Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 28-03-2019, ECLI:NL:GHARL:2019:2841

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het beroepschrift met productie 6, ingekomen op 11 december 2018;

- het verweerschrift met productie 5.

De mondelinge behandeling heeft op 14 februari 2019 plaatsgevonden. De vader is verschenen via videoverbinding met de p.i. in [plaats] . De stiefmoeder is in persoon verschenen. De vader en de stiefmoeder zijn bijgestaan door hun advocaat. Namens de GI zijn verschenen [medewerker GI] en [medewerker Jeugdbescherming] van het Landelijk Expertise Team Jeugdbescherming. Namens de moeder is mr. L.J.H.M. Achten verschenen. Namens de raad voor de kinderbescherming is [medewerker RvdK] verschenen. Het hof heeft bijzondere toegang verleend aan [medewerker IVO rechtspraak] van IVO rechtspraak en aan een ICT‑medewerker en beveiliger(s) in de p.i. in [plaats] .

Op de mondelinge behandeling heeft de GI een brief van de hoofdofficier van justitie mr. J.J.A. Lucas van 10 januari 2019 en een proces-verbaal opgenomen gesprekken van 6 december 2018 met bijlagen overgelegd. Deze producties zijn reeds bekend bij de vader, de stiefmoeder en de moeder. Het hof slaat daarom ook acht op de overgelegde producties.

De vader en de moeder zijn de ouders van [kind] (hierna: [kind] ), geboren op [geboortedatum] 2012 in [plaats] . De ouders zijn gezamenlijk belast met het gezag over [kind] . Na het uiteengaan van de vader en de moeder in het begin van 2017 woonde [kind] bij de moeder. Vanaf mei 2018 woonde [kind] bij de vader en de stiefmoeder. De vader en de stiefmoeder zijn op [huwelijksdatum] 2018 met elkaar gehuwd.

De ondertoezichtstelling wordt feitelijk uitgevoerd door het Landelijk Expertise Team Jeugdbescherming.

Op 27 september 2018 is de vader aangehouden vanwege de verdenking van het samen met anderen voorbereiden van een terroristisch misdrijf. [kind] is daarna bij de stiefmoeder blijven wonen.

Bij (tussen)beschikking van 5 oktober 2018 heeft de kinderrechter de GI een (spoed)machtiging verleend tot uithuisplaatsing van [kind] in een voorziening voor pleegzorg voor de duur van vier weken en de beslissing voor het overige aangehouden.

Bij de bestreden – uitvoerbaar bij voorraad verklaarde – beschikking heeft de kinderrechter de GI gemachtigd [kind] uit huis te plaatsen in een voorziening voor pleegzorg tot uiterlijk 19 februari 2019.

[kind] verblijft sinds 4 oktober 2018 in een geheim crisispleeggezin.

De vader en de stiefmoeder zijn met een grief in hoger beroep gekomen van de bestreden beschikking. Deze grief beoogt het geschil in hoger beroep in volle omvang aan de orde te stellen. De vader en de stiefmoeder verzoeken het hof, uitvoerbaar bij voorraad, de bestreden beschikking te vernietigen en, opnieuw beschikkende, het verzoek van de GI tot het verlenen van een machtiging tot uithuisplaatsing alsnog af te wijzen.

De GI voert verweer en verzoekt het hof de bestreden beschikking te bekrachtigen.

Het hoger beroep is mede door de stiefmoeder ingesteld. Het hof moet daarom beoordelen of de stiefmoeder als belanghebbende dient te worden aangemerkt in de onderhavige procedure en dus ontvankelijk is in haar verzoek in hoger beroep.

Ingevolge artikel 798 lid 1, eerste volzin, van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) wordt onder belanghebbende verstaan degene op wiens rechten of verplichtingen de zaak rechtstreeks betrekking heeft. De rechter die beoordeelt of hiervan sprake is, dient in acht te nemen dat een persoon die aanspraak kan maken op bescherming van zijn familie- en gezinsleven of privéleven zoals bedoeld in artikel 8 lid 1 van het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (EVRM), er tevens aanspraak op kan maken dat hij in voldoende mate wordt betrokken in het besluitvormingsproces dat kan leiden tot een inmenging in dat familie- en gezinsleven respectievelijk dat privéleven. In een voorkomend geval kan een stiefouder worden aangemerkt als belanghebbende (Hoge Raad 30 maart 2018, ECLI:NL:HR:2018:488). De vraag is nu of ten aanzien van de stiefmoeder en [kind] sprake is van familie- en gezinsleven (family life) in de zin van art. 8 EVRM. Het antwoord daarop vergt een feitelijke beoordeling en is afhankelijk van het bestaan van nauwe persoonlijke betrekkingen. Zie Europees Hof voor de Rechten van de Mens 1 juni 2004, ECLI:NL:XX:2004:AQ0337 (Lebbink/Nederland), rov. 33: “(…) The question of the existence or non-existence of “family life” is essentially a question of fact depending upon the existence of close personal ties (…).”. Het hof moet dan ook beoordelen of voldoende feiten en omstandigheden zijn gebleken die tot het oordeel kunnen leiden dat tussen de stiefmoeder en [kind] family life in de zin van artikel 8 EVRM bestaat. De enkele omstandigheid dat de stiefmoeder geen gezag heeft is daarvoor niet beslissend.

De moeder heeft vanaf de geboorte van [kind] – al dan niet samen met de vader – de zorg gehad voor [kind] . [kind] is in mei 2018 bij de vader en de stiefmoeder gaan wonen. Op voet van artikel 1:82 van het Burgerlijk Wetboek (BW) waren de vader en de stiefmoeder jegens elkaar verplicht [kind] , vanaf het moment dat zij tot hun gezin behoorde, te verzorgen en op te voeden en de kosten van haar verzorging en opvoeding te dragen. Vaststaat dat de stiefmoeder vanaf dat moment ook feitelijk naast de vader een (actieve) rol heeft gespeeld bij de verzorging en opvoeding van [kind] . Na de arrestatie van de vader heeft de stiefmoeder [kind] op verzoek van de GI gedurende negen dagen alleen verzorgd en opgevoed. Het hof oordeelt dat deze omstandigheden de conclusie rechtvaardigen dat tussen de stiefmoeder en [kind] family life in de zin van artikel 8 EVRM is ontstaan en dat zij, nu de uithuisplaatsing een inbreuk maakt op dit family life, bij de besluitvorming dient te worden betrokken. Het hof merkt de stiefmoeder aan als belanghebbende, zodat zij ontvankelijk is in haar verzoek in hoger beroep.

Ingevolge artikel 1:265b, eerste lid BW kan de kinderrechter de gecertificeerde instelling, bedoeld in artikel 1.1 van de Jeugdwet, die belast is met de uitvoering van de ondertoezichtstelling, op haar verzoek machtigen de minderjarige gedurende dag en nacht uit huis te plaatsen indien dit noodzakelijk is in het belang van de verzorging en opvoeding van de minderjarige of tot onderzoek van diens geestelijke of lichamelijke gesteldheid.