Gerechtshof 's-Hertogenbosch 05-10-2017, ECLI:NL:GHSHE:2017:4264

Ter zitting heeft de moeder daaraan toegevoegd dat tussen partijen al lange tijd de discussie speelt of er een zorgregeling tot stand zou moeten worden gebracht tussen de vader en de kinderen. De vader legt alle schuld van het niet tot stand komen van een zorgregeling ten onrechte bij de moeder.

De moeder benadrukt dat de vader al tijdens het huwelijk kampte met psychologische problemen, depressies, agressie, woede uitbarstingen, gevaarlijk rijgedrag, alcohol en drugsmisbruik.

De moeder heeft in 2014 en 2015 medewerking verleend aan een omgangstraject bij Juvent. Met de vader was afgesproken dat hij inzage zou geven in zijn medische diagnose en een schriftelijke verklaring zou verstrekken. Daaraan werd door de vader vervolgens niet voldaan en het traject is toen beëindigd. Ook is het tweede traject bij Juvent door toedoen van de vader beëindigd.

In het raadsrapport van november 2015 werden er door de raad zorgen gezien bij de vader.

De moeder voegt daar verder aan toe dat de vader drinkt en gebruikt, bovendien stalkt hij de moeder en haar familie. Hij zoekt contact met de kinderen ongeacht een contactverbod en afspraken hieromtrent met de school van de kinderen. Ook is de vader volgens de moeder de buurt tot last en is er volop ruzie.

Het aanvullend rapport van de raad van 8 april 2015 is volgens de moeder in strijd met hoor en wederhoor, zo volgt uit een klachtprocedure tegen de raad, en dit rapport kan volgens de moeder niet worden gebruikt als basis voor de aanname dat de vader eventueel geschikt is om omgang met de kinderen te hebben. De praktijk van de afgelopen jaren geeft immers een ander beeld.

De moeder meent dan ook dat er meerdere ontzeggingsgronden aan de orde zijn.

De vader is niet in staat om omgang met de kinderen te hebben, hij is gevaarlijk en onvoorspelbaar. Omgang is derhalve niet in het belang van de kinderen en de kinderen willen zelf ook geen omgang met de vader.

De moeder heeft tot slot benadrukt dat de omstandigheden zijn gewijzigd. De situatie van de vader is niet stabiel. Dit volgt onder meer uit het feit dat zijn behandeling veel intensiever is geworden. De moeder stelt verder dat hij een ongeval heeft veroorzaakt door het rijden onder invloed. De rechtbank is hieraan ten onrechte voorbij gegaan.; de moeder voelt zich niet serieus genomen door de rechtbank.

De vader heeft daar ter zitting van het hof aan toegevoegd dat er door hem inzage is gegeven in een psychodiagnostisch rapport en door deskundigen (waaronder de raad en psychiater dr. [psychiater] ) is geconstateerd dat er geen aanwijzingen bestaan die wijzen op gevaar voor de kinderen in het contact met de vader, dat er geen speciale aandachtspunten zijn voor de contacten van de kinderen met de vader, de ADHD van de vader goed wordt behandeld en dat er bij de vader geen persoonlijkheidsstoornis is vastgesteld in het psychodiagnostisch onderzoek.

Dat de vader reeds lange tijd geen contact heeft gehad met de kinderen doet een aanslag op zijn gezondheid. Hij mist de kinderen. De vader hoopt dan ook dat er uiteindelijk tot een contactherstel met de kinderen zal worden gekomen en verzoekt de bestreden beschikking te bekrachtigen op straffe van verbeurte van een aanzienlijke dwangsom.

De advocaat van de vader heeft, onder verwijzing naar onder meer de uitspraak van dit hof van 20 november 2014 (ECLI:NL:GHSHE:2014:4811), de stelling ingenomen dat de moeder ontvankelijk dient te worden verklaard in haar appel maar dat de behandeling van de zaak, overeenkomstig voornoemde uitspraak waarbij er sprake was van een vergelijkbare casus, volledig dient te worden overgeheveld naar het hof.

De advocaat van de moeder heeft dit betwist.

Het hof stelt voorop dat de bestreden beschikking bestaat uit een gedeeltelijke eindbeschikking (deelbeschikking) en een tussenbeschikking.

De rechtbank heeft bepaald dat de vader en de kinderen gerechtigd zijn tot begeleide omgang met elkaar in het kader van de Intensieve Omgangsbegeleiding, waarbij de verdere invulling zal geschieden in nader overleg tussen partijen en Juzt, in haar hoedanigheid van uitvoerster van voornoemd project. Deze beslissing is - naar het oordeel van het hof - aan te merken als een deelbeschikking, nu daarin op het verzoek van de vrouw om de man omgang c.q. zorg te ontzeggen, is bepaald dat er begeleide omgang zal zijn en die omgang, eenmaal tenuitvoergelegd, wat zijn gevolgen betreft, niet meer ongedaan kan worden gemaakt.

