Gerechtshof 's-Hertogenbosch 26-10-2017, ECLI:NL:GHSHE:2017:4647

De vrouw voert aan dat al sinds het uiteengaan van partijen er een groot probleem is met betrekking tot de uitvoering van de reguliere zorgregeling en de vakantieregeling. De reguliere zorgregeling zoals vastgesteld door de rechtbank heeft de instemming van de vouw.

Met betrekking tot de vakanties verzoekt de vrouw (zoals gecorrigeerd ter zitting van het hof) de volgende zorgregeling vast te leggen:

Het hof overweegt als volgt.

De reguliere zorgverdeling, inhoudende dat de man de zorg heeft voor de kinderen eenmaal per veertien dagen een weekend, van vrijdagmiddag na schooltijd tot maandagochtend voor schooltijd, is tussen partijen niet in geschil. Evenmin in geschil is de verdeling van de vakanties, behalve voor zover het de zomervakantie betreft. De man is werkzaam als kok in de horeca in Zeeland. Het hof acht aannemelijk dat het in verband daarmee moeilijk is voor de man om in de zomerperiode vakantie te nemen. Het hof zal daarom bepalen dat de kinderen, naast de vakantieperiodes waarover tussen partijen geen discussie bestaat, (minimaal) één week in het derde kwartaal bij de man verblijven. Deze periode, die bij voorkeur doch niet noodzakelijk in de zomervakantie van de kinderen valt, wordt uiterlijk op 30 mei van het lopende jaar met de vrouw overeengekomen.

Met betrekking tot de begin- en eindtijden van de vakanties overweegt het hof als volgt.

De vrouw heeft enerzijds verzocht te bepalen dat bij de vakanties de weekenden conform de reguliere zorgregeling worden aangehouden, anderzijds heeft zij verzocht vast te leggen dat een vakantie start op de vrijdag na school (dus voor de vakantie) en eindigt op de maandag voor school. Nu de uitwerking van deze verzoeken niet eenduidig is en mede in aanmerking genomen het belang van de kinderen (om na een vakantie rustig weer thuis te komen), zal het hof bepalen dat, ongeacht de stand van de reguliere zorgregeling, de vakantie start op vrijdag na school en eindigt op zondag om 12:00 uur, waarna de weekendregeling conform de reguliere zorgregeling wordt hervat.

De kinderen verblijven bij de man:

De kinderen verblijven bij de vrouw:

Ongeacht de stand van de reguliere zorgregeling start de vakantie op vrijdag na school en eindigt deze op zondag om 12:00 uur, waarna de weekenden conform de reguliere zorgregeling worden hervat.

Voor de duidelijkheid zal het hof in het dictum de door de rechtbank vastgestelde zorgregeling vernietigen en de zorg- en vakantieregeling opnieuw vaststellen.

Kinderalimentatie

Tussen partijen is in geschil op welke datum de onderhoudsbijdrage moet ingaan. De rechtbank heeft de onderhoudsbijdrage vastgesteld met ingang van 1 juli 2012.

De man stelt dat de kinderalimentatie pas in dient te gaan op de datum van indiening van het echtscheidingsverzoek (8 november 2012). Hij voert daartoe aan dat hij na het feitelijk uiteengaan van partijen dubbele woonlasten had en zich (daardoor) niet op het betalen van kinderalimentatie heeft kunnen voorbereiden. De vrouw voert daartegen aan dat de man sinds het feitelijk uiteengaan van partijen (op 1 juli 2012) onderhoudsplichtig is voor de kinderen.

Volgens vaste rechtspraak van de Hoge Raad laat art. 1:402 BW de rechter een grote mate van vrijheid bij het vaststellen van de ingangsdatum van een (gewijzigde) alimentatieverplichting. Drie data liggen het meest voor de hand: de datum waarop de omstandigheden intreden die voor de onderhoudsverplichting bepalend zijn, de datum van het verzoekschrift en de datum van de beschikking.

Vaststaat dat partijen voorafgaand aan de echtscheiding een (vier)gesprek hebben gehad, waarbij ook de maatschappelijk werker van partijen aanwezig was. In dit gesprek is ook de kinderalimentatie aan de orde gesteld. Voorts heeft de vrouw onbetwist gesteld dat de man sedert het feitelijk uiteengaan van partijen op 1 juli 2012 iedere vorm van medewerking met betrekking tot de kosten van de kinderen heeft geweigerd. Onder die omstandigheden handhaaft het hof de door de rechtbank bepaalde ingangsdatum, te weten de dag waarop partijen feitelijk uiteen zijn gegaan, zijnde 1 juli 2012. Grief 3 van de man faalt derhalve.

