Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 02-08-2018, ECLI:NL:GHARL:2018:7018

2.1

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het beroepschrift met producties 11 tot en met 14, ingekomen op 27 december 2017;

- het verweerschrift met producties I tot en met XV;

- een journaalbericht van mr. Haasjes van 27 maart 2018 met producties 15 tot en met 18;

- een journaalbericht van mr. Haasjes van 28 mei 2018 met producties 19 tot en met 35;

- een journaalbericht van mr. Haasjes van 31 mei 2018 met productie 36;

- een journaalbericht van mr. Oosterhuis-Boeve van 7 juni 2018 met producties XVI tot en

met XXIV;

- een journaalbericht van mr. Haasjes van 8 juni 2018 met een akte houdende aanvullende

verzoeken en productie 37;

- een journaalbericht van mr. Haasjes van 14 juni 218 met producties 38 en 39;

- een journaalbericht van mr. Oosterhuis-Boeve van 18 juni 2018 met productie XXV;

- een journaalbericht van mr. Haasjes van 18 juni 2018 met producties 40 en 41.

2.2

De mondelinge behandeling heeft op 19 juni 2018 plaatsgevonden. Partijen zijn in persoon verschenen, bijgestaan door hun advocaten. Namens de raad voor de kinderbescherming (verder: de raad) is [medewerker RvdK] verschenen.

3.1

De ouders hebben een affectieve relatie met elkaar gehad. De relatie is begin 2015 geëindigd. Uit de relatie van de ouders is [kind] (verder te noemen: [kind] ) geboren op [geboortedatum] 2011 te [woonplaats] .

3.2

De vader heeft [kind] erkend. De ouders zijn gezamenlijk belast met het ouderlijk gezag over [kind] . [kind] woont bij de moeder.

3.3

De ouders hebben een (handgeschreven) ouderschapsplan ondertekend, gedateerd op 11 februari 2015. Voor zover hier van belang, zijn ouders daarin met betrekking tot de hoofdverblijfplaats van [kind] en de reguliere zorgregeling het volgende overeengekomen:

- 1 x per week komen eten (gezamenlijk) woensdag v.a. 16.00

- om het weekend [kind] bij [verzoeker]

- vakanties 50%

- [verweerster] brengt [kind] naar [verzoeker] .

- [verzoeker] brengt [kind] terug naar [verweerster] .

Andere weekend:

- [verzoeker] komt [kind] ophalen bij [verweerster] .

- [verweerster] komt [kind] ophalen bij [verzoeker] .

3.4

Bij beschikking van 15 april 2016 heeft de rechtbank de ouders verwezen naar Lindenhout voor deelname aan het hulpverleningstraject ‘Ouderschap Blijft’ of een soortgelijk traject en iedere verdere beslissing aangehouden.

3.5

Bij beschikking van 4 oktober 2017 heeft de rechtbank:

1. de moeder vervangende toestemming verleend om met [kind] te verhuizen naar het adres [Duitsland] ;

2. de moeder vervangende toestemming verleend voor de inschrijving van [kind] op basisschool ‘ [x] ’ te [plaats] of basisschool ‘ [y] ’ te [plaats] , voor het geval de ouders er niet in slagen overeenstemming te bereiken over de schoolkeuze voor [kind] ;

3. de regeling ter verdeling van de zorg- en opvoedtaken zoals vastgelegd in het ouderschapsplan van 11 februari 2015 gewijzigd in die zin dat als regeling ter verdeling van de zorg- en opvoedingstaken tussen de ouders wordt vastgesteld dat [kind] bij de vader verblijft:

- eenmaal per veertien dagen van vrijdag uit school tot zondag 18.00 uur, waarbij het halen en brengen door de ouders wordt gedeeld;

- op dinsdag uit school tot 18.00 uur;

- de helft van de vakanties en feestdagen, in onderling overleg te bepalen;

4. bepaald dat de vader en [kind] eenmaal per week, in onderling overleg door de ouders te bepalen een belcontact hebben;

5. bepaald dat de ouders elkaar bij het brengen en halen van [kind] een kort verslag doen, waarbij informatie over [kind] wordt uitgewisseld, zo nodig met een schriftje;

6. de onder 3, 4 en 5 genoemde beslissingen uitvoerbaar bij voorraad verklaard;

7. het meer of anders verzochte afgewezen.

