Gerechtshof 's-Hertogenbosch 27-09-2018, ECLI:NL:GHSHE:2018:3990

Bij beroepschrift met producties, ingekomen ter griffie op 17 juli 2018, heeft de moeder het hof verzocht voormelde beschikking te vernietigen en opnieuw rechtdoende te bepalen dat:

I. een bijzondere curator wordt benoemd voor de hierna genoemde minderjarige [minderjarige 3] om hem zowel in als buiten rechte te vertegenwoordigen (artikel 1:250 van het Burgerlijk Wetboek (BW));

II. [minderjarige 3] ex artikel 809 lid 1 juncto artikel 809 lid 4 Rv wordt gehoord in deze kwestie;

III. de contactregeling tussen de moeder en [minderjarige 3] wordt gewijzigd, in dier voege dat de navolgende contactregeling tussen de moeder en [minderjarige 3] wordt bepaald, eventueel begeleid door [peetoom van de minderjarige 3] , de peetoom van [minderjarige 3] , :

De mondelinge behandeling heeft plaatsgevonden op 16 augustus 2018.

Gelijktijdig met deze mondelinge behandeling heeft de inlichtingencomparitie plaatsgevonden die door het hof was bepaald in de zaak geregistreerd met het zaaknummer 200.238.338/01. In deze zaak is de moeder in appel gekomen tegen het vonnis van de voorzieningenrechter in de rechtbank Limburg, zittingsplaats Roermond, van 6 april 2018 (C/03/247307/KG ZA 18-131) gewezen tussen de moeder als eiseres en de GI als gedaagde.

In de zaken zal afzonderlijk worden beslist.

De moeder voert, samengevat, het volgende aan.

Anders dan de rechtbank ziet de moeder wel een noodzaak tot de benoeming van een bijzondere curator. Er is geen vertrouwensband tussen [minderjarige 3] en de gezinsvoogd. Daarbij komt dat de situatie ten opzichte van die ten tijde van de beschikking van 22 juli 2016 is gewijzigd nu de vader thans niet meer open staat voor contact tussen de moeder en [minderjarige 3] en de GI de vader daarin volgt. De GI is niet neutraal en staat duidelijk aan de zijde van de vader. Er is een belangenstrijd ontstaan waarmee het belang van [minderjarige 3] niet (meer) wordt gediend. Een bijzondere curator kan als neutrale derde inzicht geven in de belangen van [minderjarige 3] en deze belangen dienen.

De rechtbank heeft voorts ten onrechte afgezien van het horen van [minderjarige 3] . Ten onrechte overweegt de rechtbank dat uit het door de GI ter zitting gestelde is gebleken dat [minderjarige 3] niet gehoord wil worden en heeft de rechtbank op de mening van [minderjarige 3] geen acht geslagen en die mening niet bij de beoordeling betrokken. De moeder vermoedt dat [minderjarige 3] volledig wordt afgeschermd. Indien het horen van [minderjarige 3] geen optie is dan verzoekt de moeder het hof een raadsonderzoek te gelasten. Immers de moeder weet dat het de wens is van [minderjarige 3] om contact met haar te mogen hebben.

De rechtbank heeft ten onrechte geoordeeld dat wijziging van de contactregeling niet in het belang van [minderjarige 3] is en heeft ten onrechte het verzoek van de moeder tot wijziging van de beschikking en vaststelling van een structurele contactregeling afgewezen. De moeder voert daartoe aan dat zij de overweging van de rechtbank ten aanzien van de oorzaak van de klempositie waarin [minderjarige 3] verkeert niet begrijpt. Volgens de moeder verkeert [minderjarige 3] in die positie op grond van alle feiten en omstandigheden die tot de belangenstrijd hebben geleid. Enerzijds is [minderjarige 3] loyaal naar de vader en anderzijds heeft hij de wens om contact te mogen hebben met de moeder. De moeder stelt dat de rol van de GI in het leven van [minderjarige 3] deze klempositie versterkt.

