Rechtbank Limburg 27-11-2018, ECLI:NL:RBLIM:2018:12041

Het verzoek tot het verlenen van vervangende toestemming tot erkenning

Op grond van artikel 1:204 lid 3 BW kan de toestemming van de moeder wier kind de leeftijd van zestien jaar nog niet heeft bereikt, op verzoek van de man die het kind wil erkennen, door de toestemming van de rechtbank worden vervangen, indien de erkenning de belangen van de moeder bij een ongestoorde verhouding met het kind of de belangen van het kind niet zou schaden, mits de man:

Blijkens de wetsgeschiedenis van genoemd artikel is de verwekker van een kind de man die samen met de moeder het kind op natuurlijke wijze heeft laten ontstaan. Tussen partijen staat vast dat het kind via inseminatie met het zaad van de man is verwekt. Nu het kind niet is verwekt uit geslachtsgemeenschap is de man dus geen verwekker, maar is hij als zaaddonor de biologisch vader van het kind.

De rechtbank zal vervolgens de vraag moeten beantwoorden of de man in een nauwe persoonlijke betrekking tot het kind staat. Volgens vaste jurisprudentie is biologische verwantschap weliswaar een belangrijke factor bij de beantwoording van die vraag, maar de biologische vader dient daarnaast bijkomende omstandigheden te stellen en in geval van betwisting aannemelijk te maken, die de conclusie rechtvaardigen dat tussen hem en het kind een nauwe persoonlijke betrekking/family life bestaat dan wel dat deze zich ontwikkelt, maar dat dit laatste door omstandigheden die niet aan hem te wijten zijn niet tot stand is gekomen. Genoemde bijkomende omstandigheden moeten gelegen zijn in hetzij de band die na de geboorte tussen hem en het kind is ontstaan, hetzij in de aard van de relatie van de man en de moeder en in zijn betrokkenheid bij het kind vóór en na de geboorte, in welk geval die omstandigheden moeten wijzen op voorgenomen gezinsleven oftewel intended family life.

De man heeft gesteld dat ‘family life’ nog niet tot stand is kunnen komen doordat de moeder geen enkel contact met de man wil. De man heeft zich wel beroepen op de afspraken tussen partijen die erop neerkomen dat hij een volwaardige en gelijkwaardige rol als vader in het leven van hun kind zou gaan spelen.

De moeder heeft gesteld dat geen sprake is van ‘family life’ tussen de man en het kind. Volgens de moeder dient de man daarom niet-ontvankelijk te worden verklaard in zijn verzoek betreffende de erkenning, althans dient dat verzoek te worden afgewezen. De moeder heeft daarnaast gesteld dat ‘intended family life’ niet aan de orde is, nu de man voor de geboorte van het kind geen enkele handeling heeft verricht om zich als toekomstig vader te laten zien.

De rechtbank overweegt ter zake het ontvankelijkheidsverweer van de moeder dat de man, gelet op de beschikking van deze rechtbank van 19 juni 2018 waarbij een bijzondere curator is benoemd, reeds is ontvangen in zijn verzoek tot verlenen van vervangende toestemming tot erkenning. Thans ligt dit verzoek ter inhoudelijke beoordeling voor.

Nu door de man is erkend dat er thans geen ‘family life’ bestaat, dient te worden beoordeeld of kan worden gesproken van voorgenomen gezinsleven oftewel ‘intended family life’.

Tussen partijen staat vast dat afspraken gemaakt zijn betreffende hun destijds nog ongeboren kind, welke inhielden dat de man het kind zou erkennen en dat hij dus juridische ouder zou worden, dat het kind de achternaam van de man zou krijgen en dat omgang tussen de man en het kind zou plaatsvinden. De man en de moeder hebben dus de intentie gehad om er samen voor het kind te zijn en de man een volwaardige rol te laten spelen in het leven van het kind. Gelet op deze afspraken is de rechtbank van oordeel dat er sprake is van ‘intended family life’, waarmee de man voldoet aan de hierboven genoemde voorwaarden van artikel 1:204 lid 3b BW. Dat de moeder eenzijdig terugkomt op deze afspraken doet daaraan niet af.

Vervolgens dient de rechtbank een belangenafweging te maken. Niet gesteld noch gebleken is dat door erkenning de belangen van de moeder bij een ongestoorde verhouding met [minderjarige] worden geschaad of dat de belangen van [minderjarige] worden geschaad. Integendeel, de rechtbank overweegt dat het in het belang van [minderjarige] en in het belang van de man is dat hun relatie rechtens wordt erkend als een familierechtelijke betrekking.

Gelet op al het vorenstaande en gelet op het standpunt van de bijzondere curator ziet de rechtbank geen reden om de vervangende toestemming tot erkenning van [minderjarige] niet aan de man te verlenen. De rechtbank zal het verzoek van de man dan ook toewijzen.

De aard van de zaak verzet zich ertegen dat de beschikking in zoverre uitvoerbaar bij voorraad wordt verklaard.