4.1

Tussen de ouders zijn in geschil de verzoeken van de moeder om vervangende toestemming te verlenen om met [kind] te verhuizen naar [Duitsland] en om hem op een andere school in te schrijven, de hoofdverblijfplaats van [kind] , de verdeling van de zorg- en opvoedingstaken tussen hen betreffende [kind] (hierna: de zorgregeling) en de informatie- en consultatieregeling.

4.2

De vader is met 8 grieven in hoger beroep gekomen van voornoemde beschikking van 4 oktober 2017 (hierna: de besteden beschikking). Grief I ziet op de hoofdverblijfplaats. De grieven II tot en met V zien op de aan de moeder verleende vervangende toestemming om met [kind] te verhuizen. Grief VI ziet op de aan de moeder verleende vervangende toestemming voor inschrijving van [kind] op een andere school. Grief VII ziet op de zorgregeling. Grief VIII ziet op de informatie- en consultatieregeling en op de belregeling.

4.3

- [kind] in een opvolgend schema, één weekend bij de vader verblijft, en daarop twee weekenden bij de moeder van vrijdag uit school tot zondag 18.00 uur, waarbij het eerste weekend de moeder [kind] op vrijdag uit school ophaalt en hem op zondag bij de vader terugbrengt, en het tweede weekend de moeder [kind] vrijdag uit school ophaalt en de vader [kind] op zondag bij de moeder ophaalt;

- [kind] bij de moeder verblijft:

- [kind] in een opvolgend schema, één weekend bij de moeder verblijft, en daarop twee weekenden bij de vader van vrijdag uit school tot zondag 18.00 uur, waarbij het brengen en halen door de ouders wordt gedeeld;

- [kind] de volgende dagen bij de vader verblijft, en het brengen en halen door de ouders wordt gedeeld;

- de hele herfstvakantie;

- de hele voorjaarsvakantie;

- de hele kerstvakantie, met uitzondering van één van de kerstdagen, waarbij het brengen en halen door de ouders wordt gedeeld;

- de ouder, bij wie [kind] geen hoofdverblijfplaats heeft, heeft eenmaal per week op woensdagavond rond 18.30 uur een belcontact met [kind] ;

- de ouder, bij wie [kind] geen hoofdverblijfplaats heeft, kan – naast het wekelijkse belcontact – een belcontact met [kind] hebben bij ziekte van [kind] of bijzondere aangelegenheden;

- de ouder, bij wie [kind] zijn hoofdverblijfplaats heeft, zendt eenmaal per week via Whatsapp een foto van [kind] met een update hoe het met [kind] gaat;

- de ouder, bij wie [kind] zijn hoofdverblijfplaats heeft, bericht de andere ouder via Whatsapp ingeval [kind] thuis blijft van school;

- de ouder, bij wie [kind] verblijft, zendt via Whatsapp een bericht naar de andere ouder ingeval van ziekte van [kind] of huisartsbezoek en belt de andere ouder in geval van spoedgevallen;

- bij het brengen en halen van [kind] zullen de ouders elkaar kort verslag doen en informatie over [kind] uitwisselen en een schriftje overhandigen, waarin de ouder bij wie [kind] het laatst is geweest, de (belangrijkste) ontwikkelingen met betrekking tot [kind] heeft opgeschreven;

- de ouders beslissen gezamenlijk over gewichtige aangelegenheden met betrekking tot de persoon en het vermogen van [kind] ;

- de ouders beslissen gezamenlijk over lidmaatschappen en nevenactiviteiten of sportclubs, indien deze activiteiten vallen in de momenten dat [kind] bij de andere ouder verblijft;

- de ouder, bij wie [kind] zijn hoofdverblijfplaats heeft treedt vooraf in overleg met de andere ouder voor mogelijke afspraken voor [kind] in de tijd dat [kind] bij de andere ouder verblijft. Eventuele tijd die [kind] hierdoor bij de andere ouder mist, zal gecompenseerd worden op een ander moment;

- de ouders zullen eenmaal per zes weken, buiten de aanwezigheid van [kind] , met elkaar overleg plegen, teneinde informatie over [kind] uit te wisselen, elkaar te consulteren over voor [kind] van belang zijnde zaken en in wederzijds overleg gezamenlijk afspraken te maken.

4.4

De moeder voert verweer en zij verzoekt het hof bij beschikking, uitvoerbaar bij voorraad:

- primair: de man niet ontvankelijk te verklaren;

- subsidiair: de grieven van de vader te verwerpen, zijn (aanvullende) verzoeken zoals geformuleerd in zijn beroepschrift af te wijzen en de uitspraak van de rechtbank Gelderland locatie Arnhem , gedaan op 6 september 2017, vastgelegd in de beschikking van 4 oktober 2017, te bekrachtigen, althans een zodanige beslissing te nemen als u in goede justitie redelijk en in het belang van [kind] acht.

5.1

De moeder stelt dat de rechter in eerste aanleg mondeling ter zitting, waarbij alle partijen aanwezig waren, uitspraak heeft gedaan en dat op dat moment de appeltermijn is gaan lopen. Zij meent dat de vader daarom uiterlijk op 6 december 2017 hoger beroep had kunnen stellen. Omdat hij dat niet tijdig heeft gedaan, dient hij in zijn verzoeken niet-ontvankelijk te worden verklaard, aldus de moeder.

5.2

5.3

Ingevolge artikel 1:253a Burgerlijk Wetboek (BW) in samenhang met artikel 1:377e BW kan de rechter op verzoek van de ouders of van een van hen een beslissing inzake de uitoefening van het ouderlijk gezag alsmede een door de ouders onderling getroffen regeling daarover wijzigen op de grond dat nadien de omstandigheden zijn gewijzigd of dat bij het nemen van de beslissing van onjuiste of onvolledige gegevens is uitgegaan. Deze gewijzigde regeling kan omvatten:
a. een toedeling aan ieder der ouders van de zorg- en opvoedingstaken, alsmede met overeenkomstige toepassing van artikel 377a, derde lid, een tijdelijk verbod aan een ouder om met het kind contact te hebben;
b. de beslissing bij welke ouder het kind zijn hoofdverblijfplaats heeft;
c. de wijze waarop informatie omtrent gewichtige aangelegenheden met betrekking tot de persoon en het vermogen van het kind wordt verschaft aan de ouder bij wie het kind niet zijn hoofdverblijfplaats heeft dan wel de wijze waarop deze ouder wordt geraadpleegd;
d. de wijze waarop informatie door derden overeenkomstig artikel 1:377c, eerste en tweede lid, BW wordt verschaft.

5.4

De rechter neemt een zodanige beslissing als hem in het belang van het kind wenselijk voorkomt. De rechter dient bij zijn beslissing alle omstandigheden van het geval in acht te nemen, wat er in een voorkomend geval toe kan leiden dat andere belangen zwaarder wegen dan het belang van het kind, hoezeer ook dat belang een overweging van de eerste orde dient te zijn bij de afweging van belangen.

5.5

De vader is van mening dat sprake is van gewijzigde omstandigheden die een wijziging van de hoofdverblijfplaats van [kind] rechtvaardigen. De omstandigheden die hij noemt zijn, kort gezegd, zijn voortdurende zorgen over [kind] (hij heeft in het verleden blauwe plekken gesignaleerd op de onderrug van [kind] en er is sprake van gedragsproblemen bij [kind] ) en de communicatieproblemen tussen partijen. De vader stelt dat hij in geval van wijziging van de hoofdverblijfplaats goed in staat is om [kind] de verzorging en opvoeding te bieden die hij nodig heeft, dat hij met de zorgsignalen verder aan de slag gaat en dat hij een goed contact tussen de moeder en [kind] garandeert.

5.6

De moeder verwijst naar het advies van de raad in eerste aanleg (ter zitting op 14 maart 2016), inhoudende dat een wijziging van de hoofdverblijfplaats van [kind] een te grote stap is en niet in zijn belang. Daarnaast verwijst de moeder naar de beslissing in eerste aanleg, dat door de processtukken de zorgen van de vader over [kind] niet worden bevestigd. Het gaat volgens de moeder beter op school met [kind] , nu vanuit school hulpverlening is ingezet. Er is volgens de moeder, anders dan de vader meent, geen sprake van (een verdenking van) kindermishandeling of een stoornis bij de minderjarige, waarvoor hulpverlening moet worden ingezet. De moeder meent dat de communicatie met de vader behoorlijk verloopt, met verwijzing naar de schriftelijke communicatie per whatsapp, e-mail en communicatieschrift en de mondelinge communicatie tijdens de overdrachtsmomenten van [kind] .