De GI zoekt, volgens de moeder, ten onrechte niet naar alternatieven in het contact tussen de moeder en [minderjarige 3] en biedt geen hulp aan [minderjarige 3] om uit de klempositie te komen.

De moeder stelt verder dat er geen sprake is van een verzoek ex artikel 1:377a BW om de omgang te ontzeggen, dan wel van een ontzeggingsgrond. De GI heeft onvoldoende gedaan om naar behoren uitvoering te geven aan haar taak waardoor het contact tussen de moeder en [minderjarige 3] is verbroken.

De moeder acht de overweging van de rechtbank - dat zij zich eerst dient te wenden tot de GI indien zij omgang wenst met [minderjarige 3] en de GI dan kan bezien wat mogelijk is - onbegrijpelijk en zij stelt dat dit op een misslag berust. De moeder had zich immers al in een eerder stadium gewend tot de GI, waarna de GI heeft laten weten dat er geen herstelmogelijkheid was. De moeder stelt dat de rechtbank haar verantwoordelijkheid - die zij heeft in het kader van bevorderen van een deugdelijke contactregeling - niet heeft genomen. De moeder beschouwt de beschikking waarvan beroep daarom als een verkapte ontzegging van de omgang voor onbepaalde tijd. De rechter kan het contact tussen de moeder en [minderjarige 3] uitsluitend ontzeggen op een van de limitatief opgesomde gronden van artikel 1:377a BW en een verzoek daartoe ligt niet voor. Ook op grond van artikel 8 van het Europese Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) heeft de rechtbank een verplichting zich in te spannen om het recht op family life tussen kinderen en ouders mogelijk te maken en te waarborgen. Er zijn geen feiten gesteld waardoor die inspanningsverplichting begrensd zou moeten worden op grond van de limitatieve gronden genoemd in artikel 1:377a BW. De uitspraak vormt dan ook een ongeoorloofde inbreuk op artikel 9 van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) en artikel 8 EVRM.

Tot slot is de rechtbank volgens de moeder voorbij gegaan aan de door haar aangedragen alternatieven. Temeer nu de peetoom van [minderjarige 3] , [peetoom van de minderjarige 3] , bereid is om de omgang (weer) te gaan begeleiden en ook begeleiding door een onafhankelijke instantie tot de mogelijkheden behoort.

De vader heeft de grieven van de moeder gemotiveerd betwist en voert, samengevat, het volgende aan.

Wat betreft de benoeming van een bijzondere curator verwijst de vader naar de voornoemde beschikking van 22 juli 2016. De situatie is sindsdien niet gewijzigd en daarom dient het verzoek van de moeder te worden afgewezen. Voor zover de moeder stelt dat de situatie wel is gewijzigd dan komt dit volgens de vader door haar houding en opstelling. Het is immers de moeder die adviezen niet opvolgt, medewerkers van verschillende instanties respectloos benadert, feiten verdraait en [minderjarige 3] belast met problematiek.

De GI vervult haar taak zoals door de rechtbank destijds is bepaald, aldus de vader.

De vader sluit zich wat betreft het horen van [minderjarige 3] (door het hof) aan bij de stelling van de GI. [minderjarige 3] zou daardoor onevenredig zwaar worden belast.

Het ontbreekt de moeder volgens de vader aan zelfreflectie, zij diskwalificeert de vader en alle betrokkenen. Ook ziet zij haar eigen aandeel in de problematiek niet, de kinderen komen klem te zitten door de eenzijdig gerichte en dwingende, manipulatieve houding van de moeder. Zij trekt haar eigen plan. Uit de jarenlange procedures volgt dat het voor de moeder onmogelijk is om zich te kunnen verplaatsen in het belang van de kinderen; er is geen verbetering zichtbaar in haar opstelling.

De vader voert voorts aan dat de GI de regie moet houden over de contactregeling tussen de moeder en [minderjarige 3] ; [minderjarige 3] is gebaat bij rust. Voor de vader is onbegeleid contact een brug te ver, temeer nu er volgens de GI nog steeds sprake is van een onveilige situatie.

