Gerechtshof Amsterdam 18-12-2018, ECLI:NL:GHAMS:2018:4855

Bij de bestreden beschikking is, voor zover thans van belang, met wijziging van het echtscheidingsconvenant en overeenkomstig het verzoek van de vrouw, een door de man met ingang van 13 december 2017 te betalen bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van de kinderen bepaald van € 200,- per kind per maand.

De behandeling van de zaak met betrekking tot het verzoek van de vrouw om haar met het eenhoofdig gezag over de kinderen te belasten, te bepalen dat de kinderen hun hoofdverblijfplaats bij haar hebben en de zorgregeling tussen de man en de kinderen te wijzigen, is aangehouden.

Ingevolge artikel 1:401 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (hierna: BW) kan een rechterlijke uitspraak of een overeenkomst betreffende levensonderhoud bij latere rechterlijke uitspraak worden gewijzigd of ingetrokken, wanneer zij nadien door wijziging van omstandigheden ophoudt aan de wettelijke maatstaven te voldoen. Zoals in het hierna volgende zal worden overwogen, heeft zich in deze zaak een aantal wijzigingen van omstandigheden voorgedaan, waaronder de uithuisplaatsing van [kind B] , die maken dat de vrouw kan worden ontvangen in haar verzoek om een door de man te betalen onderhoudsbijdrage vast te stellen.

De man heeft er voorts op gewezen dat de rechtbank nog moet beslissen op het verzoek van de vrouw om de hoofdverblijfplaats van [kind B] bij haar te bepalen en dat er geen wijziging van omstandigheden is indien dit verzoek van de vrouw wordt afgewezen. De vrouw heeft ter zitting in hoger beroep verzocht thans reeds een (voorlopige) beslissing over de onderhoudsbijdrage te nemen. Nu zowel de beslissing van de rechtbank ten aanzien van de hoofdverblijfplaats van [kind B] als de termijn waarop deze beslissing zal worden gegeven onbekend is, zal het hof thans reeds het verzoek van de vrouw met betrekking tot de onderhoudsbijdrage voor beide kinderen beoordelen op grond van de actuele gegevens.

Tussen partijen is de ingangsdatum van de onderhoudsbijdrage in geschil. Voor het antwoord op de vraag of er grond is voor een door de man met ingang van 13 december 2017 te betalen onderhoudsbijdrage is niet alleen van belang waar de kinderen sindsdien hebben verbleven, maar ook en vooral wie hun kosten heeft gedragen.

Ter zitting in hoger beroep is met betrekking tot het verblijf van de kinderen (in de in geschil zijnde periode) gebleken dat [kind A] in januari en februari 2018 bij de man woonde en dat zij sinds maart 2018 bij de vrouw woont en niet of nauwelijks nog contact met de man heeft. [kind B] verbleef sinds augustus 2017 in een behandelgroep van Kenter Jeugdhulp. Op basis van een omgangsregeling was zij om de week in het weekend bij de man en in het andere weekend bij de vrouw. In de zomervakantie is zij drie weken bij de man en drie weken bij de vrouw geweest. Per 1 september 2018 woont zij bij de vrouw. Sinds 2017 staat zij, evenals [kind A] , ingeschreven bij de vrouw.

De kosten van kinderen zijn samengesteld uit verblijfskosten en verblijfsoverstijgende kosten. De verblijfskosten zijn min of meer dagelijkse kosten die door ieder huishouden worden gemaakt, zoals de kosten van nutsvoorzieningen en boodschappen, maar ook de kosten van uitjes en vakanties. De verblijfsoverstijgende kosten hangen niet samen met het verblijf van het kind maar zijn kindgebonden. Te denken valt aan de kosten van school, verzekeringen, contributies en ook kleding of bijvoorbeeld een fiets.

In het onderhavige geval is gebleken dat de vrouw in de in geschil zijnde periode het kindgebonden budget en de kinderbijslag heeft ontvangen voor beide kinderen en dat zij de verblijfsoverstijgende kosten voor de kinderen heeft voldaan, zoals kleding, schoolspullen en de kosten van hun telefoon en abonnement op het openbaar vervoer. Geen van beide partijen heeft een pleegvergoeding voor [kind B] betaald. De man heeft de verblijfskosten van [kind A] gedragen in de maanden waarin zij bij hem woonde.

Gelet op het vorenstaande zal het hof met ingang van 1 maart 2018 een door de man te betalen onderhoudsbijdrage voor [kind A] bepalen nu het hof ervan uitgaat dat de vrouw in januari en februari 2018, toen [kind A] bij de man verbleef, de verblijfsoverstijgende kosten voor [kind A] heeft kunnen bestrijden uit het kindgebonden budget en de kinderbijslag; de verblijfskosten kwamen toen voor rekening van de man.

Voor [kind B] zal het hof een door de man te betalen onderhoudsbijdrage bepalen met ingang van 13 december 2017. Weliswaar verbleef [kind B] van augustus 2017 tot en met augustus 2018 grotendeels in een behandelgroep zodat de vrouw (noch de man) haar volledige verblijfskosten had, maar ter zitting in hoger beroep heeft de vrouw verklaard dat zij met uitzondering van de kosten van eten en drinken alle kosten voor [kind B] droeg, zoals bijvoorbeeld voor haar toiletartikelen. Daarnaast droeg de vrouw de verblijfsoverstijgende kosten, waaronder, naast de kleding en schoolspullen, de kosten voor zangles.

