Rechtbank Midden-Nederland 23-10-2019, ECLI:NL:RBMNE:2019:4857

De rechtbank heeft kennisgenomen van de volgende stukken:

• het verzoekschrift van de zijde van de man ingekomen op 01 april 2019, met bijlagen 1 tot en met 17;

• het verweerschrift van de zijde van de vrouw ingekomen op 27 mei 2019, met bijlagen 1 tot en met 6;

• de correspondentie, waaronder met name:

De zaak is behandeld ter zitting met gesloten deuren van 27 augustus 2019. Partijen zijn daar verschenen, bijgestaan door hun advocaten. Mr. Streefkerk heeft ter zitting pleitnotities overgelegd.

Partijen zijn met elkaar gehuwd geweest. Tussen hen is de echtscheiding uitgesproken door deze rechtbank bij beschikking van [.] 2017. Deze beschikking is op [..] 2018 ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand te [plaatsnaam] .

De minderjarige kinderen van partijen zijn:

• [minderjarige 1] , geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum 1] 2004.

• [minderjarige 2] , geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum 2] 2005.

Bij beschikking van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, locatie Arnhem, van 8 november 2018 zijn de door de man te betalen bedragen aan kinderalimentatie vastgesteld. Over de periode van 22 december 2017 tot 1 juni 2018 dient de man per maand voor [voornaam van minderjarige 1] te betalen € 500,- per maand en daarna € 550,- per maand. Voor [voornaam van minderjarige 2] is met ingang van 22 december 2017 de kinderalimentatie vastgesteld op € 448,- per maand, Voorts heeft het hof bepaald dat de man met ingang van 1 juni 2018 als bijdrage in de kosten van levensonderhoud van de vrouw € 3.040,- per maand dient te voldoen.

Op grond van de wettelijke indexering zijn de bedragen thans respectievelijk € 456,94, € 561,- en € 3100,80 per maand.

- € 223,- per kind per maand, voor de periode 22 december 2017 tot 1 juni 2018;

- € 350,- per kind per maand, voor de periode 1 juni 2018 tot 8 november 2018;

- € 175,- per kind per maand, vanaf 8 november 2018;

Als grondslag voor deze verzoeken heeft de man aangevoerd dat de door het hof vastgestelde bijdragen van aanvang af niet aan de wettelijke maatstaven hebben beantwoord, doordat het hof daarbij van onjuiste en/of onvolledige gegevens is uitgegaan. Daarnaast heeft de man aangevoerd dat er sinds de uitspraak van het hof sprake is van een relevante wijziging van omstandigheden.

De vrouw voert verweer tegen het verzoek van de man. Zij verzoekt de verzoeken van de man af te wijzen en de man te veroordelen in de volledige proceskosten.

Het geschil tussen partijen over de hoogte van de door de man te betalen kinder- en partneralimentatie en de wijze waarop hier tegen aan gekeken kan worden houdt nauw verband met de afwikkeling van de huwelijkse voorwaarden tussen partijen. Partijen waren gehuwd onder huwelijkse voorwaarden inhoudende een finaal verrekenbeding. Tot het te rekenen vermogen van de vrouw behoorde haar eenmanszaak [naam eenmanszaak] van € 1.300,-. Tot het te verrekenen vermogen van de man behoorden:

• Aandelen in [bedrijfsnaam 1] BV ter waarde van € 180.198,75

• Een rekening-courantschuld aan diezelfde vennootschap van € 223.063,-

• Een creditcardschuld van € 2.640,-

• Een schuld aan zijn vader van € 145.500,-.

De man had aldus een groot negatief te verrekenen vermogen dat voor een aanzienlijk deel werd veroorzaakt door de rekening-courantschuld aan zijn vennootschap en de schuld aan zijn vader. Die schulden waren ontstaan door opnames/leningen die zijn aangewend voor de kosten van de huishouding. Partijen hebben tijdens hun huwelijk gedurende enkele jaren aanzienlijk meer uitgegeven dan er aan inkomsten binnenkwam.

Partijen hadden verder een gezamenlijke schuld aan Interbank van € 62.000,-. Deze schuld hebben zij gesplitst, in die zin dat zij elk de helft hebben afgelost door herfinanciering. De man heeft hiervoor een lening afgesloten bij zijn nieuwe partner.

