Gerechtshof 's-Hertogenbosch 12-07-2018, ECLI:NL:GHSHE:2018:2898

Het hof overweegt als volgt.

In de periode van 30 maart 2017 (ingangsdatum van de onderhoudsbijdrage) tot 1 oktober 2017 (datum van verkoop en levering van de echtelijke woning aan derden) heeft de man blijkens de beschikking betreffende voorlopige voorzieningen van de rechtbank Oost-Brabant d.d. 26 januari 2017 (waarnaar de man ter zitting van het hof in het kader van de woonlasten heeft verwezen) de volgende woonlasten :

De totale woonlasten in deze periode bedragen aldus € 1.074,- per maand.

Met ingang van 1 oktober 2017 bedragen we woonlasten van de man de helft van de huur van € 620,--, aldus € 310,-- per maand.

Anders dan de rechtbank zal het hof zal bij de bepaling van de draagkracht van de man rekening houden met een forfaitaire woonlast van 30% van het NBI van de man. Omdat de werkelijke eigen woonlast van de man gedurende de periode van 30 maart 2017 tot 1 oktober 2017 (€ 1.074,--) de forfaitaire woonlast (€ 955,50) slechts in geringe mate en voor een korte periode overschrijdt, leidt toepassing van het forfaitaire systeem naar het oordeel van het hof niet tot een onaanvaardbaar resultaat. Grief 2 van de vrouw en [appellant 2] slaagt in zoverre.

Het hof gaat bij de beoordeling van de draagkracht van de vrouw uit van de gedingstukken. Daaruit blijkt, en het hof verwijst hiervoor naar de zijdens de vrouw overgelegde jaaropgaven over 2017 van het UWV respectievelijk [B.V.] B.V, een fiscaal jaarinkomen van de vrouw van € 14.706,-- ((€ 11.891 respectievelijk € 2.815,--). Hieruit volgt een netto besteedbaar inkomen van € 1.106,-- per maand.

Uitgaande van de draagkrachttabel leidt dit inkomen tot een beschikbare draagkracht van € 25,-- per maand.

Draagkrachtvergelijking

De vrouw heeft verweer gevoerd.

Zij heeft een overzicht van haar behoefte overgelegd op grond van de huidige situatie (waarin zij in de echtelijke woning woont), waaruit een behoefte blijkt van € 2.845,28 per maand. Voorts heeft zij een behoefteoverzicht overgelegd dat ziet op de situatie dat de woning is verkocht en zij een woning huurt van € 600,-- per maand. Hieruit blijkt een behoefte van € 3,280,11 per maand. De vrouw verzoekt de rechtbank haar behoefte op laatstgenoemd bedrag vast te stellen.

De vrouw verweert zich niet tegen de toepassing van het jaar 2014 als refertejaar.

Gelet op het voorgaande zal het hof in deze zaak uitgaan van de hofnorm, waarbij het hof, gezien het jaar van uiteengaan van partijen (2015), 2014 als refertejaar zal nemen. Het hof gaat uit van het zijdens de man gestelde en door de vrouw niet betwiste gezinsinkomen voor dat jaar van € 3.481,-- netto per maand. Het inkomen van de man bij 2- Rescue laat het hof, gezien het incidentele karakter en de beperkte omvang daarvan, buiten beschouwing. Rekening houdend met de evenmin door de vrouw betwiste hiervóór (rov. 5.3.) genoemde kosten van [appellant 2] , becijfert het hof de huwelijksgerelateerde behoefte van de vrouw aldus op (3.481 minus 524 x 60% = afgerond) € 1.774,-- netto per maand.

Per 1 januari 2017 bedraagt de naar analogie van art. 1:402a lid 1 BW geïndexeerde huwelijksgerelateerde behoefte van de vrouw (afgerond) € 1.835,-- netto per maand.

Onder verwijzing naar hetgeen het hof hiervóór heeft overwogen in rov. 5.9.3, gaat het hof aan de zijde van de vrouw uit van een netto besteedbaar inkomen van € 1.106,-- per maand.

