Rechtbank Rotterdam 17-11-2017, ECLI:NL:RBROT:2017:10942

Ingevolge artikel 8, lid 1, van de Verordening nr. 2201/2003 betreffende de bevoegdheid en de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in huwelijkszaken en in zaken betreffende de ouderlijke verantwoordelijkheid (hierna: Brussel II-bis) is, in zaken die betrekking hebben op de ouderlijke verantwoordelijkheid, de lidstaat op het grondgebied waarvan het kind zijn gewone verblijfplaats heeft op het tijdstip waarop de zaak bij het gerecht aanhangig wordt gemaakt, bevoegd.

De minderjarige heeft zijn gewone verblijfplaats in Rotterdam. Deze rechtbank is daarom bevoegd kennis te nemen van de verzoeken van partijen.

Op grond van artikel 15 van het Haags Kinderbeschermingsverdrag 1996 is, nu de Nederlandse rechter bevoegd is, het Nederlandse recht van toepassing.

De man legt - kort gezegd - aan zijn verzoek ten grondslag dat de minderjarige al bijna een jaar door hem wordt verzorgd en opgevoed. Het gaat goed met de minderjarige, hij is gezond, eet goed, gaat op tijd naar bed en hij doet het goed op school. De man kan zich niet vinden in het advies van de raad en is van mening dat de raad een ondeugdelijk rapport heeft opgesteld. Hij is van mening dat het de vrouw is die de woning heeft verlaten en de zorg van de minderjarige aan de man heeft overgelaten. Ook heeft de vrouw in deze periode gedreigd met zelfdoding en heeft zij andere dreigementen geuit richting zichzelf en de minderjarige. Daarnaast vindt de man dat ten onrechte geen onderzoek is gedaan naar de psychische stabiliteit van de vrouw en haar opvoedvaardigheden, omdat de man daaraan twijfelt. Gelet hierop handhaaft de man zijn verzoek ten aanzien van de hoofdverblijfplaats.

De vrouw legt - kort gezegd - aan haar verzoek ten grondslag dat zij na de kort gedingprocedure van februari 2017 een veilige thuisbasis heeft gecreëerd voor de minderjarige. Zij heeft de woning verlaten op advies van hulpverleners, met wie zij slechts via de man als vertaler kon communiceren. Het is nooit haar bedoeling geweest de minderjarige achter te laten.

De raad adviseert de hoofdverblijfplaats van de minderjarige te bepalen bij de vrouw. De raadonderzoekers komen samen met de gedragsdeskundige tot de conclusie dat de minderjarige bij zijn moeder moet opgroeien omdat zij tot haar vertrek de hoofdopvoeder en de meest stabiele factor voor de minderjarige is geweest. De periode dat de minderjarige bij de man is, is niet zodanig lang dat de minderjarige zijn moeder als verzorgende ouder niet meer gewend is. Hoewel er meer zicht moet komen op de opvoedingsvaardigheden van de vrouw zijn hier geen ernstige zorgen over. Ook komt uit het onderzoek niet naar voren dat de vrouw niet empathisch reageert naar de minderjarige. Tijdens het tweewekelijkse begeleide bezoekuur reageert de minderjarige blij als hij zijn moeder ziet. De vrouw is betrokken op wat de minderjarige doet en zij reageert goed op hem. In aansluiting hierop geeft mevrouw [naam vertegenwoordigster 3] van de GI ter zitting aan dat zij graag voormeld begeleide bezoekuur bij de GI had willen uitbreiden. Echter, de man was daartoe niet bereid omdat hij vond dat de vrouw hem eerst excuses moest aanbieden. Tijdens de begeleide bezoeken wil de man niet dat de minderjarige iets te eten aanneemt van zijn moeder. In een dergelijke situaties ziet de begeleider de minderjarige meermalen weglopen en is verschillend gedrag bij hem merkbaar in de begeleide bezoeksetting. Mevrouw [naam vertegenwoordigster 3] maakt zich zorgen dat de minderjarige in een loyaliteitsconflict komt doordat hij telkens het grote wantrouwen tussen zijn ouders meekrijgt.