De rechtbank heeft in de echtscheidingsbeschikking de door de man te betalen bedragen aan kinder- en partneralimentatie veel lager vastgesteld dan het Hof heeft gedaan. Dat hield ermee verband dat de rechtbank het te verrekenen negatieve vermogen niet bij helfte heeft gedeeld, maar dit voor 4/5 deel heeft toegekend aan de man en voor 1/5 aan de vrouw. Aldus kwam de rechtbank uit op een veel lagere verrekenvordering van de man op de vrouw en, vanwege de grote schuldenlast die daardoor grotendeels bij de man bleef, ook op een lagere draagkracht van de man. Redengevend voor dit oordeel was de in de huwelijkse voorwaarden opgenomen verdeling van de kosten van de huishouding, die primair neerkwam op een verdeling naar evenredigheid van het netto-inkomen van partijen. Daaruit vloeide voort dat de man, die veel meer verdiende dan de vrouw ook veel meer dan de vrouw diende bij te dragen in de kosten van de huishouding. De kosten van de huishouding werden echter grotendeels gefinancierd door de lening van de man bij zijn vader en door opnames van de rekening-courantschuld. Een evenredige verdeling van die schulden zou er volgens de rechtbank toe leiden dat de vrouw achteraf veel meer zou moeten bijdragen aan de kosten van de huishouding dan op grond van haar inkomen tijdens huwelijk gerechtvaardigd was.

Het hof heeft de rechtbank niet in die redenering gevolgd en heeft het te verrekenen negatieve vermogen wel bij helfte gedeeld. Het hof heeft de verrekenvordering van de man op de vrouw vastgesteld op € 96.152,-. Daarnaast diende de vrouw de man nog enkele andere bedragen te betalen, waardoor de totale vordering van de man op de vrouw neerkwam op € 102.778,-. Vervolgens heeft het hof ieders schulden in de draagkrachtberekeningen buiten beschouwing gelaten met de redenering dat die dan maar uit de vrije ruimte moeten worden betaald. Op die redenering is wel wat af te dingen, gezien de hoogte van de schulden, het niet toepassen van de aanvaardbaarheidstoets door het hof en het feit dat de vrouw niet aflost op haar schuld aan de man. De rechtbank is echter niet de hoger beroepsinstantie van het hof. Weliswaar kan op grond van het bepaalde in artikel 1:401 lid 4 BW een eerder door de rechter vastgestelde bijdrage worden gewijzigd, indien deze van aanvang af niet aan de wettelijke maatstaven heeft beantwoord, doordat daarbij van onjuiste en/of onvolledige gegevens is uitgegaan, maar daar is in dit geval geen sprake van. De feiten of omstandigheden waarvan het hof is uitgegaan waren op zichzelf niet onjuist. Het hof heeft daar alleen andere conclusies aan verbonden dan de man voorstond. Het moge zo zijn dat de vastgestelde bijdragen daardoor van aanvang af niet hebben voldaan aan de wettelijke maatstaven, maar dat komt niet door onjuiste feiten en/of omstandigheden. Het had op de weg van de man gelegen het rechtsmiddel cassatie in te stellen als hij het niet met de gevolgtrekkingen van het hof eens was. Dat heeft hij niet gedaan. De rechtbank zal om diezelfde reden evenmin ingaan op de overige door de man tegen het arrest van het hof aangevoerde grieven, nu die betrekking hebben op oordelen van het hof en geen steun bieden aan het betoog dat het hof van onjuiste feitelijke gegevens is uitgegaan.

De rechtbank zal in het hierna volgende beoordelen of er sinds de uitspraak van het hof sprake is van een wijziging van omstandigheden in de zin van artikel 1:401 lid 1 BW, op grond waarvan de vastgestelde bijdragen nadien door een wijziging van omstandigheden hebben opgehouden te voldoen aan de wettelijke maatstaven. Is er sprake van zo’n wijziging dan volgt een nieuwe beoordeling door de rechtbank van behoefte en draagkracht, conform de wettelijke maatstaven, waarbij de rechtbank haar eigen afwegingen zal maken.

De rechtbank is van oordeel dat de man voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat hij spanningsklachten heeft als gevolg van de (juridische) strijd tussen partijen en de op hem drukkende schuldenlast. Deze problemen drukken begrijpelijk op beide partijen. Het is ook aannemelijk dat zijn verdiencapaciteit hierdoor negatief wordt beïnvloed. De man werkt op dit moment een dag per week minder en tegen een lager uurtarief dan voorheen. Zijn omzet is dus gedaald en zijn winst zal dientengevolge ook zijn afgenomen. De rechtbank zal om deze reden een geheel nieuwe beoordeling maken van de door de man te betalen bijdragen aan kinder- en partneralimentatie.

