Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 26-10-2017, ECLI:NL:GHARL:2017:9738

Na de mondelinge behandeling zijn met toestemming van het hof ingekomen een journaalbericht van mr. Sleeswijk Visser van 21 juli 2017 en een journaalbericht van

mr. Mühlstaff van 23 juli 2017.

In geschil is de door de man aan de vrouw te betalen uitkering in de kosten van levensonderhoud (hierna ook: partneralimentatie) met ingang van 2 februari 2017. Bij de bestreden beschikking is met wijziging van de beschikking van 7 mei 2015 en het daarin opgenomen convenant de partneralimentatie met ingang van 2 februari 2017 bepaald op

€ 718,58 per maand.

De man is met zes grieven in hoger beroep gekomen van de beschikking van

2 februari 2017. Deze grieven beogen het geschil in hoger beroep in volle omvang aan het hof voor te leggen. De man verzoekt het hof om bij beschikking, voor zoveel mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, de beschikking van 2 februari 2017 te vernietigen en de vrouw in haar (naar het hof leest:) verzoeken niet-ontvankelijk te verklaren, althans haar deze te ontzeggen; kosten rechtens.

Vast staat dat de man het initiatief heeft genomen tot de echtscheiding en dat hij met het oog op de afwikkeling daarvan een advocaat heeft ingeschakeld in de persoon van

mr. Mühlstaff. De vrouw heeft destijds om financiële redenen geen eigen advocaat in de arm genomen.

Uit de door de man in hoger beroep overgelegde correspondentie blijkt dat partijen op 20 februari 2015 samen op gesprek zijn geweest bij mr. Mühlstaff. Daarbij is gesproken over genoemd document van 17 januari 2015. De vrouw heeft ten overstaan van mr. Mühlstaff aangegeven zich aan de daarin gemaakte afspraken te willen houden. De vrouw is erop gewezen dat indien zij twijfels had zij ook een andere advocaat kon raadplegen die haar zou kunnen adviseren. Aan partijen is voorgehouden dat zij in de echtscheidingsprocedure over en weer afstand kunnen doen van het recht op partneralimentatie, maar dat de gemeentelijke sociale dienst ingeval van bijstandsverhaal niet gebonden is aan een dergelijke afspraak. Onder bijvoeging van een concept-echtscheidingsconvenant en een concept-verzoekschrift tot echtscheiding heeft mr. Mühlstaff het op 20 februari 2015 tussen hen besprokene bij afzonderlijke brieven van diezelfde datum aan de man en de vrouw bevestigd. Gebleken is dat partijen het concept-echtscheidingsconvenant beiden hebben geaccordeerd (met een kleine correctie onder 2.1) en hebben ondertekend, als ook aan mr. Mühlstaff hebben geretourneerd. Bij brief van 4 maart 2015, op 9 maart 2015 andermaal verstuurd naar het nieuwe adres van de vrouw, heeft mr. Mühlstaff de vrouw nogmaals gewezen op de mogelijkheid om een eigen advocaat in te schakelen. De vrouw heeft daarvan geen gebruikgemaakt. Zij heeft het (definitieve) echtscheidingsconvenant op 9 maart 2015 ondertekend.

De vrouw heeft vervolgens op 18 maart 2015 een gesprek gehad met mr. W.F. van Oostveen, een kantoorgenoot van mr. Mühlstaff, en in zijn bijzijn een referteverklaring getekend. Uit de overgelegde correspondentie blijkt dat de vrouw daarbij is uitgelegd wat het nihilbeding voor partneralimentatie betekent en ook wat een niet-wijzigingsbeding is. De vrouw heeft op

18 maart 2015 bevestigend geantwoord op de nadrukkelijke vraag van mr. Van Oostveen of zij nog achter de contractuele bepaling staat op basis waarvan zij definitief afstand doet van haar recht om partneralimentatie van de man te vragen. De vrouw heeft daarvoor als reden gegeven hoe dan ook onafhankelijk te willen zijn c.q. worden van de man. In dit verband heeft mr. Van Oostveen de vrouw voorgehouden dat de gemeente ingeval van bijstandsverhaal zich niets hoeft aan te trekken van wat er in het convenant over partneralimentatie is opgenomen.

In het licht van de gemotiveerde betwisting van de man heeft de vrouw haar stelling dat het niet-wijzigingsbeding buiten toepassing moet blijven, omdat sprake is van misbruik van omstandigheden als bedoeld in artikel 3:44 lid 1 BW onvoldoende onderbouwd. De vrouw heeft in dit verband gesteld dat zij psychisch gedecompenseerd was als gevolg van de voor haar onverwachte relatiebreuk en voorts dat de man erg dominant was. Zodoende is destijds niet tot haar doorgedrongen waarvoor zij eigenlijk tekende. Niet gebleken is echter dat de man terwijl hij wist of moest begrijpen dat de vrouw door bijzondere omstandigheden bewogen werd tot het ondertekenen van het convenant en/of de referteverklaring, het ondertekenen door de vrouw heeft bevorderd, ofschoon hetgeen hij wist of moest begrijpen hem daarvan had behoren te weerhouden (artikel 3:44 lid 4 BW) . De onder 5.5 en 5.6 weergegeven gang van zaken geven geen aanleiding voor een dergelijk oordeel. Van dwang of druk van de kant van de man lijkt geen sprake te zijn geweest. De indruk bestaat dat de vrouw van meet af aan hoe dan ook financieel onafhankelijk van de man heeft willen zijn en dat nu eigenlijk nog steeds wil zijn. Haar eerste (voor het hof kenbare) uiting daarvan dateert van 17 januari 2015. Daarna is zij in een tijdsbestek van twee maanden op verschillende momenten mondeling dan wel schriftelijk vasthoudend gebleken in haar standpunt in deze. Tegen de (echtscheidings)beschikking van 7 mei 2015 heeft zij geen hoger beroep ingesteld. Ter zitting van het hof, ruim twee jaar na het sluiten van het convenant, heeft de vrouw aangegeven dat zij de man enkel in deze (financiële) procedure heeft betrokken omdat de gemeente haar daartoe heeft verplicht.

Een en ander spreekt temeer nu deze echtscheiding niet de eerste was voor de vrouw. Ook met haar eerste ex-man heeft de vrouw de afspraak gemaakt dat zij geen partneralimentatie wil ontvangen.