Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 30-04-2019, ECLI:NL:GHARL:2019:3735

Het verloop van de procedure blijkt uit:

• het beroepschrift met producties, ingekomen op 19 september 2018;

• het verweerschrift tevens incidenteel hoger beroep met producties;

• het verweerschrift in het incidenteel hoger beroep met producties;

• een journaalbericht van mr. Van de Gevel van 21 maart 2019 met producties;

• een journaalbericht van mr. Verweij van 24 maart 2019 met producties.

De mondelinge behandeling heeft op 2 april 2019 plaatsgevonden. Partijen zijn in persoon verschenen, bijgestaan door hun advocaten.

Partijen zijn op [datum ] te [plaats] op huwelijkse voorwaarden met elkaar gehuwd.

De man en de vrouw zijn de ouders van:

• [kind 1] , geboren op [geboortedatum] 2008, en

• [kind 2] , geboren op [geboortedatum] 2011,

over wie partijen gezamenlijk het gezag uitoefenen.

Bij ouderschapsplan, door partijen ondertekend op 8 mei 2018, zoals gehecht aan de bestreden beschikking, zijn partijen ten aanzien van de zorgregeling het volgende overeengekomen:

De ouders hebben de volgende zorgregeling met elkaar afgesproken:

a. Tijdens de zomervakantie zullen de kinderen minimaal twee weken, die tijdig en in onderling overleg worden vastgesteld, bij de vader in Nederland verblijven. In onderling overleg kan van deze periode worden afgeweken. In onderling overleg kan de vader de kinderen meenemen op vakantie naar het buitenland.

b. Afwisselend zullen de kinderen ofwel de herfstvakantie ofwel de voorjaarsvakantie doorbrengen bij de vader.

c. De kerstdagen respectievelijk de jaarwisseling zullen de kinderen afwisselend bij de één respectievelijk de ander doorbrengen.

d. De ouders willen de hiervoor omschreven zorgregeling als een richtlijn hanteren, die zij zullen handhaven zolang zij naar goed onderling overleg geen andersluidende afspraken zullen maken. Gezien de (veranderende) leeftijd van de kinderen is het belang dat de hiervoor genoemde zorgregeling door beide ouders met flexibiliteit wordt gehanteerd. Zoals reeds genoemd, zal de zorgregeling opnieuw worden herzien zodra de vader wederom in Nederland woonachtig is/voornemens is om in Nederland te wonen.

e. Buiten de bovenstaande afspraken staat het de kinderen vrij om ook (telefonisch dan wel persoonlijk) contact te hebben met de andere ouder waar zij conform de genoemde regeling verblijven.

In de maand april, doch uiterlijk mei geven beide ouders hun voorkeur voor de vakantieperiode voor dat kalenderjaar door aan de andere ouder. Tevens bepalen beide ouders gedurende welke vakantieweken/feestdagen de kinderen bij de één en bij de ander doorbrengen.”

Bij de bestreden beschikking heeft de rechtbank, voor zover hier van belang:

• echtscheiding tussen partijen uitgesproken;

• bepaald dat de man, met ingang van de dag waarop de echtscheidingsbeschikking is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand, aan de vrouw € 935,- per maand zal betalen als bijdrage in de kosten van haar levensonderhoud (verder ook: partneralimentatie), telkens bij vooruitbetaling te voldoen;

• bepaald dat de kinderen hun hoofdverblijf bij de vrouw zullen hebben;

• bepaald dat de man met ingang van 1 januari 2018 als bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van de kinderen (verder ook: kinderalimentatie) € 601,- per kind per maand aan de vrouw zal betalen, telkens bij vooruitbetaling te voldoen;

• bepaald dat de in het ouderschapsplan opgenomen regeling als in de beschikking opgenomen moet worden beschouwd, en

• de proceskosten aldus gecompenseerd dat iedere partij de eigen kosten draagt.

De rechtbank heeft deze beschikking uitvoerbaar bij voorraad verklaard, met uitzondering van de beslissing van de echtscheiding.

Het huwelijk van partijen is op [datum ] ontbonden door inschrijving van de echtscheidingsbeschikking in de registers van de burgerlijke stand.

De man is met vijf grieven in hoger beroep gekomen van de bestreden beschikking. De man verzoekt het hof om bij beschikking de bestreden beschikking te vernietigen ten aanzien van de kinder- en partneralimentatie en, opnieuw beschikkende, de kinderalimentatie vast te stellen op € 353,- per kind per maand, dan wel op een bedrag als het hof juist acht, en de vrouw alsnog niet-ontvankelijk te verklaren in haar verzoek om partneralimentatie dan wel dit verzoek af te wijzen.

Grief 3 in het incidenteel hoger beroep mist zelfstandige betekenis en zal daarom niet afzonderlijk besproken worden.

De bij de bestreden beschikking vastgestelde behoefte van de kinderen van € 750,- per kind per maand is niet in geschil en staat daarmee vast.

Partijen zijn verdeeld over de hoogte van de behoefte van de vrouw.

Het hof stelt het volgende voorop. De hoogte van behoefte van de vrouw is mede gerelateerd aan de welstand tijdens het huwelijk. Bij de bepaling van de hoogte van de behoefte dient rekening te worden gehouden met alle relevante omstandigheden. Dit betekent dat de rechter zowel in aanmerking zal moeten nemen wat de inkomsten tijdens de laatste jaren van het huwelijk zijn geweest als een globaal inzicht zal moeten hebben in het uitgavenpatroon in dezelfde periode om daaruit te kunnen afleiden in welke welstand partijen hebben geleefd. De behoefte zal daarnaast zo veel mogelijk aan de hand van concrete gegevens betreffende de reële of de met een zekere mate van waarschijnlijkheid te verwachten - en gelet op de welstand redelijke - kosten van levensonderhoud door de rechter worden bepaald.

