Gerechtshof 's-Hertogenbosch 10-01-2019, ECLI:NL:GHSHE:2019:133

Op 21 augustus 2018 heeft in hoger beroep de eerste mondelinge behandeling plaatsgevonden in (onder meer, zie hierna onder 2.3.2.) deze zaak. Hiervan is een verkort proces-verbaal opgemaakt.

Bij deze gelegenheid zijn gehoord:

Zaaknummer 200.244.596/01, de bestreden beschikking van 30 juli 2018

De vader is op 12 september 2018 in hoger beroep gekomen van de beschikking van de rechtbank Oost-Brabant van 5 juli 2018 met zaaknummer C/01/335019 / JE RK 18-861 waarbij de rechtbank de uithuisplaatsing van [de minderjarige] met ingang van 9 juli 2018 heeft verlengd tot 14 april 2019.

Dat hoger beroep is door de griffie geadministreerd onder zaaknummer 200.245.961/01.

Gelet op de onderlinge verknochtheid tussen de zaken 200.236.096/01, 200.244.596/01 en de zaak 200.245.961/01, heeft het hof beslist deze zaken gelijktijdig te behandelen.

Bij de bestreden – uitvoerbaar bij voorraad verklaarde – beschikking van 20 december 2017 heeft de rechtbank, voor zover thans relevant, het daartoe strekkende verzoek van de vader toegewezen en, conform het advies van de raad, bepaald dat het gezag over [de minderjarige] voortaan aan de vader en de moeder gezamenlijk toekomt.

De moeder kan zich met deze beslissing niet verenigen en is hiervan in hoger beroep gekomen.

Voor de volledigheid merkt het hof op dat tevens bij deze beschikking een opbouwende zorgregeling tussen de vader en [de minderjarige] is opgesteld, maar dat hieraan geen uitvoering wordt gegeven.

Hoger beroep 200.244.596/01 (hoofdverblijfplaats)

Bij de bestreden – uitvoerbaar bij voorraad verklaarde – beschikking van 30 juli 2018 heeft de rechtbank het verzoek van de vader tot vaststelling van de hoofdverblijfplaats van [de minderjarige] bij hem, afgewezen.

De vader kan zich met deze beslissing niet verenigen en is hiervan in hoger beroep gekomen.

Standpunten in hoger beroep

Uit de stukken in het dossier en het verhandelde ter zitting in hoger beroep is gebleken dat de communicatie tussen partijen sinds de (definitieve) beëindiging van hun relatie in januari 2018 zeer moeizaam verloopt. Het hof is evenwel van oordeel dat de moeder onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt dat de problemen van de ouders zodanig zijn dat ingeval van gezamenlijk gezag sprake is van een onaanvaardbaar risico dat [de minderjarige] klem of verloren zal raken tussen hen. Ook zijn er nu in hoger beroep geen feiten naar voren gekomen die het gezag van de moeder alleen over [de minderjarige] noodzakelijk maken.

Het hof neemt daarbij het navolgende in overweging.

De raad heeft in eerste aanleg op de zitting 11 oktober 2017 geadviseerd om de vader mede te belasten met het gezag over [de minderjarige] . Na deze zitting heeft de vader de voormalige gezinsvoogdijwerker van de WSS op social media een ‘kankergezwel’ en een ‘pedofiel’ genoemd. Hierop heeft de raad in zijn brief aan de rechtbank van 16 november 2017 geschreven dat dit gedrag weliswaar ongewenst, onfatsoenlijk en niet effectief is, maar dat dit er niet toe leidt dat de raad tot een ander advies komt met betrekking tot het gezamenlijk gezag. In hoger beroep komt de raad echter wel tot een ander advies. De raad sluit zich aan bij de stellingen en visie van de GI. Deze stellingen en visie van de GI betreffen met name de relatie vader/GI.

Het hof zal dit advies niet overnemen. Dat de vader in een ernstig conflict ligt met de hulpverlening en zich zeer grensoverschrijdend heeft gedragen, maakt nog niet zonder meer dat hij niet in staat zou zijn om in onderling overleg met de moeder gezagsbeslissingen te kunnen nemen ten aanzien van [de minderjarige] .

Het hof acht het bovendien in het belang van [de minderjarige] dat beide ouders binnen de ondertoezichtstelling een gelijkwaardige rol innemen. De regie ligt bij de gezinsmanager. Beide ouders kunnen door de gezinsmanager in gelijke mate aangesproken worden op hun verantwoordelijkheden. Het is aan de ouders om onder de druk van de maatregel van de ondertoezichtstelling te werken aan verbetering van hun wederzijdse ouderschap. Van hen mag en moet worden gevergd dat zij uiteindelijk gezamenlijk hun verantwoordelijkheid gaan nemen voor de opvoeding en de ontwikkeling van [de minderjarige] . Het is in het belang van [de minderjarige] noodzakelijk dat de ouders zich inzetten om op positieve wijze invulling te geven aan het ouderschap en elkaars positie daarin te bevestigen en te ondersteunen. Indien de problemen niet of niet geheel oplosbaar blijken, zal geleidelijk aan ook duidelijk worden waar het perspectief van [de minderjarige] zal liggen. Het ligt meer voor de hand om in dat kader een beoordeling te doen plaatsvinden waar het gezag over [de minderjarige] dient te berusten, dan daarover reeds nu een beslissing te nemen ten aanzien van één van de ouders.

