Gerechtshof Amsterdam 29-01-2019, ECLI:NL:GHAMS:2019:304

De vrouw is op 2 oktober 2018 in hoger beroep gekomen van een gedeelte van de beschikking van 15 augustus 2018, zoals hersteld bij beschikking van 22 augustus 2018 (in de zaak met zaaknummer 200.247.140/01).

Daarnaast heeft zij een verzoek gedaan tot het treffen van een voorlopige voorziening (in de zaak met zaaknummer 200.247.140/02).

In de zaak met zaaknummer 200.247.140/02

De man betoogt in de eerste plaats dat de vrouw niet-ontvankelijk is in haar verzoek tot het vaststellen van een uitkering tot haar levensonderhoud. Zij richt geen grieven tegen de beschikking van de rechtbank noch verzoekt zij een andere beslissing te geven. Als zij ontvankelijk zou worden verklaard, wordt de man bovendien een instantie ontnomen om verweer te voeren.

Indien het verzoek van de vrouw toch wordt behandeld, moet het volgens de man worden afgewezen. De vrouw is pas op 29 mei 2017, dus twee jaar na het huwelijk, naar Nederland gekomen. Feitelijk hebben partijen tijdens hun huwelijk slechts 35 weken samengeleefd aangezien de vrouw na haar komst van Marokko naar Nederland tweemaal voor langere tijd (van 13 augustus 2017 tot 2 oktober 2017 en vanaf 18 maart 2018) bij haar familie in Marokko heeft verbleven. De samenwoning heeft dermate kort geduurd dat lotsverbondenheid ontbreekt en de behoefte van de vrouw niet kan worden gerelateerd aan de welstand tijdens het huwelijk. Zij moet haar behoefte dan ook baseren op haar concrete kosten. Daarnaast wijst de man erop dat de vrouw jong en gezond is en dus in haar eigen levensonderhoud kan voorzien.

Tot slot betwist de man draagkracht te hebben om de verzochte uitkering te betalen.

Wat betreft de ontvankelijkheid van de vrouw in haar verzoek tot vaststelling van een bijdrage in de kosten van haar levensonderhoud overweegt het hof als volgt. De Hoge Raad heeft in zijn beschikking van 23 februari 2001 (ECLI:NL:HR:2001:AB0201) overwogen dat de schrapping van het tot 1 april 1995 geldende tweede lid van artikel 827 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering blijkens de wetsgeschiedenis ten doel had de mogelijkheid te openen dat verzoeken tot het treffen van nevenvoorzieningen in de zin van dit artikel ook eerst in de loop van de procedure, en zelfs in hoger beroep gedaan zouden kunnen worden. Er bestaat volgens de Hoge Raad geen grond die mogelijkheid te beperken tot het geval dat tussen partijen in hoger beroep geschil bestaat over enige door de rechter in eerste aanleg gegeven beslissing.

Dat de vrouw niet om (gedeeltelijke) vernietiging van de bestreden beschikking verzoekt, staat er blijkens de hiervoor weergegeven uitspraak van de Hoge Raad dan ook niet aan in de weg dat de vrouw eerst in hoger beroep een verzoek tot het vaststellen van alimentatie doet. Zij is dan ook ontvankelijk in dit verzoek.

Naar het hof begrijpt, heeft de man met zijn betoog dat de lotsverbondenheid tussen partijen ontbreekt, willen aanvoeren dat geen onderhoudsplicht is ontstaan vanwege de korte duur van het huwelijk en de nog kortere duur van de samenwoning van partijen.

De onderhoudsverplichting tussen gewezen echtgenoten vindt haar rechtsgrond in de levensgemeenschap zoals die door het huwelijk is geschapen, welke gemeenschap in de onderhoudsplicht haar werking behoudt ook al eindigt de huwelijksband. Het hangt vervolgens van de concrete omstandigheden na de ontbinding van het huwelijk af of ten laste van de ene echtgenoot aan de andere daadwerkelijk een onderhoudsbijdrage moet worden toegekend. Daarbij dienen behoefte en draagkracht, mede gerelateerd aan de omstandigheden tijdens het huwelijk, tot maatstaf. De duur van het huwelijk bepaalt derhalve niet of er een onderhoudsplicht is, maar kan wel van invloed zijn op de omvang en duur van de onderhoudsplicht.

Gezien hetgeen hiervoor is overwogen, rust op de man een onderhoudsplicht jegens de vrouw. Het is echter aan de vrouw om voldoende gemotiveerd te stellen dat zij behoefte heeft aan een onderhoudsbijdrage en om, zeker nu op dit punt verweer is gevoerd door de man, gemotiveerd te stellen en te onderbouwen dat zij niet in staat is om geheel of gedeeltelijk zelf in het eigen levensonderhoud te voorzien De vrouw kan immers geen aanspraak maken op een onderhoudsbijdrage indien zij voldoende inkomsten heeft of zich die in redelijkheid kan verwerven. De vrouw is 24 jaar oud. Zij heeft niets gesteld ten aanzien van haar scholing en opleiding. Evenmin heeft zij iets gesteld ten aanzien van eventuele werkervaring vóór het huwelijk en de periode tot aan haar vertrek naar Nederland in mei 2017. Evenmin is duidelijk geworden waarvan de vrouw leefde voordat zij zich op genoemde datum bij de man voegde in Nederland. Ook is niet inzichtelijk geworden hoe de vrouw in de kosten van haar levensonderhoud voorzag in de (lange) periodes tijdens het huwelijk waarin zij in Marokko verbleef, te weten van 13 augustus 2017 tot 2 oktober 2017 en van 18 maart 2018 tot 24 augustus 2018. Ter zitting in hoger beroep heeft de vrouw verklaard dat de man tijdens haar verblijf in Marokko twee keer een bijdrage aan haar heeft voldaan, maar een verdere toelichting op dit punt heeft zij niet gegeven.

Bij deze stand van zaken kan het hof niet vaststellen of de vrouw behoefte heeft aan een (aanvullende) bijdrage in de kosten van haar levensonderhoud, zodat het verzoek van de vrouw om een uitkering tot haar levensonderhoud vast te stellen zal worden afgewezen.