Gerechtshof Amsterdam 23-05-2017, ECLI:NL:GHAMS:2017:1949

Partijen hadden sedert 2002/2003 een affectieve relatie, zelfs zodanig dat [appellante] dit in eerste aanleg nog heeft aangemerkt als een huwelijk. Hoewel dat laatste in ieder geval rechtens niet juist is - zoals uiteindelijk ook door [appellante] is erkend - moet het ervoor gehouden worden dat [geïntimeerde] zich vanwege de aard van de relatie kennelijk gedwongen heeft gevoeld [appellante] in de loop der jaren in velerlei opzichten financieel te ondersteunen. Dat hij daarbij ook eigen voordeel beoogde in niet financiële zin – het behoud van een door hem gewenste exclusieve relatie – is daarbij evenzeer van belang. De door [geïntimeerde] in dat kader verrichte betalingen, waaraan rechtens voorshands door partijen geen enkele (andere) geldige titel ten grondslag is gelegd, vormen daarbij naar het oordeel van het hof eveneens een aanwijzing dat het hierbij gaat om het voldoen aan een natuurlijke verbintenis. Daar staat echter tegenover dat partijen niet hebben samengewoond, in belangrijke mate hun eigen leven zijn blijven leiden en bovendien [geïntimeerde] ook al die tijd gehuwd is gebleven met een in de [land 2] woonachtige vrouw. In die zin kan niet worden gezegd dat in alle opzichten is voldaan aan de vereisten voor een natuurlijke verbintenis als bedoeld in art. 6:3 lid 2 onder b BW, meer in het bijzonder omdat naar maatschappelijke opvattingen van een ‘aan die ander toekomende prestatie’ niet kan worden gesproken, nu de door [geïntimeerde] verrichte betalingen toch veeleer het karakter van vrijgevigheid kenden, eerder dan het voldoen aan een verbintenis. Tegen die achtergrond dient ook de ‘toezegging’ als neergelegd in de hiervoor aangehaalde e-mailwisseling van 8 februari 2009 te worden gezien, die een bestaande praktijk van maandelijkse betalingen bevestigde en kennelijk slechts diende ter geruststelling van [appellante] met het - eveneens kennelijke - doel de affectieve relatie tussen beiden te bestendigen. Een dergelijke toezegging past in dat patroon gericht op het behoud van de relatie en een schriftelijke vastlegging maakt dat niet anders, en kan tegen die achtergrond ook niet worden aangemerkt als het omzetten van een vermeende natuurlijke verbintenis in een rechtens afdwingbare overeenkomst als bedoeld in art. 6:5 lid 1 BW. Dat [appellante] verplichtingen is aangegaan in het licht van deze toezegging is ook niet vast komen staan.

Maar zelfs indien zou moeten worden aangenomen dat de e-mailwisseling in begin februari 2009 heeft geleid tot een daadwerkelijke overeenkomst/eenzijdige verbintenis – waar het hof als gezegd niet vanuit gaat – dan nog kan [appellante] daar geen rechten meer aan ontlenen sedert het beëindigen van de relatie met [geïntimeerde] . Immers ook al is niet met zoveel woorden vastgelegd dat de toezegging afhankelijk was en/of samenhing met het (nog) bestaan van een affectieve relatie tussen [geïntimeerde] en [appellante] , dan kan tegen de achtergrond van de financiële ondersteuning al die jaren daarvoor door [geïntimeerde] in redelijkheid niet worden aangenomen dat de strekking ervan was dat [geïntimeerde] ook nog aan deze toezegging door [appellante] kon worden gehouden na het beëindigen van de relatie (overigens materieel door [appellante] ). Feiten of omstandigheden die tot een andere gevolgtrekking zouden kunnen leiden zijn door [appellante] ook niet gesteld. Door het beëindigen van de relatie waarbinnen deze verbintenis is ontstaan is het verval van het daarop gebaseerde vorderingsrecht aan te merken als het vanzelfsprekend gevolg. De grieven in het principaal beroep falen.

Bovenstaande beschouwing over de aard van de relatie tussen partijen heeft evenzeer gevolgen voor het incidenteel appel dat gericht is tegen het afwijzen van de reconventionele vordering. [geïntimeerde] heeft in zijn grieven aangevoerd dat hij - in tegenstelling tot het oordeel van de rechtbank hieromtrent - wel heeft voldaan aan zijn stelplicht ten aanzien van het bedrog aan de kant van [appellante] evenals het misbruik van omstandigheden. Het hof overweegt daartoe het volgende. Het moge zo zijn dat [geïntimeerde] in de eigen visie slechts bereid was in het kader van het voortbestaan van de affectieve relatie tussen hem en [appellante] laatstgenoemde financieel te ondersteunen vanuit de gedachte en/of wens dat het hierbij om een exclusieve relatie zou gaan, maar dat maakt nog niet dat aangenomen moet worden dat partijen (ook) al dan niet stilzwijgend een dergelijke overeenkomst/verbintenis zijn aangegaan. Feiten of omstandigheden die daarop in voldoende mate zouden kunnen duiden zijn door [geïntimeerde] ook niet gesteld anders dan een beweerdelijke toezegging van [appellante] , welke toezegging(en) echter op geen enkele wijze verder feitelijk is toegelicht. De schriftelijke verklaring van [A] als productie 6 overgelegd bij schriftelijk pleidooi door [geïntimeerde] maakt dat ook niet anders nu [A] daarin opmerkt dat in zijn waarneming [geïntimeerde] ‘dacht’ dat hij een exclusieve relatie met [appellante] had en ‘dat die indruk ook bij hem werd gewekt’. Voor het aannemen van een bedrog waarbij [appellante] [geïntimeerde] heeft bewogen tot het doen van giften en het verrichten van betalingen voor haar is dat echter onvoldoende. De enkele omstandigheid dat [geïntimeerde] mogelijk geestelijk en affectief in zekere mate afhankelijk was van [appellante] (als wel vaker in een relatie) maakt evenmin dat reeds daarom sprake is van misbruik van omstandigheden. Daartoe dient aanzienlijk meer te worden gesteld dan hetgeen [geïntimeerde] heeft aangevoerd.

Onder deze omstandigheden is voor verdere bewijslevering ook geen plaats.