De werkzaamheden van de bijzondere curator zijn hiermee geëindigd, tenzij alsnog door (een van) partijen een rechtsmiddel wordt ingesteld tegen de onderhavige beschikking, voor zover betrekking hebbend op het verzoek tot het verlenen van vervangende toestemming tot erkenning.

Ingevolge artikel 1:5, lid 2, BW houdt een kind dat door erkenning in familierechtelijke band tot de vader komt te staan de geslachtsnaam van zijn moeder, tenzij de moeder en de erkenner ter gelegenheid van de erkenning gezamenlijk verklaren dat het kind de geslachtsnaam van de vader zal hebben. In casu is een dergelijke gezamenlijke verklaring niet tot stand gekomen, zodat [minderjarige] de geslachtsnaam van haar moeder houdt.

Gelet hierop is de rechtbank van oordeel dat het verzoek van de man tot wijziging van de geslachtsnaam van [minderjarige] dient te worden afgewezen.

Het verzoek betreffende de omgangs- c.q. zorgregeling

Nu de man (nog) niet met het gezag over [minderjarige] is belast, begrijpt de rechtbank het verzoek van de man als een verzoek tot vaststelling van een omgangsregeling op de voet van het bepaalde in artikel 1:377a BW. Op grond van artikel 1:377a, eerste lid, van het BW heeft het kind recht op omgang met zijn ouders en met degene die in een nauwe persoonlijke betrekking tot het kind staat en heeft de niet met het gezag belaste ouder het recht op en de verplichting tot omgang met zijn kind. Ingevolge artikel 1:377a, tweede lid, van het BW, stelt de rechter op verzoek van de ouders of van een van hen of degene die in nauwe persoonlijke betrekking tot het kind staat, al dan niet voor bepaalde tijd, een regeling inzake de uitoefening van het omgangsrecht vast dan wel ontzegt, al dan niet voor bepaalde tijd, het recht op omgang. De rechter ontzegt het recht op omgang slechts, indien sprake is van de in artikel 1:377a, derde lid, van het BW opgesomde ontzeggingsgronden.

Nu de rechtbank, zoals hiervoor onder punt 6.1. is overwogen, ervan uitgaat dat sprake is van ‘intended family life’ heeft de man het recht op omgang met zijn kind.

De moeder wil niet dat een omgangsregeling wordt vastgelegd en zij heeft zich ook verzet tegen het raadsadvies ten aanzien van de BOR. Zij heeft nog aangevoerd dat de woning van de man een vuilnisbelt is, dat de man wiet en speed gebruikt en dat hij niet altijd gaat werken. De man heeft ingestemd met het raadsadvies en hij heeft ontkend dat hij nog steeds in een vervuilde woning leeft en speed gebruikt. Tegenover deze ontkenning heeft de moeder haar stelling niet nader onderbouwd.

De rechtbank is van oordeel dat [minderjarige] in beginsel het recht heeft om te weten wie haar vader is, dat het in het belang van [minderjarige] is dat zij zo spoedig mogelijk haar vader leert kennen en met hem een band opbouwt en dat daarom een contactregeling tussen [minderjarige] en haar vader dient te worden vastgesteld. De rechtbank wijst erop dat de man en de moeder dit ook samen hebben afgesproken en dat de nu door de moeder geuite bezwaren destijds kennelijk niet bij de moeder tot de conclusie hebben geleid die zij nu trekt.

Nu [minderjarige] haar vader nog niet kent en nu de man en de moeder (nog) geen vertrouwen in elkaar hebben, volgt de rechtbank het advies van de raad en dienen de contacten tussen [minderjarige] en de vader voorlopig begeleid plaats te vinden op de wijze zoals de raad heeft geadviseerd. De rechtbank zal daarom een BOR vaststellen. Het doel van deze BOR zal zijn om te komen tot een onbegeleide omgang tussen [minderjarige] en haar vader, in een tempo dat door de BOR medewerker wordt bepaald.

De rechtbank zal deze beslissing uitvoerbaar bij voorraad verklaren, aangezien het in het belang van [minderjarige] is, gelet op haar leeftijd, dat zij op korte termijn haar vader leert kennen en contact met hem heeft. De rechtbank verwijst hierbij ook naar hetgeen de raad hierover heeft geadviseerd namelijk dat [minderjarige] nu de leeftijd heeft om dingen aan te kunnen nemen en dat daarom niet gewacht moet worden totdat zij ouder is.

De raad dient het eindrapport van de BOR uiterlijk 27 juli 2019 bij de rechtbank in te dienen. Aan de raad wordt reeds nu voorwaardelijk opdracht gegeven om, indien het eindrapport van de BOR daartoe aanleiding geeft, nader onderzoek te doen naar en te rapporteren over de (definitieve) omgangsregeling. Indien de raad daartoe besluit dient hij de rechtbank daarover uiterlijk binnen twee weken na ontvangst van het eindrapport van de BOR te informeren met het geven van een indicatie wanneer het rapport van de raad te verwachten is. Indien de raad een nader onderzoek noodzakelijk acht, worden partijen daarover geïnformeerd en krijgen zij, nadat de raad rapport heeft uitgebracht, via het familiejournaal twee weken de gelegenheid om op het nadere rapport en advies van de raad alsmede op het BOR rapport te reageren. Indien de raad een nader onderzoek niet noodzakelijk acht, krijgen partijen via het familiejournaal twee weken de gelegenheid om op het eindrapport van de BOR te reageren.