Behoefte kinderen (grief 4 van de man)

De rechtbank heeft de vrouw gevolgd in haar berekening van de behoefte van de kinderen van € 407,-- per maand voor [minderjarige 1] en [minderjarige 2] en € 557,-- per maand voor [minderjarige 3] (in verband met kosten van kinderopvang ad € 150,--).

Fooien

De man stelt dat de rechtbank de behoefte van de kinderen te hoog heeft vastgesteld. Hij voert hiertoe aan dat de rechtbank ten onrechte een bedrag van € 500,-- netto per maand aan fooien in aanmerking heeft genomen. De man ontving weliswaar fooien, maar niet structureel en niet in die orde van grootte. Een bedrag van € 100,-- à € 200,-- netto per maand aan fooien is al ruim ingeschat. Zes maanden van het jaar had de man alleen zijn basisinkomen. Anders dan de vrouw stelt, konden partijen van de fooien van de man niet (al) hun boodschappen contant betalen. Mogelijk zijn deze ook betaald met de (zwarte) inkomsten die de vrouw had uit haar muzieklessen of met het kasgeld uit haar onderneming.

De man heeft de behoefte van de kinderen becijferd op € 390,-- per maand.

De vrouw heeft verweer gevoerd.

Het hof oordeelt hieromtrent als volgt.

Ofschoon het hof wil aannemen dat de man als kok in een strandpaviljoen in het hoogseizoen aanzienlijke fooien ontving en dat die wel tot een bedrag van wel € 500,-- netto per maand konden oplopen, heeft de man ter zitting van het hof onbetwist gesteld dat het strandpaviljoen in de maanden januari en februari gesloten was en daarnaast gedurende een aantal maanden alleen in de weekenden open. Het hof ziet daarin aanleiding bij het vaststellen van de behoefte van de kinderen in redelijkheid rekening te houden met een bedrag aan fooien van ongeveer € 250,-- netto per maand. De door de rechtbank gevolgde behoefteberekening wordt derhalve op dit punt gecorrigeerd, hetgeen ertoe leidt dat het hof de man volgt in zijn berekening van de behoefte van de kinderen van € 390,-- per maand. In zoverre grief slaagt grief 4 van de man.

Kinderopvang(toeslag)

Omdat een wijziging van de behoefte van de kinderen gevolgen heeft voor de kinderalimentatie, zal het hof, met inachtneming van het voorgaande, de kinderalimentatie opnieuw vaststellen aan de hand van de door de rechtbank gehanteerde draagkrachtberekeningen.

Periode vanaf 1 juli 2012 tot 1 maart 2013

De man betwist de stellingen van de vrouw.

Voor de man gaat het hof, nu de grief van de vrouw met betrekking tot de draagkracht van de man niet slaagt, uit van een draagkracht van € 518,-- per maand.

Per 1 januari 2015 bedraagt de geïndexeerde behoefte van [minderjarige 1] en [minderjarige 2] (afgerond) € 413,-- per maand en van [minderjarige 3] (afgerond) € 448,-- per maand.

De voor [minderjarige 1] en [minderjarige 2] beschikbare draagkracht van de man bedraagt in deze periode (413/1274) x 518 = € 168,-- per kind per maand; de voor [minderjarige 3] beschikbare draagkracht bedraagt (448/1274) x 518 = € 182,-- per maand.

De voor [minderjarige 2] beschikbare draagkracht van de vrouw bedraagt (413/861) x 730 = € 350,-- per maand; de voor [minderjarige 3] beschikbare draagkracht bedraagt (448/861) x 730 = € 380,-- per maand.

Op basis van het vorenstaande komt het hof tot de volgende verdeling van de kosten voor [minderjarige 2] over beide ouders:

het eigen aandeel van de man bedraagt:

(draagkracht man) 168 / (totale draagkracht) 518 x (aandeel ouders kosten [minderjarige 2] ) 413 = € 134,--

het eigen aandeel van de vrouw bedraagt:

(draagkracht vrouw) 350 / (totale draagkracht) 518 x (aandeel ouders kosten [minderjarige 2] ) 413 = € 279,--

samen € 413,--

Van het eigen aandeel van de ouders in de kosten van [minderjarige 2] komt een gedeelte van € 134,-- per maand voor rekening van de man en een gedeelte van € 279,-- per maand voor rekening van de vrouw.

