Gerechtshof 's-Hertogenbosch 12-07-2018, ECLI:NL:GHSHE:2018:2900

De man is op 3 april 2017 in hoger beroep gekomen van voormelde beschikking.

De vrouw heeft op 12 juni 2017 een verweerschrift ingediend.

Bij het hof zijn voorts de volgende stukken ingekomen:

- het proces-verbaal van de mondelinge behandeling in eerste aanleg op 20 december 2016;

- een journaalbericht van 14 juni 2017 met bijlagen, ingekomen op 14 juni 2017;

- een journaalbericht van 21 maart 2018 met bijlagen, ingekomen op 21 maart 2018;

- een journaalbericht van 30 april 2018 met producties 1 tot en met 7, ingekomen op 30 april 2018.

De mondelinge behandeling heeft op 9 mei 2018 plaatsgevonden. Partijen zijn in persoon verschenen, bijgestaan door hun advocaten. De advocaat van de man heeft ter zitting pleitnotities overgelegd.

Bij de bestreden beschikking heeft de rechtbank tussen partijen de echtscheiding uitgesproken.

De vrouw heeft verweer gevoerd. Zij verzoekt het beroep van de man ongegrond te verklaren en de bestreden beschikking te bekrachtigen.

Het hof stelt allereerst vast dat de man vol appel heeft ingesteld tegen de bestreden beschikking. Nu de man evenwel geen grief heeft aangevoerd tegen de daarbij uitgesproken echtscheiding, zal het hof het verzoek van de man in zoverre afwijzen.

Ingevolge art. 3 sub c van de Alimentatieverordening (Verordening (EG) nr. 4/2009 betreffende de bevoegdheid, het toepasselijk recht, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen, en de samenwerking op het gebied van onderhoudsverplichtingen) is de Nederlandse rechter bevoegd om kennis te nemen van het verzoek met betrekking tot de partneralimentatie.

De man heeft aan de orde gesteld dat door het gedrag van de vrouw jegens hem de lotsverbondenheid is verbroken als gevolg waarvan de vrouw haar recht op alimentatie is vervallen. Hij heeft daartoe aangevoerd dat de vrouw hem tijdens het huwelijk zowel psychisch als lichamelijk heeft mishandeld. De vrouw heeft hem diverse malen bedreigd met een mes en opzettelijk meerdere malen met een mes, althans met een scherp voorwerp, gestoken, waarbij zij bewust het risico op de koop toenam dat zij de man levensbedreigend zou kunnen verwonden. Het is louter toeval dat de verwondingen van de man niet levensbedreigend waren en de aard van het uiteindelijke letsel doet niets af aan de ernst van de gepleegde feiten. De man ontkent dat hij de vrouw zou hebben mishandeld. Als gevolg van het feit dat de man zich heeft moeten verweren tijdens een steekincident waarbij hij door de vrouw in zijn onderbuik is gestoken, is de vrouw door de man aan haar neus geraakt. De man heeft aangifte gedaan van laatstgenoemd steekincident, maar de vrouw wordt – ondanks een door de man ingezette art. 12 Sv procedure – niet vervolgd. De man verwijst naar enkele uitspraken (ECLI:NL:GHARL:2015:8558, ECLI:NL:GHARL:2015:3378 en ECLI:NL:GHAMS:2015:481) waarbij geen sprake was van strafbare feiten, althans ernstig grievend gedrag, zoals in deze zaak, maar waarbij wel is geoordeeld dat sprake was van het ontbreken van lotsverbondenheid, dan wel matiging passend werd geoordeeld.

Het hof overweegt als volgt.

Vooropgesteld dient te worden dat in uitzonderlijke gevallen grievend gedrag van één der gewezen echtgenoten ten opzichte van de ander tot de conclusie kan leiden dat betaling van een uitkering tot levensonderhoud in redelijkheid niet van de onderhoudsplichtige kan worden gevergd. Niet het mogelijke wangedrag op zichzelf, maar het bij dergelijk gedrag vorderen van steun kan in dat geval een zo kwetsende bejegening van de aangesprokene opleveren, dat van deze laatste betaling van onderhoud moreel niet of niet ten volle kan worden gevergd.

