Gerechtshof Amsterdam 19-03-2019, ECLI:NL:GHAMS:2019:983

Het hof heeft in deze zaak beschikkingen gegeven op respectievelijk 24 mei 2016 en 3 januari 2017, waarnaar het hof verwijst.

Bij die laatste beschikking is een deskundigenonderzoek in de vorm van een zogeheten ouderschapsonderzoek gelast.

Als informant is verschenen de ambulant begeleider van de biologische vader, de heer Michiel Kloeg, werkzaam bij Esdégé-Reigersdaal.

Uit het ouderschapsonderzoek blijkt - kort samengevat - het volgende. De deskundige acht belemmeringen aanwezig om op korte termijn te komen tot afspraken over contactherstel tussen de kinderen en de biologische vader. Bij beide kinderen is sprake van verwarring en ontkenning ten aanzien van het bestaan van de biologische vader. De emoties en gedachten aangaande hem zijn negatief. Voor contact met de biologische vader hebben de kinderen daarom volop vertrouwen en positieve steun nodig van de moeder en de juridische vader en van de biologische vader hebben zij emotionele stabiliteit en inleving nodig. Deze voorwaarden zijn echter bij de moeder, de juridische vader en de biologische vader niet aanwezig. De moeder kampt met negatieve gevoelens bij de herinnering aan de biologische vader en heeft niet het inzicht dat de negatieve emoties betreffende de biologische vader van invloed zijn op de kinderen. Ook samen met de juridische vader is er onvoldoende draagvlak om de kinderen te steunen in contact met de biologische vader. Daarnaast heeft de deskundige geen goede inschatting kunnen maken van de actuele en de te verwachten draagkracht van de biologische vader, alsmede welke ondersteuning hij bij contactherstel eventueel nodig zou hebben. De biologische vader heeft in de laatste fase van het onderzoek alle persoonlijke informatie geblokkeerd uit angst en zelfbescherming. Hoewel dit voorstelbaar en begrijpelijk is, duidt dit volgens de deskundige op een beperkt vermogen om voorrang te geven aan het belang van de kinderen bij een weloverwogen onderzoeksuitkomst.

De deskundige acht het wenselijk dat beide biologische ouders psycho-educatie krijgen over de invloed van trauma op hechtingsrelaties. Daarnaast acht de deskundige het wenselijk dat de ouders begeleiding aanvaarden bij het vormen van een neutraal positief verhaal ten behoeve van de statusvoorlichting en dat de moeder begeleiding krijgt en zal aanvaarden bij het uitgebreid informeren van de biologische vader over de ontwikkeling en het welzijn van de kinderen op zeer frequente basis. De deskundige ziet bij het laatste een rol weggelegd voor de juridische vader om de moeder daarin te steunen.

Het hof overweegt het volgende

Ingevolge 1:377a lid 3 van het Burgerlijk Wetboek (BW) ontzegt de rechter het recht op omgang slechts, indien:
a. omgang ernstig nadeel zou opleveren voor de geestelijke of lichamelijke ontwikkeling van

het kind, of
b. de ouder of degene die in een nauwe persoonlijke betrekking staat tot het kind kennelijk ongeschikt of kennelijk niet in staat moet worden geacht tot omgang, of
c. het kind dat twaalf jaren of ouder is, bij zijn verhoor van ernstige bezwaren tegen omgang

met zijn ouder of degene met wie hij in een nauwe persoonlijke betrekking staat heeft doen blijken, of
d. omgang anderszins in strijd is met zwaarwegende belangen van het kind.