Hiermee is naar het oordeel van het hof komen vast te staan dat de vrouw behoefte heeft aan een door de man te betalen partneralimentatie van € 729,-- netto ofwel € 1.406,-- bruto per maand. De derde grief van de man is daarmee tevergeefs voorgedragen.

Draagkracht man

Het hof overweegt als volgt. Artikel 3.111 lid 4 Wet IB 2001 behelst de regeling dat de gewezen echtgenoot die niet langer in de eigen woning verblijft, de woning kan aanmerken als eigen woning voor de Wet IB 2001:

“Een woning wordt voor ten hoogste twee jaren na het tijdstip waarop de woning de belastingplichtige niet langer anders dan tijdelijk als hoofdverblijf ter beschikking staat mede aangemerkt als eigen woning indien de belastingplichtige aannemelijk maakt dat gedurende die periode de woning zijn gewezen partner anders dan tijdelijk als hoofdverblijf ter beschikking staat. (…)”

Hieruit volgt dat de man als vertrekkende partner de woning nog maximaal twee jaar na datum van zijn vertrek kan aanmerken als eigen woning, onder voorwaarde dat de woning als hoofdverblijf ter beschikking staat voor de vrouw die in de woning blijft wonen. De man heeft de echtelijke woning op 1 februari 2015 verlaten. Aldus is op de ingangsdatum van de door de man te betalen onderhoudsbijdrage (30 maart 21017) de periode van twee jaar verstreken waardoor de man niet meer gerechtigd is tot het maken van een aanspraak op hypotheekrenteaftrek.

Het hof volgt de vrouw niet in haar ter zitting geponeerde (en door de man betwiste) stelling dat de man zijn deel van de hypotheekrente drie jaar mag aftrekken – waarbij zij kennelijk doelt op de zogenoemde verhuisregeling van art. 3.111 lid 2 Wet IB ingevolge welke de termijn van twee jaar onder de daar genoemde omstandigheden een nog langere periode bedragen – nu zij deze stelling niet nader heeft onderbouwd.

Het hof volgt de vrouw evenmin in haar stelling dat de man het deel van de hypotheekrente dat hij voor de vrouw betaalt als partneralimentatie krachtens art. 6.3. Wet IB in aanmerking kan nemen. Daartoe overweegt het hof als volgt.

Onderhoudsverplichtingen zijn op voet van art. 6.3 lid 1 IB 2001 onder meer:

“a. periodieke uitkeringen en verstrekkingen op grond van een rechtstreeks uit het familierecht voortvloeiende verplichting, tenzij deze worden gedaan aan bloed- of aanverwanten in de rechte lijn of in de tweede graad van de zijlijn;”

Uit de bewoordingen van de wettekst volgt dat het moet gaan om periodieke uitkeringen die hun ontstaansgrond vinden in het in Boek 1 Van het Burgerlijk Wetboek neergelegd familierecht en dat alleen in rechte vorderbare familierechtelijke uitkeringen voor aftrek in aanmerking komen (Kamerstukken II 1983/84, 16797, nr. 6, p. 32). Daarvan is ter zake van de door de man voor de vrouw betaalde hypotheekrente geen sprake.

Alimentatie is in rechte vorderbaar indien de verplichting hiertoe is opgenomen in een echtscheidingsconvenant dan wel bij rechterlijke uitspraak is bepaald. Partijen hebben geen echtscheidingsconvenant opgemaakt. In casu is aan de orde de procedure tot vaststelling van de partneralimentatie. Daarbij geldt als uitgangspunt dat partneralimentatie in de vorm van rechtstreekse periodieke betalingen aan de vrouw wordt verstrekt. Indien en voor zover van dit uitgangspunt wordt afgeweken, dient hieraan een overeenkomst tussen partijen ten grondslag te liggen. Van een dergelijke overeenkomst tussen partijen is evenwel geen sprake. Evenmin is het hof gebleken dat partijen gezamenlijk een afwijking op genoemd uitgangspunt voor ogen hebben.

Uit het voorgaande volgt dat het hof evenals de man bij de draagkrachtberekening over de periode van 30 maart tot 1 oktober 2017 uitgaat van de bruto hypotheekrente.

