Rechtbank Den Haag 14-07-2020, ECLI:NL:RBDHA:2020:9830

Beschikking op het op 20 februari 2018 ingekomen verzoekschrift in de bodemprocedure en op het op 21 april 2020 ingekomen verzoekschrift in de procedure tot wijziging van de voorlopige voorzieningen van:

de vrouw/de moeder,

wonende te [woonplaats 1] ,

advocaat: mr. J.S. Muijsson te Nieuwegein.

Als belanghebbende wordt aangemerkt:

de man/de vader,

wonende te [woonplaats 2] ,

advocaat: mr. N.M. van Leeuwen te Gouda.

Op 3 juni 2020 heeft een gecombineerde behandeling ter zitting plaatsgevonden van alle samenhangende verzoeken. Ter gecombineerde zitting zijn verschenen: beide ouders, ieder bijgestaan door zijn/haar advocaat, en namens de Raad voor de Kinderbescherming mevrouw [medewerkster RvdK] . De man was ter zitting via een Skypeverbinding aanwezig, omdat hij tijdens de zitting door coronamaatregelen nog op het vliegveld [plaats] in Zwitserland was.

Ter zitting heeft de advocaat van de vrouw nog een extra productie ingediend.

De verzoeken van de vrouw in de procedure tot wijziging van de voorlopige voorzieningen strekken na intrekking van al haar overige eerdere verzoeken ter zitting naar de rechtbank begrijpt nu nog tot:

De man verzoekt naar de rechtbank begrijpt onder intrekking van al zijn overige zelfstandige verzoeken ter zitting nu nog zelfstandig om in de bodemprocedure de echtscheiding uit te spreken en om daarbij het ondertekende echtscheidingsconvenant van 24 juni 2019 met als bijlage het ondertekende ouderschapsplan van 20 maart 2019 geheel in de beschikking op te nemen, alles zoveel mogelijk met uitvoerbaarverklaring bij voorraad.

Late producties van de vrouw

De advocaat van de man heeft ter zitting bezwaar gemaakt tegen de late indiening van de vele extra producties door de advocaat van de vrouw kort voor de zitting en tegen de ter zitting nog ingediende extra productie. De man heeft geen kennis kunnen nemen van deze stukken en de advocaat heeft daarover niet inhoudelijk met de man kunnen overleggen.

De rechtbank is van oordeel dat, ondanks dat de extra producties erg laat zijn ingediend, geen sprake is van strijd met de goede procesorde. Ter zitting is gebleken dat de advocaat van de man tegen de inhoud van al deze late producties ruim voldoende verweer kon voeren.

Echtscheiding

Nu ten tijde van de indiening van het verzoekschrift de gewone verblijfplaats van partijen zich in Nederland bevond, komt aan de Nederlandse rechter rechtsmacht toe om te oordelen over het verzoek tot echtscheiding.

Op grond van artikel 10:56 van het Burgerlijk Wetboek is Nederlands recht op het verzoek tot echtscheiding van toepassing.

De rechtbank overweegt dat op grond van artikel 815 lid 2 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) een verzoekschrift tot echtscheiding een ouderschapsplan dient te bevatten ten aanzien van de minderjarige kinderen van beide ouders over wie zij al dan niet gezamenlijk het gezag uitoefenen. Nu het ouderschapsplan in de wet is geformuleerd als een processuele eis bij een verzoek tot echtscheiding waarbij minderjarige kinderen zijn betrokken, heeft de rechtbank de bevoegdheid een echtgenoot in het verzoek tot echtscheiding niet-ontvankelijk te verklaren, tenzij er redenen zijn om aan te nemen dat het ouderschapsplan redelijkerwijs niet kan worden overgelegd (artikel 815 lid 6 Rv).

Het is de rechtbank ter zitting gebleken dat de ouders in mediation uiteindelijk een door de twee mediators opgesteld ouderschapsplan hebben ondertekend. De rechtbank begrijpt dat de advocaat van de vrouw zich op het standpunt stelt dat de inhoud van het ouderschapsplan op twee onderdelen “in strijd is met de Nederlandse wet”. Daarom is alsnog een zitting in de bodemprocedure gelast. De rechtbank zal daarover hierna inhoudelijk beslissen.

Nu aan de (overige) wettelijke formaliteiten is voldaan, zal de rechtbank de vrouw en de man ontvangen in hun wederzijdse verzoeken tot echtscheiding.

