Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 04-12-2018, ECLI:NL:GHARL:2018:10663

De ouders zijn in de zaak met zaaknummer 200.245.180/01 met één grief in hoger beroep gekomen van de beschikking van 30 augustus 2018. Deze grief beoogt het geschil in hoger beroep ten aanzien van de machtiging tot uithuisplaatsing van [de minderjarige3] aan de orde te stellen. De ouders verzoeken het hof de bestreden beschikking te vernietigen (naar het hof begrijpt:) voor zover het de machtiging tot uithuisplaatsing van [de minderjarige3] betreft en

de machtiging uithuisplaatsing van [de minderjarige3] alsnog af te wijzen, dan wel een beslissing te nemen als het hof in goede justitie juist acht.

Het hof ziet, net als de kinderrechter, geen aanleiding om te twijfelen aan de deugdelijkheid van het door drs. [G] uitgevoerde onderzoek en de daaruit voortvloeiende conclusies. Drs. [G] heeft ter zitting in eerste aanleg een uitgebreide toelichting gegeven over het verloop van het onderzoek. Zij heeft daarbij de door de ouders gestelde voorvallen gemotiveerd betwist. Het hof begrijpt dat het onderzoek door

drs. [G] door de ouders als confronterend kan zijn ervaren, maar dit betekent echter niet dat de resultaten niet betrouwbaar zouden zijn of dat het onderzoek ondeugdelijk is.

Mr. Scheele heeft in dit kader nog opgemerkt dat hij de onderzoekster hierop heeft aangeschreven en dat hij de onderzoekster verwijt dat zij vervolgens heeft "gedreigd" zich terug te trekken. Naar het oordeel van het hof heeft drs. [G] echter op correcte wijze gereageerd op de e-mail van mr. Scheele door aan te geven dat zij de deskundige is die de diagnostiek uitvoert, dat het de ouders vrij staat om bij de GI het verzoek in te dienen om het onderzoek door een andere organisatie uit te laten voeren en dat zij zich dan uit het onderzoek zal terugtrekken. Hieruit kan naar het oordeel van het hof geen enkele conclusie worden getrokken over de deugdelijkheid van het onderzoek. Daarnaast heeft mr. Scheele drs. [G] verweten dat zij geen eigen nieuw psychologisch onderzoek van de ouders heeft verricht. Ook daarin volgt het hof hem niet. Uit het rapport van 12 mei 2018 blijkt dat in overleg met de ouders is besloten de bevindingen uit het psychologisch onderzoek van de vader dat in 2017 door [H] is verricht en het psychologisch onderzoek van de moeder dat in 2017 door [I] is verricht, over te nemen. Drs. [G] heeft vervolgens nog aanvullend onderzoek verricht. Uit het deskundigenrapport van drs. [G] en het hiervoor genoemde onderzoek van de moeder door [I] komen ook vrijwel dezelfde conclusies ten aanzien van de persoonlijkheid van de moeder naar voren en ook ten aanzien van de vader komen de bevindingen van de beide onderzoeken met betrekking tot de persoonlijkheid van de vader overeen.

De moeder stelt nog dat haar eigen klinisch psycholoog, drs. [J] , een ander beeld van haar heeft. Het hof stelt vast dat blijkens het raadsrapport van 26 juli 2018 drs. [J] het weliswaar niet eens is met alle conclusies van drs. [G] en dat zij bij de moeder behandelmogelijkheden ziet, maar dat uit dat rapport ook blijkt dat drs. [J] van mening is dat de moeder, vanwege haar problematiek (een sociale angststoornis, een emotie regulatiestoornis en een trauma) behandeling nodig heeft. Bovendien heeft drs. [J] , anders dan drs. [G] , geen contactmomenten tussen de moeder en [de minderjarige2] geobserveerd. Onder die omstandigheden is het hof van oordeel dat de bevindingen van drs. [J] niet afdoen aan de hierna te noemen conclusies van drs. [G] . De kennelijke stelling van de ouders dat drs. [G] onvoldoende rekening heeft gehouden met de (eenkennige) fase waarin [de minderjarige2] zich ten tijde van het onderzoek bevond, acht het hof - gezien ook in het licht van de overige bevindingen - onvoldoende onderbouwd. Het hof zal gelet op het vorenstaande, net als de kinderrechter, het rapport van drs. [G] dan ook gebruiken bij zijn beoordeling.

In haar rapport van 12 mei 2018 concludeert drs. [G] ten aanzien van de moeder dat zij in haar jeugd ernstig is getraumatiseerd door seksueel misbruik, waardoor haar ontwikkeling van de persoonlijkheid ernstig scheef is gaan groeien. In haar jonge kinderjaren is zij rond haar zesde gediagnosticeerd met ADHD/ADD en een autismespectrumstoornis. De ontwikkelingsproblematiek wordt in het onderzoek in enige mate bevestigd. Er is sprake van aandacht-, concentratie- en emotieregulatieproblematiek. Tevens heeft de moeder moeite om sociale signalen te herkennen waardoor er in de communicatie over en weer onbegrip kan ontstaan. De moeder is een kwetsbare vrouw met een instabiel zelfbeeld. Oppervlakkig lijkt zij warm en aangepast, onderliggend is er echter sprake van kilheid en het moeilijk kunnen verdragen van intimiteit. Er is sprake van een onveilige gehechtheid waardoor er een grote angst is om door anderen afgewezen te worden. De moeder raakt bij verhoogde spanning en stress snel ontregeld. Er zijn geen aanwijzingen gevonden voor aanwezigheid van een toestandsbeeld in de zin van een depressie, angststoornis of psychotische stoornis.

Ten aanzien van de vader concludeert drs. [G] dat hij in zijn jeugd pedagogisch en affectief tekort is gekomen waardoor de ontwikkeling van de persoonlijkheid scheef is gaan groeien. De vader is een onrijpe en kwetsbare man met een instabiel zelfbeeld die neigt zich terug te trekken. Hij is redelijk initiatief loos, weinig ondernemend en matig actief. Hij is in de sociale omgang stug, weinig meegaand en weerspannig. Zorgelijk is de nauwelijks aanwezige empathie en een zekere onverschilligheid jegens gevoelens en het welbevinden van anderen. Er is volgens het rapport sprake van beperkte verbale vermogens en een kwetsbare persoonlijkheid die zich kenmerkt door sociale onverschilligheid, teruggetrokken gedrag, emotionele kilheid, ongehechtheid en afgevlakt affect. Met name de problemen met hechting zullen in een intieme relatie en in een opvoedingsrelatie een probleem vormen. Er zijn geen aanwijzingen gevonden voor een toestandsbeeld in de zin van depressie, angststoornis, psychose of anderszins.

Beide ouders doen volgens drs. [G] hun uiterste best om met [de minderjarige2] tot een goede interactie te komen, maar het ontbreekt hun aan basisvaardigheden om met hun zoon tot een voor hem bevredigende interactie te komen. Vanwege de eigen hechtingsproblematiek hebben zij beiden moeite met intimiteit en verbondenheid. Naast problemen met het aangaan van contact, intimiteit en leiding nemen, ontbreekt het beide ouders aan responsiviteit en sensitiviteit. Behoeften van [de minderjarige2] worden te weinig gesignaleerd (sensitief) waardoor adequaat responsief gedrag uitblijft. De reacties die ouders wel geven op mogelijke behoeften van [de minderjarige2] zijn vaak niet in verbondenheid met hem, met als gevolg dat het contact met ouders voor [de minderjarige2] vervreemd is.

[de minderjarige3]

Er waren in het verleden ernstige zorgen over de ontwikkeling van [de minderjarige1] en er zijn in dat kader meerdere zorgmeldingen gedaan. Toen de moeder zwanger bleek te zijn van [de minderjarige2] is de GI betrokken geraakt. Zoals hiervoor omschreven is er na het stopzetten van het traject bij [F] een ouderschapsonderzoek verricht in opdracht van de GI. Op basis van dit onderzoek zijn ernstige zorgen ontstaan over de opvoedvaardigheden van de ouders.

Dat hierbij alleen gekeken is naar de interactie tussen de ouders en [de minderjarige2] maakt niet dat de conclusies van dit rapport niet ook in aanmerking kunnen worden genomen bij de beoordeling van de noodzaak van een uithuisplaatsing van [de minderjarige3] . Er is immers onderzoek verricht naar de vaardigheden van de ouders als opvoeders en hun persoonlijkheid. Naar het oordeel van het hof mocht de kinderrechter de conclusies van het rapport dan ook gebruiken bij de beoordeling van het verzoek van de raad om [de minderjarige3] onder toezicht en uit huis te plaatsen. De zorgen die uit het rapport naar voren komen, zoals hiervoor uiteengezet, zijn dusdanig ernstig dat de kinderrechter naar het oordeel van het hof ook op goede gronden een machtiging tot uithuisplaatsing van [de minderjarige3] heeft afgegeven.

De ouders hebben inmiddels beiden hulpverlening voor zichzelf en hebben hierbinnen al positieve stappen gezet. Zij hebben ter zitting aangegeven dat hun hulpverleners een positiever beeld van hen hebben dan uit het rapport van drs. [G] naar voren komt, dat het personeel in het ziekenhuis, waar de moeder is bevallen van [de minderjarige3] , eveneens een positieve indruk van de ouders had en dat zij ook veelvuldig alleen voor [de minderjarige3] mochten zorgen. Naar het oordeel van het hof zijn de zorgen over de opvoedcapaciteiten van de ouders die uit het onderzoek van drs. [G] naar voren zijn gekomen echter te groot om te bepalen dat [de minderjarige3] thuis kan worden geplaatst. Ook de raad heeft in zijn rapport van 26 juli 2018 geconcludeerd - kort gezegd - dat de ouders momenteel niet in staat zijn aan te sluiten bij wat een baby nodig heeft en dat zij eerst aan hun persoonlijke problematiek dienen te werken.

Ter zitting is duidelijk geworden dat het de bedoeling is om de ouders met [de minderjarige3] een traject bij [F] te laten volgen met het oog op een ouderschapsbeoordeling. De ouders zijn daarvoor thans aangemeld. Zodra de ouders bij de GI aangeven er klaar voor te zijn zal er een intakegesprek bij [F] worden gepland. Zij krijgen mogelijk - als de intake succesvol verloopt - de kans om bij [F] te laten zien dat zij over voldoende praktische en emotionele vaardigheden beschikken om [de minderjarige3] zelfstandig op te voeden. Het hof gaat ervan uit dat de ouders deze mogelijk kans zullen benutten. Het positievere beeld dat de hulpverleners (van de ouders) en het personeel in het ziekenhuis van de ouders hebben, zoals door de ouders gesteld, kan worden meegenomen in dit traject. Daarnaast dienen de mentoren van de ouders in dit traject betrokken worden.

[de minderjarige2]

[de minderjarige2] zal, zo heeft de GI aangegeven, niet worden betrokken bij het traject in [F] . [de minderjarige2] verblijft al sinds zijn geboorte in het huidige pleegezin en is daar volgens de GI veilig gehecht. De ouders stellen dat de kinderrechter ten onrechte de bevinding van Drs. [G] dat [de minderjarige2] niet gehecht zou zijn aan de ouders heeft overgenomen en dat ook niet blijkt dat [de minderjarige2] gehecht is aan de pleegouders. Het hof overweegt hieromtrent dat zowel drs. [G] als de pleegzorgwerker van [K] en de GI aangeven dat [de minderjarige2] goed gehecht is in het pleeggezin.

Ook hetgeen drs. [G] tijdens de interactieobservatie in het pleeggezin heeft waargenomen, wijst op een goede hechting. Drs. [G] concludeert in haar rapport dat [de minderjarige2] niet gehecht lijkt te zijn aan de ouders. Of [de minderjarige2] al dan niet ook gehecht is aan de ouders en/of hij een band met hen heeft opgebouwd kan in het kader van de vraag of de machtiging tot uithuisplaatsing verlengd dient te worden achterwege blijven nu er ernstige zorgen zijn over de opvoedvaardigheden van de ouders. De contra-indicatie tot terugplaatsing bij de ouders is immers gelegen in het feit dat het de ouders niet lukt om met [de minderjarige2] tot een voor hem bevredigende interactie te komen. Alleen al op grond daarvan acht het hof een verlenging van de machtiging tot uithuisplaatsing van [de minderjarige2] noodzakelijk in het belang van zijn verzorging en opvoeding. Het hof acht het positief dat de ouders inmiddels actief hulpverlening accepteren en voorzichtige positieve stappen lijken te zetten in de wijze waarop zij contact maken met [de minderjarige2] , maar de hiervoor genoemde zorgen zijn dusdanig groot dat het hof geen aanleiding ziet om de duur van de verlenging van de machtiging tot uithuisplaatsing van [de minderjarige2] , die nog tot 22 februari 2019 loopt, nu te verkorten. De gronden voor de uithuisplaatsing van [de minderjarige2] zijn nog steeds onverkort aanwezig.

De ouders klagen over het feit dat zij tijdens het ouderschapsonderzoek door

drs. [G] niet werden voorzien van tips en adviezen over de wijze waarop zij met [de minderjarige2] om dienden te gaan. Ter zitting heeft de GI aangegeven dat dit een bewuste keuze is geweest om het onderzoek op dat moment niet te kleuren. Inmiddels krijgen de ouders wel tips van de hulpverlening, al vinden zij het, aldus de GI, moeilijk om tips van de pleegouders te accepteren. Gelet op het doel van het onderzoek en de taak die drs. [G] hier had, acht het hof de keuze van de GI een begrijpelijke en het hof gaat daarom voorbij aan deze klacht van ouders.

EVRM en IVRK