Rechtbank Noord-Holland 01-05-2019, ECLI:NL:RBNHO:2019:3661

De behandeling van de zaak heeft plaatsgevonden op de zitting van 19 februari 2019 in aanwezigheid verzoekster bijgestaan door mr. E.M. van Hemert en [ambtenaar] , ambtenaar van de burgerlijke stand van de [gemeente] .

Uit de overgelegde geboorteakte van de gemeente [plaats] met nummer [nummer] van het jaar 1990 blijkt dat verzoekster op [geboortedatum] te [plaats] is geboren en dat aan haar de naam [naam] is gegeven.

Bij beslissing van de Familierechtbank te [plaats] , Turkije, van 7 juni 2011 is de echtscheiding uitgesproken tussen [man] en [verzoekster] , welk vonnis onherroepelijk is geworden op 10 februari 2012.

Namens verzoekster is in oktober 2018 aan de gemeente [plaats] verzocht de echtscheiding in de persoonsgegevens van verzoekster te registreren. Bij brief van 8 november 2018 heeft de ambtenaar medegedeeld dat de echtscheiding was geregistreerd en dat voorts - met verwijzing naar artikel 187 van het Turks Burgerlijk Wetboek (TBW) en artikel 10:24 van het Nederlands Burgerlijk Wetboek (BW) - de geslachtsnaam van verzoekster op haar geboorteakte was gewijzigd als gevolg van de echtscheiding.

Uit de “latere vermelding betreffende wijziging geslachtsnaam als gevolg van echtscheiding”, opgemaakt te [plaats] door de ambtenaar op 5 november 2018 en behorende bij de geboorteakte van verzoekster, blijkt dat de geslachtsnaam van verzoekster is gewijzigd in [geslachtsnaam] op grond van voormelde uitspraak van de rechtbank [plaats] , Turkije.

Verzoekster stelt dat de ambtenaar -na inschrijving van de Turkse echtscheiding in de basisregistratie personen van de gemeente [plaats] (hierna: BRP) - haar bij het Turkse huwelijk gekozen geslachtsnaam [geslachtsnaam] in de geboorteakte ten onrechte heeft gewijzigd in [geslachtsnaam] . Verzoekster voert aan dat zij na het Turkse huwelijk bewust heeft gekozen voor de geslachtsnaam van haar Turkse echtgenoot. Zij heeft zich, gelet op de inhoud van de door haar op 30 maart 2009 ondertekende verklaring, uitdrukkelijk rekenschap gegeven van het feit dat zij in geval van een ontbinding van het Turkse huwelijk haar oorspronkelijke geslachtsnaam alleen terug zou kunnen krijgen door het voeren van een geslachtsnaamwijzigingsprocedure in Nederland. Nu zij gescheiden is wil zij [geslachtsnaam] blijven heten.

In artikel 10:20 BW is - voor zover hier relevant - bepaald dat de geslachtsnaam van een persoon die de Nederlandse nationaliteit bezit, wordt bepaald door het Nederlandse recht, ongeacht of hij nog een andere nationaliteit heeft. Dit geldt ook indien vreemd recht van toepassing is op de familierechtelijke betrekkingen waarvan het ontstaan of tenietgaan gevolg kan hebben voor de geslachtsnaam.

Artikel 1:24 lid 1 BW houdt in dat, indien de geslachtsnaam van een persoon als gevolg van een buiten Nederland tot stand gekomen wijziging in de persoonlijke staat is gewijzigd en is neergelegd in een overeenkomstig de plaatselijke voorschriften door een bevoegde instantie opgemaakte akte, de aldus vastgelegde of gewijzigde geslachtsnaam in Nederland wordt erkend. De erkenning kan niet wegens onverenigbaarheid met de openbare orde worden geweigerd op de enkele grond dat een ander recht is toegepast dan uit de bepalingen van deze wet zou zijn gevolgd.

De vraag is hoe deze twee artikelen zich tot elkaar verhouden.