Vaststaat dat het huwelijk duurzaam is ontwricht. De wederzijdse verzoeken tot echtscheiding zullen, als op de wet en de feiten gegrond, worden toegewezen.

Ouderschapsplan en echtscheidingsconvenant

De man en de vrouw zijn in de voorlopige voorzieningen procedure verwezen naar mediation ten behoeve van de bodemprocedure. De man heeft doen stellen dat via het mediationbureau van de rechtbank is gekozen voor de twee mediators mevrouw drs. [naam mediator 1] en mevrouw [naam mediator 2] . Op 18 december 2018 hebben partijen het eerste mediationgesprek gehad en op 24 juni 2019 is het mediationtraject succesvol afgesloten, aldus de man en zijn advocaat.

Echtscheidingsconvenant

Door de vrouw is geen verweer gevoerd tegen het verzoek van de man tot opname van het echtscheidingsconvenant in de beschikking. De rechtbank zal bepalen dat het gehele echtscheidingsconvenant deel uitmaakt van deze beschikking en zal het echtscheidingsconvenant daartoe in kopie aan de beschikking hechten.

Ouderschapsplan

Door de vrouw is verzocht een meer uitgebreide zorgregeling vast te stellen tussen haar en de kinderen en de afspraak over de verblijfoverstijgende kosten te schrappen uit het ouderschapsplan. De advocaat van de vrouw stelt primair dat er sprake is van gewijzigde omstandigheden, waaronder voortschrijdend inzicht. Subsidiair stelt de advocaat van de vrouw dat sprake is van dwang en/of misbruik van omstandigheden. De advocaat van de man heeft die primaire en subsidiaire stellingen ter zitting betwist.

Gezag

De ouders hebben in mediation in het ouderschapsplan opgenomen dat het in het belang van de kinderen is dat het gezag grotendeels bij de vader komt te liggen, althans dat aan de vader de beslissingsbevoegdheid toekomt ten aanzien van de in het ouderschapsplan genoemde onderwerpen. In het ouderschapsplan zijn de ouders ook overeengekomen dat de moeder alle bevoegdheden die uit het gezag voortvloeien voor de duur van de minderjarigheid van de kinderen aan de vader delegeert, onder de voorwaarde dat de vader de moeder zal informeren in zaken die verder strekken dan de dagelijkse verzorging en opvoeding. Ook staat in het ouderschapsplan: indien de moeder meer dan twee weken niet bereikbaar is en/of haar medewerking niet verleent en/of niet reageert, zal de vader een procedure starten tot het omzetten van het gezamenlijk gezag in eenhoofdig gezag.

Ter zitting hebben de vrouw en haar advocaat geen relevant verweer gevoerd tegen deze atypische bepalingen in het ouderschapsplan over het gezag. De vrouw gaat er blijkbaar dus mee akkoord dat de man feitelijk alle beslissingen kan nemen over de kinderen.

De rechtbank overweegt als volgt. Een wijziging van het ouderlijk gezag staat niet geheel ter vrije bepaling van partijen en de rechtbank zal deze atypische bepalingen in het ouderschapsplan over het gezag daarom ambtshalve toetsen. Omdat de vrouw echter geen verweer heeft gevoerd tegen het ‘uitgekleed gezag’ en ook gelet op het daartoe strekkende mondelinge advies van de RvdK ter zitting, zal de rechtbank de onder begeleiding van twee mediators overeengekomen atypische bepalingen over het gezag alles afwegende nu in stand houden. De rechtbank stelt wel vast dat de ouders ondanks deze atypische bepalingen in het ouderschapsplan formeel met het gezamenlijk gezag over hun kinderen blijven belast.

Zorgregeling

De ouders hebben in mediation in het ouderschapsplan van 20 maart 2019 door de mediators geformuleerde afspraken gemaakt over de verdeling van de zorg- en opvoedingstaken (de zorgregeling). Die in mediation overeengekomen zorgregeling houdt naar de rechtbank begrijpt voor de schoolweken van de kinderen onder meer in dat de vrouw gerechtigd is de kinderen iedere woensdagmiddag en vrijdagmiddag aan de [adres] te [woonplaats 2] (dat is de woning van de man en zijn ouders) “te ontmoeten”. Een andere middag kan in overleg gekozen worden als de woensdagmiddag of vrijdagmiddag “niet passen”, en voorts nog meer atypische bepalingen over de zorgregeling voor de moeder tijdens de schoolweken.

De vrouw en haar advocaat stellen naar de rechtbank begrijpt ter zitting van 3 juni 2020 primair dat sprake is van relevante wijzigingen van omstandigheden, waardoor de overeengekomen zorgregeling voor de schoolweken uit het ouderschapsplan van 20 maart 2019 moet worden gewijzigd. De vrouw ziet de kinderen aldus allang heel weinig en wil meer contact. De man is in januari 2020 ook weer vertrokken naar het buitenland en heeft de kinderen opnieuw achtergelaten bij zijn ouders in [woonplaats 2] . De vrouw woont nu nog bij haar vriend in [woonplaats 1] , maar is op zoek naar een geschikte eigen woonruimte in of nabij [woonplaats 2] . Bij haar vriend in [woonplaats 1] is voldoende slaapruimte voor de drie kinderen. Ter zitting heeft de vrouw aangegeven dat zij er vooralsnog niet op uit is om de hoofdverblijfplaats van de kinderen in [woonplaats 2] te wijzigen. Zij wil vooral meer tijd met de kinderen kunnen doorbrengen dan ruim een jaar geleden in het ouderschapsplan is overeengekomen, en ook zonder toezicht van de man en/of zijn ouders in [woonplaats 2] .

De man en zijn advocaat voeren daartegen verweer. De vrouw blijft de moeder en ze is altijd welkom om de kinderen in [woonplaats 2] te bezoeken op woensdag, vrijdag en in het weekend, maar ze komt te vaak niet opdagen. In het verleden is dat tot teleurstelling van de kinderen vaak gebeurd. De man wil dat de kinderen in de voor hen stabiele en vertrouwde omgeving van [woonplaats 2] blijven. De man voert verweer tegen een overnachting bij de vrouw. Er zijn bij hem enorme zorgen over de opvoedcapaciteiten van de vrouw en over haar thuissituatie. Het is onduidelijke welke activiteiten in die woning in [woonplaats 1] plaatsvinden. Daarnaast moeten de kinderen iedere zondag naar de kerk in [woonplaats 2] .

De rechtbank zal daarom het ouderschapsplan wijzigen, in die zin dat de vrouw de kinderen voortaan op woensdag en vrijdag uit school in [woonplaats 2] haalt en na het avondeten, uiterlijk om 20.00 uur, bij de woning van de vader en zijn ouders in [woonplaats 2] zal terugbrengen. In afwijking van het ouderschapsplan is de vrouw dus niet meer verplicht om deze tijd met de kinderen in de woning in [woonplaats 2] door te brengen. De vrouw zal er wel voor moeten zorgen dat zij altijd op tijd bij school aanwezig is en zij zal deze regeling iedere week structureel moeten nakomen. Zij kan de kinderen dus niet op haar laten wachten op het schoolplein of de regeling op het laatste moment zonder goede reden afzeggen, omdat zij – bijvoorbeeld - de nacht daarvoor ‘slecht heeft geslapen’ of ‘oorpijn heeft’, zoals zij dat tot dusver volgens de bewijsstukken van de man wel meerdere keren heeft gedaan. Ter zitting heeft de vrouw echter toegezegd dat zij er voor zal zorgen dat dit niet meer voorkomt.

Naar het oordeel van de rechtbank is onvoldoende gebleken dat er zwaarwegende omstandigheden zijn die aan het gaan overnachten van de kinderen bij hun moeder in de weg staan. Niet of onvoldoende gesteld of gebleken is dat de geestelijke en/of lichamelijke veiligheid van de kinderen in gevaar zou komen door één overnachting per maand bij de vrouw. De vrouw en de kinderen moeten een kans krijgen om hun band te versterken, buiten het bijzijn van de man en zijn familie. Het wekelijkse kerkbezoek in [woonplaats 2] op zondag heeft geen voorrang boven één overnachting per maand van de kinderen bij hun moeder van zaterdag op zondag. Door de vrouw is ter zitting aangegeven dat de huidige woning in [woonplaats 1] geschikt is voor overnachtingen. Als de man de kinderen zelf naar de vrouw in [woonplaats 1] brengt, dan kan de man meteen ook de huidige woning van de vrouw en haar vriend in [woonplaats 1] en de slaapplekken van de kinderen daar met eigen ogen zien ter geruststelling van zijn zorgen daarover. Ter zitting is gebleken dat de grootouders aan vaderszijde door de vrouw al zijn uitgenodigd om de huidige woning van de vrouw in [woonplaats 1] te komen bekijken. De rechtbank gaat er van uit dat die uitnodiging ook voor de man geldt.