Bij de beoordeling in een concreet geval of een zodanige situatie zich voordoet, dient terughoudendheid te worden betracht, mede gelet op het onherroepelijke karakter van zo'n beëindiging dan wel matiging. Daarbij dient bedacht te worden dat het op zichzelf niet ongebruikelijk is dat een relatiebreuk dan wel echtscheiding gepaard gaat met de nodige emoties. Derhalve is niet iedere vorm van wangedrag dan wel grievend gedrag aanleiding om de onderhoudsverplichting te matigen of te beëindigen.

Het hof begrijpt de stellingen van de man aldus dat de vrouw zich zodanig grievend jegens hem heeft gedragen dat in redelijkheid betaling van partneralimentatie door hem niet gevergd kan worden. Naar het oordeel van het hof heeft de man – tegenover de gemotiveerde betwisting door de vrouw – zijn stelling, dat de vrouw zich zodanig grievend jegens hem heeft gedragen dat van hem niet langer gevergd kan worden dat hij partneralimentatie betaalt aan de vrouw, onvoldoende onderbouwd. Het hof wijst erop dat de door de man gestelde incidenten gemotiveerd door de vrouw worden ontkend. Daarbij komt dat, ondanks een door de man ex art. 12 Sv ingediende klacht, niet tot vervolging van de vrouw wordt overgegaan.

De ingangsdatum van de eventueel door de man aan de vrouw te betalen partneralimentatie, zijnde de dag waarop de echtscheidingsbeschikking is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand, is tussen partijen niet in geschil. Aldus zal het hof eveneens deze ingangsdatum tot uitgangspunt nemen.

Tussen partijen is niet in geschil dat de huwelijksgerelateerde behoefte van de vrouw € 2.370,-- netto of wel € 4.139,-- bruto per maand bedraagt.

Partijen verschillen van mening over de aanvullende behoefte van de vrouw, meer concreet over de verdiencapaciteit van de vrouw, aangezien de vrouw geen eigen inkomsten uit arbeid dan wel anderszins geniet.

De man is, verkort weergegeven, van mening dat aan de vrouw een dusdanige verdiencapaciteit kan worden toegekend dat zij daarmee, althans deels, in eigen levensonderhoud zou moeten kunnen voorzien. De vrouw woont inmiddels elf jaar in Nederland en zij heeft de Nederlandse nationaliteit, beheerst de Nederlandse taal en heeft een rijbewijs B. Hoewel zij daartoe in staat kan worden geacht, is gesteld noch gebleken dat de vrouw heeft gesolliciteerd naar een baan. De man heeft ter zitting naar voren gebracht dat zij geacht kan worden minimaal € 500,-- netto per maand aan inkomsten te genereren naast haar opleiding.

De vrouw is van mening dat geen rekening gehouden kan worden met enige verdiencapaciteit. Daartoe voert zij aan dat zij al wel lange tijd in Nederland verblijft, maar dat zij gedurende het huwelijk niet heeft gewerkt of zichzelf anderszins heeft kunnen ontwikkelen. In het kader van de Participatiewet wordt zij thans door de gemeente ondersteund bij het vinden naar een passende baan. Ook de gemeente verlangt van de vrouw dat zij zich inspant om zo spoedig mogelijk een eigen inkomen te verwerven. De vrouw heeft echter geen diploma’s of werkervaring. Zij kan zich prima verstaanbaar maken, maar zij dient nog een basisdiploma Nederlands te behalen, voordat zij een beroepsopleiding mag gaan volgen. De vrouw doet vrijwilligerswerk om in het arbeidsproces te geraken, maar gelet op haar opleidingsniveau en arbeidsverleden zijn haar kansen op de arbeidsmarkt beperkt.

Het hof overweegt als volgt.

