Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 01-02-2018, ECLI:NL:GHARL:2018:1091

Het verloop van de procedure blijkt uit:

• het beroepschrift met producties 1 tot en met 5, ingekomen op 29 mei 2017;

• het verweerschrift met productie 1;

• een journaalbericht van mr. Huisman van 4 december 2017 met producties;

• een journaalbericht van mr. Kotan van 7 december 2017 met producties 6-8.

De minderjarige zoon van partijen, [kind 1] , is in de gelegenheid gesteld zijn mening kenbaar te maken met betrekking tot het verzoek, maar heeft daarvan geen gebruik gemaakt.

Het huwelijk van partijen is op 9 december 2011 ontbonden door inschrijving van de echtscheidingsbeschikking van 2 november 2011 in de registers van de burgerlijke stand. Partijen hebben beiden zowel de Nederlandse als de Turkse nationaliteit.

De man en de vrouw zijn de ouders van:

• [kind 2] , geboren op [geboortedatum] 1998, en

• [kind 1] , geboren op [geboortedatum] 2001,

(hierna tezamen: de kinderen). Bij beschikking van 24 december 2014 is de vrouw alleen met het gezag over de kinderen belast. De kinderen wonen beiden bij de vrouw.

Bij beschikking van 2 november 2011 heeft de rechtbank bepaald dat de man met ingang van de datum van inschrijving van de echtscheidingsbeschikking in de registers van de burgerlijke stand als bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van de kinderen € 65,- per kind per maand zal voldoen. Deze bijdrage bedraagt met ingang van 1 januari 2016 ingevolge de wettelijke indexering € 69,- per kind per maand.

Bij – uitvoerbaar bij voorraad verklaarde – beschikking van 8 augustus 2016 is, met wijziging van de hiervoor onder 3.3 genoemde beschikking van 2 november 2011, de bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van de kinderen (hierna ook: kinderalimentatie) met ingang van 1 februari 2016 bepaald op € 170,- per kind per maand, de toekomstige termijnen bij vooruitbetaling te voldoen.

De vrouw voert verweer en zij verzoekt het hof de man niet-ontvankelijk te verklaren in zijn verzoek in hoger beroep, dan wel dat verzoek af te wijzen.

[kind 2] , die meerderjarig is sinds 5 november 2016, is in hoger beroep niet door de man in rechte betrokken voor zover het de bijdrage in de kosten van levensonderhoud en studie vanaf 5 november 2016 betreft. Ten aanzien van [kind 2] is enkel de bijdrage in diens kosten van verzorging en opvoeding tot aan die datum in geschil.

Het hof zal de grieven per onderwerp bespreken.

Omdat partijen de Nederlandse en de Turkse nationaliteit hebben en de man in Turkije woont, dient het hof ambtshalve te beoordelen of de Nederlandse rechter rechtsmacht toekomt en welk recht van toepassing is.

Ten aanzien van het geschil, een verzoek tot wijziging van de kinderalimentatie, acht het hof zich bevoegd op grond van artikel 3 aanhef en sub b van de Verordening (EG) nr. 4/2009 betreffende de bevoegdheid, het toepasselijke recht, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen, en de samenwerking op het gebied van onderhoudsverplichtingen (Alimentatieverordening), nu de kinderen hun gewone verblijfplaats in Nederland hebben. Ingevolge artikel 15 van de Alimentatieverordening juncto artikel 3 van het Haagse Protocol van 2007 inzake het recht dat van toepassing is op onderhoudsverplichtingen, is het Nederlandse recht van toepassing, nu de gewone verblijfplaats van zowel [kind 2] tot zijn meerderjarigheid als [kind 1] in Nederland is.

1. door de verzoeker en degenen aan wie een afschrift van de beschikking is verstrekt of verzonden, binnen drie maanden na de dag van de uitspraak;

2. door andere belanghebbenden binnen drie maanden na de betekening daarvan of nadat de beschikking hun op andere wijze bekend is geworden.

Uit het voorgaande volgt dat de man kan worden ontvangen in zijn verzoeken in hoger beroep. Wel merkt het hof op dat - zoals hiervoor onder 4.4 al is overwogen - wat [kind 2] betreft alleen de bijdrage in zijn kosten van verzorging en opvoeding tot 5 november 2016 in geschil is.

Met zijn eerste grief betoogt de man dat het verzoekschrift in eerste aanleg niet op juiste wijze is betekend. Het hof overweegt daarover dat, indien als er al sprake is van een verzuim, dit verzuim door het instellen van het hoger beroep en behandeling van de zaak in hoger beroep is hersteld dan wel niet (langer) relevant is. Grief 1 is daarom tevergeefs voorgedragen.