5.7

5.8

Het hof stelt voorop dat in artikel 1:253a BW is bepaald dat de rechter in geschillen met betrekking tot de gezagsuitoefening een zodanige beslissing neemt als deze in het belang van het kind wenselijk voorkomt. Uit vaste jurisprudentie volgt dat, hoezeer het belang van het kind een overweging van de eerste orde dient te zijn bij de te verrichten afweging van belangen, andere belangen zwaarder kunnen wegen. Het hof dient overeenkomstig vaste rechtspraak bij zijn beslissing alle omstandigheden van het geval in aanmerking te nemen en alle betrokken belangen af te wegen, waaronder:

• de noodzaak om te verhuizen;

• de mate waarin de verhuizing is doordacht en voorbereid;

• de door de verhuizende ouder geboden alternatieven en maatregelen om de gevolgen van de verhuizing voor de minderjarige en de andere ouder te verzachten en/of te compenseren;

• de mate waarin de ouders in staat zijn tot onderlinge communicatie en overleg;

• de rechten van de andere ouder en de minderjarige op onverminderd contact met elkaar in een vertrouwde omgeving;

• de verdeling van de zorgtaken en de continuïteit van de zorg;

• de frequentie van het contact tussen de minderjarige en de andere ouder voor en na de verhuizing;

• de leeftijd van de minderjarige, zijn mening en de mate waarin de minderjarige geworteld is in zijn omgeving of juist extra gewend is aan verhuizingen;

• de (extra) kosten van de omgang na de verhuizing.

5.9

De ouder bij wie de minderjarige zijn hoofdverblijfplaats heeft, dient in beginsel de gelegenheid te krijgen om met de minderjarige elders een gezinsleven en een toekomst op te bouwen, indien de omstandigheden van het geval na een belangenafweging zoals hiervoor genoemd een dergelijke beslissing ook rechtvaardigen. Hierna zal worden beoordeeld of de keuze van de moeder om te verhuizen in het kader van de verdere belangenafweging te rechtvaardigen valt.

5.10

5.11

5.12

De moeder meent dat basisschool ‘ [x] ’ een prima school is voor [kind] . Omdat de vader – na een gezamenlijk bezoek aan die school - heeft aangegeven zich beter te voelen bij basisschool [plaats] , kan zij zich verenigen met inschrijving van [kind] op die school. Haar advocaat heeft ter mondelinge behandeling desgevraagd verklaard er bewust voor gekozen te hebben om op dit punt geen incidenteel appel in te stellen. De moeder handhaaft dan ook haar verzoek uit de eerste aanleg ten aanzien van de vervangende toestemming voor inschrijving van de minderjarige op de verzochte basisscholen, voor het geval de vader –na verkregen toestemming om te verhuizen- er niet mee instemt om [kind] in te schrijven op de basisschool [plaats] in [plaats] .

5.13

Het hof overweegt als volgt. Nu de moeder vervangende toestemming zal worden verleend om met de minderjarige naar [Duitsland] te verhuizen, dient de minderjarige op en basisschool in die regio te worden ingeschreven. In de nabij omgeving van de woning in [Duitsland] bevinden zich, naar opgave van de moeder, de drie hiervoor genoemde Nederlandse basisscholen. Het hof gaat er van uit dat de vader zal instemmen met inschrijving van [kind] op basisschool [plaats] te [plaats] , nu beide ouders deze basisschool (het meest) geschikt vinden voor [kind] . Het hof zal de niettemin de bestreden beschikking op dit punt bekrachtigen, voor het geval de vader zijn toestemming niet verleent. Niet is gebleken van doorslaggevende argumenten die pleiten tegen inschrijving van de minderjarige op een van de twee door de moeder in eerste aanleg voorgestelde scholen. Grief VI faalt.

5.14

Het (primaire en subsidiaire) verzoek van de vader onder V. van het petitum van zijn beroepschrift, te bepalen dat de ouders zich binnen twee weken na de in deze te wijzen beschikking dienen te melden bij het sociaal team van (primair) de [woonplaats] of (subsidiair) de [woonplaats] voor een doorverwijzing naar Jeugdbescherming Gelderland of Jeugdbescherming West, voor - kort gezegd - nader onderzoek en doorverwijzing naar hulpverlening, wijst het hof af nu de rechtsgrond voor dit verzoek ontbreekt. Anders dan de vader meent, betreft het geen beslissing die de rechter inzake de uitoefening van het gezamenlijk gezag op verzoek van de ouders of een van hen kan nemen.

5.15

Gelet op de beslissingen die het hof bij deze beschikking neemt over de hoofdverblijfplaats van [kind] en de verzochte vervangende toestemming tot verhuizing, ligt met betrekking tot de zorgregeling ter beoordeling voor het meer subsidiaire verzoek van de vader onder III van het petitum van zijn beroepschrift.

5.16

De vader voert ter onderbouwing samengevat het volgende aan. Hij wenst [kind] vaker te zien. Hij ervaart op dit moment al dat hij [kind] weinig ziet en dat de kwalitatieve tijd die hij met [kind] kan doorbrengen beperkt is. [kind] heeft ook behoefte aan een goed en regelmatig contact met hem waarbij zij een behoorlijke tijd met elkaar kunnen doorbrengen. Omdat een doordeweeks contact lastig is en niet in het belang van [kind] , wenst hij [kind] vaker te zien in het weekend en tijdens de vakanties, aldus de vader.

5.17

De moeder kan uitdrukkelijk niet instemmen met het verzoek van de vader om twee van de drie weekenden omgang te hebben met [kind] en met de door hem voorgestelde vakantieregeling. De moeder vindt het in het belang van [kind] dat hij ook om de week een vrij weekend bij zijn moeder kan doorbrengen. Zij stelt voor dat [kind] een weekend per veertien dagen van vrijdag uit school tot zondagavond 18.30 uur bij de man verblijft. De moeder acht het voorts in het belang van [kind] dat de vakanties worden verdeeld bij helfte. Zij biedt daarnaast voor de situatie dat zij en [kind] naar [Duitsland] verhuizen aan de vader compensatie.

5.18

Het hof overweegt dat het bij zijn beslissing over de zorgverdeling alle omstandigheden van het geval in acht dient te nemen, waarbij het belang van het kind voorop staat, maar niet alleen doorslaggevend is. Het hof komt tot de volgende regeling:

- reguliere zorgregeling

- vakantieregeling

Het hof ziet in de gewijzigde reisafstand evenmin aanleiding om de vakantieregeling te wijzigen op de door de vader voorstelde wijze. De compensatie die de moeder aan de vader voorstelt van één aaneengesloten vakantieweek en drie extra omgangsdagen, in onderling overleg te bepalen, acht het hof in de gegeven omstandigheden voldoende. Het hof zal de bestreden vakantieregeling, inhoudende dat [kind] bij de vader verblijft de helft van de vakanties en feestdagen, in onderling overleg te bepalen, verruimen door met die compensatie rekening te houden.

- regeling voor het halen en brengen

5.19

De vader heeft om een nadere informatie- en consultatieregeling verzocht alsmede om een (nadere invulling van de) belregeling, onder IV en VI van het petitum van zijn beroepschrift. Hij stelt dat de moeder hem eerder wel deels uit zichzelf heeft geïnformeerd, maar alleen op de momenten dat het haar uitkwam. Hij ervaart dat de moeder terugvalt op de regelingen die in de beschikking van de rechtbank zijn opgenomen en daarbuiten niet wil meewerken aan een contact met [kind] of informatieoverdracht.

5.20

De moeder voert aan dat zij de vader om de dag informeert over [kind] en hem van een foto of filmpje voorziet. In bijzondere gevallen informeert zij de vader ook los van deze momenten. Verder zorgt zij dat er een maal per week telefonisch contact is tussen [kind] en de vader. Omdat zij de vader adequaat op de hoogte houdt van [kind] is naar de mening van de moeder het niet nodig dat een aparte informatie- en consultatieregeling wordt vastgesteld.

5.21