Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 23-08-2018, ECLI:NL:GHARL:2018:7635

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het beroepschrift, ingekomen op 22 februari 2018;

- het verweerschrift met producties;

- een journaalbericht van mr. Prins van 21 juni 2018 met producties;

- een journaalbericht van mr. Vaandrager van 28 juni 2018 met producties;

- een journaalbericht van mr. Vaandrager van 2 juli 2018 met een productie.

De mondelinge behandeling heeft op 12 juli 2018 plaatsgevonden. Partijen zijn in persoon verschenen, bijgestaan door hun advocaten.

Partijen zijn op [huwelijksdatum] te [woonplaats] in gemeenschap van goederen gehuwd. Bij de bestreden beschikking is de echtscheiding tussen partijen uitgesproken. Het huwelijk van partijen is op 20 maart 2018 ontbonden door inschrijving van de echtscheiding in de registers van de burgerlijke stand.

Bij de bestreden beschikking is voorts, voor zover thans van belang, het verzoek van de vrouw te bepalen dat de man met een bedrag van € 2.105,- per maand zal bijdragen in de kosten van haar levensonderhoud (hierna ook: partneralimentatie) afgewezen.

De vrouw is met dertien grieven in hoger beroep gekomen van de bestreden beschikking. Deze grieven beogen het geschil ten aanzien van de partneralimentatie en het overleggen door de man van bankafschriften en betaalbewijzen in hoger beroep in volle omvang aan de orde te stellen. De vrouw verzoekt het hof, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, de bestreden beschikking voor zover het betreft de afwijzing van de partneralimentatie te vernietigen en, opnieuw beschikkende, te bepalen:

- dat de man aan de vrouw partneralimentatie dient te betalen van € 2.105,- bruto per maand met ingang van 13 juni 2017, althans met ingang van een datum die het hof juist acht;

- dat de man bankafschriften dient over te leggen van al zijn bankrekeningen vanaf 1 april 2016 en betaalbewijzen voor vakanties, etentjes.

De man voert verweer en verzoekt het hof bij beschikking het hoger beroep van de vrouw af te wijzen en de bestreden beschikking te bekrachtigen, althans - indien het hof tot een door de man te betalen partneralimentatie vaststelt - daaraan een termijn te verbinden van twee jaar vanaf de inschrijving van de beschikking echtscheiding op 20 maart 2018.

De vrouw stelt in haar grieven onder meer dat de rechtbank ten onrechte heeft geoordeeld dat zij haar behoefte aan een onderhoudsbijdrage van de man onvoldoende heeft onderbouwd. In zijn verweer voert de man aan dat de vrouw een buitensporig hoge behoefte van € 6.000,- netto per maand opvoert.

Het hof stelt het volgende voorop. De hoogte van behoefte van de vrouw is mede gerelateerd aan de welstand tijdens het huwelijk. Bij de bepaling van de hoogte van de behoefte dient rekening te worden gehouden met alle relevante omstandigheden. Dit betekent dat de rechter zowel in aanmerking zal moeten nemen wat de inkomsten tijdens de laatste jaren van het huwelijk zijn geweest als een globaal inzicht zal moeten hebben in het uitgavenpatroon in dezelfde periode om daaruit te kunnen afleiden in welke welstand partijen hebben geleefd. De behoefte zal daarnaast zo veel mogelijk aan de hand van concrete gegevens betreffende de reële of de met een zekere mate van waarschijnlijkheid te verwachten - en gelet op de welstand redelijke - kosten van levensonderhoud door de rechter worden bepaald.

Zoals de rechtbank ook heeft overwogen, is het aan de vrouw als verzoekende partij om te stellen wat haar behoefte is en dient zij bij betwisting, die behoefte nader te onderbouwen. Hoewel de vrouw heeft gesteld dat de man tijdens het huwelijk de financiën beheerde en zij geen beschikking heeft over bankafschriften en de man ook de computer met de foto’s van partijen erop onder zich heeft waardoor zij niet in de gelegenheid is tot een voldoende onderbouwing van haar behoefte, is het hof van oordeel dat de zeer summiere algemene benadering van de vrouw ten aanzien van haar behoefte niet volstaat. De rechtbank heeft overwogen dat voor zover de vrouw producties over haar behoefte heeft overgelegd, zij zich hierop niet uitdrukkelijk heeft beroepen ter specificatie van de posten in de behoeftelijst. Ook in deze procedure in hoger beroep heeft de vrouw geen nadere stellingen ingenomen op dit punt en ook geen nieuwe stukken ter onderbouwing overgelegd. Pas tijdens de mondelinge behandeling in hoger beroep is, in antwoord op vragen van het hof, gebleken dat de door de vrouw overgelegde behoeftelijst niet alleen haar eigen uitgaven betreft waaraan zij op grond van de welstand van partijen gedurende het huwelijk behoefte heeft. De vrouw heeft op de behoeftelijst de bedragen ingevuld die partijen volgens de vrouw gezamenlijk uitgaven gedurende de laatste jaren van het huwelijk. Deze uitgaven kunnen in het kader van haar eigen behoefte globaal voor de helft in aanmerking worden genomen, aldus de vrouw. Op voornoemde behoeftelijst heeft de vrouw per globale kostenpost diverse hoge en bovengemiddelde uitgaven opgevoerd, zoals uitgaven voor kleding, schoenen en persoonlijke verzorging van € 6.000,- per jaar, uitgaven voor vakanties van € 11.000,- per jaar, uitgaven voor uitgaan van € 10.000,- per jaar, brandstof € 6.000,- per jaar, uitgaven casino € 8.000,- en bitcoins € 15.000,- per jaar. Het hof komt deze uitgaven, zonder nadere specificatie per kostenpost hoe zij tot dergelijke bedragen is gekomen en zonder enige nadere onderbouwing hoog voor.

De vrouw heeft pas tijdens de mondelinge behandeling toegelicht dat zij in een huis woont met haar zoon die financieel zelfstandig is en dat de zoon bijdraagt in de huurlast, dat zij een bedrag van € 289,- ter zake huursubsidie en een bedrag van € 90,- ter zake zorgtoeslag per maand ontvangt. De bij deze stellingen behorende stukken had de vrouw in het geding kunnen en moeten brengen.

Op grond van hetgeen hiervoor is overwogen, is het hof van oordeel dat de vrouw, gelet op de betwisting door de man, haar behoefte onvoldoende gemotiveerd onderbouwd heeft. Dit leidt ertoe dat deze behoefte van de vrouw op het door de rechtbank vastgestelde en door de man in hoger beroep niet betwiste bedrag van € 800,- netto per maand wordt bepaald. De grieven I tot en met VII falen.

Voorts verschillen partijen van mening of bij de vrouw sprake is van behoeftigheid. In grief VIII voert de vrouw aan dat de rechtbank ten onrechte heeft geoordeeld dat zij een inkomen zou kunnen genereren van € 300,- netto per maand. De man stelt dat de vrouw zelf in haar levensonderhoud kan voorzien en volgens de vrouw is dat niet het geval. De vrouw stelt daartoe dat zij al jaren kampt met ernstige slaapproblemen ten gevolge waarvan zij dusdanig vermoeid is dat zij nauwelijks in staat is om werkzaamheden te verrichten. Deze klachten speelden al tijdens het huwelijk en de man is hiermee bekend. Zij heeft in het verleden verschillende medische onderzoeken ondergaan, maar hieruit is geen oplossing naar voren gekomen.

Van behoeftigheid is sprake als de vrouw onvoldoende inkomsten heeft om daarmee in haar eigen levensonderhoud te kunnen voorzien, noch zich deze in redelijkheid kan verwerven. Het hof constateert dat uit de door de vrouw overgelegde brief van 17 januari 2017 van de arts-assistent, mede namens de neuroloog, uit de brief van de huisarts van 12 juli 2017 en uit de brief van de neuroloog van 4 augustus 2017 blijkt dat zij de laatste jaren last heeft van problemen met doorslapen en ten gevolge daarvan van vermoeidheid. Drie gesprekken met een slaaptherapeut hebben hierin geen verbetering gebracht. Uit de stukken van de vrouw ter onderbouwing van haar gezondheidsklachten kan echter niet worden afgeleid in hoeverre de vrouw in staat is om haar werkzaamheden uit te breiden. Dat de vrouw gedurende het huwelijk slechts een zeer gering aantal uren werkzaam was met goedvinden van de man, verandert het uitgangspunt dat van de vrouw in het kader van het vaststellen van een eventuele onderhoudsbijdrage van de man wordt verwacht dat zij alles in het werk stelt om zoveel mogelijk in haar eigen onderhoud te kunnen voorzien niet.

Het hof zal de bestreden beschikking, voor zover aan zijn oordeel onderworpen, bekrachtigen en beslissen als volgt.