Het hof stelt voorop dat, voor zover de biologische vader heeft beoogd te stellen dat de deskundige onzorgvuldig heeft gehandeld, hij deze stelling onvoldoende heeft onderbouwd. Het hof ziet dan ook geen aanleiding om het rapport van de deskundige terzijde te leggen en zal de bevindingen van de deskundige in zijn oordeel betrekken. Gelet op de bevindingen van de deskundige acht het hof het vaststellen van een omgangsregeling tussen de biologische vader en de kinderen in strijd met zwaarwegende belangen van de kinderen. Daarbij is voorts het volgende overwogen. Het laatste contact van de biologische vader met de kinderen dateert van [datum] 2010, op de eerste verjaardag van [kind B] ; [kind A] was toen bijna drie jaar oud. In juni 2014 zijn de kinderen door de toenmalige gezinsvoogd geïnformeerd over het bestaan van de biologische vader, omdat de moeder en de juridische vader zich niet in staat voelden om hun eigen negatieve gevoelens en gedachten bij de kinderen weg te houden en op een neutrale manier informatie over de biologische vader te geven. De kinderen waren toen 7,4 en 5,4 jaar oud. De kinderen reageerden met angst en weerstand. Het negatieve beeld dat de kinderen thans ook nog hebben van de biologische vader is hoofdzakelijk gevormd door de moeder en de juridische vader en de kinderen lijken geen ruimte te hebben voor andere, meer positieve beelden. In deze situatie acht het hof het aannemelijk dat gedwongen contact tussen de biologische vader en de kinderen een negatieve weerslag op de ontwikkeling van de kinderen zal hebben. Eerst zal de statusvoorlichting voortgezet moeten worden op een bij de ontwikkeling van de kinderen passende, positieve of tenminste neutrale manier. Voor de kinderen is belangrijk dat dit zal worden gedaan door iemand die veilig voor hen is. Van de biologische vader hebben de kinderen emotionele stabiliteit en inleving in hun positie nodig. De biologische vader heeft echter geen persoonlijke en actuele informatie aan de deskundige verschaft, waardoor er geen zicht is op zijn psychische stabiliteit en op zijn functioneren. Wel blijkt uit de stukken dat hij sinds 2009 kampt met fysiek en psychisch letsel (PTSS) als gevolg van een mishandeling, dat hij een beperkt leervermogen en PDD-NOS heeft, maar welke persoonlijke beperkingen dit veroorzaakt, wilde de biologische vader niet inzichtelijk maken met informatie van derden. Daarnaast is duidelijk dat de gevoelens en gedachten van de biologische vader over de moeder negatief en spanning gevend zijn, waardoor hij nog niet in staat kan worden geacht een duidelijk en neutraal verhaal te vormen en te vertellen terwijl de kinderen het nodig hebben dat de biologische vader het verleden aanvaardt en verwerkt, en enigszins ontspannen communiceert.

De moeder heeft haar eigen negatieve gevoelens en herinneringen nog niet voldoende verwerkt en kan daardoor niet openstaan voor gevoelens en behoeften van de kinderen betreffende de biologische vader als deze afwijken van haar eigen gevoelens en behoeften. De moeder kan (nog) geen duidelijk en neutraal beeld bieden over het contact met de biologische vader en lijkt hiervoor ook niet gemotiveerd. Zij heeft onvoldoende inzicht in het belang van de kinderen en kan niet de benodigde emotionele veiligheid bieden, ook niet samen met de juridische vader. Zolang dat speelt, zullen de kinderen in verwarring zijn, hetgeen schadelijk voor hen is.

Het hof sluit zich aan bij de conclusie van de deskundige dat het wenselijk is dat de biologische vader en de moeder psycho-educatie krijgen over de invloed van trauma op hechtingsrelaties en het risico van intergenerationele overdracht hiervan en daarnaast begeleiding aanvaarden bij het vormen van een neutraal positief verhaal ten behoeve van de statusvoorlichting, alsmede dat de moeder begeleiding krijgt en aanvaardt bij het uitgebreid informeren van de biologische vader over de ontwikkeling en het welzijn van de kinderen op frequente basis. De moeder en de juridische vader hebben zich ter zitting op 24 januari 2019 bereid verklaard zich daarvoor tot een professioneel hulpverlener te wenden (via bijvoorbeeld de huisarts, intern begeleider van school of de psychiatrische hulp die de moeder in verband met haar MS ontvangt). Wellicht ten overvoede adviseert het hof de biologische vader acht te slaan op het advies van de deskundige en daaromtrent te overleggen met zijn begeleiders.

Gelet op al het voorgaande zal geen omgangsregeling worden vastgesteld tussen de biologische vader en de kinderen en zal de bestreden beschikking van de rechtbank worden bekrachtigd.