Toen verzoekster in Turkije trouwde, wijzigde haar geslachtsnaam volgens Turks recht in [geslachtsnaam] , de naam van haar Turkse echtgenoot. Verzoekster heeft bij de inschrijving van haar huwelijk in de BRP van de gemeente [plaats] de keuze gekregen of zij haar geboorteakte wilde laten wijzigen en haar geslachtsnaam [geslachtsnaam] wilde laten veranderen in [geslachtsnaam] . Verzoekster heeft op 30 maart 2009 door ondertekening van de door de gemeente [plaats] opgestelde verklaring bewust gekozen om haar geslachtsnaam te laten wijzigen in [geslachtsnaam] , waarbij zij er door de gemeente in diezelfde verklaring expliciet op is gewezen dat zij haar oorspronkelijke geslachtsnaam alleen terug zou kunnen krijgen, ook in geval van een echtscheiding, door een geslachtsnaamswijziging in Nederland, dat wil zeggen door middel van een verzoek aan de Koning.

Waarom de ambtenaar bij de verwerking van de Turkse echtscheiding in het BRP aan verzoekster niet de keus heeft gegeven of zij haar geslachtsnaam van [geslachtsnaam] in [geslachtsnaam] wilde wijzigen of niet, is uit de stukken en ter zitting niet duidelijk geworden. Feit is in elk geval dat dit niet is geschied en - zo begrijpt de rechtbank - in dergelijke gevallen nooit gebeurt.

Vaststaat dat de persoonlijke staat van verzoekster door de Turkse echtscheiding is gewijzigd en dat naar Turks recht haar geslachtsnaam van [geslachtsnaam] in [geslachtsnaam] is gewijzigd. Dit brengt echter naar het oordeel van de rechtbank niet mee dat de ambtenaar van de burgerlijke stand bij verwerking van de Turkse echtscheiding in de BRP ook de geslachtsnaam van verzoekster kan wijzigen zonder haar de keus te geven of zij dit al dan niet wil. De gemeente heeft haar in 2009 expliciet meegedeeld dat een dergelijke wijziging ook na echtscheiding alleen mogelijk zou zijn via een Nederlandse geslachtsnaamprocedure. Verzoekster heeft dus redelijkerwijs kunnen verwachten dat haar geslachtsnaam door de echtscheiding in Turkije niet in Nederland gewijzigd zou worden. Verzoekster wenst niet dat haar geslachtsnaam [geslachtsnaam] wordt gewijzigd en dat zij haar oorspronkelijke geslachtsnaam terugkrijgt en zij beroept zich op de verwijzingsregel van artikel 10:20 BW.

Het verzoek van verzoekster om de ambtenaar te veroordelen in de kosten van deze procedure zal worden toegewezen voor zover dit de kosten betreft van de eigen bijdrage bij de toevoeging (€ 196), het griffierecht (€ 79) en de kosten van het opvragen van de geboorteakte en het uittreksel BRP (€ 26,40). De overige door verzoekster geclaimde kosten zijn weliswaar te zien als schade ten gevolge van de door de gemeente genomen en thans door deze uitspraak ongedaan gemaakte wijziging van haar geboorteakte, maar kunnen niet onder de noemer ‘proceskosten’ begrepen worden.

Gelast de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [plaats] tot doorhaling van de latere vermelding betreffende wijziging geslachtsnaam als gevolg van echtscheiding, opgemaakt te [plaats] op 5 november 2018 (vervolgblad 2) en behorende bij de akte van geboorte onder nummer [nummer] over het jaar 1990.

Draagt de griffier op niet eerder dan drie maanden na de dag van de uitspraak van deze beschikking -en indien daartegen geen hoger beroep is ingesteld- een afschrift van deze beschikking te zenden aan de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [plaats] .

Veroordeelt de gemeente [plaats] in de kosten van deze procedure tot op heden begroot op € 301,40.

Wijst af het meer of anders verzochte.