Op grond van het vorenstaande is het hof van oordeel dat het gezamenlijk gezag over [de minderjarige] dient te worden gehandhaafd en dat de vader gezamenlijk met de moeder belast dient te blijven met het gezag over [de minderjarige] .

Ingevolge artikel 1:253a lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW) kunnen geschillen omtrent de gezamenlijke uitoefening van het ouderlijk gezag aan de rechter worden voorgelegd. Daartoe behoort ook, gelet op artikel 1:253a lid 2 aanhef en sub b BW, het geschil bij welke ouder het kind zijn hoofdverblijfplaats heeft. In het geval van een geschil omtrent de verdeling van de zorg- en opvoedingstaken kan de rechter, gelet op artikel 1:253a lid 2, aanhef en sub a, BW, een regeling vaststellen.

De rechter neemt zodanige beslissingen als hem in het belang van het kind wenselijk voorkomt.

Het hof is van oordeel dat er zijdens de vader onvoldoende argumenten zijn aangevoerd die kunnen leiden tot een wijziging in de hoofdverblijfplaats van [de minderjarige] . [de minderjarige] is sinds 11 juni 2018 uithuisgeplaatst. Het staat vast dat de moeder momenteel niet in staat is om zelfstandig de verzorging en opvoeding van [de minderjarige] te dragen en dat zij de uithuisplaatsing van [de minderjarige] ondersteunt.

Reeds uit het veiligheidsplan van april 2016 is gebleken dat het niet veilig is voor [de minderjarige] als de vader permanent in het leven van [de minderjarige] is. Sindsdien is het niet mogelijk gebleken objectief vast te stellen of de vader in staat is om [de minderjarige] te bieden wat hij nodig heeft. De vader lijkt volledig in beslag te worden genomen door zijn strijd tegen verschillende hulpverlenende instanties en lijkt hierin onvoldoende in staat om zich te richten naar de belangen van [de minderjarige] . [de minderjarige] staat onder toezicht van de GI en dat betekent dat de ouder die het gezag over [de minderjarige] heeft in het belang van [de minderjarige] moet kunnen samenwerken met de GI, in casu het LET. Dat geldt zeker voor de ouder bij wie [de minderjarige] de hoofdverblijfplaats heeft.

Onder de huidige omstandigheden kan vaststelling van de hoofdverblijfplaats van [de minderjarige] bij de vader (nog) niet aan de orde zijn en het hof overweegt daartoe het navolgende.

De vader heeft – na enkele succesvolle begeleide omgangscontacten tussen hem en [de minderjarige] begin 2017 – te kennen gegeven dat hij [de minderjarige] alleen nog maar bij hem thuis wilde zien en dat hij niet langer wenst mee te werken aan een begeleide omgangscontacten. In oktober 2017 heeft de vader op social media een medewerker van de WSS beticht van pedofilie. De opbouwende zorgregeling die bij beschikking van 20 december 2017 is vastgesteld, wordt niet nageleefd nadat er in januari 2018 een heftige escalatie in de thuissituatie heeft plaatsgevonden waarin de vader [de minderjarige] had uitgescholden en hardhandig met hem omging: de moeder heeft hierna contact tussen de vader en [de minderjarige] niet langer toegestaan. Verder heeft de vader in augustus 2018 in gesprek met het LET-team aangegeven dat hij eerst alle procedures en klachten wil afhandelen voordat hij wil praten over contactherstel met [de minderjarige] . Het gedrag van de vader richting de hulpverlening was dermate ernstig dat hij in augustus 2018 is aangehouden door de politie in verband met aangifte van bedreiging. Op 5 september 2018 heeft de vader van de GI een schriftelijke aanwijzing gekregen waarin hem – kort gezegd – is medegedeeld dat hij moet stoppen met beledigen en bedreigen van de GI. Ten tijde van de zitting in hoger beroep, was deze schriftelijke aanwijzing voorgelegd aan de rechter met het verzoek om bekrachtiging.

Al met al overweegt het hof dat er, ondanks de geboden hulp in het kader van de ondertoezichtstelling, geen samenwerking tussen de vader en de hulpverlening tot stand is gekomen. Om te kunnen vaststellen dat de vader daadwerkelijk, zoals hij stelt, over voldoende capaciteiten beschikt om de verzorging en opvoeding van [de minderjarige] op zich te nemen, dient hij de samenwerking met de GI aan te gaan en zich open te stellen voor de hulpverlening zodat de GI zicht krijgt op zijn persoonlijke situatie en capaciteiten als opvoeder, waarbij een belangrijk aandachtspunt zal zijn dat de vader leert zijn emoties onder controle te houden.

Bewijsaanbod