Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 15-08-2017, ECLI:NL:GHARL:2017:7053

Het verloop van de procedure blijkt uit:

• het beroepschrift met producties 1 tot en met 21, ingekomen op 20 september 2016;

• het verweerschrift tevens incidenteel hoger beroep met productie 1;

• het verweerschrift in het incidenteel hoger beroep;

• het journaalbericht van mr. Boomsma-Shriber van 23 maart 2017 met producties 2 tot en met 7;

• het journaalbericht van mr. Plieger van 23 maart 2017 met producties 22 tot en met 27;

• het journaalbericht van mr. Boomsma-Shriber van 3 april 2017 met productie 12.

Uit de inmiddels beëindigde relatie van partijen zijn geboren:

- [kind 1] , op [geboortedatum 1] te [geboorteplaats 1] ;

- [kind 2] , op [geboortedatum 2] te [geboorteplaats 1] ;

- [kind 3] , op [geboortedatum 3] te [geboorteplaats 2] en

- [kind 4] op [geboortedatum 4] te [geboorteplaats 3] ,

over wie partijen gezamenlijk het gezag uitoefenen.

In geschil is de bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van [kind 1] , [kind 2] , [kind 3] en [kind 4] . De rechtbank heeft in de bestreden beschikking die bijdrage, door de man aan de vrouw te betalen, met ingang van 22 januari 2015 vastgesteld op € 1.495,25 per maand, derhalve € 373,81 per kind per maand en de man veroordeeld tot betaling van € 8.659,29 aan achterstallige alimentatie.

althans een beslissing te nemen die het hof juist acht.

Het hof zal de grieven in principaal en incidenteel hoger beroep per onderwerp bespreken.

Het hof gaat voorbij aan het verweer van de vrouw dat de man niet-ontvankelijk zou zijn in zijn hoger beroep, nu de door de man tegen de bestreden beschikking geformuleerde bezwaren (grieven) voldoende duidelijk zijn en de vrouw daarop ook inhoudelijk heeft gereageerd.

Het hof constateert evenals de rechtbank dat partijen in een mailwisseling hebben afgesproken dat de man een bedrag van € 1.495,25 per maand aan kinderalimentatie zal voldoen. Tussen partijen is in geschil of deze afspraak - slechts - een tijdelijke regeling betreft.

Het hof laat in het midden of partijen een dergelijke afspraak bindend en door middel van de betreffende mailwisseling konden maken. Uit die mailwisseling blijkt in elk geval dat slechts sprake was van een tijdelijke regeling. Dat blijkt uit het mailbericht van de man aan de vrouw waarin hij verklaart:

De door de rechtbank vastgestelde ingangsdatum van 22 januari 2015 is tussen partijen niet in geschil, zodat het hof de behoefte van de kinderen en de draagkracht van partijen vanaf deze datum zal beoordelen. Omdat, zoals hierna zal blijken, per 1 januari 2017 en dus na de bestreden beschikking, een wijziging van omstandigheden is opgetreden, zal het hof ook de situatie per die datum beoordelen.

Partijen verschillen van mening over de hoogte van het netto besteedbare gezinsinkomen ten tijde van de samenwoning en in het verlengde daarvan over de behoefte van de kinderen.

Het hof is met de vrouw van oordeel dat het bij de bepaling van de behoefte van de kinderen niet voor de hand ligt dat die behoefte bij een netto maandinkomen van € 12.000,- gelijk zou zijn aan de behoefte bij het hoogste in de tabel voorkomende netto maandinkomen van € 5.000. Onder verwijzing naar de geldende jurisprudentie, met name Hoge Raad 4 december 2015 (HR:2015:3479) overweegt het hof dat in dit geval niet aannemelijk is dat in het hoogste tabelbedrag alle normale, in de inkomenscategorie van partijen redelijkerwijs te maken kosten zijn begrepen en dat ook hier het welvaartsniveau ten tijde van de samenwoning van partijen een rol speelt. Uitgaande van de aan de Nibudtabellen ten grondslag liggende ervaringsregel dat ouders in een gezin met vier kinderen circa 37 % van het netto besteedbaar gezinsinkomen aan de kosten van de kinderen besteden , bepaalt het hof de behoefte van de kinderen in redelijkheid op een bedrag van € 4.500,- per maand, derhalve € 1.125,- per kind per maand. Per 1 januari 2017 bedraagt die behoefte na indexering € 1.153,56.

Bij het berekenen van het netto besteedbaar inkomen ten behoeve van de bepaling van de draagkracht houdt het hof rekening met de algemene heffingskorting, de arbeidskorting en de inkomensafhankelijke combinatiekorting. Het hof houdt eveneens rekening met de verschuldigde inkomensafhankelijke bijdrage ZVW. Onder de gegeven omstandigheden en op basis van de stukken van het geding stelt het hof het netto besteedbaar inkomen van de man in 2015 vast op € 5.867,- per maand en in 2017 op € 6.128,- per maand, conform de aan deze beschikking gehechte draagkrachtberekening. De draagkracht van de man bedraagt volgens de formule € 2.262,- per maand in 2015 en € 2.369,- per maand in 2017. Het hof ziet geen aanleiding om geen rekening te houden met de forfaitaire woonlast, zoals de vrouw stelt.

De vrouw, geboren op [geboortedatum vrouw] , is alleenstaand en deelt de zorg van de kinderen met de man in de vorm van een co-ouderschap. Zij voert een onderneming in de vorm van een eenmanszaak. Tussen partijen is niet in geschil dat de vrouw in de jaren 2015 en 2016 een winst uit onderneming heeft behaald van circa € 170.000,-. Het hof zal hiervan uitgaan bij de berekening van de draagkracht van de vrouw tot 1 januari 2017. Het hof houdt rekening met een premie lijfrente van € 5.000,-, zoals blijkt uit de IB aangifte 2015 van de vrouw en door de man ter zitting is erkend. De vrouw heeft in 2015 recht op een investeringsaftrek van € 1.688,-, de zelfstandigenaftrek en de MKB-winstvrijstelling.

Voor de periode vanaf 1 januari 2017 houdt het hof rekening met een winst uit onderneming van € 113.000,-. Het hof overweegt hiertoe dat de vrouw voldoende heeft onderbouwd dat de winst in de toekomst zal dalen, nu haar klanten – waaronder [bedrijven] – haar expertise van de ‘ [naam 2] ’ veelal zelf in huis halen. Deze ontwikkeling betreft voornamelijk grote klanten, waarmee de vrouw relatief veel omzet genereert met relatief lage kosten. In deze periode houdt het hof eveneens rekening met voormelde premie lijfrente evenals de zelfstandigenaftrek en de MKB-winstvrijstelling. Met dit inkomen komt de vrouw in aanmerking voor een kindgebonden budget van € 674,- per jaar.

De behoefte van de kinderen bedraagt € 4.500,- in 2015 en € 4.614,- in 2017. De gezamenlijke draagkracht van de ouders is voldoende om in de behoefte van de kinderen te voorzien.

Op basis van het vorenstaande becijfert het hof het aandeel van de man in de kosten van de kinderen voor de periode tot 1 januari 2017 € 1.731,- per maand en € 2.326,- per maand voor de periode daarna.

De kosten van de verdeling van de zorg worden in aanmerking genomen als een percentage van de behoefte, de zorgkorting. Nu sprake is van een co-ouderschapsregeling, zal het hof een percentage van 35% hanteren, derhalve een bedrag van € 1.576,- per maand in 2015 en € 1.616,- in 2017.

Het bedrag van de zorgkorting wordt volledig in mindering gebracht op het bedrag dat de man aan de vrouw dient te betalen voor de kosten van verzorging en opvoeding, omdat partijen samen voldoende draagkracht hebben om in de behoefte van de kinderen te voorzien.

Op basis van het vorenstaande is het hof van oordeel dat de man aan de vrouw een bedrag van € 155,- per maand dient te voldoen voor de periode tot 1 januari 2017 en een bedrag van € 675,- per maand voor de periode daarna.

Gelet op het vorenstaande wordt de door de man aan de vrouw te betalen bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van de kinderen lager, hetgeen betekent dat voor de vrouw een terugbetalingsverplichting ontstaat indien en voor zover de man de op grond van de bestreden beschikking verschuldigde bedragen heeft voldaan. Voor zover de man vanaf 22 januari 2015 tot heden meer heeft betaald en/of meer op hem is verhaald dan de hiervoor vermelde bijdrage kan van de vrouw in redelijkheid niet worden gevergd dat zij het meerdere terugbetaalt, nu, gelet op de behoefte van de kinderen, voldoende aannemelijk is geworden dat zij deze bijdrage ook daadwerkelijk ten behoeve van de kinderen heeft verbruikt. Naar het oordeel van het hof weegt het belang van de vrouw in deze zwaarder dan het belang van de man bij terugbetaling.

De man stelt zich op het standpunt dat hij verblijfsoverstijgende uitgaven heeft gedaan die hij heeft ingehouden op de (voorlopig) te betalen kinderalimentatie, zoals sportkleding of abonnementen en contributies. In het verlengde hiervan wil de man in de toekomst alle verblijfsoverstijgende kosten van de kinderen voldoen en ziet hij reden dat de vrouw aan hem een bedrag aan kinderalimentatie voldoet.

De vrouw verweert zich hiertegen en is van mening dat de man niet inzichtelijk heeft gemaakt dat hij verblijfsoverstijgende kosten heeft gemaakt, dat hij deze mocht verrekenen en dat dit noodzakelijk was.

Naar het oordeel van het hof is de man niet bevoegd tot verrekening van de door hem gestelde uitgaven. Verrekening is slechts toegestaan indien partijen over en weer elkaars schuldenaar en schuldeiser zijn, hetgeen ten aanzien van deze betwiste uitgaven allerminst vast staat. Het enkele feit dat de man meent bepaalde uitgaven te moeten doen betekent nog niet dat deze uitgaven ook noodzakelijk waren in het licht van de onderhoudsverplichting van beide partijen, dat deze uitgaven daadwerkelijk aan de kinderen ten goede zijn gekomen en in dat deze uitgaven in dat opzicht een besparing hebben opgeleverd voor de vrouw.

Het hof ziet geen aanleiding om wijziging aan te brengen in de bestaande regeling tussen partijen, inhoudende dat de man kinderalimentatie betaalt en dat de vrouw de overige lasten betaalt, te meer nu partijen ter zitting zijn overeengekomen dat zij de spullen van de kinderen zullen overdragen indien de kinderen naar de andere ouder gaan.