Voor [minderjarige 3] becijfert het hof de verdeling van de kosten over beide ouders als volgt:

het eigen aandeel van de man bedraagt:

(draagkracht man) 182 / (totale draagkracht) 562 x (aandeel ouders kosten [minderjarige 3] ) 448 = € 145,--

het eigen aandeel van de vrouw bedraagt:

(draagkracht vrouw 380 / (totale draagkracht) 562 x (aandeel ouders kosten [minderjarige 3] ) 448 = € 303,--

samen € 448,--

Van het eigen aandeel van de ouders in de kosten van [minderjarige 3] komt een gedeelte van € 145,-- per maand voor rekening van de man en een gedeelte van € 303,-- per maand voor rekening van de vrouw.

Het hof houdt net als de rechtbank rekening met een zorgkorting van 15%. Nu het eigen aandeel van de ouders in de kosten van [minderjarige 2] (413) en [minderjarige 3] (448) € 861,-- per maand bedraagt, beloopt de zorgkorting een bedrag van (62 + 67 =) € 129,-- per maand.

Het hiervóór berekende eigen aandeel van de man wordt verminderd met dit bedrag.

Het hof stelt de door de man te betalen bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van [minderjarige 2] derhalve vast op (134 – 62 =) € 72,-- per maand en de bijdrage van de man in de kosten van verzorging en opvoeding van [minderjarige 3] op (145 – 67 =) € 78,-- per maand.

De vrouw betwist de stelling van de man. Zij voert daartoe het volgende aan.

Partijen waren het er over eens dat de man met ingang van de datum van feitelijk uiteengaan diende bij te dragen aan de helft van de woonlasten van de gemeenschappelijke woning. Dit impliceert dat de financiële huishouding gescheiden werd en ieder aldus in zijn eigen kosten zou voorzien.

Vergoeding van de door de vrouw voor de man betaalde kosten in de periode van 1 juni 2012 (zoals verzocht) tot en met 8 november 2012 is ook op grond van de redelijkheid en billijkheid aangewezen. De vrouw heeft immers meerder keren met de kinderen voor de man moeten vluchten, alvorens partijen in overleg zijn overeengekomen dat de man vervangende woonruimte zou betrekken. Overigens heeft de man ook in de periode tot 1 juni 2012 kosten gemaakt die redelijkerwijs niet voor rekening van de vrouw kunnen komen, zoals exorbitant hoge telefoonkosten als gevolg van het veelvuldig telefonisch contact met zijn toenmalige vriendin.

Het hof overweegt als volgt.

Tussen partijen is niet in geschil dat ter zake van het te verrekenen vermogen 8 november 2012 als peildatum geldt. Voor een verrekening van bankmutaties voorafgaand aan de peildatum, zoals door de vrouw verzocht, bestaat geen rechtsgrond. Van een daarop gerichte (impliciete) afspraak van partijen, zoals gesteld door de vrouw, is het hof niet gebleken. In zoverre slaagt de grief van de man.

3.16.5.1. Voor verrekening van bankmutaties die dateren van na de peildatum is plaats indien vaststaat dat het gaat om eigenaarslasten en onderhoudskosten van de (voormalige) echtelijke woning van partijen. De echtelijke woning is een eenvoudige gemeenschap. Op grond van het bepaalde in art. 3:172 BW is in beginsel ieder der partijen voor de helft draagplichtig voor de lasten met betrekking tot deze gemeenschappelijke woning. Omdat de vrouw sedert 1 juli 2012 met uitsluiting van de man de woning bewoont, komen de gebruikerslasten verbonden aan de (voormalige) echtelijke woning ten laste van de vrouw, deze komen derhalve niet voor verrekening in aanmerking.

Gelet op het voorgaande is het hof van oordeel dat de kosten van [installateur] , de makelaarskosten, de woonhuisverzekering en de kosten van [bedrijf] voor de helft door de man aan de vrouw dienen te worden vergoed.

Voor zover de vrouw heeft gesteld dat de kosten van [bedrijf] (voor de vervanging van sloten) volledig door de man vergoed moeten worden, omdat de sloten door hem waren geforceerd, gaat het hof daaraan voorbij, nu de vrouw haar stelling tegenover de betwisting ervan door de man, onvoldoende heeft onderbouwd.