Van behoeftigheid is sprake als de vrouw niet voldoende inkomsten heeft tot haar levensonderhoud, noch zich deze in redelijkheid kan verwerven.

Het hof overweegt als volgt. Vast staat dat de man woont en werkt in [land] . De vrouw woont thans met de kinderen in Nederland en werkt, naast de verzorging en opvoeding van de kinderen die zij alleen moet dragen, 20 uur per week. Evenals de rechtbank oordeelt het hof de huidige omvang van de werkzaamheden van de vrouw, gelet ook op de leeftijd van de kinderen, redelijk en passend. Voor zover de man stelt dat de vrouw tijdens het huwelijk meer uren heeft gewerkt, overweegt het hof dat partijen destijds samen de verzorging en opvoeding van de kinderen deelden. Niet is gebleken dat de vrouw niet aan haar inspanningsverplichting heeft voldaan om een hoger inkomen te verkrijgen. Terecht heeft de vrouw in grief 5 in incidenteel hoger beroep aangevoerd dat de rechtbank bij het bepalen van haar behoeftigheid in het kader van het berekenen van de partneralimentatie, ten onrechte het door de vrouw ontvangen kindgebonden budget met alleenstaande ouderschapskop bij haar inkomen heeft opgeteld. Dit betekent dat het hof rekening houdt met een inkomen aan de zijde van de vrouw van € 1.120,- netto per maand. Grief 5 in het incidenteel hoger beroep slaagt dus. Grief 2 in het principaal hoger beroep, waarin de man stelt dat van de vrouw mag worden verwacht dat zij een hoger inkomen realiseert dan wat zij nu verdient, faalt, grief 2 in het incidenteel hoger beroep, waarin de vrouw aanvoert dat dient te worden uitgegaan van haar werkelijke inkomen, slaagt.

Zoals reeds door rechtbank is overwogen bedraagt de aanvullende behoefte van de vrouw € 2.864,- netto per maand minus haar inkomen van € 1.120,- netto per maand, hetgeen neerkomt op € 1.744,- netto per maand. Gebruteerd bedraagt de behoefte van de vrouw aldus € 2.793,- per maand.

De man stelt dat zijn draagkracht niet toereikend is om enige bijdrage in de kosten van levensonderhoud van de vrouw te betalen. De vrouw betwist dat.

Nu het de vaststelling van de draagkracht van de man voor partneralimentatie betreft, houdt het hof evenals partijen rekening met de norm voor een alleenstaande en het door de Expertgroep Alimentatienormen aanbevolen draagkrachtpercentage van 60.

Ter mondelinge behandeling zijn partijen ook overeengekomen dat aan de zijde van de man rekening dient te worden gehouden met woonlasten van € 1.300,- per maand. Grief 6 in het incidenteel hoger beroep, waarin de vrouw de hoogte van de woonlasten van de man aan de orde stelt, behoeft daarom geen bespreking meer.

Het hof overweegt als volgt. Met de vrouw is het hof van oordeel dat de man, indien hij zijn baan zou verliezen, zich moet inspannen om een baan met hetzelfde inkomen te vinden. Als dit niet zou lukken, ligt het op de weg van de man wijziging van de door hem te betalen onderhoudsbijdragen te verzoeken. Het voorgaande laat onverlet dat de man in zijn huidige dienstbetrekking geen pensioenpremie afdraagt en dat de man bij ziekte niet in aanmerking komt voor een eventuele ziektewetuitkering. Het hof is van oordeel dat de man in staat moet worden gesteld hiervoor reserveringen te treffen. Gelet op de hoogte van het inkomen van de man komt een bedrag van € 500,- per maand voor reserveringen het hof niet onredelijk voor. Dat de man nog niet daadwerkelijk verzekeringen heeft afgesloten, doet daaraan in de onderhavige situatie, waarin de man in [land] woont, niet af. Het hof is voorts van oordeel dat de man deze reserveringen niet uit zijn vrije ruimte behoeft te voldoen, nu ook bij in Nederland werkzame werknemers rekening wordt gehouden met te betalen premies volksverzekering en af te dragen pensioenpremie. Grief 5 in het principaal hoger beroep slaagt.

Nu de man niet in Nederland belastingplichtig is, heeft hij geen recht op belastingvoordeel over de door hem te betalen partneralimentatie, zodat het hof de draagkracht van de man niet zal bruteren.

Op grond van de hiervoor vermelde feiten en omstandigheden heeft de man met ingang van de datum van inschrijving van de echtscheidingsbeschikking in de registers van de burgerlijke stand, [datum ] , draagkracht voor een partneralimentatie van € 1.307,- per maand. Met ingang van 1 mei 2019, de datum met ingang waarvan partijen een nieuwe kinderalimentatie zijn overeengekomen, heeft de man een draagkracht voor partneralimentatie van € 1.234,- per maand. Deze bedragen overstijgen de behoefte van de vrouw van € 1.744,- netto per maand of € 2.793,- bruto per maand niet.

Op grond van hetgeen hiervoor is overwogen, zal het hof de bestreden beschikking met ingang van 1 mei 2019 vernietigen ten aanzien van de kinderalimentatie en vernietigen ten aanzien van de partneralimentatie en de bestreden beschikking bekrachtigen, voor zover het de kinderalimentatie over de periode van 1 januari 2018 tot 1 mei 2019 betreft.

Gelet op de familierechtelijke aard van de procedure zal het hof de proceskosten in hoger beroep compenseren.