De moeder leert niet van de opgelegde voorwaarden.

De GI voert de regie over de voornoemde contactregeling goed uit, aldus de vader.

Een raadsonderzoek levert volgens de vader niets op nu de grondhouding van de moeder niet verandert.

Tot slot verzoekt de vader het hof de moeder te veroordelen in de kosten van deze procedure, waarbij hij benadrukt dat de moeder en haar advocaat in eerste aanleg niet op zitting zijn verschenen.

De GI voert, samengevat, het volgende aan. De GI onderschrijft dat er sprake is van een belangenstrijd tussen de ouders en dat [minderjarige 3] hierdoor klem komt te zitten. In de benoeming van een bijzondere curator ziet de GI geen toegevoegde waarde nu de reden voor het staken van het contact niet is gelegen in het feit dat de wens van [minderjarige 3] onvoldoende wordt gehoord maar in het voor [minderjarige 3] belastende gedrag van de moeder. Zij laat zich daar niet op aanspreken.

Daarbij komt dat [minderjarige 3] een jongen is die moeite heeft zich verbaal te uiten en zijn verhalen kan aanpassen afhankelijk van de persoon die hij spreekt. Om nog een persoon daaraan toe te voegen geeft een risico dat er een parallel proces gaat plaatsvinden binnen hulpverlening.

De GI ziet geen heil in het inschakelen van een instantie voor het begeleiden van het contact aangezien zij in het gedrag van de moeder de oorzaak van de problematiek alsook de oplossing ziet. De moeder laat een herhalend patroon zien. Haar leerbaarheid bij het ontvangen van feedback is nihil. Zij legt alle verantwoordelijkheid voor de oplossing bij de hulpverlening. Nu [minderjarige 3] de effecten van de niet leeftijdsadequate benadering door de moeder en van haar belastende uitspraken op zijn eigen gedrag niet ziet, is het voor hem moeilijk te begrijpen waar de zorgen van de vader en de hulpverlening liggen.

De GI ziet het als haar taak om de belangen van [minderjarige 3] breder te beschermen dan enkel gehoor te geven aan zijn wensen. Het is de taak van de GI om te onderzoeken welk effect het gehoor geven aan de wens van [minderjarige 3] om de moeder te zien heeft op zijn ontwikkeling en veiligheid.

De GI benadrukt dat [minderjarige 3] een kwetsbare jongen is, die belast wordt door de wijze waarop de moeder invulling geeft aan de contactregeling. De moeder laat zich niet aanspreken en neemt geen verantwoordelijkheid. Dit maakt dat de basis om tot een verandering te kunnen komen ontbreekt. Alternatieven voor begeleide omgang zijn niet aan de orde omdat de onderliggende oorzaak daarmee niet aangepakt wordt.

De GI heeft de moeder meerdere malen gewezen op het belang van hulpverlening voor zichzelf en haar verwezen voor hulpverlening. De GI zet dit in middels GGZ-onderzoek. Omdat de moeder echter geen hulpvraag kan formuleren, kan GGZ niets bieden. Waar de moeder spreekt over een eenmalig meningsverschil met AnaCare wijst de GI erop dat er sprake is van een verstoorde relatie.

Ten aanzien van het besluit tot stopzetting van de omgang voert de GI aan dat de regie over de omgang bij haar ligt. Het besluit is gelegen in het feit dat de moeder niet open stond voor feedback van de GI en de moeder in het geheim contacten met [minderjarige 3] organiseerde.

De GI hecht waarde aan de relatie tussen peetoom [peetoom van de minderjarige 3] en [minderjarige 3] . De GI wijst er echter tevens op dat vanwege de familiaire relatie begeleiding van de omgang door de peetoom deze in een lastige positie brengt waar het gaat om het stellen van de noodzakelijke begrenzing aan de moeder. Daarom meent de GI dat de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de omgang niet meer bij de peetoom moet liggen.