De rechtbank heeft iedere verdere beslissing ten aanzien van de zorgregeling en het gezag aangehouden, welke beslissing - naar het oordeel van het hof - is aan te merken als een tussenbeschikking.

Gelet op het onherroepelijk karakter van de beslissing inhoudende een voorlopige (begeleide) omgangsregeling staat er tegen deze deelbeschikking hoger beroep open (vgl. Hoge Raad 23 november 2007, NJ 2007, 623). De moeder is derhalve ontvankelijk in haar hoger beroep.

De grieven van de moeder zijn gericht tegen het eindbeschikkingsdeel. De moeder heeft echter, anders dan in de door de advocaat van de vader genoemde uitspraak van dit hof van 20 november 2014, geen grieven gericht tegen het tussenbeschikkingsdeel, waarin de beslissing ten aanzien van de zorgregeling en het gezag zijn aangehouden.

Daarmee is alleen het eindbeschikkingsdeel aan het hof voorgelegd ten gevolge waarvan het ter zitting gedane verzoek van de vader om de zaak volledig (begeleide omgangsregeling, zorgregeling en gezag) naar het hof over te hevelen, zal worden afgewezen.

Zorgregeling

Ingevolge artikel 1:253a lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW) kunnen geschillen omtrent de gezamenlijke uitoefening van het ouderlijk gezag aan de rechter worden voorgelegd. In het geval van een geschil omtrent de verdeling van de zorg- en opvoedingstaken kan de rechter, gelet op artikel 1:253a lid 2, aanhef en sub a, BW, een regeling vaststellen.

De rechter neemt een zodanige beslissing als hem in het belang van het kind wenselijk voorkomt.

Uit hetgeen uit de stukken en hetgeen ter zitting naar voren is gekomen blijkt dat de standpunten van moeder en de vader - ten aanzien van de begeleide omgangsmomenten tussen de vader en de kinderen - haaks op elkaar staan en het in de afgelopen jaren niet is gelukt om de ontstane impasse te doorbreken.

De moeder voelt zich persoonlijk gegriefd door hetgeen door de rechtbank in de bestreden beschikking naar voren is gebracht. De vader voelt zich op zijn beurt door de moeder in een kwaad daglicht gesteld en meent dat de moeder ten onrechte haar medewerking weigert aan de door de rechtbank vastgestelde begeleide omgangscontacten tussen hem en de kinderen.

Gebleken is dat er als gevolg van verschillende omstandigheden geen uitvoering is gegeven aan de door de rechtbank (in verschillende opeenvolgende procedures) gewezen verwijzingen naar aanvankelijk Juvent en later aan Juzt voor het traject Intensieve Omgangsbegeleiding, althans de omgangscontacten tussen de vader en de kinderen zijn beperkt tot een aantal keer dan wel deze voortijdig zijn beëindigd.

Het hof begrijpt uit hetgeen [minderjarige 1] en [minderjarige 2] , voorafgaand aan de mondelinge behandeling, hebben verteld dat zij geen begeleide omgang met de vader bij Juzt willen. Zij hebben, ieder voor zich, verklaard geen contact meer met de vader te willen hebben en zij zien begeleide proefcontacten met de vader niet zitten.

Het hof maakt zich, op grond van de stukken maar ook naar aanleiding van hetgeen ter zitting aan de orde is gekomen, zorgen om de ontwikkeling van [minderjarige 1] en [minderjarige 2] . Temeer nu het hof uit voornoemde gesprekken heeft afgeleid dat beide kinderen bang zijn voor de vader. Tevens lieten zij tijdens de gesprekken emoties zien, waaruit het hof afleidt dat er nog veel onverwerkte gevoelens zijn waar zij, zo is het hof gebleken, met niemand (buiten de moeder) over kunnen praten. Het komt het hof verder voor dat er door de moeder (al dan niet bedoeld) van de vader een beeld wordt geschetst dat voornamelijk gebaseerd is op haar eigen (levens)ervaringen. Hierdoor is het voor [minderjarige 1] en [minderjarige 2] niet mogelijk om zelf een beeld te vormen van hun vader.

Mede gelet op de zorgen die het hof heeft over de ontwikkeling van de kinderen, waarbij het hof het van belang acht dat de kinderen zelf een eigen beeld van hun vader kunnen vormen, hem leren kennen en kunnen ervaren dat ze een vader hebben die om hen geeft, is het hof van oordeel dat, ondanks de door de kinderen vertoonde weerstand, er begeleide omgangscontacten dienen plaats te vinden onder begeleiding van Juzt.

