Rechtbank Den Haag 19-08-2019, ECLI:NL:RBDHA:2019:10609

De kinderrechter leidt het volgende af uit het verzoekschrift.

- de moeder van de kinderen is op 18 maart 2019 in Syrië omgekomen, de vader heeft zich overgegeven aan Koerdische strijders en is gevangen genomen, zijn verblijfplaats is onbekend.
- [minderjarige 1] en [minderjarige 2] verblijven in een vluchtelingenkamp, [verblijfplaats] te Syrië.

Volgens de bij het verzoek verstrekte informatie zijn de kinderen geboren in het kalifaat van Islamitische Staat. De moeder zou uit Duitsland naar Syrië zijn gegaan. De vader is in mei 2013 uit Den Haag naar Syrië gereisd om zich bij ISIS aan te sluiten. Hij is door de rechtbank te Den Haag bij verstek veroordeeld tot een gevangenisstraf van 6 jaar en zijn Nederlandse nationaliteit is in 2017 ingetrokken.

De moeder zou tijdens de tocht van het gezin uit Baghouz naar de noord-Syrische vluchtelingenkampen in maart 2019 door een bombardement zijn omgekomen. Van haar overlijden is geen officieel bericht. Daarna zou de vader zich hebben overgegeven aan Koerdische strijders en zijn gevangengenomen. De kinderen zijn na het verdwijnen van de vader en moeder terechtgekomen in het vluchtelingenkamp [verblijfplaats] in Syrië.

De kinderen hebben onvoldoende voedsel en medische zorg. De Raad maakt zich ernstige zorgen over hun veiligheid en ontwikkeling en richt zich op het uitgangspunt dat de toekomstige verblijfplaats van de kinderen in Nederland moet zijn, aangezien zij hier het familienetwerk van de vader hebben dat zich kan inzetten voor hun verzorging en opvoeding, is het noodzakelijk dat in het gezag over hen wordt voorzien. Zonder toestemming van een wettelijk vertegenwoordiger zullen instanties niet willen en kunnen meewerken om de kinderen naar Nederland te halen.

De Raad stelt - via een bijgevoegd schrijven - dat de Nederlandse rechter rechtsmacht toekomt kort gezegd ofwel op grond van artikel 5 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (hierna: Rv), ofwel op grond van artikel 9 Rv.

De familie van vader heeft foto’s en filmpjes van de vader met de kinderen, die de vader eerder met zijn telefoon naar zijn familie zond. De vader bezat de Nederlands nationaliteit, tot deze in september 2017 werd ingetrokken. Als door DNA onderzoek blijkt dat [minderjarige 1] een kind van de vader is, verkreeg hij bij zijn geboorte de Nederlandse nationaliteit. [minderjarige 2] werd geboren toen de vader de Nederlandse nationaliteit niet meer had, maar als broertje van [minderjarige 1] zal ook hij, bij bevestiging door DNA onderzoek, aanspraak op de Nederlands nationaliteit kunnen maken.

De AIVD beschouwt volgens een Ambtsbericht de kinderen als kinderen van de vader.

De kinderen hebben een band met de familie van vader in Nederland. Deze is aantoonbaar, via het contact dat via de telefoon heeft bestaan, tussen de vader, de kinderen, de grootouders vaderszijde en de oom vaderszijde. De familie heeft nu contact via een Nederlandse IS-vrouw die de zorg voor de kinderen draagt. De Raad ziet geen aanknopingspunten voor verbondenheid van de kinderen met een ander land dan Nederland.

Als een voogd benoemd wordt, kan deze de status van de moeder en van haar familie onderzoeken, overleggen met instanties, en opdracht geven tot DNA verwantschapsonderzoek dat kan plaatsvinden op de Nederlands ambassade in Bagdad of Erbil.

Rechtsmacht

Allereerst dient beoordeeld te worden of de Nederlandse rechter rechtsmacht heeft om kennis te nemen van het verzoekschrift van de Raad.

De Nederlandse rechter heeft naar het oordeel van de rechtbank rechtsmacht op grond van artikel 5 Rv. Dit artikel bepaalt dat de Nederlandse rechter onverminderd artikel 1 Rv in zaken betreffende ouderlijke verantwoordelijkheid geen rechtsmacht heeft indien het kind zijn gewone verblijfplaats niet in Nederland heeft, tenzij in een uitzonderlijk geval, wegens de verbondenheid van de zaak met de rechtssfeer van Nederland, waarin hij zich in staat acht het belang van het kind naar behoren te beoordelen. Daarvoor is vereist dat de zaak zodanige aanknopingspunten met de rechtssfeer van Nederland heeft, dat het belang van het kind, dat zijn gewone verblijfplaats buiten Nederland heeft, het noodzakelijk maakt dat de Nederlandse rechter zich bevoegd verklaart.

