Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 15-11-2018, ECLI:NL:GHARL:2018:9999

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het beroepschrift met productie(s) van de moeder, ingekomen op 22 juni 2018;

- het verweerschrift met productie(s) van de GI;

- een brief van 5 september 2018 van mr. De Gruijl met productie;

- een brief van 7 september 2018 van mr. De Gruijl met productie.

De mondelinge behandeling heeft op 18 oktober 2018 plaatsgevonden. De ouders zijn in persoon verschenen, bijgestaan door hun advocaten. Namens de GI is de heer [C] verschenen.

Na het uiteengaan van de ouders heeft [de minderjarige] haar hoofdverblijf bij de moeder gekregen, zoals was afgesproken en vastgelegd in het ouderschapsplan van februari 2014. Sinds augustus 2016 heeft [de minderjarige] haar feitelijk verblijf bij de vader. In het vonnis in kort geding van 7 oktober 2016 is haar hoofdverblijf ook voorlopig bij de vader bepaald. Bij beschikking van 3 oktober 2017 is, onder wijziging van het ouderschapsplan, het hoofdverblijf bepaald bij de vader.

Nadat [de minderjarige] feitelijk bij de vader is gaan wonen zijn de ouders met betrekking tot de zorgregeling overeengekomen (vastgelegd in het vonnis in kort geding van 7 oktober 2016) dat zij zullen toewerken naar een regeling waarbij de moeder iedere woensdagmiddag onder begeleiding omgang heeft met [de minderjarige] , welke omgang zo snel mogelijk onbegeleid zal plaatsvinden, en een regeling waarbij [de minderjarige] een weekend per drie weken en na verloop van tijd per twee weken bij de moeder zal verblijven (en ook blijft slapen).

Bij vonnis in kort geding van 3 april 2017 is deze regeling geschorst en is bepaald dat er begeleide omgang zal zijn tussen de moeder en [de minderjarige] bij de moeder thuis op woensdagmiddag van 15.00 uur tot 17.00 uur. Eind juni 2017 heeft de moeder verdere medewerking aan de begeleide omgangscontacten geweigerd.

Bij beschikking van de kinderrechter van 20 september 2017 is [de minderjarige] onder toezicht gesteld voor de duur van een jaar tot 20 september 2018. Deze ondertoezichtstelling is bij beschikking van 31 augustus 2018 verlengd tot 20 maart 2019.

Bij beschikking van de rechtbank van 3 oktober 2017 is, onder wijziging van het ouderschapsplan, een zorgregeling vastgesteld inhoudende dat de jeugdbeschermer (de gezinsvoogd in het kader van de ondertoezichtstelling) nadere invulling dient te geven aan de aard, duur en een opbouw van de frequentie van de contactmomenten, alsmede over de wijze van begeleiding, een en ander met inachtneming van hetgeen in de beschikking is opgenomen en overwogen.

De moeder heeft de rechtbank primair gevraagd om vervallenverklaring van deze door haar als schriftelijke aanwijzing opgevatte mededeling, om vaststelling van een uitgebreidere omgangsregeling en aanvullend, subsidiair, om toepassing te geven aan artikel 1:262b van het Burgerlijk Wetboek (BW) en een uitgebreidere omgangsregeling vast te stellen dan wel om, meer subsidiair, de omgangsregeling opgenomen in de beschikking van 3 oktober 2017 te wijzigen en een uitgebreidere omgangsregeling vast te stellen.

Bij beschikking van 23 mei 2018 heeft de rechtbank de verzoeken van de moeder afgewezen.

In hoger beroep verzoekt de moeder de als zodanig opgevatte schriftelijke aanwijzing van 24 januari 2018 vervallen te verklaren en een omgangsregeling met [de minderjarige] vast te stellen die inhoudt dat er 5 à 6 keer iedere week dan wel iedere twee weken een (on)begeleid contact van een dagdeel per keer dan wel twee uur per keer zal zijn, gevolgd door evaluatie en weer 5 à 6 keer begeleid contact, waarna de volgende stap of uitbreiding kan worden bepaald.

De GI voert verweer en heeft verzocht de beschikking waarvan beroep te bekrachtigen en het verzoek van de moeder af te wijzen.

De vader heeft ter zitting verweer gevoerd. Hij bestrijdt dat de moeder ontvankelijk is in haar beroep. Inhoudelijk heeft hij gesteld dat het nu goed gaat en dat hij niet tegen uitbreiding van de omgang is wanneer de moeder iets gedaan heeft aan haar problemen en de GI uitbreiding verantwoord vindt.

Voordat het hof toe kan komen aan een inhoudelijke beoordeling van het verzoek van de moeder moet eerst worden beoordeeld of zij dit geschil wel in hoger beroep aan het hof kan voorleggen; met andere woorden: of de moeder ontvankelijk is in haar hoger beroep.

Het hof is van oordeel dat de inhoud van het mailbericht van 24 januari 2018 niet kan worden opgevat als een schriftelijke aanwijzing zoals bedoeld in artikel 1:263 BW. Een dergelijke aanwijzing heeft ten doel de gewenste medewerking van een ouder (of een minderjarige, maar dat is in dit geval niet aan de orde) te bereiken aan de uitvoering van de ondertoezichtstelling wanneer die medewerking niet door overleg en overreding kan worden bereikt. Zo'n aanwijzing heeft dus een dwingend karakter. Dat karakter heeft dit bericht naar het oordeel van het hof niet. Het is een voorstel van de GI aan de moeder hoe de omgang kan worden ingevuld, en als zodanig een rechtstreeks voortvloeisel uit de beschikking van de rechtbank van 3 oktober 2017 waarbij aan de GI de regie over de omgang is gegeven. De moeder hoeft het voorstel van de GI niet te volgen maar kan een ander voorstel doen. Dit mailbericht is dan ook een vorm van overleg en geen dwingende aanwijzing.

Of het verzoek van de moeder aan de kinderrechter moet worden opgevat als een geschil als bedoeld in artikel 1:262b BW kan in het midden blijven, nu de moeder erkent dat tegen de beslissing op een dergelijk verzoek geen hoger beroep openstaat (zie artikel 807 Rv.)

Wel snijdt het verweer hout dat inhoudt dat er van een wijziging van omstandigheden geen sprake is sinds de beschikking van 3 oktober 2017, althans dat de moeder dergelijke gewijzigde omstandigheden niet expliciet heeft aangevoerd. Het hof heeft, met de vader, geen concrete gewijzigde omstandigheden aangetroffen in de stellingen van de moeder. Zonder gewijzigde omstandigheden bestaat er geen mogelijkheid om de beschikking van 3 oktober 2017 te wijzigen. Zou dat al anders zijn geweest (en zou er dus wel sprake zijn van gewijzigde omstandigheden), dan voorziet naar het oordeel van het hof de beslissing zoals die in de beschikking van 3 oktober 2017 over de omgang is gegeven, nog steeds het best in de mogelijkheden om die omgang in het belang van [de minderjarige] verantwoord in te vullen, op te bouwen en te evalueren, zodat ook in dat geval wijziging van die beschikking niet aan de orde zou zijn.

Aangezien het hof ook ambtshalve geen grondslag voor het verzoek van de moeder in hoger beroep ziet, moet de conclusie zijn dat het hof geen grondslag aanwezig acht voor het verzoek van de moeder in hoger beroep. De moeder zal daarom niet-ontvankelijk worden verklaard in haar hoger beroep.

Het hof komt daarmee niet toe aan een inhoudelijke bespreking van deze zaak.