Zoals de raad reeds eerder in de procedure in eerste aanleg heeft verwoord is het van belang dat ouders los komen van hun strijd. Beide ouders moeten het de kinderen gunnen om contact te hebben met hun moeder en hun vader. Ook de raad heeft de weerstand van de kinderen benoemd, maar heeft benadrukt dat er goede ervaringen zullen volgen.

Anders dan de moeder stelt acht het hof de rol van Juzt, in het onderhavige geval, van groot belang omdat deze instantie is toegerust op complexe situaties als de onderhavige. Juzt heeft deze zaak verder al in het voorjaar van 2016 voorbereid waarna de omgang in het kader van de Intensieve Omgangsbegeleiding uiteindelijk geen doorgang heeft kunnen vinden.

Bovendien stemt Juzt de opbouw en de eventuele uitbreiding van de omgangscontacten af op wat de [minderjarige 1] en [minderjarige 2] aankunnen. Het hof acht het verder van belang dat de reeds door de rechtbank ingezette lijn wordt gevolgd.

Ter zitting van het hof heeft de raad daar nog aan toegevoegd dat het traject bij Juzt nodig is om duidelijkheid te krijgen over de eventuele mogelijkheden en belemmeringen met betrekking tot de omgang tussen de vader en de kinderen. Indien er sprake is van zodanige belemmeringen zoals door de moeder aangegeven, dan is het van belang dat die ook in een objectief en professioneel onderzoek kunnen worden vastgesteld. Tot nu toe is er - aangezien de begeleide omgangsmomenten (op meerdere momenten door verschillende oorzaken) geen doorgang hebben gevonden - daartoe nog geen mogelijkheid geweest.

De vader heeft ter zitting uitdrukkelijk de aantijgingen van de moeder dat hij een gevaar vormt voor de kinderen betwist. Hoewel hij erkent dat er bij hem een sprake is geweest van een (tijdelijke) terugval als gevolg van het feit dat hij gefrustreerd raakte nadat hij jarenlang [minderjarige 1] en [minderjarige 2] niet heeft kunnen zien, ontkent hij dat nu volop drinkt en drugs gebruikt zoals de moeder stelt. Desgevraagd heeft de vader verklaard dat hij onlangs (op eigen initiatief) is gestart bij Ready for Change in [vestigingsplaats] . Het is zijn doel om door middel van urinecontroles en trainingen zijn alcoholgebruik te beheersen. De suggestie dat de vader zijn buurt zou terroriseren is volgens hem eveneens onjuist; dit zou een andere persoon (die in dezelfde straat woont) betreffen.

Mede gelet op deze ontkenningen van de kant van de vader, waarbij het hof in het oordeel betrekt dat de stellingen van de moeder niet, althans onvoldoende met stukken zijn onderbouwd, gaat het hof voorbij aan het door de moeder ingenomen standpunt dat de vader een gevaar vormt voor de kinderen.

Het hof acht het daarbij als een positief gegeven dat de vader zijn (zoals hij beschrijft) recente terugval erkent en zelf actie heeft ondernomen om hiermee om te gaan en te beheersen. Het hof ziet derhalve ook geen reden om het verzoek van de moeder om de omgang tussen de vader en de kinderen te ontzeggen.

Gelet op het voorgaande ziet het hof in dit stadium - waarbij het van belang wordt geacht om de begeleide omgangscontacten op te starten - in het bijzonder gelet op hetgeen reeds in een eerder stadium is overwogen door de raad in het raadsrapport alsmede hetgeen ter zitting namens de raad naar voren is gebracht, geen reden om een nader (raads)onderzoek naar de (on)mogelijkheden van de omgang tussen de vader en de kinderen te laten verrichten.

Het hof ziet verder, in hetgeen de vader heeft aangevoerd en in hoger beroep heeft verzocht, aanleiding om aan het niet nakomen van de begeleide omgangscontacten een dwangsom te verbinden. Vaststaat dat de begeleide omgangscontacten tussen de vader en de kinderen al jarenlang onderwerp van discussie is tussen de ouders, waarbij er naar het oordeel van het hof sprake is geweest van een substantieel en frequent niet-nakomen van de regeling, hetgeen het opleggen van een dwangsom rechtvaardigt.

Ondanks de mededeling van de advocaat van de moeder dat dwangsom niet nodig is, begrijpt het hof uit hetgeen de moeder ter zitting heeft verklaard, dat zij niet mee wenst te werken aan de begeleide omgangscontacten tussen de vader en [minderjarige 1] en [minderjarige 2] .

Het hof ziet derhalve reden om haar een dwangsom op te leggen van € 1.000,- per keer, met een maximum van € 20.000,-.