Huur

kosten bril

vaststellen alimentatie

De vrouw heeft daartegen met verwijzing naar het als productie 9 overgelegd proces-verbaal primair aangevoerd dat partijen ter zake wel degelijk overeenstemming hebben bereikt.

Subsidiair stelt zij dat het ook redelijk is om deze periode aan te houden. Immers als de woning na zes maanden niet verkocht is en vervolgens leeg komt te staan, is dat niet in het belang van partijen.

Het hof overweegt als volgt.

Blijkens het proces-verbaal van de behandeling ter zitting van de rechtbank van 8 maart 2016 zijn partijen het volgende overeengekomen:

“Voor wat betreft de gebruiksvergoeding gaan partijen uit van de prijs van de echtelijke woning, ofwel van de verkoopprijs aan derden of de vrouw minus de hypothecaire schuld van € 134.134,- en gaan zij uit van een rendement van 2%. Dat bedrag wordt dan gedeeld door 12 en vervolgens gedeeld door 2 om het maandbedrag te krijgen. Dit geldt voor maximaal zes maanden mits de echtelijke woning niet is geleverd of verkocht.

Voor de periode na die zes maanden wil de man zich het recht voorbehouden op een vergoeding.

Partijen hebben afgesproken dat binnen twee weken na heden een afspraak met de makelaar wordt ingepland.”

De vrouw heeft onweersproken gesteld dat de man tegen opname van voornoemde passages in het proces-verbaal geen bezwaar heeft gemaakt. Derhalve staat vast dat partijen zijn overeengekomen dat de gebruikersvergoeding geldt voor maximaal zes maanden. In zoverre faalt deze grief.

Ter zitting van het hof gevraagd naar het door hem gemaakte voorbehoud heeft de man verklaard dat dit zag op de situatie dat “de woning nog twee jaar in de verkoop zou staan, maar ja, het gaat nu nog maar om één maand”. Nu de man heeft nagelaten zijn verzoek, voor zover dit betrekking heeft op de periode na die zes maanden, te onderbouwen en toe te lichten en feiten en omstandigheden te stellen waaruit het hof de grondslag van zijn vordering in het licht van de overeenkomst van partijen kan afleiden, treft de grief ook in zoverre geen doel.

Ter zitting van het hof is gebleken dat de overwaarde van de woning € 83.139,26 bedraagt. Dit in aanmerking nemende stelt het hof de gebruiksvergoeding overeenkomstig de in voornoemd proces-verbaal neergelegde formule vast op (€ 83.139,26 x 0,02 = € 1.662,79 : 2 : 12 = afgerond) € 69,-- per maand.

Het hof zal voor de ingangsdatum van de gebruiksvergoeding aansluiten bij de datum van het proces-verbaal van de rechtbank, te weten 8 maart 2016.

Aldus zal het hof bepalen dat de vrouw over de periode van 8 maart 2016 tot 8 augustus 2016 een gebruiksvergoeding van € 69,-- per maand verschuldigd is aan de man.

Verdeling

Waardering onderneming (grief 5)

“Als peildatum voor de waardering van de ondernemingsactiva geldt de datum van de feitelijke verdeling. De rechtbank zal deze bepalen op de datum van deze beschikking. Aan de man komt de helft toe van de waarde van deze activa op voormelde datum.

Uit de door de vrouw als productie 2 bij haar verweerschrift overgelegde jaarrekening volgt dat de intrinsieke waarde van haar onderneming op 31 december 2014 € 9.758,- bedroeg. Dat de vrouw niet heeft kunnen aangeven wat de huidige waarde van de onderneming is dient voor haar rekening en risico te komen. Zij had tijdig moeten zorgen voor een recente waardering van haar onderneming. De rechtbank zal derhalve uitgaan van voormelde intrinsieke waarde. De vrouw is ter zake aan de man de helft hiervan en derhalve een bedrag ad € 4.879,- verschuldigd. Bij de waardering zijn de schulden al betrokken zodat de man in de interne verhouding tussen partijen hiervoor niet meer draagplichtig is.”

“De onderneming: Op basis van de jaarstukken is afgesproken dat het 31-12-2014 was omdat anders tussentijds discussie zou ontstaan of omzet niet later toch binnen zou komen.

De 11.000,- in de onderneming is niet opgenomen inkomen 2014 hierdoor is de waarde ontstaan.

Ik zie dat het niet meer in de mail staat. Dat afgesproken is dat de peildatum 31-12-2014 is.

Het alternatief is inkomen 2014 nog te verrekenen.

Mr. Snoeks begreep dat maar [appellante 1] begreep het verschil tussen inkomen en waarde niet.(…).”

De man stelt primair dat alle activa en passiva van de eenmanszaak terecht aan de vrouw zijn toegedeeld, zulks onder de verplichting om de helft van de intrinsieke waarde van de eenmanszaak per 31 december 2014 ad € 9.758,--, zijnde een bedrag van € 4.879,--, aan de man te vergoeden wegens overbedeling. Subsidiair stelt de man dat voor de waarde van de onderneming uitgegaan dient te worden van de waarde per datum van ontbinding van de huwelijksgemeenschap, aldus 1 juli 2015.

Ten aanzien van de peildatum voor de waardebepaling van de activa en passiva geldt als uitgangspunt het tijdstip van de feitelijke verdeling (waarderingspeildatum), tenzij partijen een ander tijdstip met elkaar zijn overeengekomen of de redelijkheid en billijkheid zich tegen dat tijdstip verzetten. Het hof is van oordeel dat voor de waarde van de door de vrouw gedreven onderneming op grond van de redelijkheid en billijkheid uitgegaan moet worden van de datum van de ontbinding van de huwelijksgemeenschap (1 juli 2015). De vrouw heeft haar onderneming na die datum (tot 1 oktober 2015) voortgezet en de daaruit voortvloeiende winsten en verliezen komen voor haar rekening en risico.

Nu ook in hoger beroep geen gegevens over het ondernemingsvermogen per peildatum zijn overgelegd, zal het hof evenals de rechtbank uitgaan van de intrinsieke waarde op 31 december 2014, derhalve van € 9.758,--. De helft hiervan is de vrouw verschuldigd aan de man. Grief 5 faalt mitsdien.

Aanvullende verzoeken

5.19.6.1. De man heeft bij wijze van aanvulling van zijn verzoek gesteld dat hij een vordering heeft op de vrouw voor de voorlopige aanslag IB/PVV 2015 die hij heeft voldaan. De vrouw heeft deze vordering weersproken.

5.19.6.2. Het hof is evenals de rechtbank (die, anders dan de man stelt, zich al wel over deze vordering heeft uitgelaten) van oordeel dat ten aanzien van de huwelijkse periode beide partijen ieder voor de helft draagplichtig zijn voor de belastingschulden en ieder voor de helft gerechtigd zijn tot de belastingvorderingen.

Schuld aan ouders van de vrouw (grief 8)

De man weerspreekt het bestaan van deze geldlening en ook de noodzaak ervan. De beweerde lening zou dan zijn aangegaan voor levensonderhoud, vervanging van huisraad en onvoorziene uitgaven, terwijl de vrouw op de betreffende datum inkomen genereerde, zij geen woonlasten had en de man de volledige inboedel in de woning heeft achtergelaten.

De man stelt dat, indien en voor zover er sprake geweest zou zijn van geldlening, de vrouw de gemeenschap heeft benadeeld ex art. 1:164 BW.

Peugeot en motor (incidentele grief 5)

“Tot de huwelijksgoederengemeenschap behoort een personenauto en een motor. Tussen partijen is niet in geschil dat de personenauto aan de vrouw dient te worden toebedeeld en de motor aan de man. Partijen zijn ter zitting van 8 maart 2016 overeengekomen dat de personenauto een waarde vertegenwoordigt van € 6.750,- en de motor een waarde van € 3.400,-. Aan ieder van partijen komt de helft van de waarde toe.

De rechtbank zal dienovereenkomstig beslissen.”

Conclusie

Beide partijen hebben verzocht een veroordeling uit te spreken. Het hof zal hieraan gevolg geven zoals hierna in het dictum weergegeven.