De man, geboren [in] 1972, is werkzaam geweest als vrachtwagenchauffeur bij Transportbedrijf [transportbedrijf] . Hij is per 20 maart 2017 ziekgemeld. De man ontving vervolgens een ZW-uitkering van zijn voormalig werkgever. Per 29 mei 2017 is het dienstverband van de man beëindigd. Op 19 maart 2018 heeft een eerste Ziektewet-beoordeling plaatsgevonden door een verzekeringsarts en een arbeidsdeskundige. Op grond daarvan is beslist dat de man geen ZW-uitkering meer ontvangt vanaf 20 april 2018. Bij beslissing van 23 april 2018 heeft het UWV de ZW-uitkering van de man met terugwerkende kracht tot 29 mei 2017 verlaagd (tot 70% van zijn dagloon), omdat de man per die datum uit dienst was getreden bij zijn voormalig werkgever. Bij beslissing van 4 juni 2018 heeft het UWV aan de man laten weten dat de ZW-uitkering over de periode van 28 mei 2017 tot en met 25 maart 2018 (gedeeltelijk) ten onrechte aan de man is betaald. Het teveel aan de man betaalde bedrag van € 24.441,- zal door het UWV worden teruggevorderd. Tegen deze beslissing heeft de man bezwaar gemaakt. Het hof kan geen rekening houden met deze omstandigheden, omdat nog onzeker is hoe op het bezwaar zal worden beslist.

Blijkens een betalingsspecificatie van 26 juni 2018 bedroeg de (aan de voormalig werkgever van de man betaalde) ZW-uitkering over de periode van 29 mei 2017 tot en met 25 maart 2018 € 19.466,-.

Aan de man is een WW-uitkering toegekend. Blijkens betaalspecificaties bedroeg de uitkering van mei tot en met juli 2018 respectievelijk € 1.693,- bruto per maand, € 1.650,- bruto per maand en € 1.596,- bruto per maand.

Op basis van voornoemde door de man nagezonden gegevens gaat het hof ervan uit dat de man over de periode van 13 december 2017 tot 1 mei 2018 een ZW-uitkering ontving ter hoogte van 70% van zijn dagloon, ofwel € 89,64 bruto per dag. Het hof volgt de vrouw in haar berekening dat een dergelijk dagloon correspondeert met een bruto maandloon van € 1.942,- (inclusief vakantiegeld). Dat levert - rekening houdend met de algemene heffingskorting en de arbeidskorting - een NBI op van € 1.668,- per maand.

Vanaf mei 2018 ontvangt de man een WW-uitkering die blijkens de overgelegde betaalspecificaties gemiddeld € 1.646,- bruto per maand bedraagt. Bij de stukken bevindt zich niet de betaalspecificatie van het vakantiegeld dat in mei wordt uitgekeerd zodat het hof een bedrag van € 132,- bruto per maand in aanmerking zal nemen, zijnde 8% van de bruto uitkering. Dat levert – rekening houdend met de algemene heffingskorting - een NBI op van € 1.308,- per maand.

De draagkracht vanaf 1 mei 2018 wordt vastgesteld aan de hand van de toepasselijke draagkrachttabel, nu het een NBI betreft dat lager is dan € 1.600,- per maand. Uitgaande van die tabel leidt het inkomen van de man tot een beschikbare draagkracht in de periode vanaf 1 mei 2018 van € 25,- per kind per maand.

De behoefte van de kinderen bedraagt € 166,- per kind per maand. De draagkracht van de man en de vrouw van (€ 173,- + € 292,- =) € 465,- over de periode van 13 december 2017 tot 1 mei 2018 is voldoende om over de periode van 13 december 2017 tot 1 maart 2018 in de behoefte van [kind B] te voorzien en over de periode vanaf 1 maart 2018 in de behoefte van zowel [kind A] als [kind B] te voorzien.

De verdeling van de kosten van [kind B] over beide ouders over de periode van 13 december 2017 tot 1 maart 2018 wordt als volgt berekend:

Het eigen aandeel van de man bedraagt (173 / 465 x 332) / 2 = 62;

Het eigen aandeel van de vrouw bedraagt (292 / 465 x 332) / 2 = 104.

De verdeling van de kosten van beide kinderen over de ouders over de periode van 1 maart 2018 tot 1 mei 2018 brengt een eigen aandeel van de man van (173 / 465 x 332 =) € 124,- per maand en een eigen aandeel van de vrouw van (292 / 465 x 332 = ) € 208,- per maand mee.

De verdeling van de kosten van beide kinderen over de ouders over de periode vanaf 1 mei 2018 brengt een eigen aandeel van de man van (50 / 342 x 332 =) € 49,- per maand en een eigen aandeel van de vrouw van (292 / 342 x 332 =) € 283,- per maand mee.

De kosten van de zorgregeling worden in aanmerking genomen als een percentage van de behoefte, de zorgkorting. Het percentage van de zorgkorting is afhankelijk van de frequentie van de zorg. Gelet op hetgeen onder 5.3 is overwogen met betrekking tot de hoeveelheid tijd die [kind B] bij de man verblijft, acht het hof het redelijk om uit te gaan van een zorgregeling van gemiddeld één dag per week, zodat het hof een percentage van 15% in aanmerking zal nemen, ofwel € 25,- per maand. Weliswaar is van [kind A] gebleken dat zij momenteel geen contact met de man heeft, maar omdat periodes in het verleden waarin zij geen contact met haar vader had werden afgewisseld met periodes waarin er wel contact was (en zij zelfs twee maanden bij de man heeft gewoond) acht het hof het ook in haar geval redelijk een zorgkorting van 15% in aanmerking te nemen.

Het bedrag van de zorgkorting wordt volledig in mindering gebracht op het bedrag dat de man aan de vrouw dient te betalen voor de kosten van verzorging en opvoeding, omdat de onderhoudsplichtigen samen voldoende draagkracht hebben om in de behoefte van de kinderen te voorzien.