Gelet op het gebrek aan opleiding en werkervaring, ziet het hof geen aanleiding te veronderstellen dat de vrouw een verdiencapaciteit heeft, die tezamen met de te bepalen partneralimentatie de vastgestelde huwelijksgerelateerde behoefte overstijgt. De man dient daarom zijn gehele voor partneralimentatie beschikbare draagkracht aan te wenden om bij te dragen in de kosten van levensonderhoud van de vrouw. Het voorgaande neemt evenwel niet weg, dat van de vrouw verwacht mag worden dat zij zich tot het uiterste zal inspannen om inkomsten uit arbeid dan wel anderszins te gaan genieten.

Tussen partijen is voorts de draagkracht van de man in geschil. De man stelt dat hij geen draagkracht heeft om de door de rechtbank vastgestelde partneralimentatie te voldoen.

De vrouw weerspreekt zulks.

Ten aanzien van de draagkracht van de man zal het hof de door de man als productie 19 behorende bij het journaalbericht van 14 juni 2017 in het geding gebrachte draagkrachtberekening tot uitgangspunt nemen en volgen, voor zover hieronder niet anders wordt geoordeeld.

De vrouw verzette zich aanvankelijk tegen het door de man in de draagkrachtberekening opgenomen verplicht eigen risico (ziektekosten) ad € 385,-- op jaarbasis, doch ter zitting is de vrouw hiermee alsnog akkoord gegaan, zodat het hof eveneens hiervan zal uitgaan.

Met inachtneming van het vorenstaande komt het hof tot de conclusie dat de man in staat is de door de rechtbank vastgestelde partneralimentatie te voldoen. Daarbij heeft het hof, anders dan de man in zijn draagkrachtberekening, geen rekening gehouden met de door de man opgevoerde door de man betaalde hypotheeklasten ten behoeve van de vrouw. Partijen dienen deze kwestie in het kader van de verdeling onderling te regelen.

Voor zover de man heeft verzocht om limitering van de partneralimentatie, begrijpt het hof de stellingen van de man in dit kader aldus dat hij verzoekt rekening te houden met de einddatum van de lijfrente die de man thans ontvangt – zijnde 24 november 2020 – en hij op voorhand met ingang van die datum een wijziging van de partneralimentatie verzoekt, strekkende tot nihilstelling van de partneralimentatie met ingang van die datum wegens het ontbreken van draagkracht.

Het hof ziet echter geen aanleiding om nu al rekening te houden met deze op handen zijde wijziging, nu thans nog ongewis is welke inkomsten en in het bijzonder welke lasten de man alsdan zal hebben – de man heeft gesteld voornemens te zijn de (voormalige) echtelijke woning te verkopen – en derhalve nog ongewis is wat de draagkracht van de man met ingang van 24 november 2020 zal zijn.

Nu de Nederlandse rechter rechtsmacht heeft met betrekking tot het verzoek tot echtscheiding, heeft hij tevens rechtsmacht ten aanzien van het verzochte met betrekking tot het huwelijksvermogensregime van partijen.

De vrouw betwist dat partijen maar tijdelijk naar Nederland gingen en dat het de bedoeling was dat zij zich na het pensioen van de man in Marokko zouden vestigen. Zij betwist voorts dat partijen grond hebben gekocht in Marokko met de bedoeling daar een woning te bouwen en dat zij hun vermogen overhevelden naar Marokko.

Het hof overweegt als volgt.

De vrouw betwist dat zij onroerend goed en een bankrekening in Marokko heeft. Zij voert aan dat partijen tijdens hun verblijf in Marokko altijd bij haar ouders verbleven en dat zij wel naar appartementen in Marokko hebben gekeken, maar nooit iets geschikts hebben gevonden. Dat de vrouw geen bankrekeningen in Marokko heeft, blijkt uit de verklaring van de belastingdienst. Het is inderdaad zo dat er weleens een bedrag naar Marokko is overgemaakt. Dit gebeurde omdat de man niet meedeed aan de Ramadan.

Het hof overweegt als volgt.