De overige kostenposten die naar de stelling van de vrouw zien op de gezamenlijke woning van partijen (waaronder de terugkerende kostenpost “ [kostenpost] ”) komen niet voor verrekening in aanmerking, nu de vrouw tegenover de betwisting van de man, onvoldoende heeft onderbouwd dat deze posten eigenaarslasten dan wel onderhoudskosten van de (voormalige) echtelijke woning betreffen.

3.16.5.2. Omdat de vrouw met ingang van 1 juli 2012 kinderalimentatie ontvangt, komen de in de overzichten opgenomen kosten ten behoeve van [minderjarige 2] en [minderjarige 3] niet voor verrekening in aanmerking. De kosten van de kinderen zijn in de kinderalimentatie verdisconteerd, tenzij partijen hierover andersoortige afspraken hebben gemaakt. Weliswaar heeft de vrouw gesteld dat dergelijke afspraken zijn gemaakt maar de man heeft dat gemotiveerd betwist en de vrouw heeft terzake geen bewijsaanbod gedaan. Het hof passeert deze stellingen dan ook.

3.16.5.3. Ten aanzien van de kosten van de skivakantie van [minderjarige 1] is het hof evenals de rechtbank van oordeel dat de man de helft van de kosten daarvan aan de vrouw dient te vergoeden, nu de stelling van de vrouw dat zij door de man genoodzaakt was [minderjarige 1] mee te nemen op vakantie ook in hoger beroep onvoldoende weersproken is gebleven.

3.16.5.4. Het vorenstaande leidt tot het volgende overzicht van verrekenposten:

in 2013:

in 2014:

(woonhuisverzekering) € 57,10

in 2015:

In totaal dient de man aan de vrouw ter zake van “te verrekenen kosten” (rov. 2.7.16 tot en met 2.7.20 van de bestreden beschikking) een bedrag van € 616,34 te voldoen.

Grief 1 van de man slaagt gedeeltelijk.

Hypotheeklasten (incidenteel appel vrouw)

Bankrekeningen kinderen (grief 2 van de man)

De man stelt dat de rechtbank ten onrechte zijn verzoek om de helft van het spaargeld van de kinderen te mogen beheren, heeft afgewezen. Ter toelichting voert de man het volgende aan.

De vrouw heeft bij aanvang van de echtscheiding het spaarbedrag van de kinderen overgemaakt naar nieuwe bankrekeningen, waardoor de man geen enkel zicht heeft op de spaargelden van de kinderen. De vrouw heeft wel gesteld dat zij de man zal informeren over het verloop daarvan, maar de man heeft daarover nog geen informatie ontvangen. De man wil de helft van het aanwezige spaargeld van de kinderen zelf gaan beheren.

De vrouw voert hiertegen het volgende aan.

Het verdelen van de saldi van de bankrekeningen van de kinderen is niet in hun belang. De man kan niet met geld omgaan. De vrouw kan de financiën van de kinderen uitstekend beheren en de vrouw zal hem ieder jaar informeren over de stand van zaken met betrekking tot de bankrekeningen van de kinderen. Daarbij komt dat de bankrekeningen van de kinderen geen deel uitmaken van de afwikkeling van de huwelijkse voorwaarden.

Het hof overweegt als volgt.

De spaargelden van de kinderen behoren aan de kinderen toe en kunnen derhalve niet in de afwikkeling van de huwelijkse voorwaarden worden betrokken. Wel kunnen ingevolge art. 1:253a lid 1 BW geschillen omtrent de gezamenlijke uitoefening van het ouderlijk gezag, waaronder het beheer van de spaarrekeningen van de kinderen, aan de rechter worden voorgelegd. De rechter neemt een zodanige beslissing als hem in het belang van het kind wenselijk voorkomt.

Nu de vrouw sedert het uiteengaan van partijen het beheer heeft gehad over de spaargelden van de kinderen, zal het hof bepalen dat de vrouw jaarlijks en met terugwerkende kracht tot 2012 door middel van verificatoire bescheiden aan de man inzage geeft in het verloop van en het beheer over de spaartegoeden van de kinderen. Het hof acht het voorts het meest in het belang van de kinderen dat de vrouw het beheer voert over de spaarrekeningen van [minderjarige 2] en [minderjarige 3] en dat de man het beheer voert over de spaarrekening van [minderjarige 1] . Het hof zal de vrouw gelasten het spaartegoed van [minderjarige 1] vóór 1 december 2017 aan de man ter beschikking te stellen, zodat de man het beheer daarover kan gaan voeren. Voorts zal het hof bepalen dat beide partijen elkaar jaarlijks inzicht geven over de door ieder van hen beheerde spaarrekeningen van de kinderen.