Rechtbank Oost-Brabant 21-04-2021, ECLI:NL:RBOBR:2021:1818

Het verloop van de procedure blijkt uit het proces-verbaal van de mondelinge behandeling van 23 maart 2021.

Aan het einde van de mondelinge behandeling heeft de rechtbank een datum voor vonnis bepaald. Het vonnis wordt bij vervroeging uitgesproken.

[eiseres] is de biologische moeder van [A] (hierna: [A] ).

[A] is in 2004 op vijfjarige leeftijd, samen met zijn broertje [B] , onder toezicht gesteld bij Bureau Jeugdzorg Brabant (de rechtsvoorganger van SJB). [A] en [B] zijn bij Gezinshuis 2GTER – te weten [gedaagde sub 3] en [gedaagde sub 4] – gaan wonen.

In 2006 zijn [eiseres] en de biologische vader van [A] ontheven uit de ouderlijke macht en zijn [gedaagde sub 3] en [gedaagde sub 4] de pleegouders van [A] geworden. Ook heeft [A] toen vanuit Bureau Jeugdzorg Brabant een voogd gekregen.

[A] heeft vanaf begin 2014 bij twee instellingen gewoond; De Hondsberg en later Bijzonder Jeugdwerk.

Op 9 juni 2016 is [A] betrokken geweest bij een verkeersongeval. Een dag later is hij aan de gevolgen hiervan overleden.

[A] is na de uitvaart gecremeerd. De voogd van [A] heeft zijn as toen overgedragen aan Gezinshuis 2GTER. Een aantal personen heeft van de pleegouders van [A] een sieraad met daarin een deel van de as van [A] gekregen. Het overige (grote) deel van de as staat bij de pleegouders.

[eiseres] staat sinds 19 april 2014 onder bewind.

[eiseres] vordert dat SJB c.s. wordt veroordeeld om een klein deel van de as van [A] aan [eiseres] ter beschikking te stellen, zodat zij deze in een medaillon/hangertje kan bewaren. Verder vordert [eiseres] veroordeling van SJB c.s. in de proceskosten.

[eiseres] legt aan haar vordering het volgende ten grondslag. [eiseres] kan de dood van [A] moeilijk verwerken en een deel van de as van [A] zal haar helpen in het verwerkingsproces. Zij had regelmatig contact/een bijzondere band met [A] voor zijn overlijden.

SJB c.s. voert het volgende verweer. Het was niet de wens van [A] dat [eiseres] een deel van zijn as zou krijgen. [A] had niet regelmatig contact/een bijzondere band met [eiseres] en wilde ook geen contact met haar. Verder is [eiseres] niet-ontvankelijk in haar vordering.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

De rechtbank gaat allereerst in op het niet-ontvankelijkheidsverweer van SJB c.s.

SJB c.s. stelt dat [eiseres] niet zelfstandig de vordering tot afgifte van as mag instellen, omdat zij onder bewind staat. Weliswaar onderschrijven zij dat de as van een overledene geen ‘goed’ is dat aan de rechthebbende kan toebehoren, maar zij voeren aan de door [eiseres] gevorderde dwangsommen en een eventuele proceskostenveroordeling wel onder het bewind vallen omdat deze de vermogensrechtelijke belangen van [eiseres] raken. Volgens SJB c.s. kon daarom alleen de bewindvoerder de vordering instellen en is [eiseres] niet-ontvankelijk.

[eiseres] betwist dat zij niet zelfstandig de vordering mag instellen. Bovendien heeft de bewindvoerder van [eiseres] , met de e-mail van 8 februari 2021, haar advocaat gemachtigd om de belangen van [eiseres] te behartigen.

De rechtbank gaat nu in op de vordering van [eiseres] tot afgifte van een deel van de as van [A] . De rechtbank stelt bij de beoordeling van deze vordering voorop dat op grond van artikel 18 lid 1 van de Wet op de Lijkbezorging de lijkbezorging plaatsvindt overeenkomstig de wens of de vermoedelijke wens van de overledene, tenzij dat redelijkerwijs niet gevergd kan worden. Op grond van lid 2 van dit artikel valt onder lijkbezorging ook het geven van bestemming aan de as.

Niet in geschil is dat SJB, in de persoon van de voogd van [A] , degene is die het verlof voor de crematie van [A] heeft mogen aanvragen op grond van de Wet op de Lijkbezorging en daarmee ook verantwoordelijk was voor de bestemming van de as.

Verder is er niet gesteld of uit de stukken gebleken dat [A] bij leven zijn wens over de bestemming van zijn as heeft vastgelegd of heeft uitgesproken naar iemand. Daardoor is voor de vraag of [eiseres] recht heeft op een deel van de as van [A] , de vermoedelijke wens van [A] van belang.

[eiseres] wil een deel van de as van [A] ontvangen voor haar rouwverwerking. [eiseres] stelt dat zij regelmatig (telefonisch) contact met [A] heeft gehad in de jaren voor zijn overlijden en hem kaartjes heeft gestuurd met zijn verjaardag en met Kerst. [eiseres] verwijst daarbij naar een aantal foto’s waarop zij met [A] staat (productie 1 dagvaarding), een aantal Facebook-berichten van haar en [A] van eind november/begin december 2015 (productie 1 dagvaarding) en verklaringen van de begeleidster van [eiseres] en een vriendin van [eiseres] (producties 2 en 3 dagvaarding). Tijdens de zitting heeft [eiseres] gezegd dat zij zich buiten gesloten voelt omdat de naasten van [A] allemaal een sieraad met daarin een deel van de as van [A] hebben ontvangen van de pleegouders van [A] en alleen zij, de biologische moeder, niet. Ook heeft [eiseres] op de zitting aangegeven dat zij een foto van [A] heeft laten lezen door een medium en dat deze haar heeft verteld dat [A] trots op haar is en haar mist. De advocaat van [eiseres] heeft op de zitting aangevuld dat het feit dat [A] voor zijn overlijden heeft gezegd dat hij geen contact met [eiseres] wil, niet betekent dat dit ook daadwerkelijk zo was en ook niet dat er geen as naar [eiseres] mag gaan of dat herstel van het contact tussen [eiseres] en [A] niet mogelijk zou zijn geweest.

[eiseres] zal, als de in het ongelijk gestelde partij, in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de kant van SJB c.s. worden tot op heden begroot op:

- griffierecht 656,00

- salaris advocaat 1.126,00 (2,0 punt × tarief € 563,00)

Totaal € 1.782,00.

wijst de vordering af;

veroordeelt [eiseres] in de proceskosten, aan de zijde van SJB c.s. tot op heden begroot op € 1.782,00;

verklaart dit vonnis wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.