Hoewel de man benadrukt het contact tussen de minderjarige en zijn moeder belangrijk te vinden, wijst zijn gedrag daar niet op. De man verlangt excuses van de vrouw, herroept dit, maar komt hier vervolgens weer op terug. Door deze houding van de man is het in een jaar tijd, ondanks de positieve ontwikkelingen in het leven van de vrouw, niet gekomen tot enige uitbreiding van het contact tussen de minderjarige en zijn moeder. Dit ondanks het feit dat hulpverleners deze uitbreiding in het belang van de minderjarige achtten.

De man stelt dat de vrouw destijds heeft gezegd dat zij zelfmoord wil plegen en de minderjarige iets wil aandoen. De vrouw betwist deze uitingen te hebben gedaan en stelt dat de man haar uitingen op 27 oktober 2017 tegenover het CIT opzettelijk verkeerd heeft vertaald. Hoe dan ook dateren deze uitlatingen, indien gedaan, van meer dan een jaar geleden terwijl de vrouw al lange tijd contact heeft met hulpverlening, inmiddels een eigen woning heeft, Nederlandse taallessen volgt en een sociaal netwerk heeft opgebouwd waaronder het contact met een taalmaatje. De rechtbank is van oordeel dat er op dit moment geen aanwijzingen zijn dat de vrouw mentaal instabiel zou zijn en een gevaar voor zichzelf en de minderjarige zou zijn. Ook zijn er geen ernstige zorgen over de opvoedvaardigheden van de vrouw.

Gelet op het vorenstaande is de rechtbank met de raad van oordeel dat het het meest in het belang van de minderjarige is dat hij zijn hoofdverblijfplaats bij de vrouw heeft, omdat de vrouw tot haar vertrek de hoofdopvoeder en de meest stabiele factor voor de minderjarige is geweest. Voorts weegt voor de rechtbank zwaar mee dat de man al lange tijd zonder reden het contact tussen de minderjarige en zijn moeder beperkt houdt tot één uur per twee weken en feitelijk verder inperkt door zijn gedrag tijdens de bezoekmomenten. Dit gedrag is door mevrouw [naam vertegenwoordigster 3] waargenomen en wordt door de vrouw ter zitting bevestigd. Dit betekent dat er grote zorgen zijn dat de minderjarige in een loyaliteitsconflict komt omdat hij telkens de spanningen en het grote wantrouwen tussen zijn ouders voelt. De rechtbank wijst het verzoek van de vrouw over de hoofdverblijfplaats daarom toe en het verzoek van de man wordt op dit punt afgewezen.

De vrouw legt - kort gezegd - aan haar verzoek te grondslag dat zij voordat zij Nederland is gekomen alleen voor haar zoon heeft gezorgd. De vrouw stelt dat het van groot belang is dat zij alleen met het gezag over de minderjarige belast blijft. Zij heeft al ruim een jaar zeer beperkt contact kunnen hebben met de minderjarige doordat de man hieraan niet wilde meewerken. De vrouw wil de man overal bij betrekken maar is van mening dat gezamenlijk gezag met hem onmogelijk is.

De raad adviseert het verzoek van de man om hem mede met het ouderlijk gezag over de minderjarige te belasten, toe te wijzen. De man is momenteel de hoofdopvoeder van de minderjarige en regelt alle zaken die nodig zijn voor hem. Hoewel er sprake is van veel wantrouwen tussen ouders en de communicatie tussen hen niet goed verloopt, zijn dit punten waaraan gewerkt kan worden ten behoeve van de minderjarige in het kader van een ondertoezichtstelling.

Nu partijen niet zijn gehuwd en zij noch in Soedan noch in Nederland hebben geregeld dat de man op andere wijze mede het gezag over de minderjarige kreeg, gaat de rechtbank er – met beide partijen – van uit dat de vrouw thans alleen het gezag over de minderjarige uitoefent. Het verzoek van de vrouw om met het eenhoofdig gezag te worden belast dient daarom bij gebrek aan belang te worden afgewezen.

Het wettelijk uitgangspunt is dat ouders gezamenlijk het gezag uitoefenen over de minderjarige. De rechtbank is met de raad van oordeel dat de man mede met het ouderlijk gezag over de minderjarige dient te worden belast. Immers, afgezien van de opstelling van de man ten aanzien van het contact tussen de minderjarige en zijn moeder, zorgt de man goed voor de minderjarige en hij regelt alle praktische zaken voor zijn zoon. Tussen ouders is echter veel strijd, het onderling wantrouwen is groot en zij communiceren niet met elkaar. Dit zijn punten waaraan partijen in het belang van de minderjarige moeten gaan werken. Partijen hebben zich ter zitting bereid verklaard een mediationtraject in te gaan om hun communicatie en onderlinge verstandhouding te verbeteren. Ook in het kader van een (mogelijke) ondertoezichtstelling zal hier aan gewerkt worden. Gelet hierop wordt het verzoek van de man over het eenhoofdig gezag afgewezen en het subsidiaire verzoek van de man betreffende het gezamenlijk gezag toegewezen.