Een vergelijking van de draagkracht van partijen leidt ertoe dat de man in de totale behoefte van € 648,- per kind per maand € 490,- per kind per maand voor zijn rekening dient te nemen en de vrouw € 158,- per kind per maand.

De rechtbank zal voor de zorgkorting aansluiten bij de feitelijke zorgregeling en komt in navolging van het Hof op een zorgkorting van 5% voor [voornaam van minderjarige 1] (€ 32,- per maand) en 25% voor [voornaam van minderjarige 2] (€ 162,- per maand).

Na aftrek van voormelde (te verzilveren) zorgkorting becijfert de rechtbank de door de man te betalen bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van [voornaam van minderjarige 1] op € 458,- per maand en voor [voornaam van minderjarige 2] op een bedrag van € 328,- per maand.

Voor de partneralimentatie verwijst de rechtbank allereerst naar hetgeen in 4.10 en 4.11 is overwogen. Voorts is voor de man het volgende relevant:

De rechtbank zal wel rekening houden met een bedrag aan advocaatkosten zoals door de man is voorgesteld van € 114,- per maand. Er zijn zeer veel procedures, waaronder ook executiegeschillen, tussen partijen gevoerd en aannemelijk is dat de man de kosten daarvan niet uit vermogen kan betalen omdat hij schulden heeft. Deze kosten komen dus ten laste van zijn inkomen. De rechtbank acht het redelijk daar rekening mee te houden, te meer nu de vrouw procedeert op een toevoeging.

Verder houdt de rechtbank rekening met een premiezorgverzekering van € 161,98 per maand en een eigen risico van € 32,- per maand. Ook houdt de rechtbank rekening met de bijstandsnorm voor een alleenstaande, zoals gebruikelijk is bij de berekening van partneralimentatie. Tot slot houdt de rechtbank volledig rekening met het aandeel van de man in de kosten van [voornaam van minderjarige 1] en [voornaam van minderjarige 2] .

Het vorenstaande levert voor de partneralimentatie een draagkracht op van € 1.115,- per maand. De rechtbank verwijst daarbij ook naar de aangehechte berekening. Met dit bedrag dient de man bij te dragen in de kosten van levensonderhoud van de vrouw, aangezien de vrouw gezien haar inkomen niet in staat is geheel in haar eigen huwelijksgerelateerde behoefte te voorzien.

Voor de ingangsdatum gaat de rechtbank uit van de datum van indiening van het verzoekschrift, dus 1 april 2019. Reeds gelet hierop bestaat geen aanleiding een terugbetalingsverplichting aan te nemen.

De man heeft verzocht de duur van de partneralimentatie te limiteren tot vijf jaar vanaf de datum van inschrijving van de echtscheidingsbeschikking. De vrouw heeft afwijzing hiervan bepleit.

Volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad worden, in verband met het ingrijpende karakter van een limitering van de partneralimentatie voor de onderhoudsgerechtigde, hoge eisen gesteld aan de stelplicht van degene die om limitering van de partneralimentatie verzoekt alsmede aan de motivering van de rechter die overgaat tot een dergelijke limitering (HR 18 april 1997, NJ 1997, 571). Naar het oordeel van de rechtbank heeft de man in het onderhavige geval, niet aan deze verzwaarde stelplicht voldaan, zodat de rechtbank het verzoek van de man zal afwijzen.

De rechtbank ziet geen reden om af te wijken van het gebruikelijke uitgangspunt om de proceskosten tussen ex-echtgenoten te compenseren.

wijzigt de bij beschikking van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 8 november 2018 aan de man opgelegde kinderbijdrage en bepaalt deze bijdrage met ingang van 1 april 2019 voor [voornaam van minderjarige 1] nader op € 458,- per maand en voor [voornaam van minderjarige 2] nader op € 328,- per maand, vanaf heden telkens bij vooruitbetaling door de man aan de vrouw te voldoen;

wijzigt de bij beschikking van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 8 november 2018 wat betreft de daarin opgenomen en vastgestelde door de man aan de vrouw te betalen bijdrage in de kosten van haar levensonderhoud en bepaalt deze bijdrage met ingang van 1 april 2019 nader op € 1.115,- per maand, vanaf heden telkens bij vooruitbetaling te voldoen;

verklaart deze beschikking tot zover uitvoerbaar bij voorraad;

wijst af het meer of anders verzochte;

compenseert de proceskosten, in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt.