Rechtbank Noord-Holland 19-12-2018, ECLI:NL:RBNHO:2018:11137

De mondelinge behandeling heeft plaatsgevonden op 11 oktober 2018.

Beide partijen zijn ter zitting verschenen, bijgestaan door hun advocaten. De vrouw heeft zich ter zitting laten bijstaan door een tolk. Beide advocaten hebben ter zitting het woord gevoerd aan de hand van pleitaantekeningen.

Scheiding

De man heeft zich gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank.

Aangezien beide partijen ten tijde van de indiening van het verzoekschrift in ieder geval de Nederlandse nationaliteit bezaten, komt de Nederlandse rechter rechtsmacht toe om te oordelen over het verzoek tot echtscheiding.

Op grond van artikel 10:56 van het Burgerlijk Wetboek is Nederlands recht op het verzoek tot echtscheiding van toepassing.

Gebruik echtelijke woning

De vrouw heeft zich daartegen niet verweerd.

De woning is in Nederland gelegen. Gelet op artikel 4, lid 3, aanhef en sub a van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering komt de Nederlandse rechter rechtsmacht toe om te oordelen over het verzoek ter zake van het voortgezet gebruik van deze woning.

De rechtbank zal op dit verzoek Nederlands recht als haar interne recht toepassen.

Onderhoudsbijdrage

De man heeft gemotiveerd verweer gevoerd dat, voor zover van belang, hierna zal worden besproken.

De rechtbank zal op grond van artikel 3 van het Protocol van 23 november 2007 het Nederlands recht toepassen op het verzoek tot vaststelling van een partnerbijdrage, nu de onderhoudsgerechtigde gewone verblijfplaats in Nederland heeft.

De vrouw heeft zich ter zitting op het standpunt gesteld dat zij, rekening houdend met haar eigen inkomsten, een aanvullende behoefte heeft van € 486 netto per maand.

Voor de bepaling van de behoefte sluit de vrouw aan bij de berekening van de rechtbank in de voorlopige voorzieningen. Het netto gezinsinkomen dient te worden verhoogd met het kindgebonden budget dat partijen ten tijde van het huwelijk voor de minderjarige zoon van de vrouw, [minderjarige zoon] , ontvingen. Verminderd met de kosten van [minderjarige zoon] , bedraagt het netto gezinsinkomen volgens de vrouw dan niet € 2.498 maar € 2.570.

De man heeft dit niet, althans niet gemotiveerd, betwist.

De rechtbank sluit daarom voor de bepaling van de behoefte van de vrouw aan bij de beschikking voorlopige voorzieningen van 20 juni 2017, waarin het netto gezinsinkomen is bepaald op € 2.498 per maand. De behoefte van de vrouw is met toepassing van de hofnorm bepaald op € 1.499 netto per maand, dat is per 1 januari 2018 door indexering € 1.521 netto per maand. Evenals de voorzieningenrechter gaat de rechtbank ervan uit dat het kindgebonden budget dat de vrouw destijds ontving volledig werd aangewend voor de kosten van [minderjarige zoon] , zodat in dit geval geen grond bestaat om het gezinsinkomen te verhogen met het kindgebonden budget.

Vermogensrechtelijke afwikkeling

De vrouw stelt dat Nederlands recht van toepassing is op het huwelijksvermogensregime van partijen en heeft verzocht de verdeling van de huwelijksgoederengemeenschap vast te stellen op de door haar voorgestelde wijze.

Ook heeft zij verzocht te bepalen dat de man zijn bankafschriften over de periode oktober 2016 tot en met januari 2017 overlegt en dat hij inzicht verschaft in de tot de huwelijksgemeenschap behorende bestanddelen. Hiertoe verzoekt de vrouw overlegging van de in punt 10 van het verzoekschrift genoemde stukken.

De man voert als verweer dat uit de huwelijksakte blijkt dat partijen onder huwelijkse voorwaarden zijn gehuwd, aangezien daarin staat dat partijen hebben gekozen voor “la régime de la communauté des biens”. Kort gezegd houdt dit in dat alle bezittingen die ieder van partijen voor het huwelijk hadden niet tot de huwelijksgemeenschap behoren en alles wat partijen tijdens het huwelijk hebben verkregen wèl in de huwelijksgemeenschap valt.

De rechtbank overweegt als volgt. Aangezien de Nederlandse rechter rechtsmacht heeft met betrekking tot het verzoek tot echtscheiding, heeft hij tevens rechtsmacht ten aanzien van de verzochte nevenvoorzieningen met betrekking tot de vermogensrechtelijke afwikkeling van het huwelijk van partijen.

De rechtbank dient vervolgens ambtshalve te beoordelen welk recht van toepassing is op het huwelijksvermogensregime van partijen. Ingevolge artikel 3 lid 2 van het toepasselijke Haags Huwelijksvermogensverdrag 1978 (hierna: het Verdrag) kunnen echtgenoten vóór of tijdens de huwelijkssluiting een rechtskeuze maken. Uit artikel 11 van het Verdrag volgt dat de rechtskeuze uitdrukkelijk moet zijn overeengekomen of dat deze keuze ondubbelzinnig voortvloeit uit de huwelijkse voorwaarden.

Er zijn twee verschillende huwelijksaktes overgelegd: een “acte de mariage” en een “contrat de mariage”. De vrouw heeft ter zitting verklaard dat eerstgenoemde akte de officiële huwelijksakte is en dat zij de andere akte niet eerder heeft gezien.

De rechtbank constateert dat in beide aktes melding wordt gemaakt van de keuze van partijen voor “la régime de la communauté des biens”, hetgeen moet worden aangemerkt als een uitdrukkelijke keuze voor het Tunesische huwelijksgoederenregime.

Voor een geldige rechtskeuze is verder vereist dat deze voldoet aan de vormvereisten van artikel 13 van het Verdrag. Dit houdt in dat de rechtskeuze ten minste moet zijn neergelegd in een gedagtekende en door beide partijen ondertekende akte. De overgelegde “acte de mariage” en “contrat de mariage” zijn geen van beide door partijen ondertekend. Het ontbreken van de handtekeningen van partijen leidt dus tot de slotsom dat geen sprake is van een rechtsgeldige rechtskeuze in de zin van artikel 3 van het Verdrag.

In de omstandigheid dat het “contrat de mariage” is opgesteld nadat partijen bij de notaris een daartoe strekkend document hadden ondertekend, zoals de man ter zitting heeft toegelicht, maakt dit niet anders.

Nu een geldige rechtskeuze ontbreekt, wordt het huwelijksvermogensregime van partijen ingevolge artikel 4 lid 1 van het Verdrag beheerst door het interne recht van de staat op welks grondgebied zij hun eerste gewone verblijfplaats na het huwelijk vestigden.

Als niet weersproken vaststaat dat partijen rond de huwelijksdatum, in juli 2011, op naam van de vrouw een woning in Tunesië hebben gehuurd. Uit de met schriftelijke getuigenverklaringen onderbouwde stelling van de man kan worden afgeleid dat hij na het huwelijk met de vrouw in Tunesië heeft gewoond totdat partijen in oktober 2012 samen naar Nederland zijn gekomen. In de literatuur en jurisprudentie wordt doorgaans een periode van zes maanden aangehouden waarbinnen een eerste huwelijksdomicilie na de huwelijkssluiting moet zijn gevestigd. Gelet op deze omstandigheden moet Tunesië naar het oordeel van de rechtbank als het eerste huwelijksdomicilie van partijen worden aangemerkt. Dat de man in de periode van juli 2011 tot oktober 2012 veel op en neer naar Nederland is gereisd om de emigratie van de vrouw naar Nederland voor te bereiden, doet hier niet aan af.

De rechtbank zal de beslissing over de vermogensrechtelijke afwikkeling gedurende twee maanden aanhouden, teneinde partijen in de gelegenheid te stellen zich uit te laten over bovenstaande vragen en een nader voorstel tot verdeling van hun vermogen te doen.

De rechtbank nodigt partijen uit om naar aanleiding van deze tussenbeschikking met elkaar in overleg te treden om alsnog tot overeenstemming over de vermogensrechtelijke afwikkeling te komen.

Hetgeen hiervoor is overwogen leidt tot de volgende beslissing.