Gerechtshof 's-Hertogenbosch 08-08-2019, ECLI:NL:GHSHE:2019:2995

In onderhavige zaak zijn de volgende feiten en omstandigheden van belang ter beantwoording van de hiervoor bedoelde vraag.

Partijen zijn in juni 1993 getrouwd en zijn medio 2014 feitelijk uit elkaar gegaan. Vanaf dat moment heeft de man niet althans nauwelijks contact met de kinderen gehad.

Er zijn meerdere procedures tussen partijen gevoerd (onder andere over de echtscheiding, een zorg- en contactregeling en de ondertoezichtstelling van de jongste twee kinderen). Bij beschikking van 29 juli 2015 heeft de rechtbank een bijzondere curator benoemd die op 23 november 2015 een rapport heeft uitgebracht. Bij beschikking van 29 maart 2016 heeft de rechtbank een raadsonderzoek gelast, waarvan het rapport op 26 juli 2016 is voltooid.

Uit het verslag van de bijzondere curator blijkt dat het huwelijk van partijen reeds na de geboorte van de oudste zoon [kind 1] een min of meer functioneel karakter kreeg. Uit de beide rapporten blijkt dat de problemen in hun huwelijk rond 2008 escaleerden en dat de man in ieder geval vanaf dat moment steeds meer buiten het gezin is komen te staan. Ook blijkt dat de vrouw de kinderen vanaf 2008 steeds meer heeft betrokken in het conflict tussen haar en de man. Zo geeft de vrouw aan dat zij, naar mate de kinderen ouder werden, steeds meer steun kreeg van de oudste kinderen in conflicten tussen haar en de man met betrekking tot zijn rol als vader in het gezin en dat zij de kinderen openlijk gelijk gaf ten opzichte van de vader als zij dat in haar ogen ook hadden. De vrouw geeft verder aan dat zij de kinderen in de problematiek tussen haar en de man heeft betrokken in hun eigen belang. Uit de rapporten blijkt dat de kinderen en de moeder een eenheid vormden tegenover de man, zij wezen hem gezamenlijk af. Ook het ouderschapsplan is door de vrouw en de vier kinderen samen opgesteld en ondertekend.

Uit de stukken is naar het oordeel van het hof genoegzaam gebleken dat de kinderen door de houding van de vrouw sterk zijn beïnvloed (los van hun vermogen om zich een eigen mening te vormen). Uit het rapport van de raad blijkt ook duidelijk dat de jongste twee kinderen een zeer negatief vaderbeeld hebben en dat zij de vader als persoon volledig afschrijven zonder aanwijsbare redenen of concrete voorbeelden.

Tevens is gebleken dat de vrouw geen enkele informatie over de kinderen aan de man verstrekt (over hoe het gaat op school of het halen van een rijbewijs), dat de vrouw tijdens de ondertoezichtstelling enkele gesprekken met de gezinsvoogd heeft gehad, maar een gesprek met de vader heeft geweigerd, het afnemen van een psychologische test heeft geweigerd, dat zij afwijzend heeft gereageerd op de conclusies van de ‘professionals’ (zie haar reactie op het rapport van de bijzondere curator en op het rapport van de raad) en zij die houding blijft verklaren met de stelling dat de kinderen zelf het contact met de vader niet willen en dat zij daarin gelijk hebben.

De hiervoor onder 5.2.5. tot 5.2.9. beschreven houding en gedrag van de vrouw is naar het oordeel van het hof grievend te noemen richting de man.

De constatering dat er sprake is van grievend gedrag van de man jegens de vrouw leidt er nog niet toe dat de alimentatie plicht van de man jegens de vrouw dient te eindigen zonder daarbij andere factoren en omstandigheden te betrekken. Het hof is tot de vaststelling gekomen dat er in dit gezin sprake was en is van een verstoord gezinssysteem welk systeem gedurende een zeer lange periode, ook gedurende een groot aantal jaren in de periode dat de kinderen, de vrouw en de man als gezin samen leefden, in stand is gebleven en waarvoor geldt dat beide ouders onmachtig waren hier verandering in te brengen. De oorzaak van deze in het huwelijk reeds ontstane verstoring valt niet (overwegend) aan de man of aan de vrouw toe te schrijven. Zij is door het gezinssysteem in stand gehouden. Het hof heeft ook niet kunnen zien dat een van beide ouders zich heeft ingespannen reeds tijdens het huwelijk hiervoor hulp te zoeken. Zij hebben er min of meer in berust dat de situatie van kwaad tot erger werd. Het betreft hier derhalve niet enkel de nasleep van de echtscheiding en gedragingen van de vrouw en van de man, die alleen maar bezien moeten worden in het licht van de als zeer ernstig te kwalificeren echtscheidingsproblematiek. Er is een voorgeschiedenis. Dit gegeven neemt het hof mee in zijn beoordeling.

Voorts neemt het hof, naast de hierboven beschreven subjectieve factoren, meerdere objectieve factoren mee in zijn beoordeling. Zo acht het hof ook van belang dat het huwelijk bijna 23 jaar heeft geduurd, dat er vier kinderen uit het huwelijk zijn geboren, en dat de rolverdeling binnen het gezin sinds de komst van de kinderen nagenoeg onveranderd is gebleven. De man heeft gedurende het huwelijk gewerkt voor het levensonderhoud van de vrouw en de kinderen, wat hij in die mate kon doen omdat de vrouw voor de kinderen zorgde en geen baan had. Partijen hebben deze rolverdeling, toen die er eenmaal was, nooit meer veranderd, ook niet toen het tussen partijen al slecht ging. Dit maakt dat beide partijen er, al dan niet bewust, voor hebben gekozen om in alle opzichten van elkaar afhankelijk te zijn.

De tweede grief van de man voert aan dat de vrouw in staat is om 40 uur per week te werken in plaats van de door de rechtbank vastgestelde 30 uur. De vrouw voert aan dat de door de rechtbank vastgestelde 30 uur redelijk is, nu de zorg voor [kind 3] (extra) tijd kost, zij nog drie kinderen thuis heeft wonen en zij ondanks meerdere sollicitatiepogingen nog steeds geen baan kunnen heeft kunnen vinden.

Het hof is van oordeel, net als de rechtbank en op dezelfde gronden als de rechtbank, die het hof na eigen afweging en waardering overneemt en tot de zijne maakt, dat de vrouw in redelijkheid in staat kan worden geacht om gedurende 30 uur per week te werken. De grief van de man faalt.