Rechtbank Noord-Nederland 10-10-2017, ECLI:NL:RBNNE:2017:5279

Hierna is vonnis bepaald.

Als gesteld en erkend of niet dan wel onvoldoende weersproken, alsmede gelet op de onweersproken inhoud van de overgelegde producties waarop door partijen een beroep is gedaan, staat het volgende voor zover van belang vast.

[eiser 1] is geboren op [geboortedatum] . [C.E.] is geboren op [geboortedatum] .

[eisende partij] heeft de nalatenschap beneficiair aanvaard.

Tot op heden heeft er geen vereffening van de nalatenschap plaatsgevonden.

[eisende partij] vordert bewindvoerder te bevelen volledig rekening en verantwoording af te leggen over het beheer van de nalatenschap van erflater op straffe van een dwangsom, alsmede bewindvoerder te veroordelen tot betaling aan [eisende partij] van kosten wegens schade op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet met rente, en verder te veroordelen in de (buitengerechtelijke) kosten.

[eisende partij] voert daartoe aan dat bewindvoerder zijn taken - kort samengevat - veronachtzaamt en/of dat hij twijfels heeft omtrent het onttrekken van gelden aan de nalatenschap door de bewindvoerder.

Bewindvoerder heeft de vordering betwist en geconcludeerd tot afwijzing. Volgens bewindvoerder gaat zijn taak pas in als de nalatenschap is vereffend en verdeeld.

Hetgeen partijen verder respectievelijk ter ondersteuning van hun standpunten hebben aangevoerd zal voor zover van belang voor de beslissing hierna worden besproken.

Erflater heeft in zijn testament een bewind ingesteld over hetgeen zijn beide kinderen als erfgenaam zullen verkrijgen, zowel gedurende hun minderjarigheid als tijdens hun meerderjarigheid over de periode tot dat zij de leeftijd van 25 jaar hebben bereikt. Op de datum van overlijden, [datum x] , waren beide erfgenamen nog minderjarig, zodat op dat moment het minderjarigenbewind, als bedoeld in het bepaalde van artikel 1: 253i lid 4 aanhef en sub c BW is ingegaan. Het testamentair bewind, als bedoeld in artikel 4: 153 BW, over de aan de erfgenamen nagelaten goederen is vervolgens aangevangen op het tijdstip waarop de erfgenamen de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt. In beide gevallen is de bewindvoerder dezelfde persoon, namelijk [gedaagde] . Beide erfgenamen zijn inmiddels meerderjarig.

In het onderhavige geval heeft [eisende partij] de nalatenschap beneficiair, dat wil zeggen onder het voorrecht van boedelbeschrijving, aanvaard. Dit brengt met zich mee dat de nalatenschap eerst moet worden afgewikkeld met inachtneming van het bepaalde in art. 4: 195 e.v. van het Burgerlijk Wetboek, voordat duidelijk is welk erfdeel ieder van [eisende partij] zal ontvangen. Pas na deze afwikkeling immers zal duidelijk zijn of er na aftrek van de aanwezige schulden nog baten zullen overblijven die aan [eisende partij] toekomen en - vervolgens - zullen vallen onder het ingestelde (testamentaire) bewind. De bewindvoerder zal mitsdien pas na de vereffening van de nalatenschap een eerste beschrijving kunnen maken van de goederen die onder zijn bewindstaken vallen.

Het voorgaande brengt met zich mee dat de bewindvoerder zijn taken feitelijk pas zal kunnen (gaan) uitvoeren indien en zodra de nalatenschap is afgewikkeld en duidelijk is welke goederen toekomen aan beide erfgenamen, waarna een verdeling van die goederen ten behoeve van de beide erfgenamen kan plaatsvinden.

Nu tot op heden geen vereffening van de nalatenschap heeft plaatsgevonden en nog onbekend is welke goederen er onder het bewind vallen, kan de facto van de bewindvoerder geen rekening en verantwoording worden gevorderd. Door het ontbreken van de noodzakelijke vereffening (en verdeling) kon de bewindvoerder immers nog geen invulling geven aan zijn taken.

De kantonrechter overweegt hierbij nog het volgende. Waar [eiser 2] bij dagvaarding heeft opgetreden als wettelijke vertegenwoordiger van haar toenmalig minderjarige dochter [C.E.] en de vordering tot het afleggen van rekening en verantwoording van de bewindvoerder (mede) is ingegeven door het hiervoor besproken artikel 1: 253i lid 5 BW en vast staat dat nog geen vereffening heeft plaatsgevonden van de nalatenschap, waardoor de bewindvoerder de facto zijn bewindstaken niet heeft kunnen uitoefenen, kan die vordering wegens het ontbreken van belang evenmin worden toegewezen. Doordat beide erfgenamen inmiddels meerderjarig zijn, kunnen zij zelf in rechte rekening en verantwoording vragen van de bewindvoerder zodra hij zijn taken kan gaan uitvoeren.

Met betrekking tot het minderjarigenbewind (art. 1: 253 i lid 4 aanhef en sub c BW) heeft erflater bij testament uitdrukkelijk benoemd dat het vermogensbeheer over al hetgeen zijn kinderen van hem erven niet bij zijn gewezen echtgenote maar steeds bij de genoemde bewindvoerder zal berusten. In verband met wat hiervoor onder 5.4. is overwogen, zou dat hebben kunnen mee brengen dat bij ontstentenis van een door de erflater aangewezen executeur of vereffenaar, belast met de vereffening van de nalatenschap - zoals in deze zaak het geval was - de gewezen echtgenote, [eiser 2] , als wettelijk vertegenwoordiger van haar beide toen nog minderjarige kinderen, belast was met de vereffening van de nalatenschap. Daarmee zou tegen de uitdrukkelijke wens van de erflater zijn gewezen echtgenote bemoeienis hebben gehad met de afwikkeling van zijn nalatenschap en daarmee met het vermogensbeheer van de erfdelen van beide kinderen. Die omstandigheid, als die zich had voorgedaan, zou in dat geval een gevolg zijn geweest van het verzuim van erflater om een executeur of vereffenaar aan te wijzen. Nu evenwel vast staat dat nog geen vereffening heeft plaatsgevonden en zich die omstandigheid (dus) niet heeft voorgedaan, kunnen en moeten beide erven zelf zorgdragen voor de vereffening van de nalatenschap. Daarbij ligt het naar het oordeel van de kantonrechter voor de hand om dat samen met de benoemde bewindvoerder te doen, opdat de bewindvoerder daarmee tevens een aanvang kan nemen met de aan hem opgedragen taak. Hoewel - zoals overwogen - de bewindvoerder feitelijk zijn taken pas oppakken indien en zodra duidelijk is of er een positief saldo resteert na de vereffening van de nalatenschap, zal het betrekken van de bewindvoerder bij de vereffening van de nalatenschap door beide erven tegemoet komen aan de wens van hun vader om het beheer van het nagelaten vermogen tot hun leeftijd van 25 jaar aan de zorg van een bewindvoerder toe te vertrouwen.

Nu de bewindvoerder feitelijk nog geen uitvoering heeft gegeven aan zijn bewindstaken zal ook de gevorderde schadestaatprocedure thans worden afgewezen. Indien uit de vereffening mocht blijken dat baten uit de nalatenschap door of door toedoen van bewindvoerder zijn onttrokken dan wel ontvreemd, dan ontstaat er mogelijk een grond voor (terug)vordering. Nu is die vordering onvoldoende onderbouwd en daarmee ongegrond.

[eisende partij] zal in de kosten van de procedure worden veroordeeld. Deze kosten bedragen aan de zijde van bewindvoerder tot op heden € 600,00 (2 punten van het toepasselijke liquidatietarief) wegens salaris gemachtigde.