Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 17-01-2017, ECLI:NL:GHARL:2017:270

De vrouw voert verweer in het principaal hoger beroep en is met twee grieven in incidenteel hoger beroep gekomen. De eerste grief ziet op misbruik van recht in de zin van artikel 3:13 van het Burgerlijk Wetboek (BW). De tweede grief ziet op de proceskostenveroordeling van de man.

De vrouw verzoekt in het principaal hoger beroep, bij beschikking, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, de man in zijn verzoeken in hoger beroep niet-ontvankelijk te verklaren, althans af te wijzen, en in het incidenteel hoger beroep, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:

verkregen voor zover dat betrekking heeft op de opbouw tijdens de huwelijkse

periode, over de periode 25 juni 2016 tot aan de datum van inschrijving van de

echtscheiding, met bijtelling van de wettelijke rente, te vergoeden aan de vrouw,

waarbij voor de hoogte van het maandelijks verschuldigde bedrag kan worden

aangesloten bij het bedrag dat de vrouw uit hoofde van pensioenverevening na de

echtscheiding maandelijks verkrijgt, te voldoen door de man binnen een maand na

inschrijving van de echtscheiding, terwijl bij gebreken van voldoening dit bedrag

direct opeisbaar wordt;

verschuldigde bedrag,

althans een beslissing te nemen als het hof juist acht.

De vrouw voert als meest verstrekkende verweer aan dat de man heeft nagelaten één of meerdere concrete grieven te formuleren, waardoor zij wordt geschaad in haar procesvoering. Het beroep van de man dient daarom niet-ontvankelijk te worden verklaard, aldus de vrouw.

Naar het oordeel van het hof heeft de man in zijn beroepschrift voldoende kenbare grieven naar voren gebracht. Uit hetgeen de vrouw in haar verweerschrift aanvoert, blijkt voorts dat zij het beroepschrift aldus heeft opgevat dat de man een grief heeft ingesteld tegen de hierin uitgesproken echtscheiding en dat zij vervolgens daarop verweer heeft gevoerd. Dit verweer heeft zij nader toegelicht ter mondelinge behandeling. Dat de vrouw in haar procesvoering is geschaad is daarom niet gebleken. Het verzoek van de vrouw om de man niet-ontvankelijk te verklaren in zijn hoger beroep, zal het hof afwijzen.

Het hof overweegt als volgt. Op grond van artikel 1:151 BW kan de echtscheiding op verzoek van één der echtgenoten worden uitgesproken, indien het huwelijk duurzaam is ontwricht. Een huwelijk is duurzaam ontwricht indien de voortzetting van de samenleving ondraaglijk is geworden, zonder dat er uitzicht bestaat op herstel van behoorlijke echtelijke verhoudingen.

Ter mondelinge behandeling is gebleken dart partijen al geruime tijd niet meer samenwonen en dat er is geen vooruitzicht op herstel van de behoorlijke echtelijke verhoudingen. Dit betekent dat in beginsel is voldaan aan de voorwaarden voor echtscheiding .

Dit is anders, indien als gevolg van de verzochte echtscheiding een bestaand vooruitzicht op uitkeringen aan de andere echtgenoot na vooroverlijden van de echtgenoot die het verzoek heeft gedaan zou teloorgaan of in ernstige mate zou verminderen, en de andere echtgenoot deswege tegen dat verzoek verweer voert. Indien dat geval kan de echtscheiding ingevolge artikel 1:153 BW niet worden toegewezen voordat daaromtrent een voorziening is getroffen die, gelet op de omstandigheden van het geval, ten opzichte van beide echtgenoten billijk is te achten.

Met de vrouw is het hof evenwel van oordeel dat in het onderhavige geval geen sprake is van een situatie als bedoeld in artikel 1:153 BW. Uit de wetsgeschiedenis van artikel 1:153 BW blijkt immers dat dit artikel niet ziet op de situatie dat als gevolg van de echtscheiding als juridisch feit een bestaand recht op een uitkering uit hoofde van een ouderdomspensioen verloren zal gaan of zal verminderen, maar uitsluitend als dit het geval is met betrekking tot een bestaand recht op een uitkering uit hoofde van een nabestaandenpensioen of daarmee vergelijkbare uitkeringen, zoals die krachtens levensverzekering. Daarbij neemt het hof mede in aanmerking de door de vrouw aangehaalde uitspraak van de Hoge Raad van 18 september 2009 (ECLI:HR:2009:BI9625), alsmede de daarbij behorende conclusie van de Advocaat-Generaal. Niet gesteld of gebleken is dat de vrouw een nabestaandenpensioen heeft opgebouwd. De vrouw heeft zelfs een stuk overgelegd waaruit blijkt dat zij geen nabestaandenpensioen heeft opgebouwd. Ook van opbouw van een vergelijkbare uitkering aan de zijde van de vrouw is geen sprake. Reeds hierom faalt het beroep van de man op artikel 1:153 BW.

Het hof is van oordeel dat de vrouw onvoldoende feiten en omstandigheden heeft gesteld waaruit moet blijken dat de man misbruik heeft gemaakt van zijn bevoegdheid hoger beroep in te stellen tegen de door de rechtbank uitgesproken echtscheiding, in die zin dat hij deze bevoegdheid heeft uitgeoefend met geen ander doel dan de vrouw te schaden of met een ander doel dan waarvoor zij is verleend of dat de man, in aanmerking nemende de onevenredigheid tussen zijn belang bij de uitoefening van die bevoegdheid en het belang van de vrouw dat daardoor wordt geschaad, naar redelijkheid niet tot die uitoefening had kunnen komen.

De vrouw stelt in dit kader slechts dat de man beroep heeft ingesteld om de inschrijving van de echtscheiding te vertragen en dat de man had behoren te weten dat zijn beroep niet zou slagen, temeer nu hij zich laat bijstaan door een advocaat. Naar het oordeel van het hof is deze door de vrouw gestelde veronderstelling onvoldoende om te kunnen oordelen dat is voldaan een de (strenge) vereisten die nodig zijn voor een geslaagd beroep op misbruik van omstandigheden in de zin van artikel 3:13 BW.

Om dezelfde reden ziet het hof onvoldoende aanleiding voor toewijzing van het verzoek van de vrouw om de man - in afwijking van de gangbare gang van zaken in familiezaken - in de proceskosten te veroordelen. Daarmee falen zowel de eerste als de tweede grief van de vrouw.

in het incidenteel hoger beroep

in het principaal en in het incidenteel hoger beroep