Rechtbank Noord-Holland 08-01-2020, ECLI:NL:RBNHO:2020:61

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het verzoekschrift, met bijlagen 1-8, van de moeder, ingekomen op 8 juli 2019, alsmede de nadere toelichting daarop, ingekomen op 12 augustus 2019;

- de beschikking van 7 augustus 2019, waarbij [bijzondere curator] te Haarlem is benoemd tot bijzondere curator;

- het verslag van de bijzondere curator van 4 september 2019;

- het verweerschrift met bijlagen 1 en 2 van de man, ingekomen op 26 september 2019;

- het aangepaste verweerschrift van de man, ingekomen op 2 oktober 2019.

De behandeling van de zaak heeft plaatsgevonden op de zitting van 3 december 2019 in aanwezigheid van partijen, bijgestaan door hun advocaten. Voorts was aanwezig [bijzondere curator] , bijzondere curator.

De moeder verzoekt de gerechtelijke vaststelling van het ouderschap van de man van voornoemd kind.

De moeder stelt dat de man de verwekker is van het kind, dan wel als levensgezel van de moeder heeft ingestemd met een daad die de verwekking van het kind tot gevolg kan hebben gehad. Zij voert daartoe aan dat zij en de man een affectieve relatie hebben gehad, dat zij een kinderwens hadden en dat het kind vervolgens – via ivf – is verwekt en geboren. De moeder stelt dat zij de donorovereenkomst onder druk heeft getekend.

De moeder verzoekt tevens te bepalen dat de man met ingang van de datum waarop het vaderschap van de man gerechtelijk zal zijn vastgesteld, aan haar een bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van het kind dient te betalen van € 415 per maand. De moeder stelt de behoefte van de minderjarige op € 830 per maand.

De man voert gemotiveerd verweer. Hij betwist niet dat hij de biologische vader van het door ivf verwekte kind is, maar hij beroept zich op de door beide partijen ondertekende donorovereenkomst, die maken dat hij niet als verwekker van het kind kan worden aangemerkt. De man weerspreekt dat partijen een affectieve relatie hebben gehad en/of een gezamenlijke kinderwens. Hij heeft nimmer de bedoeling gehad het ouderschap van het kind op zich te nemen, noch zich zodanig gedragen. Hij stelt dat het initiatief van het donorschap en de donorovereenkomst van de moeder zijn uitgegaan. In ieder geval heeft hij haar niet onder druk gezet om een dergelijke overeenkomst te tekenen. Hij heeft daartoe stukken overgelegd. De man concludeert tot afwijzing van het verzoek, dan wel tot niet ontvankelijkheid.

De man verzoekt de vrouw te veroordelen in de kosten van deze procedure, omdat hij door haar onnodig op kosten wordt gejaagd. terwijl hij onvoldoende draagkracht heeft om de advocaatkosten zelf te dragen.

Op grond van artikel 1:207 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW) kan het ouderschap van een persoon op de grond dat deze de verwekker is van het kind, of op de grond dat deze als levensgezel van de moeder ingestemd heeft met een daad die de verwekking van het kind tot gevolg kan hebben gehad, door de rechtbank worden vastgesteld.

Het verzoek van de moeder is binnen de termijn genoemd in artikel 1:207 lid 3 ingediend

De rechtbank stelt voorop dat onder de verwekker van een kind in het algemeen niet wordt begrepen de man die als donor zijn sperma ten behoeve van kunstmatige bevruchting heeft afgestaan met het oogmerk van donorschap. Aan een dergelijk biologisch vaderschap is dan ook geen juridisch vaderschap als bedoeld in artikel 1:207 BW verbonden, noch een onderhoudsverplichting als bedoeld in artikel 1:394 BW.

Tussen partijen is niet in geschil dat de man de biologische vader van het kind is en dat de conceptie via een ivf-behandeling tot stand is gekomen. Evenmin staat ter discussie dat partijen een dergelijke donorovereenkomst hebben ondertekend. De moeder beroept zich er echter op dat het aldoor de bedoeling van partijen is geweest dat zij samen het ouderschap zouden gaan vervullen, maar dat de man onverwacht een donorovereenkomst wilde aangaan. Zij wilde dit niet, maar zij heeft deze overeenkomst onder druk van de omstandigheden toch ondertekend.

De moeder stelt dat partijen in april 2015 een relatie kregen en dat zij samen - als ouders - een kind wilden. Aangezien de moeder 2014 al gehoord had dat voor haar een zwangerschap op natuurlijke wijze moeilijk zou gaan, zijn partijen diezelfde maand nog naar [stad] gereisd om donormateriaal af te geven en te laten invriezen voor kunstmatige inseminatie. Vervolgens is de moeder in 2015 en 2017 toch tweemaal op natuurlijke wijze zwanger geworden, welke zwangerschappen voortijdig zijn geëindigd. Daarom hebben partijen in 2017 besloten inderdaad het ivf-traject in te gaan. Gedurende dit traject is de man volgens de moeder opeens met een donorovereenkomst op de proppen gekomen. De relatie van partijen liep op dat moment niet goed. Zij voelde zich onder druk gezet om te tekenen, omdat zij toen al een hormoonbehandeling onderging in het kader van het ivf-traject en de artsen haar hadden afgeraden om hiermee te stoppen. De moeder heeft het ervaren alsof zij die overeenkomst onder dwang heeft getekend. Uiteindelijk is de moeder via ivf zwanger geworden van de man.

De man heeft WhatsApp-berichten overgelegd met de volgende inhoud:

De rechtbank is op grond van het voorgaande van oordeel dat de moeder tegenover de gemotiveerde weerlegging door de man onvoldoende heeft aangetoond dat zij de donorovereenkomst onder druk dan wel een ander wilsgebrek heeft getekend. De moeder heeft bovendien haar stelling dat de man het oogmerk had om het ouderschap ten aanzien van dit kind op zich te nemen niet onderbouwd. Dit leidt ertoe dat de man wel als de biologische vader van het kind kan worden beschouwd, maar dat hij niet is aan te merken als de verwekker in juridische zin. De vrouw is daarom niet ontvankelijk is haar verzoek.

De rechtbank ziet aanleiding voor een proceskostenveroordeling op de voet van artikel 237 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv), omdat de moeder de man nodeloos in deze procedure heeft betrokken.

verklaart de moeder niet ontvankelijk in haar verzoek;

veroordeelt de moeder in de kosten van deze procedure, tot op heden aan de zijde van de man begroot op € 1.086 als eigen bijdrage aan advocaatkosten en € 297 aan griffiekosten.