De stelplicht en – bij voldoende betwisting – de bewijslast ten aanzien van het stuk grond en de bankrekening in Marokko ligt in beginsel bij de man. Het hof is op dezelfde gronden als de rechtbank, die het hof overneemt en tot de zijne maakt, van oordeel dat de man, tegenover de gemotiveerde betwisting door de vrouw, niet voldoende heeft onderbouwd dat vermogen in Marokko – bestaande uit een stuk grond en een bankrekening – tot de huwelijksgemeenschap van partijen behoorden. Dat er in de periode vanaf 1 januari 2011 tot en met 31 december 2015 in totaal € 44.170,-- is gepind, kan niet leiden tot een ander oordeel, nu dit enkele gegeven geen aanwijzing is voor of bewijs levert van het bestaan van een stuk grond en een bankrekening in Marokko. Daartoe is van belang dat onvoldoende duidelijk is geworden waaraan deze pinbedragen zijn besteed. Aldus faalt de door de man ter zake opgeworpen grief.

Het hof overweegt evenals de rechtbank dat er ook in hoger beroep onvoldoende is gesteld om over te kunnen gaan tot het vaststellen van de verdeling dan wel het gelasten van de verdeling van de inboedel. Daartoe is van belang dat nog steeds niet inzichtelijk is gemaakt welke inboedelgoederen al dan niet tot de gemeenschap behoren, wat de waarde van deze goederen is en wie welke inboedelgoederen aan zich toegedeeld wenst te zien. De man heeft weliswaar gesteld dat hij een productie in het geding heeft gebracht, met daarop vermeld welke goederen de vrouw van de man heeft ontvangen die volgens de man aan de vrouw toegedeeld dienen te worden met vermelding van de waarde daarvan per zaak, maar de vrouw betwist de door de man overgelegde inboedellijst, zij betwist dat zij alle goederen heeft ontvangen zoals door de man gesteld en zij betwist de door de man op die lijst vermelde waarde. Aldus kan het hof niet overgaan tot het vaststellen van de verdeling dan wel het gelasten van de verdeling van de inboedel en faalt ook deze grief van de man.

De vrouw erkent dat de rechtbank is uitgegaan van onjuist saldi van de bankrekeningen. Ter zitting heeft de vrouw zich gerefereerd aan het oordeel van het hof.

Het hof stelt allereerst vast dat niet in geschil is dat 18 februari 2016 als peildatum gehanteerd dient te worden en dat evenmin in geschil is dat de bankrekeningen eindigend op [eindcijfer bankrekening 2] en [eindcijfer bankrekening 1] aan de man toegedeeld dienen te worden onder betaling van de helft van de saldi aan de vrouw.

Hoewel de man stelt dat de rechtbank is uitgegaan van een onjuist saldo op de peildatum van bankrekening [eindcijfer bankrekening 1] , blijkt uit de toelichting van de man op zijn grief, dat hij, evenals de rechtbank is uitgegaan van een saldo van € 9,50 op de peildatum. Aldus zal het hof eveneens uitgaan van een saldo ad € 9,50.

De vrouw voert daartegen aan dat zij op het formulier verdelen en verrekenen een onjuist bedrag heeft ingevuld ter zake de waarde van de auto. Naar haar mening bedraagt deze waarde € 5.000,--., zoals zij ter zitting van de rechtbank ook heeft aangegeven.

Het hof ziet aanleiding om uit te gaan van een (gemiddelde) waarde van de auto van € 1.625,--, zoals door de man gesteld. Daartoe is van belang dat de man met stukken heeft onderbouwd dat de auto in 2015 is aangeschaft voor € 3.500,--, alsook dat dat de inruilwaarde thans € 1.000,-- bedraagt. De vrouw heeft daarentegen niet onderbouwd waarom van een waarde van € 5.000,-- moet worden uitgegaan. Nu de waarde van de auto aldus op € 1.625,-- wordt vastgesteld, dient de man ter zake de auto een bedrag ad € 812,50 aan de vrouw te betalen.

Op grond van hetgeen hiervoor is overwogen, zal het hof de bestreden beschikking, voor zover aan zijn oordeel onderworpen, (gedeeltelijk) vernietigen en beslissen als volgt.

Het hof zal de proceskosten van dit hoger beroep tussen partijen compenseren, nu partijen gewezen echtgenoten zijn.