De rechtbank zal daarna beslissen zonder nadere mondelinge behandeling, tenzij door partijen of een van hen gemotiveerd wordt aangegeven dat een mondeling behandeling wenselijk is.

In afwachting van een en ander wordt iedere verdere beslissing op het verzoek tot vaststelling van een omgangsregeling aangehouden, pro forma voor acht maanden.

Op grond van artikel 1:253c, eerste lid, van het BW, voor zover hier van belang, kan de tot het gezag bevoegde ouder van het kind, die nimmer het gezamenlijk gezag met de moeder uit wie het kind is geboren heeft uitgeoefend, de rechtbank verzoeken de ouders met het gezamenlijk gezag te belasten. Ingevolge het tweede lid van voormeld artikel wordt een dergelijk verzoek, indien de andere ouder met gezamenlijk gezag niet instemt, slechts afgewezen, indien:

De rechtbank stelt voorop dat de man pas als de juridische ouder van [minderjarige] kan worden aangemerkt nadat de erkenning door de man van [minderjarige] als latere vermelding aan de geboorteakte van [minderjarige] toegevoegd. De rechtbank zal de man daarom in de gelegenheid stellen binnen vier maanden een authentiek afschrift van de geboorteakte van [minderjarige] met de daaraan toegevoegde latere vermelding betreffende de erkenning door de man van [minderjarige] over te leggen.

De rechtbank ziet aanleiding de beslissing op het verzoek ter zake het gezag aan te houden, pro forma voor acht maanden, in afwachting van het verloop en de uitkomst van de BOR.

De rechtbank geeft reeds nu opdracht aan de raad om na het eindrapport van de BOR nader te rapporteren en te adviseren over de vraag of het belang van [minderjarige] zich verzet tegen gezamenlijk gezag. Partijen krijgen via het familiejournaal twee weken de gelegenheid om op het nadere rapport en advies van de raad te reageren.

De rechtbank zal vervolgens beslissen zonder nadere mondelinge behandeling, tenzij door partijen of een van hen gemotiveerd wordt aangegeven dat een mondelinge behandeling wenselijk is.

In afwachting daarvan wordt iedere verdere beslissing op het verzoek ter zake het gezag aangehouden, pro forma voor acht maanden.

Ook de beslissing ten aanzien van de proceskosten wordt aangehouden.

verleent [verzoeker], geboren op [1986] te [geboorteplaats], vervangende toestemming als bedoeld in artikel 1:204, lid 3, BW, welke toestemming die van de moeder vervangt, voor de erkenning van [minderjarige],

geboren op [2018] te [geboorteplaats];

stelt de man in de gelegenheid binnen een termijn van vier maanden een authentiek afschrift van de geboorteakte van [minderjarige] met daaraan toegevoegd de latere vermelding van de erkenning van [minderjarige] door de man, in het geding te brengen;

bepaalt dat de contacten tussen de man en [minderjarige] voorlopig, totdat daarover door de rechtbank nader wordt beslist of partijen in onderling overleg daarover afspraken maken, zullen plaatsvinden via de BOR onder professionele begeleiding van Axnaga (BOR

niveau 2), waarbij de professional de regie heeft over de feitelijke invulling, qua vorm en frequentie, van die BOR;

verklaart de beslissing ter zake de BOR uitvoerbaar bij voorraad;

verzoekt de raad om uiterlijk 27 juli 2019 het eindrapport van de BOR bij de rechtbank in te dienen en indien het eindrapport van de BOR voor de raad aanleiding geeft voor nader onderzoek naar de (definitieve) omgangsregeling, uiterlijk binnen twee weken na het beschikbaar komen van het eindrapport van de BOR, de rechtbank daarover te informeren met het geven van een indicatie wanneer het rapport van de raad te verwachten is;

stelt, voor het geval dat de raad een nader onderzoek naar de omgangsregeling niet noodzakelijk acht, partijen in de gelegenheid binnen twee weken (zie daarvoor het familiejournaal) op het eindrapport van de BOR te reageren;

geeft, voor het geval het eindrapport van de BOR voor de raad aanleiding geeft voor nader onderzoek, reeds nu voorwaardelijk opdracht aan de raad om een nader onderzoek te doen naar en te rapporteren en te adviseren over de omgang en stelt partijen in de gelegenheid binnen twee weken (zie daarvoor het familiejournaal) op het nadere rapport en advies van de raad ter zake de omgang te reageren;

stelt partijen in de gelegenheid binnen twee weken (zie daarvoor het familiejournaal) op het nadere rapport en advies van de raad ter zake het gezag te reageren;