Dat zich een relevante wijziging van omstandigheden heeft voorgedaan in de zin van artikel 1:401 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek die een hernieuwde beoordeling van (de behoefte en) de draagkracht rechtvaardigt, staat niet ter discussie.

Het hof zal bij de bepaling van de draagkracht van de man zijn netto besteedbaar inkomen tot uitgangspunt nemen. De draagkracht zal worden vastgesteld aan de hand van de formule 70% [NBI - (0,3 NBI + € 890,-)], nu het een netto besteedbaar inkomen betreft dat hoger is dan € 1.500,- per maand. Deze benadering houdt in dat aan de zijde van de man het draagkrachtloos inkomen wordt vastgesteld op 30% van het netto besteedbaar inkomen ter zake van forfaitaire woonlasten, vermeerderd met een bedrag van € 890,- aan overige lasten, en dat van het bedrag, dat van het netto besteedbaar inkomen resteert na aftrek van dit draagkrachtloos inkomen, 70% beschikbaar is voor kinderalimentatie.

De man, geboren op [geboortedatum] , ontvangt een arbeidsongeschiktheidsuitkering van € 1.837,63 netto per maand, te vermeerderen met (5%) vakantiegeld. Op basis van de stukken van het geding stelt het hof het netto besteedbaar inkomen van de man in 2017 vast op € 1.929,50 per maand.

Rekening houdend met een bij dit inkomen behorend redelijk lastenpatroon en een draagkrachtloos inkomen van € 1.468,85, stelt het hof de draagkracht van de man ten behoeve van de betaling van een bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van de kinderen, conform de aanbeveling in het Rapport Alimentatienormen en de formule in de bijbehorende draagkrachttabel 2016, vast op € 322,46 per maand.

De vrouw heeft aangevoerd dat de man feitelijk meer draagkracht heeft omdat rekening moet worden met de lagere levensstandaard van de man in Turkije (die 60% van de levensstandaard in Nederland bedraagt op grond van het woonlandbeginsel in de sociale zekerheid) en dat moet worden uitgegaan van een hoger feitelijk inkomen (door het netto-inkomen van de man te verhogen met een factor 10/6).

Met de vrouw is het hof van oordeel dat voor de bepaling van de draagkracht van de man kan worden aangesloten bij de bijlage als bedoeld in artikel 1 van de Regeling woonlandbeginsel in de sociale zekerheid 2012, waarin de kosten van levensonderhoud in Turkije worden verondersteld 40% lager te zijn dan in Nederland. Het hof gaat echter – anders dan de vrouw – niet uit van een hoger inkomen van de man maar uit van een lager draagkrachtloos inkomen door de overige lasten van de man naar beneden bij te stellen tot 60% van € 890,-, te weten tot € 534,-. De man wordt dan ook geacht voldoende draagkracht te hebben voor de verzochte bijdrage, die met ingang van 1 januari 2018 ingevolge de wettelijke indexering € 176,17 per kind per maand bedraagt.

De vrouw, geboren op [geboortedatum] , ontving in 2017 uit drie parttime dienstverbanden bij Meander Medisch Centrum te Amersfoort blijkens de salarisspecificaties van augustus tot en met september 2017 een gemiddeld salaris van ongeveer € 1.075,- netto per maand. De dienstverbanden zijn aangegaan voor bepaalde tijd en zijn geëindigd op 31 december 2017. Ten tijde van de mondelinge behandeling in hoger beroep had de vrouw nog geen nieuw dienstverband met ingang van 1 januari 2018.

Uit het voorgaande volgt dat de vrouw geen dan wel nauwelijks draagkracht heeft voor een bijdrage in de kosten van de kinderen. De behoefte van de kinderen bedraagt in totaal € 466,- per maand. De draagkracht van beide ouders tezamen bezien, beschikken zij over onvoldoende draagkracht om in de behoefte van de kinderen te voorzien, zodat een draagkrachtvergelijking achterwege kan blijven. Hiermee is ook grief 3 besproken.

Op grond van de hiervoor vermelde feiten en omstandigheden heeft de man met ingang van 1 februari 2016 draagkracht voor de door de rechtbank vastgestelde kinderalimentatie van € 170,- per kind per maand. Grief 2 faalt dus.

Op grond van hetgeen hiervoor is overwogen, falen alle grieven. Het hof zal de bestreden beschikking bekrachtigen.

Het hof zal de proceskosten in hoger beroep compenseren, nu partijen gewezen echtgenoten zijn en de procedure de bijdrage ten behoeve van de kinderen betreft.