geval verloopt de termijn voor het indienen van een klacht een jaar na de datum waarop de gevolgen redelijkerwijs als bekend geworden zijn aan te merken.

De klacht van klager is ingediend op 24 juni 2019. Een deel daarvan ziet op handelen en nalaten van de notaris in de periode van het tweede kwartaal van 2014 tot 24 juni 2016. De vervaltermijn is in het tweede kwartaal van 2014 gaan lopen, omdat klager toen al kennis heeft genomen van verweten handelen en nalaten van de notaris.

Zo is uit de overgelegde stukken en het verhandelde ter terechtzitting in hoger beroep gebleken dat klager al in het tweede kwartaal 2014 kennis heeft genomen van wat klager noemt “een onthutsend slechte start van de vereffening in 2014 en een dramatisch vervolg tot en met het eerste kwartaal van 2016”. Ter zitting heeft klager verklaard dat hij al na een paar maanden na de benoeming van de notaris als vereffenaar in 2014 ontdekte dat de notaris niet of laat reageerde op correspondentie en er door de notaris nog geen enkele actie was ondernomen. Daarna is dit gewraakte handelen en nalaten van de notaris volgens klager doorgegaan blijkens zijn stellingen.

Beoordeling handelen en nalaten vanaf 24 juni 2016

Gelet op hetgeen hiervoor in 5.2. tot en met 5.4. over de vervaltermijn uiteen is gezet, kan slechts een inhoudelijk oordeel worden gegeven over het handelen en nalaten van de notaris vanaf 24 juni 2016; drie jaar vóór het indienen van de klacht op 24 juni 2019. Klager heeft in dat kader ter zitting in hoger beroep aangevoerd, kort samengevat, dat het verweten handelen en nalaten van de notaris, verricht vóór de vervaltermijn, zich tot op heden voortsleept. De notaris heeft hiertegen geen verweer gevoerd. Aldus staat tussen partijen vast dat vanaf 2014 sprake is van doorlopend falen van de notaris, dus ook in de hier aan de orde zijnde periode.

Evenals de kamer is het hof van oordeel dat de verwijten van klager – die er in essentie op neerkomen dat de notaris slecht met klager heeft gecommuniceerd, hem ontijdig heeft geïnformeerd en op onderdelen onjuist en/of onzorgvuldig heeft gehandeld – terecht zijn. Zowel in eerste aanleg als in hoger beroep heeft de notaris erkend dat hij de vereffening niet voortvarend heeft opgepakt. De notaris heeft ook geen verweer gevoerd tegen het verwijt van klager dat de notaris vrijwel alle wettelijke taken van de vereffenaar – zoals voorgeschreven in de artikelen 4:211 e.v. BW – heeft verzaakt, zodat ook van de juistheid van dat verwijt kan worden uitgegaan.

Daarnaast heeft klager de notaris vanaf januari 2018 diverse malen verzocht om een rekening en verantwoording aan welk verzoek pas op 9 februari 2021 gehoor is gegeven, terwijl reeds in eerste aanleg bij dupliek van 13 april 2020 door de notaris is erkend dat die eerder had moeten zijn ingediend en toegezegd daarvoor alsnog zorg te dragen. Ter zitting in hoger beroep is naar voren gekomen dat de rekening en verantwoording volgens klager niet voldoet aan de daaraan te stellen eisen en de notaris heeft voorgesteld dat partijen daarover nog eens met elkaar om tafel gaan zitten. De nalatenschap van erflaatster is tot op heden dus nog steeds niet volledig afgewikkeld, ondanks de door klager veelvuldig ondernomen pogingen de notaris in beweging te krijgen.

De klacht van klager zal dan ook gegrond worden verklaard.

Conclusie en maatregel

Van een notaris die, al dan niet als vereffenaar, bij de afwikkeling van een nalatenschap betrokken is, mag worden verwacht dat hij de belangen van de erfgenamen met de grootst mogelijke zorgvuldigheid behartigt en dat hij daarbij in de gegeven omstandigheden voldoende voortvarend handelt. Uit het voorgaande volgt dat de notaris aan een en ander niet heeft voldaan. Zorgvuldigheid is één van de kernwaarden van het notariaat en de notaris heeft deze bij voortduring geschonden. Het hof neemt bij de bepaling van soort en hoogte van de maatregel in aanmerking dat de notaris sinds 2014 faalt in zijn dienstverlening richting klager. De notaris heeft klager gedurende inmiddels meer dan zeven jaar het bos in gestuurd door niet, te laat of niet naar behoren te reageren op correspondentie van klager en de afwikkeling van de nalatenschap op zijn beloop te laten. Daarbij duurt het falen van de notaris voort, want de nalatenschap is tot op heden nog steeds niet volledig afgewikkeld. Het hof rekent dit de notaris zeer aan. De notaris heeft weliswaar meermaals excuses aan klager aangeboden, maar dit heeft niet geleid tot daden van zijn kant. Voorts wordt meegewogen dat aan de notaris ter zake van een eerder tuchtrechtelijk verwijt de maatregel van waarschuwing is opgelegd.

Op grond van het voorgaande is het hof van oordeel dat niet met de door de kamer opgelegde maatregel – berisping – kan worden volstaan. Het hof acht de maatregel van schorsing in de uitoefening van het ambt voor de duur van vier weken passend en geboden. Ingevolge artikel 105 Wna is het aan de kamer om te bepalen op welke datum de aan de notaris opgelegde maatregel van schorsing in de uitoefening van het ambt voor de duur van vier weken van kracht wordt en dit bij aangetekende brief aan de notaris mee te delen. Voor een overzicht van de werkzaamheden die de notaris wel en niet mag verrichten gedurende zijn schorsing verwijst het hof naar overweging 6.15 van zijn beslissing van 14 januari 2020 (ECLI:NL:GHAMS:2020:137).

Kostenveroordeling