De rechtbank zal zoals ter zitting besproken voor dat vaste korte weekend per maand een brengregeling instellen, zodat beide ouders een gelijk aandeel krijgen in het vervoer en de kosten daarvan en vooral zodat de kinderen als het goed is de emotionele toestemming van de ene ouder kunnen gaan voelen om bij de andere ouder te mogen zijn. Indien de man dan niet in Nederland is wegens werkverplichtingen of andere omstandigheden, dan zal hij er voor moeten zorgen dat de kinderen door een voor de kinderen vertrouwde derde uit zijn familienetwerk naar de vrouw worden gebracht.

De rechtbank zal alles afwegende beslissen dat de kinderen in afwijking van het ouderschapsplan voortaan ook ieder eerste weekend van de maand, met ingang van 1 augustus 2020, bij de vrouw zullen zijn vanaf zaterdag na de hockey tot zondag 17.00 uur. De man moet de kinderen dan op eigen kosten naar de vrouw (doen) brengen en de vrouw moet de kinderen dan op zondag voor het eten om 17.00 uur weer bij de woning van de man en zijn ouders in [woonplaats 2] (doen) terugbrengen.

Indien de vrouw werkelijk een grotere zelfstandige rol wil gaan spelen in het leven van de kinderen, dan zal zij toch een woning in of nabij [woonplaats 2] moeten zien te vinden, omdat de kinderen daar nu eenmaal al jaren sterk geworteld zijn en daar vanaf 2015 in deze atypische situatie tot dusver grotendeels feitelijk zijn verzorgd en opgevoed door de ouders van de man (de grootouders aan vaderszijde) en dus niet door hun ouders zelf.

Voor wat betreft de schoolvakanties en de verjaardagen zal de rechtbank de ook atypische afspraken daarover in het ouderschapsplan nu in stand laten, vooral omdat de vrouw en haar advocaat daar zitting geen relevant bezwaar tegen hebben ingebracht.

Kinderalimentatie

De ouders hebben in mediation in het echtscheidingsconvenant en het ouderschapsplan afspraken gemaakt over de verdeling van de kosten van verzorging en opvoeding van de kinderen. De vrouw betaalt met ingang van 1 januari 2019 aan de man een kinderalimentatie van € 50,- per maand. Verder zijn zij in het ouderschapsplan in mediation overeengekomen dat de verblijfoverstijgende kosten waaronder – doch niet uitsluitend – de kosten voor de verjaardagen van de kinderen, medische ingrepen (zoals orthodontie, audicien, bril), psychologische hulp die niet vergoed wordt door de verzekering, schoolkosten, excursies, kamp, aanschaf laptop of fiets etc. door beide ouders bij helfte worden gedragen. Bijzondere uitgaven vinden in overleg plaats.

De vrouw en haar advocaat zijn primair van mening dat deze afspraak “in strijd is met de wettelijke norm”, zo bleek ter zitting. De vrouw is alleen in staat om € 50,- per maand te betalen voor de kinderen. Alle andere kosten gaan haar draagkracht te boven. Zo hebben de ouders van de man haar bijvoorbeeld verzocht om de forse kosten van de hockey en de psycholoog te betalen. Dat heeft de vrouw gedaan om problemen met haar ex-schoonouders te voorkomen, maar de vrouw kan deze kosten eigenlijk helemaal niet betalen, aldus de advocaat van de vrouw. Subsidiair stelt de advocaat van de vrouw dat er bij de afspraak over de verblijfoverstijgende kosten sprake was van dwang en/of misbruik van omstandigheden.

Door de man en zijn advocaat is daartegen gemotiveerd verweer gevoerd. De vrouw heeft in mediation zelf aangeboden om mee te betalen aan de verblijfoverstijgende kosten. Zo heeft de vrouw zelf aangeven dat ze € 180,- voor de gitaarlessen wilde betalen. Ook zou ze een schoonmaker betalen voor haar ex-schoonouders als ze een kopie van de paspoorten van de kinderen zou krijgen. De vrouw is in de gegeven omstandigheden gehouden aan het door haar ondertekende ouderschapsplan, aldus samengevat de advocaat van de man.

De vrouw betwist dat zij zelf heeft aangeboden om van alle verblijfoverstijgende kosten van de kinderen de helft te betalen. De man had haar verteld dat die bepaling alleen ging om de kosten voor de verjaardagen van de kinderen en ze was bereid om daaraan mee te betalen.

De rechtbank begrijpt deze primaire stelling van de vrouw aldus dat de atypische bepaling over de verblijfoverstijgende kosten in het ouderschapsplan in mediation is aangegaan met grove miskenning van de wettelijke maatstaven, althans de rechtbank zal het verzoek (ook nu zij op grond van de wet ambtshalve verplicht is de rechtsgronden aan te vullen) aan deze grondslag toetsen. Op grond van artikel 1:401, vijfde lid, BW kan een overeenkomst betreffende levensonderhoud worden gewijzigd of ingetrokken, indien zij is aangegaan met grove miskenning van de wettelijke maatstaven. Daarvan kan sprake zijn als er een duidelijke wanverhouding bestaat tussen de onderhoudsbijdrage waartoe de rechter zou hebben beslist en die welke partijen zijn overeengekomen. Het gaat dan om gevallen waarin partijen onopzettelijk door onjuist inzicht of onjuiste gegevens van de wettelijke maatstaven zijn afgeweken.

De rechtbank overweegt als volgt. In het ouderschapsplan zijn de ouders overeengekomen dat de vrouw naast een bijdrage van € 50,- per maand ook de helft van de verblijfoverstijgende kosten van de kinderen zal betalen. In het ouderschapsplan zijn deze kosten gedefinieerd door de ouders. Volgens het Tremarapport zijn verblijfoverstijgende kosten de ‘vaste lasten’ en wordt de ouder bij wie het kind hoofdverblijf heeft geacht deze al deze kosten te voldoen, dat is in dit geval dus de vader. Vaste lasten zijn bijvoorbeeld schoolgeld, contributie voor sport, kleding en dergelijke. De ouders hebben in het ouderschapsplan nog enkele andere specifieke verblijfoverstijgende kosten vermeld en anders dan volgens het systeem van de alimentatienormen zonder nadere toelichting afgesproken dat beide ouders alle verblijfoverstijgende kosten bij helfte zullen betalen.

De rechtbank is van oordeel dat de vrouw gelet op het gemotiveerde verweer van de man niet of onvoldoende concreet heeft gesteld dat en waarom de ouders in dit geval in mediation onopzettelijk door onjuist inzicht of onjuiste gegevens van de wettelijke maatstaven zijn afgeweken.

Ook de subsidiaire stelling namens de vrouw ter zitting dat er op dit financiële punt sprake was van dwang en/of misbruik van omstandigheden is mede gelet op het gemotiveerde verweer daartegen niet of onvoldoende concreet onderbouwd.

Daarom zal de rechtbank alles afwegende het verzoek van de vrouw tot schrapping van deze atypische bepaling over de verblijfoverstijgende kosten in het ouderschapsplan afwijzen.

Overigens wijst de rechtbank er gelet op het partijdebat ter zitting nog op dat de vrouw haar helft van die kosten als hoofdregel alleen aan de man hoeft te betalen en dus niet aan de ouders van de man. De rechtbank merkt in dat verband ook nog op dat de bedragen voor kindgebonden budget en kinderbijslag die de man van overheidswege ontvangt zijn bestemd voor de kinderen en dus niet om privé schulden van de man af te lossen.

Opname en wijziging ouderschapsplan

De rechtbank zal gelet op het voorgaande bepalen dat het ouderschapsplan deel uitmaakt van deze beschikking en zal het ouderschapsplan aan de beschikking hechten, met wijziging echter van de zorgregeling voor de schoolweken zoals de rechtbank hierna zal beslissen.

Wijziging voorlopige voorzieningen

Ter zitting heeft de advocaat van de vrouw de verzoeken in de procedure tot wijziging van de voorlopige voorzieningen, met uitzondering van de verzoeken over de zorgregeling en de verblijfoverstijgende kosten, ingetrokken. De rechtbank heeft in het voorgaande in de bodemprocedure daarover al geoordeeld. Nu in de bodemprocedure uitspraak wordt gedaan en deze beslissingen uitvoerbaar bij voorraad worden verklaard, heeft de vrouw geen belang meer bij haar verzoek tot wijziging van de voorlopige voorzieningen. De rechtbank zal de verzoeken van de vrouw tot wijziging van de voorlopige voorzieningen daarom afwijzen.

in de bodemprocedure:

in de procedure tot wijziging van de voorlopige voorzieningen: