Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 09-05-2019, ECLI:NL:GHARL:2019:4089

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het beroepschrift met productie(s), ingekomen op 5 oktober 2018;

- het verweerschrift met productie(s);

- een journaalbericht van mr. Fauser van 10 oktober 2018 met productie(s);

- een brief van de raad voor de kinderbescherming (hierna: de raad) van 18 oktober 2018;

- een journaalbericht van mr. Van Nimwegen van 5 maart 2019 met productie(s);

- een journaalbericht van mr. Van Nimwegen van 4 april 2019 met productie(s);

- een journaalbericht van mr. Van Nimwegen van 5 april 2019 met productie(s);

- een faxbericht van mr. Van Nimwegen van 11 april 2019 met productie(s).

De mondelinge behandeling heeft op 11 april 2019 plaatsgevonden. Partijen zijn in persoon verschenen, bijgestaan door hun advocaten. Namens de raad is mevrouw [C] verschenen. Mr. Van Nimwegen heeft het woord mede gevoerd aan de hand van een door haar overgelegde pleitnota.

Tot het gezin van de moeder behoort daarnaast [de minderjarige2] (hierna ook [de minderjarige2] ), geboren [in] 2003.

Beide kinderen hebben hun hoofdverblijf bij de moeder.

Bij vonnis in kort geding van 16 augustus 2017 heeft de voorzieningenrechter - vooruitlopend op de bodemprocedure over het gezag en de omgang tussen de vader en [de minderjarige1] - de raad verzocht om met betrekking tot de contactregeling te rapporteren en adviseren. In afwachting van de bodemprocedure is de contactregeling geschorst.

Tussen partijen is in geschil het gezamenlijk gezag over [de minderjarige1] . Bij de bestreden beschikking is, voor zover hier van belang, bepaald dat de moeder voortaan alleen het ouderlijk gezag uitoefent over [de minderjarige1] en dat de moeder gehouden is om in ieder geval eens per maand aan de vader informatie over [de minderjarige1] toe te zenden. Door de rechter is verder opgemerkt dat de moeder als gezagsouder zelf kan bepalen dat er geen omgang plaatsvindt.

De vader is met drie grieven in hoger beroep gekomen van de bestreden beschikking. De grieven zien op het gezag. De vader verzoekt, zoals nader aangevuld ter terechtzitting, het beroep gegrond te verklaren en de beschikking van de rechtbank te vernietigen en subsidiair de raad een onderzoek te laten verrichten en het hof van rapport en advies te dienen over de vraag of gezamenlijk ouderlijk gezag over [de minderjarige1] in het belang van [de minderjarige1] zou zijn.

De moeder voert verweer en verzoekt de vader in het beroep niet-ontvankelijk te verklaren, althans deze te ontzeggen, althans de bestreden beschikking, althans het proces-verbaal van de mondelinge uitspraak, al dan niet onder verbetering van de gronden, te bekrachtigen.

Ingevolge artikel 1:253n van het Burgerlijk Wetboek (BW) kan de rechter op verzoek van de niet met elkaar gehuwde ouders of van een van hen het gezamenlijk gezag beëindigen als nadien de omstandigheden zijn gewijzigd of bij het nemen van de beslissing op grond waarvan het gezamenlijk gezag is ontstaan van onjuiste of onvolledige gegevens is uitgegaan. De rechter kan dan bepalen dat het gezag over een kind aan één van hen toekomt indien:

a. er een onaanvaardbaar risico is dat het kind klem of verloren zou raken tussen de ouders en niet te verwachten is dat hierin binnen afzienbare tijd voldoende verbetering zou komen, of

b. wijziging van het gezag anderszins in het belang van het kind noodzakelijk is.

Gebleken is dat partijen na de ontbinding van het geregistreerd partnerschap een zorgregeling tussen de vader en [de minderjarige1] zijn overeengekomen. Toen was bij de moeder al bekend dat de vader [de minderjarige2] seksueel had misbruikt. Toch vond er aanvankelijk omgang plaats, maar deze is na 9 juni 2017 gestopt, toen de ernst van het seksueel misbruik door de afhandeling van de strafzaak in volle omvang tot de moeder doordrong. Met name het recidive risico en de onduidelijkheid over het waarom van het misbruik en hoe dit kon gebeuren hebben daarbij een rol gespeeld. Gelet hierop stelt het hof vast dat de omstandigheden na de ontbinding van het geregistreerd partnerschap zijn gewijzigd.

Het hof acht zich op basis van de stukken en het verhandelde ter zitting voldoende voorgelicht om - met inachtneming van voornoemd toetsingskader - een beslissing te nemen. Anders dan namens de vader (subsidiair) is verzocht acht het hof, evenals de raad, het gelasten van een raadsonderzoek dan ook niet nodig.

Het hof is van oordeel dat aannemelijk is geworden dat er een onaanvaardbaar risico is dat [de minderjarige1] klem of verloren zal raken tussen de ouders en niet te verwachten is dat hierin binnen afzienbare tijd voldoende verbetering zal komen. Het hof overweegt daartoe als volgt.

Voor gezamenlijk gezag is vereist dat de ouders in staat zijn tot een behoorlijke gezamenlijke gezagsuitoefening en dat zij beslissingen van enige belang over hun kind in gezamenlijk overleg kunnen nemen. Uit de stukken en hetgeen ter zitting naar voren is gekomen blijkt dat het vertrouwen van de moeder in de vader en de onderlinge relatie tussen de ouders ernstig zijn verstoord. De angst voor herhaling, de onduidelijkheid over de oorzaak van het seksueel misbruik en het niet nemen van de volledige verantwoordelijkheid door de vader voor zijn handelen, ligt hieraan (mede) ten grondslag. In het licht van het voorgaande en mede gelet op de moeizame communicatie tussen partijen als gevolg hiervan, is naar het oordeel van het hof het onaanvaardbare risico aanwezig dat [de minderjarige1] klem of verloren zal raken tussen partijen, terwijl niet te verwachten is dat hierin binnen afzienbare tijd verbetering zal komen. Daarbij speelt mee dat de moeder, blijkens haar verklaringen ter zitting, met een enorm schuldgevoel kampt ten aanzien van het handelen van de vader en het gegeven dat zij [de minderjarige2] niet heeft kunnen beschermen. Ook speelt er bij de moeder een groot loyaliteitsconflict richting [de minderjarige2] wanneer zij voor beslissingen over [de minderjarige1] contact moet hebben met de vader. Dit belemmert haar in haar mogelijkheden om met de vader te communiceren en te overleggen. Het hof acht aannemelijk dat een gezamenlijke uitoefening van het gezag ontwrichtend zal werken in de gezinssituatie van [de minderjarige1] , wat maakt dat de ouders niet in staat zijn tot een behoorlijke gezamenlijke gezagsuitoefening, zodanig dat [de minderjarige1] niet klem of verloren raakt tussen de ouders. Het hof is van oordeel dat op grond van vorenstaande van de moeder in redelijkheid niet kan worden gevergd tezamen met de vader te beslissen in zaken die [de minderjarige1] betreffen en dat op die grond het gezag over [de minderjarige1] alleen aan de moeder dient toe te komen.