De raad heeft de ondertoezichtstelling van de minderjarige verzocht voor de duur van twaalf maanden. Tevens wordt de uithuisplaatsing verzocht van de minderjarige voor de duur van drie maanden bij de man.

De vrouw voert gemotiveerd verweer. De vrouw acht een ondertoezichtstelling niet noodzakelijk maar als dit in het belang van de minderjarige is, staat zij daarvoor open alsmede voor alle begeleiding die zal bijdragen aan de verbetering van zijn situatie. In het geval de rechtbank aansluit bij de door de raad geadviseerde drie maandentermijn voor de terugkeer van de minderjarige naar haar, verzoekt de vrouw de omgang tussen haar en de minderjarige uit te breiden naar 10 uur per week. Op die manier kan hij wennen aan de komende veranderingen zodat hij sneller dan de voorgestelde drie maanden kan terugkeren naar de vrouw.

De man voert gemotiveerd verweer. De man kan zich absoluut niet vinden in het opleggen van een kinderbeschermingsmaatregel zoals door de raad is verzocht. Het gaat goed met de minderjarige en de man staat open voor hulpverlening in het vrijwillige kader. Ook staat hij open voor verbetering van de contacten tussen de minderjarige en zijn moeder. Het wijzigen van de hoofdverblijfplaats van de minderjarige is voor de man onbegrijpelijk en strijdig met het belang van de minderjarige zelf.

De GI heeft zich ter zitting te kennen gegeven het verzoek van de raad tot ondertoezichtstelling en uithuisplaatsing alsmede de terugkeer van de minderjarige naar zijn moeder te ondersteunen. Het wijkteam staat klaar voor de uitvoering van het terugkeerprogramma van de minderjarige binnen drie maanden naar zijn moeder en voor verdere opvoedondersteuning van de vrouw. Het is noodzakelijk dat de terugkeer van de minderjarige naar de vrouw in het kader van de ondertoezichtstelling plaatsvindt. Daarnaast is het belangrijk dat er een zorgregeling komt tussen de man en de minderjarige.

Op grond van artikel 1:255 lid 1 BW kan de kinderrechter een minderjarige onder toezicht stellen van een gecertificeerde instelling indien de minderjarige zodanig opgroeit dat hij in zijn ontwikkeling ernstig wordt bedreigd, en de zorg die in verband met het wegnemen van de bedreiging noodzakelijk is voor de minderjarige of voor zijn ouders of de ouder die het gezag uitoefenen, door deze niet of voldoende wordt geaccepteerd, en de verwachting gerechtvaardigd is dat de ouders of de ouder die het gezag uitoefenen binnen een gelet op de persoon en de ontwikkeling van de minderjarige aanvaardbaar te achten termijn, de verantwoordelijkheid voor de verzorging en opvoeding, bedoeld in artikel 247, tweede lid, in staat zijn te dragen.

Op grond van artikel 1:265b BW kan de kinderrechter op verzoek van de raad voor de kinderbescherming de minderjarige gedurende dag en nacht uit huis plaatsen indien dit noodzakelijk is in het belang van de verzorging en opvoeding van de minderjarige of tot onderzoek van diens geestelijke of lichamelijke gesteldheid.

• een spoedige terugkeer van de minderjarige bij zijn moeder binnen een uiterlijke termijn van drie maanden waarbij de zorg- en contactmomenten tussen de minderjarige en de vrouw geleidelijk worden uitgebreid;

• de verbetering van de communicatie en onderlinge verstandhouding tussen ouders naast het mediationtraject dat zij gaan volgen;

• meer zicht krijgen op de opvoedingsvaardigheden van beide ouders;

• het opbouwen en tot stand brengen van een zorgregeling tussen de minderjarige en zijn vader.

Gelet op de aard van de procedure bepaalt de rechtbank dat elk van de partijen de eigen kosten draagt.