De rechtbank acht zodanige aanknopingspunten aanwezig en acht het in het belang van de kinderen noodzakelijk dat de Nederlandse rechter zich bevoegd verklaart.

De kinderen verblijven in Syrië. De vader had, tot deze werd ingetrokken, volgens de Raad de Nederlands nationaliteit. Uit de gegevens betreffende vader uit het BRP blijkt dat deze in Nederland stond ingeschreven tot zijn emigratie op 3 juni 2015 en dat zijn nationaliteit (nu) onbekend is. Als uit DNA verwantschapsonderzoek blijkt dat de kinderen inderdaad van de vader zijn, zou ook [minderjarige 1] de Nederlandse nationaliteit bezitten. Van [minderjarige 2] kan dan worden vastgesteld dat hij het broertje van [minderjarige 1] is en de zoon van de vader wiens directe bekende familieleden hun gewone verblijfplaats in Nederland hebben. Deze familieleden hebben een band met de kinderen opgebouwd en onderhouden. Zij ontvangen ook thans nog foto’s en filmpjes van de kinderen. De familie spant zich in om de kinderen naar Nederland te halen.

[minderjarige 1] spreekt volgens de inhoud van het verzoek Nederlands en Engels en verstaat ook Arabisch.

[minderjarige 1] is 3 jaar en [minderjarige 2] is 6 maanden oud. Zij verblijven zonder ouders of familie in een vluchtelingenkamp in Syrië, waar de omstandigheden verschrikkelijk zijn, zo blijkt uit de informatie die daarover beschikbaar is. Nu voor zover bekend de moeder is overleden en de vader in gevangenschap verkeert, en geen gezagsvoorziening is getroffen, is er niemand die in het belang van de kinderen beslissingen kan nemen, hen bescherming biedt of stappen kan zetten om hen in veiligheid te brengen.

Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat de Nederlandse rechter rechtsmacht toekomt. De rechtbank acht de zaak -ook met betrekking tot [minderjarige 2] - zodanig verbonden met de Nederlandse rechtssfeer, dat zij in staat is de belangen van de kinderen naar behoren te beoordelen voor zover het gaat om het verzoek de gecertificeerde instelling te belasten met de voorlopige voogdij over hen.

Hoewel het dossier geen geboorteaktes van de kinderen bevat en daarom nu geen authentiek stuk bevat op grond waarvan kan worden vastgesteld dat de kinderen uit de vader en de moeder zijn geboren, acht de rechtbank dat vooralsnog voldoende aannemelijk. De rechtbank is van oordeel dat - gelet op de omstandigheden waaronder de kinderen verblijven - niet van de Raad kan worden gevergd dat deze in dit stadium meer bewijs levert. De rechtbank gaat er vanuit dat de mate van verwantschap met de familie van de vader zo snel mogelijk door middel van een DNA-onderzoek op een Nederlandse ambassade zal worden vastgesteld.

Toepasselijk recht

Overeenkomstig de bepalingen van het Haags Kinderbeschermingsverdrag 1996 past de Nederlandse rechter Nederlands recht toe als zijn interne recht.

Relatieve bevoegdheid

Nu de kinderen hun gewone verblijfplaats in Syrië hebben, is deze rechtbank gelet op artikel 269 Rv relatief bevoegd om van het verzochte kennis te nemen.

Inhoudelijke beoordeling

Op grond van de inhoud van het verzoekschrift met bijlagen en de verklaringen van de gehoorde personen moet thans van het volgende feit worden uitgegaan:

de kinderen staan niet onder het vereiste wettelijk gezag.

Door het overlijden van de moeder en het verdwijnen van de vader is sprake van een gezagsvacuüm.

De kinderrechter is van oordeel dat een verhoor moet plaatsvinden, alvorens verder inhoudelijk wordt beslist. Naar het oordeel van de kinderrechter is op dit moment geen sprake van een situatie waarin dringend en onverwijld noodzakelijk is dat in de gezagsuitoefening over de kinderen wordt voorzien om hun belangen te kunnen behartigen

en is het niet zo dat een verhoor van de belanghebbenden en informanten niet kan worden afgewacht zonder dat onmiddellijk en ernstig gevaar voor de kinderen ontstaat.

wijst het verzochte spoedkarakter van het verzoek af;

houdt de behandeling van het verzoekschrift voor het overige aan tot de terechtzitting van 29 augustus 2019 te 16.00 uur;

gelast de griffier tegen voormelde zitting op te roepen: